Oral History Study with The Last Veterans of The Korean War From Tekı̇rdağ and Edı̇rne

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 15, 19 - 46, 31.05.2025

Sezai Öztaş , Ayşenur Özbaş

https://doi.org/10.32953/abad.1660106

Öz

Kore Savaşı’na Katılan Tekirdağlı ve Edirneli Son Gazilerle Sözlü Tarih Çalışması

Öz

Kore, tarih boyunca tüm devletlerin elde etmek istediği bir yarımada olmuştur. İkinci Dünya
Savaşı’ndan sonra dünya, Soğuk Savaş olarak adlandırılan yeni bir döneme girmiştir. Sovyet
Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) tehdidi karşısında, Türkiye’nin dış politikasında Kore
Savaşı çok önemli bir yere sahiptir. Çünkü Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) üyeliği
büyük oranda Kore Savaşı’na bağlıdır. Kore Savaşı, Soğuk Savaş diye adlandırılan dönemde
dünyayı etkileyen ilk sıcak çatışma ve Türkiye’nin sınırları dışına asker gönderdiği ilk savaştır.
Gönderilen Türk kuvvetleri, bu savaşta çok önemli başarılar göstermişlerdir. Ayrıca Türk
kuvvetleri, savaş sırasında halka yardım elini de uzatmıştır. Bu bağlamda gerek savaş sırasında
gerekse savaş sonrasında giderek artan bir dostluk teşkil edilmiştir. Bu çalışmada Kore Savaşı
sözlü tarih çerçevesinde, Kore Savaşı’na katılan Tekirdağ ve Edirne şehrindeki gazilerin gözünden
anlatılmaya çalışılmıştır. Bu çerçevede, Tekirdağ ve Edirne illerindeki Kore gazileriyle görüşmeler
yapılarak Kore Savaşı’na nasıl gittikleri, savaş hakkındaki düşünceleri, neler yaşadıkları,
döndükten sonra yaşananlar ve gelecek nesillere iletmek istedikleri mesajlar ortaya konulmak
istenmiştir. Sözlü tarih görüşmeleri gazilerimizin evlerinde gerçekleştirilmiş ve kayda alınmıştır.
Kahraman gazilerimizin unutulmaması da bu çalışmanın amaçlarından birini teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler

KORE SAVAŞI , Kore Gazileri , Sözlü Tarih , Tekirdağ , Edirne

Kaynakça

• AKÇALI AVCI Aslı ve ASLAN Erdal, “Yerel Tarih ve Tarih Öğretimindeki Rolü”, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, c. XX/ sy. 21, (2007), ss. 669-688.
• AKKAYA Bülent, “Türkiye’nin NATO Üyeliği ve Kore Savaşı”, Akademik Bakış Dergisi, sy. 28 (2012), ss. 1-20.
• AKKOR Mahmut, “İkinci Dünya Savaşı’nın Sonu ve Truman Doktrini’nin Ortaya Çıkışı”, Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, sy. 2 (2017), ss. 1-17.
• ARSLAN Erdal, Yerel Tarihin Tanımı, Gelişimi ve Değeri, Tarih Yazımında Yeni Yaklaşımlar-Küreselleşme ve Yerelleşme, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul 2000.
• ATAÖV Türkkaya, Amerika Nato ve Türkiye, Aydınlık Yayınları, Ankara 1969.
• AYDEMİR Şevket Süreyya, Menderes’in Dramı, Remzi Kitabevi, İstanbul 1984.
• BAĞCI Hüseyin, Demokrat Parti Dönemi Dış Politikası, İmge Kitabevi, Ankara 1990.
• BAĞCI Hüseyin, “Türkiye’nin NATO Üyeliğini Hızlandıran İki Önemli Faktör: Kore Savaşı ve ABD Büyükelçisi George Mc Ghee”, ODTÜ Gelişme Dergisi sy. 18 (1991), ss. 1-35.
• BALAY Berrin ve OCAK Ersan, “Kameranın Tanıklığı: Sözlü Tarih Çalışmalarında Video Teknolojisinin Kullanılması”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• BAYER Nuran Seyhan, “Ötekinin Sesi-Yeşilçam’ın Görünmeyen Kadınları Belgeselinden Hareketle Feminist Sözlü Tarih Çalışması”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• TANER Bilgin ve AKDOĞAN Müslüm, “Kore Savaşı’na Bilecik ve Çevresinden Katılanlar”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, sy. 44 (2016), ss. 374-399.
• Bilim ve Sanat Vakfı, Sözlü Tarih Araştırmaları İçin Pratik El Kılavuzu, Bilim ve Sanat Vakfı Yayınları, İstanbul 2006.
• BİNİCİ Deniz, Tarih Dilde Can Buluyor: Çekmeköy, Çekmeköy Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü, İstanbul 2014.
• BOZDAĞ İsmet, Zafer ve Şereflerle Dolu Bir Hayat-Celal Bayar, Tercüman Yayınları, İstanbul 1986.
• BULUT Sedef, “38. Enlemde Güç Mücadelesi: Kore Savaşı ve Türkiye’deki Tezahürleri”, Mavi Atlas Dergisi, c. VI/ sy. 1 (2018), ss. 185-204.
• BURKE Peter, Afişten Heykele Minyatürden Fotoğrafa Tarihin Görgü Tanıkları, çev. Zeynep Yelçe, Kitap Yayınevi, İstanbul 2009.
• CAUNCE Stephen, Sözlü Tarih ve Yerel Tarihçi, çev. Bilmez Bülent Can ve Alper Yalçınkaya, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2011.
• ÇAKIR Coşkun, “Türk Tarih Yazıcılığı ve İktisat Tarihi”, Türkiye’de Tarih Yazımı, ed. Engin Vahdettin ve Şimşek Ahmet, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2011.
• ÇAKIR Serpil, “Sözlü Tarih Projelerinde Yöntemsel ve Etik Sorunlar ve Bu Sorunları Çözme Yolları”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• ÇAKMAK Fevzi, “Sözel Tarihçilikte Saptamalar ve Sorunlar: Bursa Örneği,” Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu, ed. Öz Mehmet, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2011.
• ÇAYKENT Özlem, “Sözlü Tarih”, Tarih İçin Metodoloji, ed. Şimşek Ahmet, Pegem Akademi, Ankara 2015.
• DANACIOĞLU Esra, Geçmişin İzleri, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2010.
• Demirci Tuba, “Geçmişi Kayda Geçirmek, Belleği Çözümlemek: Hemşinli Kadınların Yaşam Anlatıları ve Düşündürdükleri”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• DEMİRCİOĞLU İsmail Hakkı, Tarih Öğretiminde Öğrenci Merkezli Yaklaşımlar, Anı Yayıncılık, Ankara 2010.
• DENİZ Önder, “Kore Savaşı’nda Tokyo’da Görev Yapan Türk Hemşireler”, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, sy. 35 (2022), ss. 460-479.
• DENİZLİ Ali, Kore Harbinde Türk Tugayları, Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Ankara 1994.
• DERE İlker, “Sözlü Tarihin Eğitim Uygulamalarına Entegrasyonunda Bir Başarı Öyküsü: The Foxfire Projesi”, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, c. XII/ sy. 2 (2019), ss. 511-531.
• DERE İlker, “Sözlü Tarih Çalışmalarında Katılımcılardan Kaynaklanan Problemler ve Çözüm Önerileri”, Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi, c. VI/ sy. 11 (2023), ss. 151-169.
• DERE İlker ve AKINCI Zeynep Yasemin, “Türkiye’de Kurum ve Kuruluşların Yaptıkları Sözlü Tarih Projelerinin Analizi”, Selçuklu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, sy. 46 (2021), ss. 379-400.
• DERE İlker ve EMEKSEVER, Ayçin, “Hayat Bilgisi Derslerinde Sözlü Tarihle Kültürel Mirasın Öğretimi”. Gelecek Vizyonlar Dergisi, sy. 2(4), 2018, ss. 40-47.
• DERE İlker, KIZILAY Nurgül, “Aile Tarihinin Araştırılmasında Sözlü Tarihin Kullanımı: İlkokul Öğrencilerinin Tecrübeleri”. Turkish History Education Journal, sy. C. VI/ sy. 2 (2017), ss. 294-323.
• DİKKAYA Fahri, “Kadim Ataları Dinlemek: Arkeoloji ve Sözlü Tarih”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• DORA Celal, Kore Savaşında Türkler, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1960.
• DUMAN Doğan, “Kore Savaşı ve Türkiye’de Savaş Karşıtı Bir Örgütlenme: Türk Barışseverler Cemiyeti”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, sy. 39 (2019), ss. 665-692.
• DURAK Gökhan, “Türk ve Dünya Basınında Kore Savaşı ve Türkiye”, Uluslararası Sosyal Araştırma Dergisi, c. VIII/ sy. 36 (2015), ss. 323-339.
• ERDİLEK Neşe, “Türkiye’de Göç Araştırmalarında Sözlü Tarih Metodu”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• ERKAN Mehmet Sedat, “Kore Savaşı ve Kore’de Türk Tugayı (25 Haziran 1950 - 6 Temmuz 1953)”, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, sy. 203 (2013), ss. 45-76.
• ERSOY Ruhi, Sözlü Tarih Folklor İlişkisi Baraklar Örneği, Akçağ Yayınları, Ankara 2009.
• FERRO Marc, Fetihlerden Bağımsızlık Hareketlerine Sömürgecilik Tarihi 13. Yüzyıl-20. Yüzyıl, İmge Kitapevi Yayınları, Ankara 2002.
• Genelkurmay Basımevi, Kore Harbinde Türk Silahlı Kuvvetleri Muharebeleri (1950-1953), Genelkurmay Basımevi, Ankara 1975.
• GÖKDEMİR Oktay, “Tarih Yazımında İki Yeni Yaklaşım: Sözlü ve Yerel Tarih”, Tarih Nasıl Yazılır? Tarih Yazımı İçin Çağdaş Bir Metodoloji, ed. Şimşek Ahmet, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2018.
• GÖKMEN M. Ertan, “Bölge Uzmanı ile Söyleşi Türkiye ile Benzer Kültür: Kore”, Doğu Asya Araştırmaları Dergisi, c. II/ sy. 1 (2019), ss. 119-143.
• GÖKTEPE Cihat ve SEYDİ Süleyman, “Soğuk Savaş Başlangıcında Türk Dış Politikası”, Bilig, sy. 72 (2015), ss. 197-222.
• GÖLE Münir, “Doğru Olmadığını Biliyorum Ama Öyle Hatırlıyorum”, Cogito Dergisi, sy. 50 (2009), ss. 24-30.
• GÜL Tülay, “Ulusal Basında Türkiye’nin Kore’ye Asker Gönderme Kararı”, Belgi Dergisi, sy. 7 (2014), ss. 871-879.
• GÜRSEL Haluk F., Tarih Boyunca Türk-Rus İlişkileri, Ak Yayınları, İstanbul 1968.
• HAYTAOĞLU Ercan, “Kore Savaşı ve Denizli Kore Şehitleri ile Gazileri”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, sy. 11 (2002), ss. 76-115.
• IGGERS Georg G., Bilimsel Nesnellikten Post Modernizme Yirminci Yüzyılda Tarih Yazımı, çev. Gül Çağalı Güven, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2016.
• İLYASOĞLU Aynur ve SOYTEMEL Ebru, “Bir Haliç Semtinde Yerel Değişim, Toplumsal Dönüşüm ve Topluluk Yaşantıları”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• İSMAİL HAMİ [DÂNİŞMEND], “Mantık ve Tarih”, çev. Sezai Öztaş ve Ömer Faruk Mete, Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi, c. III/ sy. 5 (2020), ss. 122.
• JENKINS Keith, Tarihi Yeniden Düşünmek, çev. Bahadır Sina Şener, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara 1997.
• KARABAĞ Gülin, “Disiplinlerarası Tarih Çalışması”, Tarih Nasıl Yazılır? Tarih Yazımı İçin Çağdaş Bir Metodoloji, ed. Şimşek Ahmet, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2018.
• KARADAĞ Meltem, “Bir Güneydoğu Anadolu Kentinde Sosyal Değişme ve Aile Tarihi”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• KAYACAN Gülay, “Türk Modernleşme Sürecinde Değişen Yaşlılık Yaşantıları: İstanbul İzzet Baysal Huzurevi Örneği”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• KÜMBETOĞLU Belkıs, “Buldanlı Dokumacıların Emek Süreçlerinde Değişim”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• KYVIG David E. ve MYRON A. Marty, Yanıbaşımızdaki Tarih, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2011.
• MALKOÇ Eminalp, “Türk Basınında Truman Doktrini ve Türkiye’ye ABD Yardımları (1947-1950)”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, sy. 9 (2006), ss. 89-127.
• NALCIOĞLU Orhan, Birleşmiş Milletler Barışı Koruma Hareketinin Hukuksal Esasları, Genelkurmay Basımevi, Ankara 1997.
• ÖKE Mim Kemal, Unutulan Savaşın Kronolojisi Türkler ve Kore, 1950-1953, TC Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul 2000.
• ÖZBEK E. Egemen ve TELLİEL Y. Doğan, “68’li Olmak: Hatırlamak ve Aidiyet”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• ÖZCAN Selim, “Kore Savaşı ve Savaşa Katılan Amasyalı Şehit ve Gaziler”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sy. 33 (2019), ss. 715-755.
• ÖZGEN H. Neşe, “Seçici Unutmanın Tanıklıkları”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• ÖZTAŞ Sezai, “Görüntülü ve Sesli Tarihsel Kaynaklar”, Tarih İçin Metodoloji, ed. Şimşek Ahmet, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2022.
• PARASIZ İlker, Türkiye Ekonomisi, Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa 1998.
• RUSÇUKLU Bülent, Kore Savaşı (Unutulan Savaş) ve Gazi Faruk Pekerol’un Anlattıkları, Arvo Yayınları, İzmir 2012.
• SAKIZLI Enis Rıza, “Görüntüyü Okumak: Kapalı Bilgiye Ulaşmakta Sözlü Tarih ve Belgesel Çalışmalar”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• SARI İbrahim, Sosyal Bilgiler Öğretiminde Sözlü Tarih Etkinliklerinin Öğrenci Başarı, Beceri ve Tutumlarına Etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2007.
• SOYSAL İsmail, Soğuk Savaş Dönemi ve Türkiye-Olaylar Kronolojisi (1945-1975), İsis Yayınları, İstanbul 1997.
• SUNALP Turgut, Kore Harbi, Harp Akademileri Basımevi, İstanbul 1954.
• ŞARMAN F. Çağnur, “Mübadele: Girit’ten Anadolu’ya Göç Bir Sözlü Tarih Çalışması ve Belgesel Film Uygulaması”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• ŞENİ Nora, “Arşivin Fısıltısı ya da Arşivleri Konuşturmak”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• TEKİN Cemile ve ERDEM Nihat, “Kore Savaşı’nda Türklerin Açtığı Bir Eğitim Kurumu: Ankara Okulu ve Yetimhanesi”, Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, sy. 10 (2023), ss. 35-61.
• THOMPSON Paul, Geçmişin Sesi, çev. Şehnaz Layıkel, Tarih Vakfı Yurt Yayınları İstanbul 1999.
• THOMPSON Paul, “21. Yüzyılda Sözlü Tarih İçin Potansiyeller ve Meydan Okumalar”, Kuşaklar, Deneyimler, Tanıklıklar Türkiye’de Sözlü Tarih Çalışmaları Konferansı, ed. İlyasoğlu Aynur ve Kayacan Gülay, Tarih Vakfı, İstanbul 2006.
• ÜÇÜNCÜ Kemal, “Sözlü Tarih”, Türkiye’de Tarih Yazımı, ed. Engin Vahdettin ve Şimşek Ahmet, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2013.
• ÜNALP F. Rezzan, “Kore Savaşı ve Kore Cumhuriyeti Ziyaretinden İzlenimler”, Silahlı Kuvvetler Dergisi, sy. 415 (2013), ss. 41-65.
• YALYA Bahtiyar, Kunuri Muharebeleri ve Geri Çekilmeler, Kıvılcım Matbaası, Ankara 2005.
• YAMAN Ahmet Emin, “Kore Savaşı’nın Türk Kamuoyuna Yansıması”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, c.XX/ sy. 37 (2006), ss. 231-245.
• YAZICI Tahsin, Kore Hatıralarım, Ülkü Basımevi, İstanbul 1963.
• Görüşme Yapılan Kişiler
• Arif BACI ile yapılan görüşme, 03.04.2024.
• Ömer ÖZER ile yapılan görüşme, 01.04.2024.