Kuzu Konsantre Yemlerine Fındık ve Fındık Yağı Katılmasının Artlı Erkek Kuzularında Bazı Vücut Ölçüleri, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi

Yıl 2022, Sayı: 4, 5 - 12, 30.09.2022

Serkan Kumaş , Muammer Tilki , İsmail Kaya

Öz

Bu çalışma, kuzu konsantre yemlerine fındık ve fındık yağı ilavesinin Artlı kuzularının bazı vücut ölçüleri, kesim ve karkas özellikleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Denemede 27 kuzu, her birinde 9 kuzu bulunan üç gruba ayrılmıştır. Gruplara, konsantre yemlerine %5 fındık (grup 1), %3 fındık yağı (grup 2) ve katkısız (kontrol) eklenerek izonitrojenik ve izokalorik hazırlanan %85 konsantre ve %15 kaba yem verilmiştir. Hayvanlar ad libitum beslenmiş, taze içme suyu sağlanmış ve çalışma 14 gün adaptasyon ve 56 gün deneme olmak üzere 70 gün sürdürülmüştür. Vücut ölçüleri bakımından gruplar arasında istatistiksel fark bulunmamıştır (P>0.05). Fındık, fındık yağı ve kontrol gruplarında 0. günde cidago yüksekliği 56.72, 57.88 ve 55.72 cm iken, çalışmanın sonunda (56. gün) bu değerler 61.44, 61.66 ve 60.88 cm olarak belirlenmiştir. Gruplar arasında kesim özellikleri, baş, ayak, deri, kalp-akciğer-karaciğer ağırlıklarındaki farklılıklar istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur (P>0.05). Gruplar arasında karkas özellikleri bakımından istatistiksel fark gözlenmemiştir (P>0.05). En yüksek sıcak ve soğuk karkas ağırlıkları ile kuyruk ağırlıkları fındık yağı grubunda (19.93, 19.49 ve 4.395 kg) tespit edilmiştir. Gruplar arasında kol oranı hariç, karkas özellikler arasında farklılıklar istatistiki olarak önemsiz saptanmıştır (P>0,05). Soğuk karkas randımanı fındık, fındık yağı ve kontrol gruplarında %49.23, 48.41 ve 48.49 olarak bulunmuştur.
Çalışmada, enerji değeri yüksek olan fındık ve fındık yağının entansif besilerde kuzu konsantre yemlere katılabileceği sonucuna varılmıştır. Ayrıca bu çalışmada ilk defa Artlı kuzularının bazı vücut ölçüleri, kesim ve karkas özellikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fındık, fındık yağı, kuzu, vücut ölçüleri, karkas özellikleri

Destekleyen Kurum

Ondokuzmayıs Üniversitesi HADYEK (18.03.2021 TARİH VE 2021 /7 )

Proje Numarası

OMÜ PYO.VET.1904.21.017

Kaynakça

• 1. Akçapınar, H. (1981). Dağlıç, Akkaraman ve Kıvırcık kuzularının farklı kesim ağırlıklarında karkas kompozisyonu ve karkas kalitesi üzerinde karşılaştırmalı araştırmalar. Lalahan Hay Araşt Ens Derg, 21, 80-99.
• 2. Akçapınar, H. (2000). Koyun Yetiştiriciliği. Yenilenmiş 2. Baskı, İsmat Matbaacılık, ISBN: 975-96978-1-5, Ankara.
• 3. Akçapınar, H., Atasoy, F., Ünal, N., Aytaç, M., Aylanç, A. (2002). The feeding and carcass characteristics of Bafra (Chois x Karayaka (B1) lambs. Lalahan Hay Araş Enst Derg, 42, 19-28.
• 4. Amaral, J.S., Casal, S., Citov´a, I., Santos, A., Seabra, R.M., Oliveira, B.P.P. (2006). Characterization of several hazelnut (Corylus avellana L.) cultivars based in chemical, fatty acid and sterol composition. Eur Food Res Technol, 222, 274-280.
• 5. Arık, İ.Z., Kor, A., Polatsu, Ş., Alarslan, Ö.F., Ertuğrul, M., Polatsu, Ş. (1996). Farklı kaba yemlerle oluşturulan, arpaya dayalı tam rasyonlarla besiye alınan Malya ve Akkaraman kuzularının kesim ve karkas özellikleri. Lalahan Hay Araşt Enst Derg, 36 (2), 68-87.
• 6. Bayram, D., Odabaşıoğlu, F. (2011). Farklı Besi Program ve Sürelerindeki Saf Morkaraman ve Kıvırcık X Morkaraman Fı Kuzuların Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özellikleri: I- Vücut Ölçüleri. YYU Vet Fak Derg, 22 (1), 41-47.
• 7. Çam, M.A., Kılıç, Ü., Olfaz, M., Mercan, L., Tüfekçi, H., Kırıkçı, K., Ermiş, M. (2019). Trabzon ili yöresel Artlı, Çepni ve Of koyun tiplerinin moleküler tanımlanması. Araştırma- Geliştirme Destek Programı Proje Sonuç Raporu, TAGEM-17 / ARGE-09.
• 8. Colomer-Rocher, F., Morand-Fher, P., Kirton, A.H., Delfa, R., Sierra, I. (1988). Standard methods to study the quantitative and qualitative carcass characteristics in goat and sheep. Cuadernos INIA, 17-25.
• 9. Crews, C., Hough, P., Godward, J., Brereton, P., Lees, M., Guiet, S., Winkelmann, W. (2005). Study of the Main Constituents of Some Authentic Hazelnut Oils. J Agric Food Chem, 53(12), 4843–4852.
• 10. FAO (2021). Food and Agriculture Organization of the United Nations. Erişim Adresi: http://www.fao.org/faostat. Erişim Tarihi: 18.02.2021.
• 11. Hall, M., Eastridge, M. (2014). Invited Review: Carbohydrate and fat: Considerations for energy and more. The Professional Animal Scientist, 30 (2), 140-149.
• 12. Keleş, T. (1997). Akkaraman, Kıvırcık x Akkaraman (Fı) ve Morkaraman, Kıvırcık x Morkaraman (Fı) kuzularının verim özelliklerinin karşılaştırılması. Doktora tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Van.
• 13. Küçük, M., Bayram, D., Yılmaz, O. (2002). Morkaraman ve Kıvırcık x Morkaraman (Gı) melezi kuzularda büyüme, besi performansı, kesim ve karkas özelliklerinin araştırılması. Turk J Vet Anim Sci, 26, 1321-1327.
• 14. Macit, M., Yaprak, M., Aksoy, A. (1996). Morkaraman erkek kuzuların entansif şartlardaki besi performansları ile kesim ve karkas özellikleri. YYU Ziraat Fak Derg, 6 (2), 61-74.
• 15. McAfee, A.J., McSorley, E.M., Cuskelly, G.J., Moss, B.W., Wallace, J.M., Bonham, M.P., Fearon, A.M. (2010). Red meat consumption: An overview of the risks and benefits. Meat science, 84 (1), 1-13.
• 16. Oğan, M. (2000). Karayaka erkek kuzuların besi performansı ve karkas özellikleri. Lalahan Hay Araşt Enst Derg, 40, 37-44. 17. Özbey, O, Akcan, A. (2003). Morkaraman, Kıvırcık x Morkaraman (Fı) ve Sakız x Morkaraman (Fı) melez kuzularda verim özellikleri II. Besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. YYU Vet Fak Derg, 14, 35-41.
• 18. Özdemir, A., Akıncı, I. (2004). Physical and nutritional properties of four major commercial Turkish hazelnut varieties. Journal of Food Engineering, 63, 341- 347, doi:10.1016/j.jfoodeng.2003.08.006.
• 19. Öztürk, Y. (1998). Van ve yöresinde Hamdani koyunlarının verimleri ve morfolojik özelliklerinin araştırılması. Doktora tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 20. Sarı, M., Aksoy, A.R., Tilki, M., Kaya, I., Işık, S. 2012. Effect of different fattening methods on slaughter and carcass characteristics of Tuj male lambs. Archiv Tierzucht, 55, 480-484.
• 21. Sarı, M., Önk, K., Aksoy, Y., Aydın, E., Adıgüzel Işık, S. (2015). Effects of different fattening systems on slaughter and carcass traits of male Hemsin lambs. Ankara Univ Vet Fak Derg, 62, 147-152.
• 22. Sarı, M., Önk, K., Aydın, E., Tilki, M., Tufan, T. (2014). Effects of different fattening systems on fattening performance and body measurements of Hemsin male lambs. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 20, 209-215. DOI: 10.9775/kvfd.2013.9823.
• 23. Tekin, M.E. (1991). Türk Merinosu ve Lincoln x Türk Merinosu (Fı) melezi kuzuların büyüme, besi ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 24. Tüfekci, H., Kırıkçı, K., Cam, M., Olfaz, M., Kılıç, Ü. Mercan, L. (2021). Determination of tail fat fatty acids profile in some local sheep breeds of Black Sea Region. Anadolu Tarım Bilim Derg, 36 (2), 221-226.
• 25. TÜİK. 2020. "Hayvancılık İstatistikleri", Retrieved from http://www.tuik.gov.tr/ PreTablo.do?alt_id=1002 Son Erişim Tarihi: 01.10.2020.
• 26. Ulusan, H.O.K, Aksoy, A.R., Uzun, N., Karabulak, C., Laçin, E. (1996). Slaughter and carcass traits of Morkaraman, Tuj and their crosses (Morkaraman x Tuj) male lambs fedon natural pasture. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 2, 28- 33, 1996.