Eğitim Fakültelerindeki Akademisyenlerin Milli Eğitim Akademisi İle İlgili Görüşleri

Yıl 2025, Cilt: 16 Sayı: 1, 12 - 29, 25.06.2025

İbrahim Pinar , Hakan Sarıçam

Öz

Bu çalışmanın amacı, 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunu’nda kurulması planlanan Milli Eğitim Akademileri ile ilgili eğitim fakültelerinde görev yapan akademisyenlerin görüşlerini incelemektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Amaçlı örnekleme türlerinden uygun örnekleme ile araştırma grubu belirlenmiştir. Çalışma, Türkiye’nin farklı illerinde görev yapan 22 akademisyen ile yürütülmüştür. Çalışmanın verileri, açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Elde edilen metinler, içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışmadan elde edilen bulgularda akademisyenler; görüş alış-verişi yapılmadan kurulan bu akademiye ihtiyaç olmadığını, eğitim fakültelerinin güncellenebileceğini ve hizmet içi eğitimle öğretmen niteliğinin artırılması gerektiğini ifade etmişlerdir. Akademisyenler, kurulan bu akademiyle eğitim fakültelerinin ikinci plana atıldığını ve öğretmen yetiştirmede yılların oluşturduğu bilgi birikimi ve kültürün görmezden gelindiğini, en kötüsü de öğretmenlik mesleğinin ve fakültelerin itibarının oldukça zedelendiğini söylemişlerdir. Kimi akademisyenler bu kurumun politik sebeplerle açıldığını, kimi akademisyenler ise bir ekonomik öteleme politikası olarak kurulduğunu ifade etmişlerdir. Yıllardır üniversitelerin ve üniversiteye hazırlanan öğrencilerin en çok değer verdiği fakültelerden olan eğitim fakültelerinin, akademinin kurulmasıyla cazibesini yitirdiğini, yaklaşık altı yıl sürecek bir eğitim için artık tercih edilmeyeceğini söylemişlerdir. Sonuç olarak Milli Eğitim Akademilerinin açılması ciddi riskler barındırmaktadır. Öğretmen yetiştirme görevi, eğitim fakültelerinin asli işi olduğu için yapılacaksa eğitim fakültelerinin içerik ve işleyişi ile düzenlemeler yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Milli Eğitim Akademisi , Öğretmenlik Meslek Kanunu , Akademisyen , Eğitim Fakülteleri

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, çalışmanın Committee on Publication Ethics (COPE)' in tüm şartlarını ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

The Views of Academicians in Education Faculties Related to National Education Academy

Öz

The main purpose of this study is to examine the opinions of academics working in faculty of education about the National Education Academies planned to be established in the Teaching Profession Law No. 7528. In the study, case design, one of the qualitative research methods, was used. The research group was determined by convenience sampling from purposive sampling types. The study was conducted with 22 academicians working in different cities of Türkiye. The data of the study were collected with a semi-structured interview form consisting of open-ended questions. The texts obtained were subjected to content analysis. In the findings of the study, academics stated that there was no need for this academy established without consultation, that education faculties could be updated and that teacher quality should be improved through in-service training. Academics have declared that with this academy, faculties of education have been put on the back burner, the educational culture that has been formed over the years in teacher training has been ignored, and worst of all, the reputation of the teaching profession and faculties has been damaged. Some academics have stated that this institution was opened for political reasons, while others have stated that it was established as a policy of economic postponement. They emphasized that faculties of education, which have been one of the most important faculties of universities and candidates, have lost their attractiveness with the establishment of the National Education Academy and will no longer be preferred by candidates for a teaching education that will last approximately six years. In conclusion, the establishment of National Education Academies carries serious risks. The task of training teachers is the primary job of faculties of education. Therefore, if it is to be done, arrangements should be made regarding the content and functioning of faculties of education.

Kaynakça

• Akyol, B., & Özenç, Y. Y. (2021). Singapur ile Türkiye’de okul yöneticisi ve öğretmen seçme ve yetiştirme sistemlerinin karşılaştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(2), 904-925.
• Akyıldız, S., Altun, T., & Kasım, Ş. (2020). Adaylık eğitimi uygulama sürecinin aday öğretmenlerin görüşlerine göre incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 117-131.
• Bektaş, E., & Güvendir, M. A. (2024). Okul öncesi alanındaki aday öğretmenlerin aday öğretmen yetiştirme sürecine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(3), 923-944.
• Cengiz, E. (2018). Türkiye’de ilk kez uygulanan aday öğretmen yetiştirme sürecine ilişkin öğretmen görüşleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 932-968.
• Creswell, J. W., & Miller, D. L. (2000). Determining validity in qualitative inquiry. Theory Into Practice, 39(3), 124–130. https://doi.org/10.1207/s15430421tip3903_2
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed.). Siyasal Yayınevi.
• Çavdar, M., Kaplan, M., Beklen, İ., Aksoy,A., İçer, D., & Akkaya, O. (2023). Aday öğretmenlerin karşılaştıkları mesleki sorunlar ve buna ilişkin çözüm önerileri. Atlas Sosyal Bilimler Dergisi, 1(13), 10-22.
• Bursalıoğlu, Z. (2012). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Pegem Akademi.
• Demir, F., & Yaman, B. (2019). Aday öğretmenlerin aday öğretmen yetiştirme sürecine ilişkin görüşleri (Batman ili örneği). Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 6(32), 1-8.
• Demir, F. B., Öteleş, Ü. U., Zırhlı, K., & Şahin, A. (2023). Öğretmenlik Meslek Kanunu’na yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 144-162.
• Dönmez, B. (2024). Teaching profession law and universities as ineffective elements in the context of strengthening school management. Okul Yönetimi, 4(2), 101-105.
• Ekinci, A., Bozan, S., & Sakız, H. (2019). Aday öğretmen yetiştirme programının etkililiğine ilişkin aday ve danışman öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52(3), 801-836. http://dx.doi.org/10.30964/auebfd.466469
• Epçaçan, C., & Pesen, C. E. H. (2018). Aday öğretmen yetiştirme programının paydaşları tarafından değerlendirilmesi. Social Sciences Studies Journal , 4(20), 2589-2607.
• Erçetin, Ş. Ş., & Şayir, G. (2024). Aday öğretmen yetiştirme sürecinin değerlendirilmesine yönelik aday öğretmenlerin görüşleri. Cappadocia Journal of History and Social Sciences, 1(8), 296-306.
• Gökulu, A. (2016). Aday öğretmenlerin Türkiye’deki aday öğretmenlik eğitim süreci ile ilgili görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 111-123.
• Gül, İ., & Güngör, C. (2022). Öğretmenlik meslek kanununa ilişkin öğretmen görüşleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1098-1123.
• Güngör, E. (1993). Dünden bugüne tarih-kültür-milliyetçilik. Ötüken Neşriyat.
• Güngör, E. (2006). Türk kültürü ve milliyetçilik. Ötüken Neşriyat.
• Güngör, C., & Yılmaz, K. (2024). Aday öğretmenlerin adaylık sürecinde yaşadıkları sorunlar ile ilgili görüşleri. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 186-205.
• İlyas, İ. E., Coşkun, İ., & Toklucu, D. (2017). Türkiye'de aday öğretmen yetiştirme modeli: İzleme ve değerlendirme. SETA Yayınları.
• Karbeyaz, A., & Bayar, A. (2020). Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm yolları. International Social Sciences Studies Journal, 6(70), 4240-4250.
• Karataş, İ. H. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli hakkında. Alanyazın, 5(1), 6-11.
• Karataş, İ. H. (2024). Yeni öğretmenlik meslek kanunu teklifi ve Millî Eğitim Akademisi’nin kurulmasına dair. Okul Yönetimi, 4(1), 1-10.
• Kadınşah, E., Seçkin, B., Coşkun, D., & Coşkun, B. P. (2023). OECD ülkelerinin öğretmen yetiştirme süreçlerinde öğretmen eğitiminin incelenmesi. E-Uluslararası Pedandragoji Dergisi, 3(1), 12-28.
• Kilmen, S. (2007). Lisansüstü eğitimi giriş sınavının ve lisans diploma notunun yüksek lisans başarısını yordama gücü. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 176–189.
• Kubilay, S., & Sipahioglu, M. (2022). Aday öğretmen yetiştirme programına ilişkin aday öğretmen görüşleri. Öğretmen Eğitimi ve Öğretim, 3(2), 106-119.
• Lincoln, Y. S. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Thousand Oaks, CA: Sage.
• MEB, (1995). Millî eğitim bakanlığı aday memurların yetiştirilmelerine ilişkin yönetmelik. Tebliğler Dergisi, Sayı 2423, Tarih 30/01/1995.
• MEB, (2016). Aday öğretmen yetiştirme sürecine ilişkin yönerge. Makam Oluru Sayısı 2456947, Tarihi 02/03/2016.
• MEB (2022). Öğretmenlik Meslek Kanunu. Resmî Gazete. Tarih: 14.02.2022, Sayı: 31750.
• MEB (2024a) Öğretmenlik Meslek Kanunu. Resmi Gazete. Tarih: 18.10.2024, Sayı: 32696.
• MEB (2024b) Akademi Giriş Sınavı Detayları. 01.01.2025 tarihli https://www.meb.gov.tr/mill-egitim-bakanligi-akademi-giris-sinavinin-detaylari-belli-oldu/haber/35428/tr
• MEB (2024c) Aday Öğretmenlik Ve Öğretmenlik Mesleği Kariyer Basamakları Yönetmeliği. Resmi Gazete. Tarih: 21.12.2024, Sayı:32759.
• MEB (2024d) Öğretmenlik Mesleği Kanunu Resmi Gazetede Yayımlandı. 18.10.2024 tarihli https://www.meb.gov.tr/ogretmenlik-meslegi-kanunu-resm-gazetede-yayimlandi/haber/35166/tr
• Naillioğlu, M., & Sezgin, F. (2021). Danışman mentorluk rolleri: Aday öğretmen yetiştirme sürecinde aday ve danışman öğretmenlerin görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(1), 307-345.
• Ocakcı, E., & Samancı, O. (2018). Opinions of prospective teachers towards prospective teacher training process. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 19(3), 547-563. DOI: 10.17679/inuefd.332458
• Patton, M. Q. (2015). Qualitative research and evaluation methods. Integrating theory and practice. Sage Publications
• Polat, M. (2024). Milli Eğitim Akademisi ve öğretmen yetiştirme sürecinin dönüşümü. İlke yayınları.
• Sarpkaya, R. (2005). Bir meslek olarak öğretmenlik. M. Gürsel, M. Hesapçıoğlu (Ed.), Öğretmenlik mesleğine giriş içinde (s. 51-76). Eğitim Yayınları.
• Topçu, N. (1998). Türkiye’nin maarif davası. Dergah Yayınları.
• Tozlu, N. (1992). Eğitim problemlerimiz üzerine düşünceler. YYÜ Fen Edebiyat Fakültesi.
• TTKB (2014). Öğretmenlik alanları, atama ve ders okutma esasları. Karar No:9.
• Ulubey, Ö. (2018). Aday öğretmen yetiştirme programının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 480-502. doi:10.16986/HUJE.2017031014
• Üstüner, M. (2004). Geçmişten günümüze Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme ve günümüz sorunları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. http://www.pegem.net/akademi/kongrebildiri_detay.aspx?id=8232 Yemenici, A. (2021). Din kültürü ve ahlak bilgisi aday öğretmenleri ve danışman öğretmenlerinin gözüyle aday öğretmen yetiştirme eğitimi ve süreci. Amasya İlahiyat Dergisi, 16, 229-266.
• Yetkiner, A. (2017). Türkiye’de aday öğretmen yetiştirme sürecinin değerlendirilmesi (Tez No: 481738) [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2017). Aday öğretmen yetiştirme sürecinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 6(16), 135-155
• Yılmaz, E., & Günbey, M. (2024). Aday öğretmenlerin yetiştirilmelerinde mentörlük uygulamalarının tarihsel süreci. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 14(2), 663-680. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1426833