Sağlık Kurumlarında Örgütsel Etik İklimin İş Tatmini Üzerine Etkisi, Örgütsel Desteğin Aracılık Rolü

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 37 - 61, 10.07.2025

Reyhan Akan , Emine Özlem Köroğlu , Abdullah Çalışkan

https://doi.org/10.54969/abuijss.1720679

Öz

Bu çalışma, örgütlerin temel yapı taşlarından olan insan kaynaklarının iş tatmini, örgütsel etik iklimi ve örgütsel destek konularına odaklanarak, bu unsurlar arasındaki kompleks ilişkileri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmanın örneklem grubunu Adana ilinde faaliyet gösteren sağlık sektöründe çalışan 426 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Veri toplama yöntemi olarak anket tekniği tercih edilmiştir. Bu kapsamda hazırlanan anket formu, Adana ilinde sağlık sektöründe yer alan sağlık çalışanlarına yüz yüze ve çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Söz konusu değişkenler arasındaki ilişki; SPSS ve AMOS paket programları kullanılarak faktör analizi, regresyon analizi ve sobel testleri gibi istatistiksel yöntemler ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, sağlık kurumlarında örgütsel etik iklimi ile iş tatmini değişkenleri arasında pozitif ve anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Örgütsel desteğin değişkenler arasında aracılık rolü üstlendiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

sağlık kurumları , örgütsel etik iklim , iş tatmini , örgütsel destek

Kaynakça

• Akpınar Turgut, N. Cihangir, E. (2020). “Psikolojik Sermaye ve İş Tatmini Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Hakkari Üniversitesi Örneği”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 10 (3), 625-637.
• Aktürk, H. (2019). Algılanan Örgütsel Desteğin, Çalışanların Örgütsel Bağlılığı Ve İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Türkiye’de Ana-Akım Medya Çalışanları Üzerinde Uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Armstrong-Stassen, M., Ursel, N.D. (2009). Perceived Organizational Support, Career Satisfaction, And The Retention Of Older Workers. Journal Of Occupational And Organizational Psychology. 2009;82(1): 201-220. Https://Doi.Org/10.1348/096317908x288838
• Asmaa Farghaly Ali Mohamed, Rasha Mamdouh Abdelmonem, Essam Ahmed Abd Elhakam ve Azza Ibrahim Abdelraof (2022). Relationship Between Hospital Ethical Climate, Psychological Well-Being, And Job Satisfaction Among Nurses Following COVID- 19 Outbreak. Assiut Scientific Nursing Journal. Vol (10), Issue (28), Special No.(2)
• Aydan, S. (2018). Sağlık Sektöründe Etik İklim Ve Örgütsel Güvenin İhbarcılık (Whistleblowing) Niyeti Üzerine Etkisi: Bir Üniversite Hastanesi Örneği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aziri, B. (2011). Job Satisfaction: A Literature Review. Management Research & Practice, 3(4), 77-86.
• Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986), The Moderator–Mediator Variable Distinction İn Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, And Statistical Considerations. Journal Of Personality And Social Psychology, 51, 1173–1182.
• Başar, D. (2009), Çalışanların Şirket Politikası, Liderlik Davranışları ve Etik İklim Algılamaları ile İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkiler. Gebze Yüksek Teknoloji Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gebze
• Buyrukoğlu, İ. (2022). Pandemi Sürecinde Sağlık Ve Turizm Alanlarındaki Akademisyenlerin İş Tatmini ve Performanslarının Değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi; Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Alanya
• Çalışkan, A. (2022). Örgütsel Etik İklimi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Uluslararası İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1),34-54. DOI:10.29131/uiibd.1118411
• Çalışkan, A. ve Köroğlu, Ö. (2023). Job Satisfaction: A Scale Development Study. Antalya Bilim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 112-134. DOI:10.54969/abuijss.1440762
• Çalışkan, A. ve Koç, M. (2025). Intention To Quit Scale: A New Approach In The Context Of Changing Working Conditions. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11 (1), 5-24. DOI: 10.29131/uiibd.1682394
• Çelik, G., ve İnce, M. (2020). Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmininin İş Performansına Etkisi. Ankara: İksad Yayınevi. Davis, S. K. (1998). The Relationships Among Nurse Managers' Perceptions of Workplace Diversity, Cultural Competence and Job Satisfaction. University of California, San Francisco.
• Demir, S. (2020). Örgütsel Destek, Örgütsel Özdeşleşme Ve İşe Yabancılaşma Arasındaki Yapısal İlişkiler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 16(2): 288-300.
• Dönmez, F. G. (2019). Algılanan Örgütsel Destek Ve İş Tatmini İlişkisinde İş Yeri Yalnızlığının Aracı Rolü: 4 Ve 5 Yıldızlı Otel Çalışanları Örneği (Doktora Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Dwiyantia, R. Hamzahb, H. B. Abasc, N. A. H. B. (2019). “Job Satisfaction, Psychological Contracts, And Turnover Intention: Role of Social Support as a Mediator”, International Journal of Research in Business and Social Science, 8 (6), 96-104.
• Eisenberger, R., Huntingon, R., Hutchison, S. And Sowa, D. (1986). Perceived Organizational Support. Journal Of Applied Psychology, 71(3), 500-507. Https://Doi.Org/10.1037/0021- 9010.71.3.500.
• Eisenberger, R., Stinglhamber, F., Vandenberghe, C., Sucharski, I.L., Rhoades, L. (2002). Perceived Supervisor Support: Contributions To Perceived Organizational Support And Employee Retention. Journal Of Applied Psychology. 2002;87(3): 565-573.
• Erdem, A. T. (2021). “Örgütsel Etik İklim Algısının Çalışan Sesliliği Davranışına Etkisinde Psikolojik Güvenliğin Aracı Etkisi: Vakıf Üniversitelerine Yönelik Bir Araştırma”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(1), 57-70.
• Ergüder, M. Ş. (2021). Doktor-Yöneticilerin Yönetsel Becerilerinin Çalışanların İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Sağlık İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Fein, E. C. Vd. (2021). “Perceptions Of Ethical Climate And Organizational Justice As Antecedents To Employee Performance: The Mediating Role Of Employees’ Attributions Of Leader Effectiveness”. European Management Journal. (41), 114- 124
• Filiz, M. (2023). Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Güven Ve Örgütsel Destek Algılarının İhbarcılık Eğilimi Üzerindeki Etkisini Belirlemede Etik Kültür Ve Psikolojik Güvenliğin Aracı Rolü. Doktora Tezi, Düzce Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Düzce.
• Görmüş, İ. (2024). Sigorta Hizmetlerinde Algılanan Örgütsel Desteğin Teknoloji Kabul Ve Kullanımı Üzerindeki Etkisinde Bireysel Yenilikçiliğin Düzenleyici Rolü. Doktora Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara.
• Gözüm, S. (2020). Etik Liderlik Ve Örgütsel Etik Değerlerin Algılanan Örgütsel Destek Ve Özdeşleşmeye Etkisi: Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Güder, M. (2021). Üstünlük Vehmi ve İş Tatmini İlişkisi: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Gül, H. ve Gökçe, H. (2008). Örgütsel Etik Ve Bileşenleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 377-389.
• Gültekin, M. V. Özbezek, D. B. ve Gül, M. (2023). Algılanan Örgütsel Destek Ve İş Tatmini: Turizm Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. G. Ü. İslahiye İİBF Uluslararası E-Dergi Yıl: 2023, 7(7): 1-12
• Hicks, H. G. (1977). Örgütlerin Yönetimi: Sistemler ve Beşeri Kaynaklar Açısından, I.Cilt, 3.Baskı, Ankara: Ankara İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisi.
• Hoş, C. ve Oksay, A. (2015). Hemşirelerde Örgütsel Bağlılık İle İş Tatmini İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(4), 1- 24.
• Kahvecioğlu, B. (2022) Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları İle Etik İklim Arasındaki İlişkinin Öğretmen Algılarına Göre İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karaca, M., Bayram, A., Harmancı, Y. (2020). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2020;9(1): 199-208.
• Karadirek, G. (2020). Çalışanların Algıladıkları Örgütsel Desteğin; Motivasyon, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılıkla İlişkisi: Bir Tekstil İşletmesi Örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 10(1), 203-220
• Karakulle, İ. (2020). Çalışanların İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarına Yönelik Algılarının, Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Üzerine Etkileri: Hizmet Sektöründe Bir Uygulama (Doktora Tezi). Karabük Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük.
• Korkmazyürek, Y. (2020). Örgütsel Güven Ve Psikolojik Sözleşme İlişkisinde Profesyonel Bürokrasi Etkisi. Doktora Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Locke, E.A. (1976). The Nature And Causes Of Job Satisfaction, İn: M. D. Dunnette (Ed.) Handbook Of Industrial And Organizational Psychology (Chicago, IL, Rand Mcnally).
• Mascarenhas, C., Galvao, R., Marques, C.S. (2022). How Perceived Organizational Support, Identification With Organization And Work Engagement Influence Job Satisfaction: A Gender-Based Perspective. Adm. Sci. 2022, 12(2), 66; https://Doi.Org/10.3390/Admsci12020066.
• Nam, S. (2018). “Psikolojik Sözleşme ve İş Tatmini İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, International European Journal of Managerial Research, 2 (3), 43-60.
• Newman, A., Round, H., Bhattacharya, S. ve Roy, A. (2017). Ethical Climates İn Organizations: A Review And Research Agenda. 38
• Özpehlivan, M. (2018). İş tatmini: kavramsal gelişimi, bireysel ve örgütsel etkileri, yararları ve sonuçları. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 43- 70.
• Öztürk, E. ve Özan, B. M. (2021). Öğretmenlerin Duygu Yönetim Becerileri İle Okulun Duygusal İklimi Araındaki İlişki. Journal Of History School, 52, 1806- 1832.
• Sarıkaya, C. (2022). Etik İklim, İş Tatmini Ve Örgütsel Bağlılığın Kilit Müşteri Yöneticilerinin İş Performansları Üzerine Etkisinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Schroeder, D. (2002). Ethics from the top: Top management and ethical business. Business Ethics: A European Review, 11(3), 260-267. https://doi.org/10.1111/1467-8608.00284
• Sekaran, U. (1992). Research Methods For Business, Canada: John Wiley ve Sons, Inc.
• Sönmez, K. (2020). Algılanan Kişiler İçin Destek, Motivasyon Ve Hizmet Kalitesine Yönelik Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi. 12(2): 1540-1553.
• Şanal, İ. (2022). Unlu Mamül İşletme Çalışanlarının Etik Liderlik Algılarının, İş Tatminlerine Ve İşten Ayrılma Niyetlerine Etkisinde Örgütsel Desteğin Aracılık Rolü: Zonguldak İli Örneği (Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Teresi, M. Vd. (2019). “Ethical Climate(S), Organizational Identification, And Employees’ Behavior”. Frontiers In Psychology, 10, 1-13.
• Tunç, A. T. (2017). Sağlık Çalışanlarının Stresle Başa Çıkma Tarzları İle İş Tatmini Düzeyleri Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Turunç, Ö., Türköz, T., Akkoç, İ., & Çalışkan, A. (2013). How do innovative and entrepreneurial behaviours affect the job performance?: The moderating role of person-organisation fit. International Journal Business Innovation and Research, 7(5), 590-618.
• Ulutaş, A.D. ve Aslan, Ş. (2015). Valıdıty Of And Relatıonshıp Between The Varıables Of Ethıcal Clımate And Culture, Patıent Safety And Organızatıonal Supportınternational Journal Of Social Science. International Journal Of Social Number: 39 , P. 445-464, Autumn Iıı 2015.
• Üngüren E. ve Çevirgen, A. (2009). Konaklama İşletmelerinde Etik İklim ve İş Tatmini İlişkisi, 10. Ulusal Turizm Kongresi, 21-24 Ekim, s. 273- 28, Mersin
• Victor, B. ve Cullen, J. B. (1988). The Organizational Bases Of Ethical Work Climates. Administrative Science Quarterly, 33.
• Yiğit, Y. ve Kul, M. (2024). Gençlik Ve Spor Hizmetleri Dairesi Çalışanlarının Etik Liderlik Algısı, Örgütsel Sinizm, Etik İklim Algısı Ve İş Tatmini Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Sakarya Büyükşehir Belediyesi Örneği. Ekev Akademi Dergisi, Sayı 99.
• Zagenczyk, T. J. (2020). A Social Influence Analysis Of Perceived Organizational Support. The Katz Graduate School Of Business, University Of Pittsburgh
• Zeynel, E. ve İlker, H. Ç. (2015). Mesleki Motivasyonun, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Akademisyenler Üzerine Görgül Bir Araştırma. Suleyman Demirel University Journal Of Faculty Of Economics & Administrative Sciences, 20(3), 217-248.