EKMEKLİK BUĞDAY ÇEŞİTLERİNİN TANE VERİMİ VE KALİTESİ ÜZERİNE FARKLI YAPRAK GÜBRESİ UYGULAMALARININ ETKİSİ

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 2, 5 - 12, 01.06.2012

Hüsniye Nazar Osman Erekul Yakup Onur Koca

Öz

Buğday talebimizi karşılamak ve dünyadaki buğday pazarında yerimizi alabilmek amacıyla üretimimizin yılda yaklaşık % 2 oranında arttırılması gerekmektedir. Üretimin artırılması ancak verim artışıyla mümkün olacaktır. Bunun için yapraktan besin elementlerinin uygulanması güncel bir yoldur. Buğdaya yapraktan uygulanan besin elementlerinin etkisi konulu çalışma Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesinde 2011 ve 2012 yıllarında yürütülmüştür. Materyal olarak 4 buğday çeşidi (Pamukova 97, Golia 99, Sagittario ve Negev) seçilmiştir. Çalışmanın amacı sapa kalkma döneminde yaprağa uygulanan Country (oksin ve % 8 Zn) , Cyto-Wachs (% 0.1 amino asit, % 0.02 Fe, % 0.1 Mn, % 0.002 Zn), K-Sparrow (% 5 P ve % 25 K) ve Boroline (% 10 B) gübrelerinin buğdayın verim ve kalite özelliklerine olan etkilerinin belirlenmesidir. Çalışmamızda yapraktan uygulamaların tane verimi üzerine olumlu etkisi olduğu görülmüştür. Ancak tane kalitesine yönelik etkiler çok belirgin olmamıştır. Genel olarak bin tane ağırlığında olumlu etkiler görülürken hektolitre ağırlığı değişmemiştir. Protein oranı bölge ortalamalarının üzerinde olmakla birlikte uygulamaların etkisi fazlaca görülmemiştir. Buna karşın yaprak gübre uygulamalarının nişasta oranı üzerine etkisi daha belirgin bulunmuştur. Çalışmanın sonucunda bölgemiz için Sagittario ve Golia çeşitleri ile Country ve Cyto-Wachs gübreleri önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Buğday (Triticum aestivum L.), tane verimi, protein oranı (%), nişasta oranı (%), yaprak gübrelemesi

The Effect of Different Foliar Applications on Grain Yield And Quality of Breadwheat Varieties

Öz

In order to meet our demand and our place in the world market for wheat, wheat production should be increased by
2 % per year. The increase in wheat production is only possible by increasing the yield. Therefore foliar
application of nutrients is a current way of yield increase. The working theme of the influence of foliar application
on wheat was processed in 2011 and 2012 at the Adnan Menderes University. For the material of the experiment 4
wheat varieties (Pamukova 97, Golia 99, Sagittario and Negev) were selected. The aim of the study was to
quantify the effect of foliar application as Country (auxin and % 8 Zn), Cyto-Wachs (% 0.1 amino-acid, % 0.02
Fe, % 0.1 Mn, % 0.002 Zn), K-Sparrow (% 5 Pand % 25 K) and Boroline (% 10 B) at the time of shooting stage on
yield and quality characteristics of wheat.
Our results showed that the foliar applications have a positive effect on grain yield. However, it was no clear
effects on the studied quality parameters are found. Foliar application resulted in positive effects in 1000-kernel
weight, but no mainly changes in hectoliter-weight were observed. The protein content of wheat varieties were
measured above the average for the region, but no clear effects of foliar application can be observed. Compared to
the protein content, the effects of the starch content parameter was more pronounced. In summary, the varieties
Sagittario and Golia and the fertilizers Country and Cyto-Wachs are recommended for our region.

Anahtar Kelimeler

Wheat (Triticum aestivum L.), grain yield, protein content (%), starch content (%), foliar application

Kaynakça

• Açýkgöz, N., Aktaþ, M.E., Mokhaddam, A.F. and Özcan, K., 1994. TARÝST an Agrostatistical Packageprogramme For Personel Computer. E.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Kongresi, 1994. Ýzmir. Turkey.
• Kýnacý, G., E. Kýnacý, 2001. Deðiþik yaprak gübrelerinin buðdayýn verim ve kalite özellikleri üzerine etkileri. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 15(28): 115-123, Konya.
• Kýrtok, Y., Genç, Ý., Yaðbasanlar T., Çölkesen, M., Kýlýnç, Anonim, 2010. Toprak Mahsulleri Ofisi, 2010 Hububat M., 1988. Tescilli bazý ekmeklik (T.aestivum L. Em Thell) ve makarnalýk (T. durum Desf.) buðday çeþitlerinin Çukurova koþullarýnda baþlýca tarýmsal karakterleri üzerinde çalýþmalar. Çukurova Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 3(3): 96-105.
• I.ulusal Çinko Kongresi, 1997, Eskiþehir, s.251-256.
• Cook, R.J. and R.J. Veseth, 1991. Wheat Health Kün, E., 1996. Tahýllar-I (Serin Ýklim Tahýllarý). Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Yayýnlarý, Yayýn No:1451, Ankara.
• St. Paul, Minnesota 55121, USA.
• McClung, A.N., Cantrell, R.G., Quick, J.S., Gregory, R.S., Costa, J.M., Kronstad, W.E., 1994. Association of grain 1986. Influence of rht1 semidwarf gene on yield, yield components and grain protein in durum wheat. Crop Sci. 26: 1095-1099. Sci. 34: 1234-1239.
• Özbek, V., A. Özgümüþ, 1998. Farklý çinko Uygulamalarýnýn Danýþman, F., Bellitürk, K., 2006. Yapraktan Beslenme. Deðiþik Buðday Çeþitlerinin Verim ve Bazý Verim Kriterleri Üzerine Etkileri. I. Ulusal Çinko Kongresi, 1997, Eskiþehir, s.183-190.
• drought tolerance in wheat genotypes at early stages of plant growth. J. Agronomy & Crop Science, 190:6-12.
• Ekiz, H., Baðcý, A., Atlý A., Sayýn, L., Karakaya, Ý., Bozoðlu, Özcan, S., A.R. Brohi, 2000. Çeþitli Yaprak Gübrelerinin Ekmeklik Buðday (Triticum aestivum c.v.) Bitkisinin Geliþme, Kuru Madde Miktarý ve N-P-K Ýçerikleri Üzerine Etkisi. G.O.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 2000, 17(1), 133-136.
• kalitesi üzerine etkileri. Bahri Daðdaþ Milletler Arasý Kýþlýk Hububat Araþtýrma Merkezi Müd. Yay. No: SR- 2001-7, 74 s, Konya.
• Taban, S., M. Alpaslan, A., güneþ, M. Aktaþ, Ý. Erdal, H. Eyüpoðlu, Ý. Baran, 1997. Deðiþik Þekillerde Uygulanan Çinkonun Buðday Bitkisinde Verim ve Çinkonun Biyolojik Yarayýþlýlýðý Üzerine Etkisi. I.Ulusal Çinko Kongresi, 1997, Eskiþehir, s.147-155.
• Tuðay, M.E., 1978. Dört ekmeklik buðday çeþidinde ekim Arch. Agron. Soil Sci., 55, 169-182.
• sýklýðý ve azotun verim, verim komponentleri ve diðer bazý özellikleri üzerine etkileri. Ege Üniv. Zir. Fak. Yayýnlarý No: 316.
• Annual Crops. Pesq. Agropec., Bras., 37(12): 1765- 1772.
• Gabal, M.R., Abdellah, I.M., Abed, I.A. and El-Assiouty, Sorumlu Yazar Osman EREKUL [e-mail]
• on Common Bean Growth, Flowering and Seed Yield. X. African Symp. on Hort. Crops. ISHS Acta Hort. 158, 1 May 1985, Addis Ababa, Ethiopia. Yakup Onur KOCA [e-mail]
• Grundson, N.J., 1980. Effectiveness of soil-dressing and foliar sprays of copper sulphate in correcting copper deficiency of wheat (Triticum aestivum) in Queensland. Aust. J. Exp. Agric. Anim. Husb. 20:717- 723. Geliþ Tarihi
• Kabul Tarihi : 22.12.2012
• Gül, U., 2004. Buðday.www.aeri.org.tr/PDF/bks-7-15.pdf.
• Gültekin, Ý., Ekiz, H., Yýlmaz, A., Kenbeav, B., Tulukçu, E., 1998. Ticari Yaprak Gübrelerinin Buðday Üretimindeki Yeri. I. Ulusal Çinko Kongresi,1997, Eskiþehir, s.279-285.
• Heitholt, J. J., L. I. Croy, N. O. Maness, H. T. Nguyen, 1990: Nitrgen partitioning in genotypes of winter wheat differing in grain N concentration. Field Crops. Res. 23, 133-144.
• Howell T. A. S. R. Evett and J. A. Tolk. 2001. Irrigation Systems ans Management to Meet Future Food Fiber Needs and to Enhance Wter Use Efficiency. USDA- ARS Water Management User Unit Bushland Texas USA.
• Kacar, B., A.V. Katkat, 1999. Gübreler ve Gübreleme Tekniði. Uludað Üniversitesi Güçlendirme Vakfý Yy.