1853 Antalya İsyanı

Year 2018, Issue: 21, 359 - 378, 01.06.2018

Evren Dayar

Abstract

On Saturday October 1st in 1853, Antalya witnessed the rebellion of more than two thousand of its citizens. Rebels who complained about the extraordinary increase in grain prices, waylaid caravan routes of merchants, took the grain they seized from merchants to the city bazaar and put it up for sale at the price they determined. Rebels were not satisfied enough only with setting prices for grain, they made their representatives elected as candidates of administrative council of Antalya, and they used legal authority by trial. The Antalya Rebellion seemed to be an ordinary grain riot because; it revealed behavioural pattern and rebels had moral economy by fundamentally aiming decrease in grain prices. However, the investigation carried out by the official inspector during the month of December also uncovered different aspects of the rebellion.

1853 Antalya İsyanı

Abstract

1 Ekim 1853 Cumartesi günü Antalya iki bini aşkın kentlinin katıldığı bir isyana sahne oldu. Tahıl fiyatlarındaki olağanüstü artıştan şikâyetçi olan isyancılar tüccarlara ait kervanların yolunu kesmiş, el koydukları tahılı zorla kentin çarşısına götürmüş, kendi tespit ettikleri fiyat üzerinden satışa çıkarmıştı. İsyancılar sadece tahıl fiyatlarını belirlemekle de yetinmemişti; kendi temsilcilerini sancak meclisine üye olarak seçtirmeyi başarmış, hatta yargılama yaparak hukuki yetki de kullanmıştı. Yaşanalar, bir davranış kalıbı ortaya koyduğu, isyancıların ahlaki ekonomisi olduğu ve fiyat düşürmek amacını taşıdığı için sıradan bir tahıl isyanını andırıyordu. Ancak resmi müfettişin Aralık ayı boyunca yürüttüğü soruşturma isyanın çok farklı yönlerini açığa çıkarmıştı.

References

• Beden 2004 A. Beden, 1854-1859 Tarihleri Arasında Antalya (8 No’lu Antalya Şer‘iyye Sicilleri Defterine Göre) (Akdeniz Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2004).
• Bosnevi 1286 Bosnevi el-Hac Muharrem Efendi, Lûgat-ı Osmanî, Cilt: I (1286).
• Clark 1976 P. Clark, “Popular Protest and Disturbance in Kent, 1558-1640”, The Economic History Review 29/3, 1976, 365-382.
• Collignon 1897 M. Collignon, Notes d’un Voyage en Asie Mineure (1897).
• Danieloğlu 2010 D. E. Danieloğlu, 1850 Yılında Yapılan Bir Pamphylia Seyahati, A. Özil (çev.) (2010).
• Dayar 2016 E. Dayar, Antalya’da Devlet ve Eşrâf İlişkileri (1839-1908) (Akdeniz Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi 2016).
• Dinç 2005 G. Dinç, 9 No’lu Antalya Şer’iyye Sicili Defterine Göre 1853-1859 Yılları Arasında Antalya Şehrinin İdarî ve Sosyo-Ekonomik Durumu (Akdeniz Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi 2005).
• Dinç 2016 G. Dinç, “Mehmet Ali Paşa İsyanı’nın Antalya’ya Etkileri”, Belleten, LXXX/289, 2016, 857-884.
• Emecen 1991 F. Emecen, “Antalya”, Türk Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt: I (1991).
• Erten 1955 S. F. Erten, Tekelioğulları (1955).
• Fikri 1340 S. Fikri, Antalya Livası Tarihi (1340).
• Faroqhi 2005 S. Faroqhi, “Exporting Grain From The Anatolian South West: The Power and Wealth of Tekelioğlu Mehmed Ağa and His Magnate Household”, bk.: A. Anastasopoulos (ed.), Provincial Elites in the Ottoman Empire (2005) 293-317.
• Halaçoğlu 2002 A. Halaçoğlu, Teke (Antalya) Mütesellimi Hacı Mehmed Ağa ve Faaliyetleri (2002).
• Hobsbawm 2014 E. J. Hobsbawm, İlkel Asiler, U. Kocabaşoğlu (çev.) (2014).
• Howard 1855 G. W. Howard, Diary in Turkish and Greek Waters (1855).
• Kurmuş 1974 O. Kurmuş, The Role of British Capital in the Economic Development of Western Anatolia 1850-1913 (University of London Yayımlanmamış Doktora Tezi 1974).
• Naci 1317 M. Naci, Lûgat-ı Naci (1317).
• Newton 1865 C. T. Newton, Travels and Discoveries in the Levant, Cilt: I (1865).
• Sperling 1864 E. Sperling, “Ein Ausflug in die Isaurischen Berge im Herbst 862”, Zeitschrift für Allgemeine Erdkunde 16, 1864, 1-70.
• Tızlak 2002 F. Tızlak, “Tekelioğlu İsyanı”, XIII. Tarih Kongresi, Ankara 4-8 Ekim, Kongreye Sunulan Bildiriler (2002) 237-254.
• Tilly 1971 A. Louise Tilly, “The Food Riot as a Form of Political Conflict in France”, The Journal of Interdisciplinary History 2/1, 1971, 23-57.
• Tilly 1983 A. Louise Tilly, “Food Entitlement, Famine, and Conflict”, The Journal of Interdisciplinary History 14/2, 1983, 333-349.
• Tchihatcheff 1850 P. de Tchihatcheff, “L’Asie-Mineure et l’Empire Ottoman: Situation Politiqué, Militaire et Financière De La Turquie”, Revue des Deux Mondes, VI, 1850, 840-863.
• Thompson 2006 E. P. Thompson, Avam ve Görenek, U. Kocabaşoğlu (çev.) (2006). Yetkin 2003 S. Yetkin, Ege’de Eşkıyalar (2003).