Tıbbi İlaç Mümessili Olarak Çalışan Satış Elemanlarının Psikolojik Sermaye ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Analizi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 29 - 52, 15.12.2021

İclal Pomak , Bülent Çizmeci , Elif Nisa Yayla

Öz

The aim of this study is to measure the regulatory role of training and development programs provided to salespeople in terms the relationship between individual-organization harmony and psychological capital. In this study, data were collected from 205 medical firms representatives actively working in Kayseri city center in Central Anatolia Region through questionnaires in order to investigate the effects of the trainings provided to them on their performance. We examined the effects of the training pharmaceutical sales representatives and how these effects contribute to making a difference in their performance. Finally, within the scope of the study, the effect of psychological capital on burnout and sub-dimensions of burnout was analyzed. As a result of the analysis, it has been observed that psychological capital has an inverse effect on depersonalization, emotional exhaustion and burnout as a whole. These results show that psychological capital can be used as a variable to eliminate burnout and the negative consequences of brought by it.

Anahtar Kelimeler

Satış gücü, tıbbi mümessiller, psikolojik sermaye, tükenmişlik

Kaynakça

• Abbas, M., & Raja, U. (2011). Impact of psychological capital on innovative performance and job stress. In 15th International Business Research Conference. 21st to 23rd November, Sydney, NSW, Australia.
• Akçay, V. H. (2012). Pozitif psikolojik sermayenin iş tatmini ile ilişkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Altay, B., Gönener, D., Demirkıran, C. (2010). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Aile Desteğinin Etkileri, Fırat Tıp Dergisi, 15(1), 10-16.
• Arabacı, İ.B., Akar, H. (2010). Eğitim Müfettişlerinin 1 Bazı Sosyal, Demografik ve Mesleki Özelliklerine Göre Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 78-91.
• Ardıç, K. ve Polatçı, S. (2009) Tükenmişlik Sendromu ve Madalyonun Öbür Yüzü: İşle Bütünleşme, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(32), 21–46.
• Armistead, C. G., & Clark, G. (1993). Resource Activity Mapping: The Value Chain in Service Operations Strategy. The Service Industries Journal, 13(4), 221-239.
• Avey, J. B., Reichard, R. J., Luthans, F., & Mhatre, K. H. (2011). Meta-analysis of the impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human Resource Development Quarterly, 22(2), 127-152.
• Bandura, A. (1986). Social Foundatitions of Thought and Action. A Social ognitive Theory, Prentice Hall, N. Jersey.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. V.S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of Human Behavior (4): 71-81, New York: Academic Press.
• Bitmiş, G., Turgut, H., ve Sökmen, A. (2013). Psikolojik dayanıklılığın tükenmişlik üzerindeki etkisi: Örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. 1. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, Sakarya Üniversitesi İşletme Fakültesi, 15-16 Kasım, Sakarya.
• Bowles, S., & Gintis, H. (2002). Social capital and community governance. The Economic Journal, 112(483), 419-436.
• Cheng, B. S., & Hsu, R. C. (1997). Human capital and economic growth in Japan: an application of time series analysis. Applied Economics Letters, 4(6), 393-395.
• Cheung, F., Tang, C. S. K., & Tang, S. (2011). Psychological capital as a moderator between emotional labor, burnout, and job satisfaction among school teachers in China. International Journal of Stress Management, 18(4), 348-371
• Çetin, F., Şeşen, H., ve Basım, H. N. (2013). Örgütsel psikolojik sermayenin tükenmişlik sürecine etkileri: Kamu sektöründe bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(3), 95-107.
• Çetin, F., ve Basım, H. N. (2011). Psikolojik dayanıklılığın iş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarındaki rolü. İş-Güç: Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(3), 79-94.
• Düzyürek S, Ünlüoğlu G. (1992). Hekimde tükenmişlik (burnout) sendromu. Psikiyatri Bülteni (1), 108-112.
• Efeoğlu, E. & İplik, E. (2011). Algılanan Örgütsel Adaletin Örgütsel Sinizmm Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik İlaç Sektöründe Bir Uygulama. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 20, Sayı 3, Sayfa 343-360
• Ekmen, T., ve Esen, E. (2012). Bilişim sektöründe çalışanların psikolojik sermaye düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 55-72.
• Erkuş, A., ve Afacan Fındıklı, M. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2), 302-318.
• Freudenberger, H. J. (1974). Staff Burnout, Journal of Social Issues, 30, ss.159-165.
• Gillert, J. E. (2014). The relationship of psychological capital and burnout with training and peformance. (Unpiblished doctoral thesis). University of Oklahoma, Oklahoma.
• Gohel, K. (2012). Psychological capital as a determinant of employee satisfaction. Shodh, Samiksha Aur Mulyankan, 3(36), 34-37.
• Güllüce, A.Ç. (2006). Mesleki Tükenmişlik ve Duygusal Zeka Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Hamel, G. & Prahald, C. K. (1996). Geleceği kazanmak, Zülfü Dicleli (Çev.). İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Herbert, M. (2011). An exploration of the relationships between psychological capital (hope, optimism, self-efficacy, resilience), occupational stress, burnout and employee engagement. (Unpublished Master’s Thesis), Stellenbosch University, Stellenbosch.
• Izgar, H. (2001). Okul Yöneticilerinde Tükenmişlik, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Jensen, S. M., & Luthans, F. (2006). Relationship between entrepreneurs' psychological capital and their authentic leadership. Journal of Managerial Issues, 18(2), 254-273.
• Keleş, H. N. (2011). Pozitif psikolojik sermaye: tanımı, bileşenleri ve örgüt yönetimine etkileri. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 347-348.
• Keser, S. (2013). İlköğretim okulu yöneticilerinin otantik liderlik ve psikolojik sermaye özelliklerinin karşılaştırılması, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi SBE, İstanbul.
• Kristensen, T.S., Borritz, M., Villadsen, E. and Christensen, K. B. (2005). The Copenhagen Burnout Inventory: A new tool for the assessment of Burnout, Work and Stress 19(3):192-207. DOI: 10.1080/02678370500297720
• Kurtuluş, K. (2006). Pazarlama Araştırmaları, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Lee, R. T. & B. E. Ashford (1993). “A Further Examination of Managerial Burnout: Toward an Integrated Model”. Journal of Organizational Behavior, 14, ss.3-20.
• Lucas Jr, R. E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22(1), 3-42.
• Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior, Journal of Organizational Behavior, 23(6), 695-706.
• Luthans, F., & Youssef, C. M. (2004). Human, Social, and Now Positive Psychological Capital Management: Investing in People for Competitive Advantage. Organizational dynamics, 33(2), 143-160.
• Luthans, F., Avey, J. B., Avolio, B. J., Norman, S. M., & Combs, G. M. (2006). Psychological capital development: toward a micro‐intervention. Journal of Organizational Behavior, 27(3), 387-393.
• Luthans, F., J. B. Avey & J. L. Patera (2008). Experimental analysis of a web-based training ıntervention to develop positive psychological capital. Academy of Management Learning & Education, 7(2), 209-221.
• Luthans, F., Luthans, K. W., & Luthans, B. C. (2004). Positive psychological capital: Beyond human and social capital. Business Horizons, 47(1), 45-50.
• Luthans, F., Norman, S. M., Avolio, B. J., & Avey, J. B. (2008). The mediating role of psychological capital in the supportive organizational climate-employee performance relationship. Journal of organizational Behavior, 29(2), 219-238.
• Luthans, F., Vogelgesang, G. R., & Lester, P. B. (2006). Developing the psychological capital of resiliency. Human Resource Development Review, 5(1), 25-44.
• Maslach, C., & Leiter, M. P. (2008). Early predictors of job burnout and engagement. Journal of Applied Psychology, 93(3), 498–512. https://doi.org/10.1037/0021-9010.93.3.498
• Maslach, C., P. M. Leıter; (1997). The Truth about Burnout, Jossey- Bass, San Francisco, Ca.
• Maslach, C., S. E. Jackson (1981). The Measurement of Experienced Burnout, Journal of Occupational Behavior, (2)99-113.
• Millard, M. L. (2011), Psychological Net Worth: Finding the Balance between Psychological Capital and Psychological Debt, (Unpublished doctoral Thesis). Lincoln, Nebraska: University of Nenbraska.
• Mooney, A. (2007). Core competence, distinctive competence, and competitive advantage: What is the difference? Journal of education for business, 83(2), 110-115.
• Oruç, S. (2007). Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Adana İli Örneği), Yüksek lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Özdemir, Ö.H., Karadavut, U., Şimşek, G. (2020). Analysis of Employee Burnout Levels with R Program. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi. (2)1, 33-54. Özer, B. U. ve Tezer, E. (2008). Umut ve olumlu-olumsuz duygular arasındaki ilişkiler. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 81-86.
• Özkan, B. (2004). Ekonomiye giriş, Antalya: Akdeniz Üniversitesi Basımevi.
• Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues: A handbook and classification, New York: Oxford University Press.
• Peterson, S. J., Luthans, F., Avolio, B. J., Walumbwa, F. O., & Zhang, Z. (2011). Psychological capital and employee performance: A latent growth modeling approach. Personnel Psychology, 64(2), 427-450.
• Polatçı, S. (2007), Tükenmişlik Sendromu ve Tükenmişlik Sendromuna Etki Eden Faktörler (Gaziosmanpaşa Üniversitesi Akademik Personeli Üzerinde Bir Analiz), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Prahalad, C. K., & Hamel, G. (1990). The core competence of the corporation. Harvard Business Review, 68(3), 79-91.
• Rebelo, S., (1991) Long-run policy analysis and long-run growth. Journal of Political Economy 99, 500-521.
• Reed, R., & Defillippi, R. J. (1990). Causal ambiguity, barriers to imitation and sustainable competitive advantage. Academy of Management Review, 15(1), 88-102.
• Smith, A. D., & Rupp, W. T. (2002). Application sevice providers (ASP): Moving downstream to enhance competitive advantage. Information Management & Computer Security, 10(2), 64-72.
• Snyder, C. R., C. Harris, J. R. Anderson, S. A. Holleran, L. M. Irving, S. T. Sigmon, L. Yoshinobu, J. Gibb, C. Langelle, & P. Harney (1991). The will and the ways: Development and validation of an individual-differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60(4), 570-585.
• Snyder, C. R., S. C. Sympson, F. C. Ybasco, T. F. Borders, M. A. Babyak & R. L. Higgins (1996). Development and validations of the state of hope scale. Journal of Personality and Social Psychology, 70(2), 321-335.
• Snyder, C.R. (Ed.). (2000). Handbook of Hope: Theory, Measures and Applications, San Diego: Academic Press.
• Suran, B.G., E.P. Sheridan (1985). Management of Burnout: Training Psychologists in Professional Life Span Perspectives, Professional Psychology: Research And Practice, 16(6), 741-752.
• Sürmeli, F. (2009). Genel muhasebe. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Şimşek, M. Ş. ve Çelik, A. (2012). Genel İşletme, Konya: Eğitim Akademi Yayınları.
• Tekin, M., ve Çiçek, E. (2005). İşletmelerde rekabet üstünlüğünü sağlamada farklı bir yaklaşım: Değer temelli pazarlama, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, (25-27 Kasım), 63-68.
• Topçu, Mustafa K. ve Ocak, M. (2012). Psikolojik sermayenin tükenmişlik algısı üzerine etkisinde iş tatmininin aracılık rolü: Türkiye ve Bosna-Hersek sağlık çalışanları örneği, Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 24-26 Mayıs, İzmir, ss. 685-690.
• Tuğrul, B., Çelik, E., (2002). Normal Çocuklarla Çalışan Anaokulu Öğretmenlerinde Tükenmişlik, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi. (12), 1-11.
• Ulutaşdemir, N. (2012). Kilis Kent Merkezinde Görev Yapan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı.
• Wang, Y., Liu, L., Wang, J., & Wang, L. (2012). Work-family conflict and burnout among Chinese doctors: the mediating role of psychological capital. Journal of Occupational Health, 54(3), 232-240.
• Woolley, L., Caza, A., Levy, L. (2011). Authentic Leadership and Follower Development: Psychological Capital, Positive Work Climate, and Gender, Journal of Leadership & Organizational Studies 18(4):438-448. DOI: 10.1177/1548051810382013
• Youssef, C. M., & Luthans, F. (2007). Positive organizational behavior in the workplace: The impact of hope, optimism and resilence. Journal of Management, 33(5), 774-800.