Arap Baharı’nın Bir Varyantı Olarak Suriye İç Savaşı ve Esad Rejiminin Ayakta Kalma Nedenleri (2011-2014)

Year 2021, , 24 - 51, 29.12.2021

Özlem Toker Gökçe

https://doi.org/10.30803/adusobed.945754

Abstract

Arap baharı olarak adlandırılan süreç ilk olarak 2010 yılında Tunus’ta üniversite mezunu bir seyyar satıcı olan Muhammed El-Buazizi’nin, güvenlik güçlerinden gördüğü şiddeti protesto etmek amacıyla kendisini yakmasıyla ortaya çıkan eylemler sonucunda başlamış ve süreç, domino etkisi yaratarak Orta Doğu’da pek çok ülkeyi etkilemiştir.
Arap dünyasında, tek bir lidere veya aile yönetimlerine dayalı otoriteryan rejimlerin sıkıyönetim uygulamaları karşısında başkaldıran Arap toplumları, siyasi özgürlüklerin sağlanması, insan haklarının korunması, gelirlerin adil paylaşımı ve işsizliğin giderilmesi için gerekli reformların yapılmasını istiyorlardı. İlk başlarda bu taleplerin karşılanması için gösteri yürüyüşleri ile başlayan süreç, bazı ülkelerdeki isyanın silahlı eylemlere dönüşmesi ile birlikte iç savaşa evrilmiş, zamanla daha kaotik bir hal alan hareket Tunus, Mısır, Yemen ve Libya’da iktidarların devrilmesiyle sonuçlanmıştır.
Tunus ve Mısır’da yaşanan süreçlerin aksine Arap baharı süreci Suriye’de gerek iktidarın protestolara karşı sert tutumu, gerekse dış aktörlerin meseleye dahil oluşu ile yoğun bir çatışma alanına dönüşmüştür. Oluşan bu çatışma alanı ise zamanla yeni aktörlerin doğmasına zemin hazırlayarak çatışmanın daha geniş alanlara yayılmasında etkili olmuştur. Suriye’deki süreçte dış aktörlerin gerek Esad rejiminin gerekse muhalefetin yanında yer alarak dahil oldukları kriz ülke genelinde sıcak çatışma alanı oluştururken, aynı zamanda Suriye üzerinden küresel ve bölgesel düzeyde bir nüfuz mücadelesinin başlamasına da neden olmuştur.
Çalışmada; Arap Baharı sürecinde Suriye’de iç savaşa evrilen kriz kronolojik olarak ele alınacak, Suriye krizinin diğer Arap devletlerindeki değişim süreçlerinden ayrılan yönleri ile Esad rejiminin ayakta kalma nedenleri ve sürecin sonuçları değerlendirilmeye çalışılacaktır. Bunun için ilgili kitap, makale, internet kaynakları taranarak konu ile ilgili analizler yapılacaktır.

Keywords

Arap Baharı, İç Savaş, Esad Rejimi, Suriye, ABD, Rusya

References

• AĞIR, Osman; TATLI, Meram (2020) .Bir Hibrit Savaş Yöntemi Olarak Terör Ve Suriye İç Savaşı, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AKSOS), sayı 8, s. 35-56.
• ARI, Tayyar (2005). Ortadoğu, İstanbul: Alfa yay.
• BATATU, Hanna (1981). Some Observations on the Social Roots of Syria’s Ruling, Military Group and the Causes for its Dominance, Middle East Journal, Vol. 35, No. 3, Summer