Değerler Eğitimi Bağlamında Türk ve Japon Masalları

Yıl 2023, , 382 - 401, 31.07.2023

Peren Ercan , Remzi Y. Kıncal

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1247268

Öz

İnsanın oluşturup geliştirdiği toplum, dünyaya bakış açısı bağlamında kendine özgü çeşitli unsurlar geliştirmiştir. Bu unsurlar kültür olarak ifade edilmektedir. Kültür, toplum düzenini de sağlama amacıyla değerleri oluşturmuş ve bu değerleri sonraki nesillere aktarmayı da önemsemiştir. Asırlar boyunca değer aktarma araçlarından biri olarak kullanılan masallar, günümüzde de önemini devam ettirmektedir. Bu araştırmada birbirine uzak coğrafi bölgelerde yaşayan Türkiye ve Japonya’nın masalları değerler eğitimi bağlamında ele alınmakta ve iki kültürün masallarının, değerler eğitimi açısından çözümlenerek ortak ve farklı noktalarının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada, Japon halk bilimci Kunio Yanagita’nın masal derlemesinden yirmi üç, Ziya Gökalp’in masal derlemesinden on iki masal seçilerek, bu masallarda tespit edilen değerler karşılaştırmalı şekilde incelenmektedir. Araştırma sürecinde betimsel içerik analizi yöntemi doğrultusunda işlevsel insan değerleri modeli temel alınmıştır. Araştırmanın sonucunda Türk masallarında en sık görülen değerler duygu, duygulanım, itaat, itibar, dindarlık, destek ve güç olduğu, Japon masallarında ise sık görülen değerler olarak başarı, duygu, duygulanım, güç, dindarlık ve destek değerlerinin ön plana çıktığı görülmektedir. İki kültürün masalları ele alındığında, Türk ve Japon masallarında değerlerin genel olarak benzer anlayışlar üzerinden işlendiği ifade edilebilir. Bazı değerler Japon masallarında bulunmamakta, bazı ortak değerlerse farklı açılardan ele alınabilmektedir. Dolayısıyla değer aktarımının, uzak kültürlerde bile ortak bir eğitim aracına dönüştüğü görülebilmektedir. Ayrıca sonuçların kültürlerarası eğitim ve bu eğitimin, programlara daha işlevsel şekilde uyarlanabilmesi açısından önemli olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Masal, türk masalları, japon masalları, değerler eğitimi, Fairy tale, turkish fairy tales, japanese fairy tales, values education

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri

Proje Numarası

3714

Teşekkür

Bu çalışma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonunca kabul edilen SDK-2021-3608 nolu proje kapsamında desteklenmiştir.

Turkish and Japanese Fairy Tales in Terms of Values Education

Öz

The society which was made by people, developed several elements for their own perspective about the world. These elements can be defined as culture. Culture created values in order to maintain the society order and paid attention to transfer them. Fairy tales are being told for centuries. They have been used as one of the tools for transferring values and they are still important for cultures. In this research, Turkish and Japanese fairy tales were analyzed in terms of values education. The aim of the research is locating the mutual and different points of Turkish and Japanese fairy tales according to values education. Twenty three fairy tales were selected from Kunio Yanagita’s anthology and twelve fairy tales were selected from Ziya Gökalp’s anthology. Fairy tales were analyzed due to functional human values with descriptive content analysis method. According to the results, primary values of Turkish fairy tales are emotion, affectivity, obedience, prestige, religiosity, support and power. Frequent values of Japanese fairy tales are success, emotion, affectivity, power, religiosity and support. It can be stated that values both in Turkish and Japanese fairy tales are generally transferred in similar aspects. Some values are not found in Japanese fairy tales and some common values can be perceived from different perspectives. It’s possible to say that value transferring through fairy tales, can turn into a common educational tool and it’s also important for intercultural education.

Anahtar Kelimeler

Fairy tale, turkish fairy tales, japanese fairy tales, values education

Proje Numarası

3714

Kaynakça

• Akkaya, N. (2016). Oğuz Tansel'in masal dünyasında değerler. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Alangu, T. (1961). Billur köşk masalları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Alptekin, Z. D. (2021). Özbek masallarında halk hekimliği uygulamaları. Asia Minor Studies, 9(2), 757-767.
• Akbarovna, S. N. (2022). The importance of the fairy tale in human life (examples of uzbek and chinese fairy tales). European Journal of Life Safety and Stability, 14, 173-176.
• Ando, N. (2009). Mukashibanashi kara mita nihonteki jiga no toraekata. Uekusa Gakuen University - Bullettin of Education and Health Sciences(1), 77-86. https://uekusa.repo.nii.ac.jp/?action=repository_uri&item_id=252&file_id=21&file_no=1.
• Atay, A. (2019). Feminist kuram bağlamında masallarda toplumsal cinsiyet. Uluslararası İletişim Öğrencileri Sempozyumu, İzmir.
• Avcı, Y., Çelik, G. ve Takahashi, M. (2021). Dede Korkut destanları ve Japon masallarında geçen bazı motiflere dair. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 9(28), 44-60.
• Aydın, N. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Etnoloji. Uluslararası Beşeri ve Sosyal Bilimler İnceleme Dergisi, 2(2), 60-71.
• Bakhodirovna, M. G. (2022). The role of Uzbek folk tales in the moral education of children. International Scientific and Practical Conference, International Science Group, Vancouver.
• Bakır, N. (2021). Türk masallarında statü olgusu. Bitirme Tezi, 29 Mayıs Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, İstanbul.
• Bolat, N. (2017). Keloğlan kimliğinde Türk masalları anlatısı: Propp yönteminde Türk masalları. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 201-226.
• Bryan, L. (2005). Once upon a time: A Grimm approach to character education. Journal of Social Studies Research, 29(1), 3-6.
• Colby, B. (1973). A partial grammar of Eskimo folktales. American Anthropologist, 75(3), 645-662.
• Cooper, J. (2013). The roles of women, animals, and nature in traditional Japanese and western folk tales carry over into modern Japanese and western culture. Thesis, East Tennessee State University.
• Dağı, F., Alptekin, M. ve Kaplan, T. (2018). Türk dünyası hayvan masallarında tespit edilen değerler. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi(43), 227-247.
• Demir, R. (2021). Masallar ve toplumsal cinsiyet. Kültür Araştırmaları Dergisi(8), 327-333.
• Demirci, M. (2003). Japonca-Türkçe ve Türkçe-Japonca cep sözlüğü. İstanbul: Japon Kültür ve Enformasyon Merkezi.
• Demirekin, H. (2019). Anadolu masallarında sosyal hayat. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Dewan, P. (2016). Perennially popular: The appeal of classic fairy tales for children. Children and Libraries, 14(2), 27-31.
• Dinçer, S. (2018). Eğitim bilimleri araştırmalarında içerik analizi: Meta-analiz, meta-sentez, betimsel içerik analizi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 176-190.
• Ege, F. ve Toksöz, L. (2021). Momotaro masalı örnekleminde Japon kültüründe kolektif bilinçdışı unsurlar. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 53-73.
• El-Nour, E. A. (2011). Not just a pretty face: Women as storytellers and subject in the folktales of northern Sudan. Tydskrif vir letterkunde, 48(2), 171-185.
• Ercan, K. (2019). Evrimsel psikoloji bağlamında Türk masallarında ihanet motifi. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Fırat, H. (2012). La Fontaine'in fabllarında güçlü-zayıf ilişkisi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi(32), 115-132.
• Fukuda, K., & Yamauchi, Y. (1955). Momotarō dōwa o tōshite mita nihon jidō no seishinteki hattatsu ni tsuite. Minzoku Eisei, 22(2-3), 88-94. https://www.jstage.jst.go.jp/article/jshhe1931/22/2-3/22_2-3_88/_article/-char/ja/.
• Gouveia, V. V., Milfont, T. L. ve Guerra, V. M. (2013). Functional theory of human values: Testing its content and structure hypotheses. Personality and Individual Differences, 41-47.
• Gökbulut, B. ve Yeniasır, M. (2017). Kıbrıs ve Türk halk masallarında öne çıkan bazı motifler üzerine incelemeler. Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 5(10), 123-137.
• Güneş, H. (2006). Grimm masallarının çocuklar üzerindeki etkileri. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Horie, K. Ve Yoshio, M. (1990). Ichi taikan no shinri ni tsuite. Japan Industrial Management Association, 41(3), 185-192. https://iss.ndl.go.jp/books/R000000004-I3505516-00?ar=4e1f&locale=en.
• Horihata, M. (2022). Kumamoto no jidō bungaku imamura ashiko ahōdoriron. Kokugokokubungaku Kenkyū(53), 11-26. https://kumadai.repo.nii.ac.jp/?action=repository_action_common_download&item_id=34381&item_no=1&attribute_id=21&file_no=1.
• Huthwaite, M. F. (1978). Japanese values: A thematic analysis of contemporary children's literature. Japanese Journal of Religious Studies, 59-74.
• Işık, N. (2012). Türk masal kahramanlarının yolculuktan olgunluğa değişim süreci. Türk Dünyası Araştırmaları(200), 185-203.
• Imai, J. (1999). Nihon no mukashibanashi ni okeru 'kobito' no imēji ni tsuite. Studies of Research Center for Children's Literature and Culture, 3, 33-82. https://shirayuri-u.repo.nii.ac.jp/?action=repository_action_common_download&item_id=683&item_no=1&attribute_id=22&file_no=1. Ito, T., Ishijima, E., Suzuki, K. ve Chiba, M. (2020). Kyōka ōdan-tekina manabi no sozai to shite no mukashibanashi ― Daigakusei ni okeru Nihon no mukashibanashi no ninchi-do to kongo no tenkai. Ibarakidaigaku Kyōiku Gakubu Kiyō(69), 21-34. https://rose-ibadai.repo.nii.ac.jp/?action=repository_uri&item_id=18716&file_id=20&file_no=1&nc_session=67go5qdt08ga12cipj83o7etj1%20target=.
• Karagöz, B. (2017). Naki Tezel'in Türk masalları adlı kitabının değerler açısından analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(3), 534-556.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar - ilkeler – teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karataş, N. K. ve Yorulmaz, B. (2021). Grimm masallarının içerdiği değerler açısından incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar, 5(18), 189-200.
• Kato, T., Wama, T., Miyazaki, K. ve Nakatsu, R. (2008). Analysis of Japanese folktales for the purpose of story generation. International Conference on Entertainment Computing, 67-76.
• Katsuhiko, S. (2022). Kenkyū nōto - meruhyen to shūkyō kyōiku. Hito Bungaku To Shingaku(19), 41-72. https://tohoku-gakuin.repo.nii.ac.jp/?action=repository_action_common_download&item_id=24815&item_no=1&attribute_id=22&file_no=1
• Kılcan, B. (2016). Ignác Kúnos'un kırk dört Türk peri masalı adlı eserinin değerler açısından incelenmesi. Turkish Journal of Education, 5(3), 82-94.
• Kim, E. (2014). Kankoku mukashibanashi 'wara nawa ippon de chōja ni naru' gata no kenkyū: Nihon mukashibanashi 'warashibe chōja' gata to no hikaku o megutte. Bunka Gakuenbun(63), 382-423. https://doshisha.repo.nii.ac.jp/?action=repository_action_common_download&item_id=27787&item_no=1&attribute_id=28&file_no=1.
• Kim, S. J., Song, A., Lee, G.-L. ve Bach, A. (2018). Using animated folktales to teach cultural values: A case study with Korean-American bilingual kindergartners. Journal of Research in Childhood Education, 1-15.
• Kiuchi, H. (2018). Indo no mukashibanashi ni okeru arasoi no hōryaku. Indo Gakubu Kyōgaku Kenkyū, 66(2), 890-885. https://bauddha.dhii.jp/INBUDS/search.php?m=trdd&usid=178381&a=.
• Knapp, B. L. (2003). French fairy tales. New York: State University of New York Press.
• Koresawa, Y. (1999). Yōchien kyōiku ni okeru ohanashi no ichidzuke ni kansuru kenkyū. Tōkyōkaseidaigaku Kenkyū Kiyō 1 Jinbun Shakai Kagaku, 39, 79-88. https://tokyo-kasei.repo.nii.ac.jp/?action=pages_view_main&active_action=repository_view_main_item_detail&item_id=9021&item_no=1&page_id=13&block_id=33.
• Kotaka, Y. (1990). Gurimu no 'dōbutsu muko' no bunrui ― Nipponmukashibanashi to no bunrui-jō no. Naganodaigaku Kiyō, 12(1), 73-82. https://core.ac.uk/download/pdf/229789368.pdf.
• Kúnos, I. (2016). 44 Türk peri masalı. (Ö. Yetişen, Dü. ve İ. K. Yalçındağ, Çev.) İstanbul: Tefrika Yayınları. Kuvvetli, M. (2019). Türk ve Alman masallarında sağlık teması. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Lwin, S. M. (2019). More than ‘good guys vs. bad guys’: Wisdom from folktales as oral literary texts. Proceedings of the 28th International Conference on Literature: Literature as a Source of Wisdom, Banda Aceh. Universitas Syiah Kuala.
• Masafumi, T. (2015). Gurimu dōwa to nihon mukashibanashi - hikaku minwa no sekai. Tokyo: Miyai Shoten. https://iss.ndl.go.jp/books/R100000002-I026864217-00?ar=4e1f&locale=en. McVey, D. (2011). And they lived queerly ever after: Disrupting heteronormativity with Russian fairy tales. SQS, 5(2), 17-29.
• Mimura, M. (2009). San hen no mukashibanashi wo tsūjite miru toruko no mukashibanashi (masaru) no keshiki. Tez, Tokyo Gaikokugo Daigaku Gaikoku Gakubu, Tokyo. http://www.tufs.ac.jp/common/fs/asw/tur/theses/2009/mimura.pdf.
• Mkhitaryan, Y. ve Madatyan, L. (2021). A comparative study of space and time transference of main characters in British and Armenian fairy tales. 3rd International Academic Conference on Research in Social Sciences, Berlin.
• Nazlıcan, D. D. (2017). Alman ve İtalyan halk masallarında hayvan figürü: Grimm kardeşler'in kurbağa prens ve İtalo Calvino'nun yengeç prens masallarının karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 178-190.
• Nurhayati, S. (2019). Indonesian folktales: Feminism and the query of femaleness. Leksika, 13(1), 12-17.
• Oghigian, K. H. (1997). An intercultural analysis of prosocial and antisocial behaviours in selected Japanese and western children's fairy tales. Yüksek Lisans Tezi, The University of Florida, Department of Language Education, ABD.
• Ortabasi, M. (2009). Narrative realism and the modern storyteller: Rereading Yanagita Kunio's tōno monogatari. Monumenta Nipponica, 64(1), 127-165.
• Ozan, M. (2017). Aydan güzel. Grimm ve Kunos masallarında güzellik anlayışı. Diyalog, 5(1), 29-48.
• Özdemir, O. ve Çekici, Y. E. (2013). Üretim ilişkileri bağlamında La Fontaine masallarında değer sorgulaması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 113-119.
• Özer, D. (2019). Keloğlan masallarının değer aktarımı açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Ensitüsü, Kütahya.
• Penjore, D. (2005). Folktales and education: The role of Bhutanese folktales in value transmission. Journal of Bhutan Studies, 258-277.
• Povsic, F. F. (1981). Russian folk and animal tales. The Reading Teacher, 35(3), 329-343 Richardson, B. (2002). Narrative dynamics: Essays on time, plot, closure, and frames. Ohio: The Ohio State University Press.
• Roy, S. (2021). Defining of rupkatha: Tracing the generic tradition of the Bengali fairy tale. Children's Literature Education, 1-19.
• Seck, F. (2018). Crossing the atlantic: Bouqui and malice, a caribbean counterpoetics. Journal of Haitian Studies, 24(1), 76-100.
• Senno, M. (2013). Nipponmukashibanashi 'tanishichōja' ni miru shinkō. Research bulletin of Kyoto Koka Women's University(51), 13-24. https://koka.repo.nii.ac.jp/?action=repository_action_common_download&item_id=390&item_no=1&attribute_id=22&file_no=1. Sever, E., Memiş, A. ve Sever, S. (2015). Pertev Naili Boratav'ın zaman zaman içinde masal kitabının değerler açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46-263.
• Sharma, C. S. (2007). Bhutanese folktales: Common man's media with missions for society. Journal of Bhutan Studies, 83-112.
• Snyder, L. L. (1978). Cultural nationalism: The Grimm brothers' fairy tales. Roots of German Nationalism - nineteenth-century literature criticism, 77, 35-54.
• Sofa, E. M. (2020). Moral values in western and Indonesian stories: A research on the stories for the ninth grade of junior high school. Journal of English Education and Teaching, 4(3), 449-465.
• Suwanpratest, O. (2016). An analysis of the prominent cultural values of asian people through similar folktales. International Journal of Social Science and Humanity, 6(11), 836-839.
• Takashi, T. (2022). Firipin minwa ni arawareta saru ni kansuru ichikōsatsu. Nenpō Jinruigaku Kenkyū(13), 125-136. https://rci.nanzan-u.ac.jp/jinruiken/publication/item/12_tsuji.pdf.
• TDK. (2000). Okul Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Tomoko, T. (2023). Airurando mukashibanashi to nihon mukashibanashi ni okeru hikaku no kokoromi. Kumamoto Kōtō Senmon Gakkō Kenkyū Kiyō, 14, 1-6. https://kumamoto-nct.ac.jp/file/nitk-kiyou-2022/pdf/no01.pdf.
• Topbaş, A. (2015). Sema Maraşlı'nın masallarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Ueno, E. (2008). Naiyōbunseki to wa nani ka - naiyōbunseki no rekishi to hōhō ni tsuite. University of Fukui Journal of Interdisciplinary Research of the School of Medical Sciences, 1(2), 1-18. https://core.ac.uk/download/pdf/59036664.pdf.
• Wardarita, R. ve Negoro, G. P. (2017). A comparative study: The folktale of jaka tarub (Indonesia) and tanabata (Japan). Advances in Language and Literary Studies, 8(6), 1-6.
• Wedawati, M. T., Abida, F. I., Koiri, M. and Damanhuri, A. (2022). Cultural and moral values in east Javanese folklore. Journal on Interdisciplinary Studies in Humanities, 5(3), 411-415.
• Yeniasır, M. (2015). Kıbrıs Türk masallarında yer alan değerlerin incelenmesi. International Journal of Languages' Education and Teaching, 1943-1953.
• Yeniasır, M. ve Gökbulut, B. (2021). Anadolu ve Kıbrıs Türk halk masallarında yer alan kültürel unsurlar üzerine bir karşılaştırma. Selçuk Türkiyat(52), 81-113.
• Yılmaz, M. (2019). Türk, Alman, Balkan ve Rus masallarının değerler eğitimi açısından mukayesesi. Yüksek Lisans Tezi, Giresun Üniversitesi, Giresun.
• Yoshiki, K. (2022). Mukashibanashi no owarikata. Nishinihon Ōyō Rinrigaku Kenkyūkai, (26), 1-115. https://ir.lib.hiroshima-u.ac.jp/files/public/5/53065/20221012093119379721/Mukashibanashiowarikata_Kondo.pdf.