İngiltere’de Kamu Personelinin “Whisteblowing” Eylemi ve Yönetim Etiği Açısından Önemi

Yıl 2021, , 389 - 408, 31.07.2021

Ayşe Yıldız Özsalmanlı

https://doi.org/10.31592/aeusbed.742499

Öz

Etik değerler/etik kodlar, çağımızda kamu yönetiminde önemi artan ilkelerdir. Etik ilkeler konusunda İngiltere özel bir öneme sahiptir. Çünkü bu konuda önemli ilkeler koyan ve uygulayan örnek bir ülkedir. Ayrıca dünyada kamu personel yönetimi ilkelerini(liyakat, kariyer, eşitlik, tarafsızlık vb.) uygulamada da başarılı görülmektedir. Avrupa ülkeleri içinde açıklık, performans denetimi, yönetişim, toplam kalite yönetimi, liderlik, stratejik yönetim, zaman ve itibar yönetimi vb. konusunda da örnek olmuştur. Diğer yandan İngiltere’deki “whistleblowing” kavramı, işleyişi ve uygulamaları, etik yönetimi geliştirme açısından incelenmeye değerdir. Bu çalışma İngiltere’nin kurumsallaşmış olan kamu personel yönetimi ve etik yönetiminin daha iyi anlaşılmasına katkı getirmektedir. Bizlere İngiltere’nin “whistleblowing” uygulamalarını tanıtmaktadır. Konu üzerine Türkiye açısından bir değerlendirme de yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Whistleblowing, etik yönetim ilkeleri, dürüstlük ilkesi, kamu personel yönetimi, İngiltere

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Kaynaklar
• -Aydın, Ahmet Hamdi ve Gök, Sibel (2015). Geleneksel Westminster Modeli’nden Esnek Örgütlenme Modeline Doğru. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5/2, 23-25, 36. http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/tr/issue/27397/126002), http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/download/article-file/107748, (E.T. 10.12.2019)
• -Bilgin, Kamil Ufuk(1997). 21. Yüzyılda Nasıl Bir Kamu Yönetimi Sempozyumu. Ankara, TODAİE Yayınları, s.2’den aktaran, Önen, S. Mustafa ve Yıldırım, Ali (2014). Kamu Yönetiminde Etik Denetimi: OECD Ülkeleri Örneği. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5/1, 112. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayd/issue/3331/46193 (E.T. 12.12.2019)
• -Committee on Standars in Public Life, www.public-standards.gov.uk/ (E.T. 18.04.2014)’den aktaran, Önen, S. Mustafa ve Yıldırım, Ali (2014. Kamu Yönetiminde Etik Denetimi: OECD Ülkeleri Örneği. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5/1, 120-121. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayd/issue/3331/46193 (E.T. 12.12.2019)
• -Coşkun Can Aktan (Ekim 2006). Organizasyonlarda Yanlış Uygulamalara Karşı Bir Sivil Erdem, Ahlaki Tepki ve Vicdani Red Davranışı: “Whıstleblowing”. MESS Mercek Dergisi, s.1’den aktaran, Çiğdem, Serpil (2013). Büro Yönetiminde Whistleblowing ve Etik İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı, 94-96. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbe/issue/23225/248019 (E.T. 10.12.2019)
• - Çiğdem, Serpil (2013). Büro Yönetiminde Whistleblowing ve Etik İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı, 95-96, 99-100, 103-104. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbe/issue/23225/248019 (E.T. 10.12.2019)
• -Erdal Çakıcıoğlu (Hazırlayan) (2007). Ortaöğretim Türkçe Sözlük. Yakamoz Yayınları, İstanbul, 177
• -Eskişehir Ticaret Odası, Birleşik Krallık Ülke Bülteni, 1-2, http://www.etonet.org.tr/uploads/birlesikkrallik.pdf (E.T. 22.05.2020)
• -EUROSAI Task Force Audit&Ethics(TFAE) Paper (2013). Supporting SAI to Enhance Their Ethical Infrastructure, Part I, A General Overview of SAI’s Ethical Strategies and Practices, s.15, 25’den aktaran, Uzun, Yaşar (Ekim-Aralık 2018). Yüksek Denetim Kurumları: Etik Denetim Uygulamaları. Sayıştay Dergisi, 111, 28-31, https://www.sayistay.gov.tr/tr/Upload/95906369/files/dergi/flash/111/mobile/index.html#p=31, https://dergi.sayistay.gov.tr/ (E.T. 12.12.2019)
• -Fındıklı (1993). İngiliz Polis Teşkilatı. Akit Yayıncılık, Ankara, s. 82’den aktaran, Yavuzdoğan, Seçkin (2010). İngiltere’de Bağımsız Kolluk Şikayet Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği. Dokuz Eylül Ünv. Hukuk Fakültesi Dergisi, 12/Özel sayı, 1234. https://hukuk.deu.edu.tr/dosyalar/dergiler/dergimiz-12-ozel/3-kamu/3-seckinyavuzdogan.pdf, http://acikerisim.deu.edu.tr:8080/xmlui/handle/20.500.12397/2285 (E.T.12.11.2019)
• -Hacip, Yusuf Has (2013). Kutadgu Bilig. (Hazırlayan Y. Çağbayır), Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı, 14.baskı s.94’ten aktaran, Önen, S. Mustafa ve Yıldırım, Ali (2014). Kamu Yönetiminde Etik Denetimi: OECD Ülkeleri Örneği. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5/1, 113. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayd/issue/3331/46193, (E.T. 12.12.2019)
• -Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kararları. http://www.etik.gov.tr/etik-ihlal-kararlari/, http://www.etik.gov.tr/ilke-kararlari/ (E.T. 10.5.2020)
• -NAO (2014). Making a Whistleblowing Policy Work. https://www.nao.org.uk/ wp-content/uploads/2015/03/Making-a-whistleblowing-policy-work. pdf, (E.T. 27.03.2018)’den aktaran, Uzun, Yaşar (Ekim-Aralık 2018). Yüksek Denetim Kurumları: Etik Denetim Uygulamaları. Sayıştay Dergisi, 111, 28. https://www.sayistay.gov.tr/tr/Upload/95906369/files/dergi/flash/111/mobile/index.html#p=31, https://dergi.sayistay.gov.tr/ (E.T. 12.12.2019)
• -Oğuz, H. (2010). İngiliz Kamu Personel Yönetimine Genel Bir Bakış: Kamu Hizmetlerine Giriş, Performans Değerlendirme ve Disipline İlişkin Düzenlemeler. Sayıştay Dergisi, 78, s.30’dan aktaran, Aydın, Ahmet Hamdi ve Gök, Sibel (2015). Geleneksel Westminster Modeli’nden Esnek Örgütlenme Modeline Doğru. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5/2, 35. http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/tr/issue/27397/126002), http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/download/article-file/107748, (10.12.2019) -Özgener Şevki, Tanç Ahmet, Ulu Seher (2009). Çalışma Yaşamında Sorun Bildirme Sistemi. Çalışma Yaşamında Davranış Güncel Yaklaşımlar (Edt. Keser, A; Yılmaz, G; Yürür, S), Umuttepe Yayınları, Kocaeli, s.281’den aktaran, Çiğdem, Serpil (2013). Büro Yönetiminde Whistleblowing ve Etik İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı, 105. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbe/issue/23225/248019 (E.T. 10.12.2019)
• -Özler, Derya Ergun; Şahin, Meltem Dil, Atalay Ceren Giderler. (Tarih yok). Teorik Bir Çerçevede Whistleblowing-Etik İlişkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 178, 182’den aktaran, Çiğdem, Serpil (2013). Büro Yönetiminde Whistleblowing ve Etik İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı, 102-104. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbe/issue/23225/248019, (E.T. 10.12.2019)
• -Pieper, A. (1999), Etiğe Giriş. (Çev. V.Atayman ve G. Sezer). İstanbul, Ayrıntı Yayınları, s.30’dan aktaran, Önen, S. Mustafa ve Yıldırım, Ali (2014). Kamu Yönetiminde Etik Denetimi: OECD Ülkeleri Örneği. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5/1, 108. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayd/issue/3331/46193. (E.T. 12.12.2019)
• -Şahin, Tolga ve Aksoy, Mücahit (2016). İngiltere Kamu Yönetimi ve Kamu Personel Yönetimi. Devlet Personel Başkanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Birimi, 37, Ankara. www.dpb.gov.tr › daireler › avrupa_birligi_dis_iliskiler › dpb_ingiltere (E.T. 12.11.2019)
• -Şahin, Tolga ve Aksoy, Mücahit (2016). İngiltere Kamu Yönetimi ve Kamu Personel Yönetimi. Devlet Personel Başkanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Birimi, Ankara. www.dpb.gov.tr › daireler › avrupa_birligi_dis_iliskiler › dpb_ingiltere, (12.11.2019) , s.26-28’den aktaran, Yıldız Özsalmanlı, Ayşe ve Ugan, Ahmet Ali (2019). Liyakat İlkesinin Uygulanmasında Bir İstisna: İstisnai Memurluk., ICOESS 2019, 3.Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Kongresi, Bildiri Tam Metinleri Kongre E-Kitabı, 18-21 Nisan 2019, Bodrum, Muğla, (Edt.Ulusoy, K.), 1041-1043, http://icoess.com/Content_Files/Content/indirilecek%20dosyalar/ICOESS%202019%20tam%20metin%20kitabı-ısbn.pdf (E.T. 12.11.2019)
• -Tengilimoğlu, Dilaver, Tutar, Hasan (2009). Çağdaş Büro Yönetimi. Seçkin Yayıncılık, 3.Baskı, Ankara, s.316’dan aktaran, Çiğdem, Serpil (2013). Büro Yönetiminde Whistleblowing ve Etik İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı, 93-109. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbe/issue/23225/248019, (E.T. 10.12.2019), s.103
• -Tural, Erkan; Kılıç, Şahin; Kılıç, Ayşegül; Reyhan, Cenk; Uyanık , Ercan (2013). Türk İdare Tarihi. T.C. Anadolu Ünv. Yayın No 2629, 2.baskı, Eskişehir, 12, 19-20, 29-30
• - Uzun, Yaşar (Ekim-Aralık 2018). Yüksek Denetim Kurumları: Etik Denetim Uygulamaları. Sayıştay Dergisi, 111, 29-30. https://www.sayistay.gov.tr/tr/Upload/95906369/files/dergi/flash/111/mobile/index.html#p=31, https://dergi.sayistay.gov.tr/, (E.T. 12.12.2019)
• -Yavuzdoğan, Seçkin (2010). İngiltere’de Bağımsız Kolluk Şikayet Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği. Dokuz Eylül Ünv. Hukuk Fakültesi Dergisi. 12/Özel Sayı, 1232-1240. https://hukuk.deu.edu.tr/dosyalar/dergiler/dergimiz-12-ozel/3-kamu/3-seckinyavuzdogan.pdf, http://acikerisim.deu.edu.tr:8080/xmlui/handle/20.500.12397/2285, (E.T. 12.11.2019)
• - Yıldırım, M. (Ağustos 2013), Kamu Yönetiminin Kadim Paradoksu: Nepotizm ve Meritokrasi, Celal Bayar Ünv. Sosyal Bilimler Dergisi, 11/2, (dergipark.ulakbim.gov.tr/cbayarsos/article/view/50000056638) s.365-366’dan aktaran, Yıldız Özsalmanlı, Ayşe ve Ugan, Ahmet Ali (2019). Liyakat İlkesinin Uygulanmasında Bir İstisna: İstisnai Memurluk. ICOESS 2019- 3.Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Kongresi, Bildiri Tam Metinleri Kongre E-Kitabı, 18-21 Nisan 2019, Bodrum, Muğla, Edt. Ulusoy, K, 1041-1042, http://icoess.com/Content_Files/Content/indirilecek%20dosyalar/ICOESS%202019%20tam%20metin%20kitabı-ısbn.pdf (E.T. 12.11.2019)
• -Yılmaz, E. (2005). Etik ve Liderlik. İstanbul, Mikro Yayıncılık, Öğretmenin Dünyası Odunpazarı Belediyesi Yayınları Eğitim Dizisi-3, s.44’ten aktaran, Önen, S. Mustafa ve Yıldırım, Ali (2014). Kamu Yönetiminde Etik Denetimi: OECD Ülkeleri Örneği. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5/1, 113. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayd/issue/3331/46193, (E.T. 12.12.2019)