Farklı Ekim Zamanlarının Nohutta Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 1, 51 - 57, 04.07.2017

Behiye Tuba Biçer , Önder Albayrak , Cuma Akıncı

https://doi.org/10.25308/aduziraat.295351

Cited By: 10

Öz

Bu araştırma farklı ekim zamanlarının (kışlık ve erken ilkbahar) nohut (Cicer arietinum L.) genotiplerinin verim ve verim unsurları ile tane kalitesine etkisini incelemek amacıyla Diyarbakır merkez ve Mardin iline bağlı Kızıltepe ilçesinde yürütülmüştür. Ekim zamanlarının çiçeklenme ve olgunlaşma süresi, bitki boyu, bitkide bakla ve tane sayısı, 100 tane ağırlığı ve tane verimine etkisi önemli bulunmuştur. Kışlık ekimlerde bitki boyu, bitkide bakla ve tane sayısı ve tane verimi değerleri ilkbahar ekimlerine göre yüksek bulunmuştur. Tane verimi kışlık ekimlerde 92.2 kg/da ile 195.4 kg/da arasında, ilkbahar ekimlerinde 81.0 kg/da ile 140.3 kg/da arasında değişmiştir. Azkan ve Arda çeşitleri kışlık ekimlerde yüksek verimli bulunmuştur. Kışlık ekimlerde tüm hatlar antraknoz hastalığına (Ascochyta rabiei) hassas, standart çeşitler dayanıklı/tolerant bulunmuş, Gökçe çeşidinde kışlık ekimlerde yüksek oranda antraknoz hastalığı saptanmıştır. Protein oranı %24.0 olarak belirlenmiş, ekim zamanları arasında fark bulunmamıştır. Pişme süresi kışlık ekimlerde ortalama 51.1 dakika, ilkbahar ekimlerinde 47.7 dakika olmuştur.

Anahtar Kelimeler

nohut, Cicer arietinum L., verim, ekim zamanı, tohum kalitesi

Effect of Different Sowing Dates on Yield and Yield Characters in Chickpea

Öz

The research was aimed to determine the yield, its components and seed quality of chickpea (Cicer arietinum L.) genotypes at different planting dates (winter and early spring) in the Diyarbakir province and Kiziltepe district of Mardin. The effect of different planting dates for number of flowering and matuiry dates, plant height, number of pods and seeds per plant, 100 seed weight and seed yield was significant. Plant height, number of pods and seeds per plant, 100 seed weight and seed yield in winter planting were found higher than spring planting. Seed yield ranged from 92.2 kg/da to 195.4 kg/da in winter planting, ranged from 81.0 kg/da to 140.3 kg/da in spring planting. Arda and Azkan varieties were high yielding in winter planting. All chickpea lines were susceptible to anthracnose disease (Ascochyta rabiei) in winter planting, Standard varieties were resistance/tolerance to anthracnose disease. Cooking time was about 51.1 minute in winter planting and 47.7 minute in spring.

Anahtar Kelimeler

chickpea, Cicer arietinum L., yield, sowing date, seed quality

Kaynakça

• Akdağ C (2001) Tokat’ta Yüksek Verim Sağlayacak Nohut Çeşitleri ile Ekim Zamanlarının Belirlenmesi. GOÜ Ziraat Fakültesi Yayınları No: 59, Araştırma Serisi No: 19, Tokat.
• Andrews CJ (1987) Low-Temperature Stress in Field and Forage Crop Production An Overview. Canadian J. of Plant Science, 67: 1121-1133.
• Anonim (2017a) http://www.fao.org/faostat. Alıntı tarihi: 10/02/2017
• Anonim (2017b) http://www. biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul: Alıntı tarihi: 10/02/2017
• Anonim (2017c) http://www.dunya.com/ekonomi/11-dayanikli-nohut: 11 Şubat 2017
• Aydoğan A, Gürbüz A, Karagül V, Aydın N (2009) Yüksek Alanlarda Kışlık Nohut (Cicer arietinum L.) Yetiştirme İmkanlarının Araştırılması. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 18 (1-2): 11-16
• Doğan Y, Çiftçi V, Ekinci B (2015) Mardin Kızıltepe Ekolojik Koşullarında Farklı Bitki Sıklıklarının Nohutta (Cicer arietinum L.) Verim ve Bazı Verim Öğelerine Etkisi. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Dergisi 5(1),73-81.
• Dolar FS, Gürcan A (1992) Determination of Resistance of Chickpea (Cicer arietinum L.) Cultivars to Ascochyta rabiei (Pass.) Labr. in Turkey. J. Turkish Phytopathology 19:(2-3).
• Erdemci İ (2012) Güneydoğu Anadolu Bölgesi Koşullarında Farklı Nohut (Cicer arietinum L.) Genotiplerinin Yazlık ve Kışlık Ekimlerinde Bazı Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Erman M, Tüfenkçi Ş (2004) Farklı Ekim Zamanlarının Nohutta (Cicer arietinum L.) Verim ve Verim ile ilgili Karakterlere Etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi 10 (3): 342-345.
• Özgün ÖS, Biçer BT, Şakar D (2005) Gökçe Nohut Çeşidinde Farklı Ekim Zamanlarının Bitkisel ve Tarımsal Özelliklere Etkisi. Türkiye 6. Tarla Bitkileri Kongresi, Antalya, 279-284.
• Porta-Puglia A, Bretag TW, Brouwer JB, Hawer MP, Khalil SA (2000) Direct and Indrect Influences of Morphologica Variations on Diseases, Yield and Quality. Current Plant Science and Biotechnology in Agriculture. Linking Research and Marketing Opportinities for Pulses in the 21th. Editors: R. Knight. Century. Kluwer Academic Publishers.
• Singh KB, Williams PC, Nakkoul H (1990) Influence of Growing Season, Location and Planting Time on Some Quality Parameters of Kabuli Chickpea. Journal of the Science of Food and Agriculture 53(4): 429-44.
• Singh KB, Malhotra RS, Saxena MC, Bejiga G (1997) Superiority of Winter Sowing Over Traditional Spring Sowing of Chickpea in The Mediterranean Region. Agronomy Journal 89:112-118.
• Tayyar Ş, Egesel CÖ, Gül KM, Turhan H (2008) The effect of Autumn and Spring Planting Time on Seed Yield and Protein Content of Chickpea Genotypes. African Journal of Biotechnology 7 (11): 1655-1661.
• Topalak C, Ceyhan E (2015) Nohutta Farklı Ekim Zamanlarının Tane Verimi ve Bazı Tarımsal Özellikler Üzerine Etkileri. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi 2(2):128-135.
• Türk Z, Koç M (2003) Ceylanpınar Ekolojik Koşullarında Nohut (Cicer arietinum L.)’ta Verim ve Verim Öğelerini Sınırlayan Etkenlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, 118-420.
• Üstün A, Gülümser A (2003) Orta Kara-deniz Bölgesinde Nohut İçin Uygun Ekim Zamanının Belirlenmesi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır, 110-120.
• Yiğitoğlu D (2006) Kahramanmaraş Koşullarında Farklı Bitki Sıklıklarının Kışlık ve Yazlık Ekilen Bazı Nohut Çeşitlerinde (Cicer arietinum L.) Verim ve Verim İle İlgili Özelliklere Etkisi. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.