New Proposals for the Kurşun Kalesi Temple and Stoa in Rough Cilicia

Year 2014, Issue: 17, 79 - 122, 01.06.2014

Hamdi Şahin Aşkım Özdizbay

Abstract

Upon news of the discovery by villagers of a ruined site within the territory of Yeğenli village of the Silifke district in Mersin province, Kurşun Kalesi came under study within the frame of the “Rough Cilicia Settlement Archaeology and Epigraphy Surveys” in 2007. The ancient site is a small hilltop settlement measuring 300x200 m. Extending in a north-south direction, the settlement rises northward as per the topography. Dwellings from the 3rd to 4th centuries A.D. are scattered across the site starting from the south foot of the hill. Right to the east and west of these building remains are threshing fields with olive oil and wine presses. At the highest point in the northeast part of the site is a temple and the remains of a stoa about 50 m. northeast of the temple. In the course of the 2007 campaign two Greek inscriptions were documented in the stoa and one on the architrave in front of the temple

Dağlık Kilikia Kurşun Kalesi Tapınağı ve Stoasına İlişkin Yeni Öneriler

Abstract

Kurşun Kalesi, 2007 yılında “Dağlık Kilikia Bölgesi Yerleşim Tarihi ve Epigrafya Araştırmaları” çalışmaları kapsamında, Mersin İli, Silifke İlçesi, Yeğenli Köyü arazisi sınırlarında köylüler tarafından Kurşun Kalesi olarak adlandırılan bir “ören yeri” bulunduğu bilgisi üzerine araştırılmaya başlanmıştır. Antik yerleşmeye ulaşıldığında burasının mevcut literatürde Asar, İsmailli, İsmailli Kale, İsmailli Kalesi ve Kurşunlu Kalesi olarak da adlandırılan yerleşmeyle özdeş olduğu anlaşılmıştır

References

• Akarca 19872 A. Akarca, Şehir ve Savunması2 (1987).
• Akkurnaz 1998 S. Akkurnaz, Anadolu’daki Dor Düzenli Tapınaklar (Adnan Menderes Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 1998).
• Aydınoğlu 1999 Ü. Aydınoğlu, “Doğu Dağlık Kilikia’da Villa Rusticae”, Olba II, 1999, 155-165.
• Aydınoğlu 2003 Ü. Aydınoğlu, “The Settlement Pattern of the Olbian Territory in Rough Cilicia in the Hellenistic Period”, Olba VIII, 2003, 251-263.
• Aydınoğlu 2004 Ü. Aydınoğlu, “Yerel İrade-Dış Baskı Tartışmaları Arasında Olba Territoriumu’ndaki Yerleşim Düzenlemesi ve Hellenistik Dünyadaki Yeri”, Olba X, 2004, 169-184.
• Bean 1970 G. E. Bean - T. B. Mitford, Journeys in Rough Cilicia 1964-1968 (1970).
• Berns 1999 Ch. Berns, “Der hellenistische Grabturm von Olba”, Olba II/I, 1999, 111-129.
• Borgia – Sayar 1999 E. Borgia – M. H. Sayar, “Catalogo delle iscrizione”, bk.: Elaiussa-Sebaste I. Campange di scavo 1995-1997 (1999) 62-82.
• Bravo 1997 B. Bravo, Pannychis e simposio. Feste private notturne di donne e uomini nei testi letterari e nel culto (1997).
• Burkert 1977 W. Burkert, Griechische Religion der archaischen und klassischen Epoche (1977).
• Callender 1927 T. Calender, “Inscriptions from Isauria”, AJP 48, 1927, 235-246.
• Coulton 1976 J. Coulton, The Architectural Development of the Greek Stoa (1976).
• Curchin 2004 L. A. Curchin, The Romanization of Central Spain. Complexity, diversity and change in a provincial hinterland (2004).
• Çelgin 1990 A. V. Çelgin, Termessos Kenti Nekropolleri (İstanbul Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 1990).
• Dagron – Marcillet-Jaubert 1978
• G. Dagron – J. Marcillet-Jaubert, “Inscriptions de Cilicie et d´Isaurie”, Belleten 42, 1978, 373-420.
• Deubner 1932 L. Deubner, Attische Feste (1932).
• Dinsmoor 1975 W. B. Dinsmoor, The Architecture of Ancient Greece (1975).
• Durugönül 1998a S. Durugönül, “1996 Yılı İçel ili (Antik Dağlık Kilikya) Yüzey Araştırması ile Kuleler - Kaleler ve Yerleşimlere Olan İlişkileri”, AST XV.1 (1998) 281-293.
• Durugönül 1998b S. Durugönül, Türme und Siedlungen im Rauhen Kilikien, AMS 28 (1998).
• Durugönül 1998c S. Durugönül, “Seleukosların Olba Territorium’undaki Akkulturation Süreci Üzerine Düşünceler”, Olba I, 1998, 69-76.
• Durugönül 2001 S. Durugönül, “Die kaiserzeitliche Baupolitik im Rauhen Kilikien am Beispiel zweier Tempelbauten”, bk.: G. Brands v.d. (ed.), Rom und die Provinzen, Gedenkschrift für Hanns Gabelmann (2001) 157-161.
• Durugönül 2002 S. Durugönül, Development of Ancient Settlements in Cilicia”, Adalya V, 2002, 107- 119.
• Durugönül 2005 S. Durugönül, “Dağlık Kilikia Bölgesi’nde (Mersin ve İlçelerinde) Kent, Mimari ve Malzeme”, Tarih İçinde Mersin, Kolokyum II, 22-24 Eylül 2005, Mersin (2005) 28-33.
• Durugönül – Gabelmann 1997
• S. Durugönül – H. Gabelmann, “Türme und Siedlungen im Rauhen Kilikien ein Vorbereicht”, IstMitt 47, 1997, 213-220.
• Durukan 1999 M. Durukan, “Hisarkale Garnizonu ve Bu Merkezde Polygonal Teknikte İnşa Edilmiş Olan Mezarlar”, Olba II, 1999, 79-91. Durukan 2001 M. Durukan, “Eine Studie zu Kultfiguren und Symbolen in Olba”, bk.: E. Jean v.d. (ed.), Kilikia: Mekânlar ve Yerel Güçler (M.Ö. 2. binyıl-M.S. 4. yüzyıl), Uluslararası Yuvarlak Masa Toplantısı Bildirileri, İstanbul, 2-5 Kasım 1999, Varia Anatolica XIII (2001) 327-348.
• Durukan 2003 M. Durukan, “Olba/Diocaesarea’daki Piramit Çatılı Mezar Anıtının Tarihlemesi Üzerine Yeni bir Görüş”, Olba VII, 2003, 219-238.
• Durukan 2004 M. Durukan, “Olba Bölgesi ve Bölgede Kullanılan Polygonal Duvar Tekniği”, Anatolia 26, 2004, 39-63.
• Durukan 2006 M. Durukan, “Doğu Dağlık Kilikya’da Mezarlar Üzerinde Görülen Bazı Semboller”, Adalya IX, 2006, 63-82.
• Feld 2005 K. Feld, Barbarische Bürger. Die Isaurier und das römische Reich (2005). Gider 2005 Z. Gider, Lagina’daki Dor Mimarisi (Pamukkale Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2005).
• Gider 2006 Z. Gider, “Tripolisin Ana Caddesinde Müze Kurtarma Kazısında Bulunan Dorik Malzemeler”, bk.: A. Özçelik v.d. (ed.), Uluslararası Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildiriler. Denizli, 06-08 Eylül 2006 (2006) C. 2, 25-31.
• Giobbe 2006 C. Giobbe, “A New Greek Inscription from Laertes (Rough Cilicia): Some Considerations about the Attribution of the Temple in the Agora and the Severan Exedra”, Adalya IX, 2006, 105-115.
• Hagel – Tomaschitz 1998
• S. Hagel – K. Tomaschitz, Repertorium der westkilikischen Inschriften (1998). Heberdey – Wilhelm 1896
• R. Heberdey – A. Wilhelm, Reisen in Kilikien, ausgeführt 1891 und 1892 im Auftrage der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften (1896).
• Headlam 1893 A. C. Headlam, Eclesiastical Sites in Isauria (1893).
• Hicks 1890 E. L. Hicks, “Inscriptions from Eastern Cilicia”, JHS 11, 1890, 236-254.
• Hicks 1891 E. L. Hicks, “Inscriptions from Western Cilicia”, JHS 12, 1891, 225-273.
• İnan 1998 J. İnan, Toroslar’da Bir Antik Kent Lyrbe?-Seleukeia? (1998).
• Kaplan 2008 D. Kaplan, “Korykos Tapınağı’na İlişkin Öneriler”, Olba XVI, 2008, 227-248.
• Karayaka 2007 N. Karayaka, Hellenistik ve Roma Döneminde Pisidia Tanrıları (2007).
• Keil – Wilhelm 1931 J. Keil – A. Wilhelm, Denkmäler aus dem Rauhen Kilikien, MAMA III (1931).
• Krencker – Zcshietzschmann 1938 D. Krencker – W. Zcshietzschmann, Römische Tempel in Syrien (1938).
• Lawrence 1967 A.W. Lawrence, Greek Architecture (1967).
• Le Bas – Waddington 1870 Ph. W. Le Bas – H. Waddington, Inscriptions grecques et latines (1870).
• Lugli 1957 G. Lugli, La Tecnica Edilizia Romana (1957).
• Machatschek 1967 A. Machatschek, Die Nekropolen und Grabmäler im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im Rauhen Kilikien (1967).
• MacKay 1990 Th. S. MacKay, “The Major Sanctuaries of Pamphylia and Lycia”, ANRW 18.3 (1990) 2045-2127.
• Mitford – Andrews 1980 T. B. Mitford – S. Andrews, “Roman Rough Cilicia” ANRW II 18.3 (1980) 1230-1261.
• Mitford1990 T. B. Mitford, “The Cults of Roman Rough Cilicia”, ANRW II, 18.3 (1990) 2131-2160.
• Ottosson 1980 M. Ottosson, Temples and Cult Places in Palestine (1980).
• Özdizbay 2002 A. Özdizbay, “Perge Batı Nekropolisi’nden Bir Mezar Yapısı”, AnadoluAraş XVI, 2002, 483-508.
• Parker 2005 R. Parker, Polytheism and Society at Athens (2005).
• Pohl 2002 D. Pohl, Kaiserzeitliche Tempel in Kleinasien unter besonderer Berücksichtigung der hellenistischen Vorläufer, AMS 43 (2002).
• Radt 2002 W. Radt, Pergamon. Antik Bir Kentin Tarihi ve Yapıları (2002).
• RECAM II S. Mitchell – D. French – J. Greenhalgh, Regional Epigraphy Catalogues of Asia Minor II. The Ankara district: Inscriptions of North Galatia (1982) C. 2.
• Roscher 1884 W. H. Roscher, Ausführliche Lexicon der griechischen und römischen Mythologie (1884).
• Rumscheid 1994 F. Rumscheid, Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus (1994).
• Salway 1994 B. Salway, “What‘s in a name? A survey of Roman onomastic practice from c. 700 b.c. to 700 a.d.”, JRS 84, 1994, 124-145.
• Sayar 1999 M. H. Sayar, Kilikya’da Tanrılar ve Kültler, Olba II/1, 1999, 131-154.
• Sayar 2000 M. H. Sayar, Die Inschriften von Anazarbos und Umgebung I, IK 56 (2000).
• Sayar 2007 M. H. Sayar, “Eskiçağda Çukurova’da Hilal ve Yıldız’ın kullanımı”, bk.: The Achaemenid impact; on local populations and cultures in Anatolia (2007) 97-99. Scranton 1941 R. L. Scranton, The Greek Walls (1941).
• SNG von Aulock Nachträge IV Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland. Sammlung Hans von Aulock Heft 18.
• Nachträge IV. Phrygien-Lykien-Pamphylien-Pisidien-Lykaonien-Isaurien-KilikienGalatien-Kappadokien. Kaiserzeitliche kistophoren. Incerti. (1968).
• SNG Switzerland I Sylloge Nummorum Graecorum Switzerland I. Levante-Cilicia (1986).
• SNG Deutschland Pfaelzer R. Ziegler, Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Pfaelzer Privatsammlungen VI: Isaurien-Kilikien (2001) Serdaroğlu 2004 Ü. Serdaroğlu, Lykia-Karia’daki Roma Dönemi Tapınak Mimarlığı (2004).
• Söğüt 1998 B. Söğüt, Kilikia Bölgesi’ndeki Roma İmparatorluk Çağı Tapınakları (Selçuk Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi 1998).
• Söğüt 1999 B. Söğüt, “Lamos’da Bulunan bir Tapınak”, Olba II, 1999, 399-409.
• Söğüt 2001 B. Söğüt, “Kilikia Bölgesi’ndeki Roma İmparatorluk Çağı Tapınakları İmparator Claudius Dönemi Tapınakları”, bk.: E. Jean v.d. (ed.), Kilikia: Mekânlar ve Yerel Güçler (M.Ö. 2. binyıl-M.S. 4. yüzyıl), Uluslararası Yuvarlak Masa Toplantısı Bildirileri, İstanbul, 2-5 Kasım 1999, Varia Anatolica XIII (2001) 479-504.
• Söğüt 2004 B. Söğüt, “Dağlık Kilikia’da Tülü Asar (Lamos?) Yüzey Araştırması 2002”, AST 21.I (2004) 279-290.
• Söğüt 2006 B. Söğüt, Dağlık Kilikya (Kilikia) Bölgesindeki Çokgen Taş Duvarlı Mezarlar (2006). Spanu 2003 M. Spanu, “Roman Influence in Cilicia Through Architecture”, Olba VIII, 2003, 1-38. Strobel 2010 K. Strobel, Kaiser Traian (2010).
• Şahin 2007 H. Şahin, “Doğu Dağlık Kilikia: Polis-Khora İlişkileri Üzerine İlk Düşünceler”, CollAn VI, 2007, 115-179.
• Şahin 2008 H. Şahin, “Dağlık Kilikia 2007: Yerleşim Tarihi ve Epigrafya Araştırmaları, Rough Cilicia 2007: Settlement History and Ephigraphic Surveys”, Anmed 6, 2008, 125-131.
• Şahin 2009a H. Şahin, “Dağlık Kilikia 2008: Yerleşim Tarihi ve Epigrafya Araştırmaları, Rough Cilicia 2008: Settlement History and Ephigraphy Surveys”, Anmed 7, 2009, 120-131.
• Şahin 2009b H. Şahin, “Dağlık Kilikia 2007: Yerleşim Tarihi ve Epigrafya Araştırmaları” AST 26.1 (2009) 437-456.
• Şahin 2009c H. Şahin, “Doğu Dağlık Kilikia Kentlerinin Territoriumları, Yerleşme Türleri ve Değişimler”, CollAn VIII, 2009, 257-289.
• Şahin 2010 H. Şahin, “Dağlık Kilikia Yerleşim Tarihi ve Epigrafya Araştırmaları 2008”, AST 27.3 (2010) 17-28.
• Şahin v.d. 2010b H. Şahin – A. F. Yüksel – Z.Görücü, “Korykion Antron ve Göztepesi; Eski Problemler, Yeni Gözlemler ve Yeni Çözüm Önerileri”, Adalya XIII, 2010, 65-89. Şahin 2012 H. Şahin, “Korykion Antron’daki Tapınak Zeus Tapınağı mıdır?, Adalya XV, 2012, 65-79.
• Tırpan – Söğüt 1998 A. Tırpan – B. Söğüt, “Batı Ovalık Kilikya’da Çokgen (Poligonal) Taşlı Duvar Örgü Tekniği”, Olba I, 1998, 161-186.
• Tırpan 1994 A. Tırpan, “Kilikia Tracheia’da Poligonal Taş Örgülü Duvarlar”, XI. TürkTKB, Ankara, 05-09 Eylül 1990 (1994) C. I, 407-424.
• Tomlinson 1961 R. Tomlinson, “Emplekton Masonry and Greek Structure”, JHS LXXXI, 1961, 133- 140.
• Tomlinson 1963 R. A. Tomlinson, “The Doric Order: Hellenistic Critics and Criticism”, JHS 83, 1963, 133-145.
• Turak 2008 Ö. Turak, “Perge Batı Nekropolisi’nden bir Mezar: Artemon’un Kenotaphionu”, bk.: İ. Delemen v.d. (ed.), Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu’na 65. Yaş Armağanı. Euergetes (2008) 1157-1167.
• Zgusta 1964 L. Zgusta, Kleiasiatische Personennamen (1964).
• Ziehen 1946 L. Ziehen, “Pannychis”, RE XXXVI, 2, 1946, 631.
• Ziegler 1988 R. Ziegler, Münzen Kilikiens aus kleineren deutschen Sammlungen Vestigia 42 (1988).