Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Üstbiliş Kullanma Becerileri ile Akademik Erteleme Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 242 - 259, 29.03.2020

Mesut Fatih Demir , Nuri Baloğlu

https://doi.org/10.31592/aeusbed.640030

Cited By: 4

Öz

ÖZ

Bu
araştırmada lise son sınıf öğrencilerinin üstbiliş becerileri ve akademik
erteleme davranışları arasındaki ilişkiler öğrencilere ait bazı değişkenler
açısından incelenmiştir. Çalışma ilişkisel tarama modeline uygun olarak
tasarlanmıştır. Araştırmanın evreni 2017-2018 eğitim öğretim yılı içerisinde İç
Anadolu Bölgesindeki bir il merkezinde bulunan ortaöğretim kurumlarının
(liselerin) son sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırma örneklemi kolayda
örnekleme yöntemi yardımı ile belirlenmiş ve araştırmaya gönüllü olarak
katılmış 492 lise son sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma verileri
araştırmacı tarafından hazırlanan bir kişisel bilgi formu, “Üstbiliş Becerileri
Ölçeği” ve “Akademik Erteleme Ölçeği” ile toplanmıştır.Veriler SPSS 22.00 paket
programı kullanılarak çözümlenmiştir. Çözümlemede frekans ve yüzde, madde
ortalamaları, Kolmogrov-Smirnov Testi, Kruskal Wallis-H testi, Mann-Whitney U
Testi ve Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyon Analizi tekniklerinden
yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular lise son sınıf öğrencilerinin üstbiliş
becerileri ile akademik erteleme davranışı puanlarının genel olarak orta
düzeyde olduğunu göstermektedir. Üstbiliş beceri puanları öğrencilerin cinsiyet
ve anne-baba eğitim düzeyi değişkenine göre değişmezken, ailenin sosyo-ekonomik
düzeyi ve devam edilen lise türüne göre anlamlı farklılıklar arz etmektedir.
Akademik erteleme puanları ailenin sosyo-ekonomik düzeyi, annenin eğitim düzeyi
ve babanın eğitim düzeyi değişkenine göre değişmezken; öğrencilerin cinsiyet ve
devam ettikleri lise türü değişkenine göre anlamlı farklılıklar arz etmektedir.
Öğrencilerin üstbiliş puanları ile akademik erteleme davranışı puanları
arasında .18 düzeyinde pozitif yönlü düşük bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.
Araştırma sonuçları ilgili literatür temelinde tartışılmış ve bulgulara dayalı
bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: akademik erteleme,
lise son sınıfı, üstbiliş

ABSTRACT

In this study, the relationships between metacognition
skills and academic procrastination behaviors of senior high school students
were examined in terms of some variables of students. The study was designed in
accordance with the relational survey model. The population of the research
consists of the last year students of secondary schools (high schools) in a
city center in the Central Anatolia Region in the 2017-2018 academic years. The
sample of the study consisted of 492 high school senior students who
volunteered to participate in the study. The research data were collected with “Metacognition
Skills Scale” and “Academic Procrastination Scale. The data were analyzed by
using SPSS 22.00 package program. Frequency and percentage, item averages,
Kolmogrov-Smirnov Test, Kruskal Wallis-H test, Mann-Whitney U Test and Spearman
Brown Rank Differential Correlation Analysis techniques were used in the
analysis. Findings indicate that metacognition skills and academic procrastination
scores of high school senior students are generally at medium level. While
metacognition skill scores do not change according to the gender and parental
education level of the students, they show significant differences according to
the socio-economic level of the family and the type of high school in which
they are attending. Academic procrastination scores did not change according to
the socio-economic level of the family, the education level of the mother and
the education level of the father; there are significant differences according
to gender and high school type of students. It was found that there was a low
positive correlation between the metacognition scores of the students and the
academic procrastination scores .18. The results of the research were discussed
on the basis of the relevant literature and some recommendations based on the
findings were presented.

Keywords: academic
procrastination, senior high school, metacognition

Anahtar Kelimeler

akademik erteleme, lise son sınıf, üstbiliş

Kaynakça

• Ackerman, D. S. Ve Gross, B. L. (2005). My InstructorMade Me Do It: TaskCharacteristics Of Procrastination. Journal Of Marketing Education, 27 (1), 5-13.
• Adıgüzel, A. ve Orhan, A. (2016). Öğrencilerin Üstbiliş Beceri Düzeyleri İle İngilizce Dersine İlişkin Akademik Başarıları Arasındaki İlişki. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 5-14.
• Altındağ, M. (2008). Öğrencilerin Yürütücü Biliş Becerileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Altındağ M. ve N. Senemoğlu (2013) Yürütücü Biliş Becerileri Ölçeği, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [H. U. Journal of Education] 28(1), 15-26 [2013].
• Arslan, A. (2013). Lise Öğrencilerinin Akademik Erteleme Davranışlarının Karar Verme Stilleri İle İlişkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Üniversitesi, Gaziantep.
• Aydın, S. A. ve Koçak, S. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Zaman Yönetimi Becerileri İle Akademik Erteleme Düzeylerinin İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 17-38.
• Aykut, Ç., Karasu, N. ve Kaplan, G. (2016). Özel Eğitim Öğretmen AdaylarınınÜstbiliş Farkındalıklarının Tespiti. Anakara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17 (3), 231-245.
• Baloğlu, N. ve Demir, M. F. (2017). Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Aile İlişkileri ve Üstbiliş becerileri Arasındaki İlişkiler. International Journal Of EurasiaSocialSciences, 30(8), 1891-1905.
• Burka, J. B. Ve Yuen, L.M. (1983). Procrastination: WhyYou Do It, WhatTo Do AboutIt. New York: Addison-Wessley.
• Büyüköztürk, Ş. , Kılıç-Çakmak, E. , Akgün, Ö. E. , Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çetin, N. (2016). Lise Öğrencilerinin Akademik Erteleme Davranışlarının İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Anadolu Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Demir, Ö. ve Kaymak-Özmen, S. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Üstbiliş Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (3), 145-160.
• Deniz, D., Küçük, B., Cansız, Ş., Akgün, L., ve İşleyen, T. (2014). Ortaöğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Üstbiliş Farkındalıklarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22 (1), 305-320.
• Doğan, E. (2009). Meslek Liselerinde Çalışan Öğretmenlerin Üstbiliş Becerileri İle Sosyal Uyumları Arasındaki İlişki (İstanbul Anadolu Yakası Örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yeditepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Eerde Van, W. (2003). Procrastination At WorkAnd Time Management Training. TheJournal Of Psychology, 137 (5), 421-434.
• Efklides, A. (2006). MetacognitionAndAffect: What Can MetacognitiveExperencesTell Us AboutThe Learning Process? EducationalResearchReview, 1 (1), 3-14.
• Ekinci, E. (2011). Ortaöğretim Öğrencilerinin Akademik Özyeterlik Düzeyleri ve Akademik Erteleme Davranışlarının Öğrenilmiş Çaresizlik Düzeylerini Yordama Gücü. (Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Flavell, J. H. (1976). The Nature Of Intelligence. L. Resnick (Ed.), MetacognitiveAspects Of Problem Solvingiçinden (231-236). New Jersey: Lawrence ErlbaumAssociates.
• Flavell, J. H. (1979). MetacognitionAndCognitiveMonitoring: A New Area Of CognitiveDevelopmentalInquiry. AmericanPsychologist, 34(10), 906-911.
• Gül, Ş., Özay-Köse, E. ve Sadi-Yılmaz, S. (2015). Biyoloji Öğretmeni Adaylarının Üstbiliş Farkındalıklarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi,12 (23), 83-91.
• Gürültü, E. (2016). Lise Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılıkları ve Akademik Erteleme Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Hertzog, C. ve Robinson, A. E. (2005). MetacognitionAndIntelligence. O. Wilhelm And R. W. Engel (Ed.), Handbook of UnderstandingAndMeasuringIntelligence içinden (101-123). London: Sage.
• Kacar, M. ve Sarıçam, H. (2015). Sınıf Öğretmen Adaylarının Üstbiliş Farkındalıkları İle Matematik Kaygı Düzeyleri Üzerine Bir Çalışma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 137-152.
• Kandemir, M. (2010). Akademik Erteleme Davranışını Açıklayıcı Bir Model. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Karslı, T. A. (2015). İlköğretim Dönemindeki Ergenlerde Üst-Biliş İşlevleri İle Karar Verme Ve Denetim Odağı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (55), 16-31.
• Knaus, W. J. (1998). Do ItNow! Break TheProcrastinationHabit. (2. Baskı). New York: John Wiley&Sons, Inc.
• Lay, C. H. (1986). At Last, My ResearchArticle On Procrastination. Journal Of ResearchInPersonality, 20 (4), 474-495.
• Memiş, A. ve Arıcan, H. (2013). Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Matematiksel Üstbiliş Düzeylerinin Cinsiyet ve Başarı Değişkenleri Açısından İncelenmesi. Karaelmas Journal of EducationalSciences, 1 (2013), 76-93.
• Milgram, N. N. Ve Tenne, R. (2000). PersonalityCorrelates Of DecisionalAndTaskAvoidantProcrastination. EuropeanJournal Of Personality, 14 (2), 141-156.
• Nazik, F., Sönmez, M. ve Güneş, G. (2014). Hemşirelik Öğrencilerinin Üstbiliş Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(55), 16-31.
• Oran, S. (2016). Anadolu Lisesi Öğrencilerinde Akademik Erteleme Davranışlarının İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çağ Üniversitesi/Sosyal Bilimler Üniversitesi, Mersin.
• Özsoy, F. ve Kuloğlu, M. M. (2017). Major Depresif Bozukluk ve Panik Bozukluk Hastalarında Üstbiliş İşlevlerinin Değerlendirilmesi. Journal Of ContemporaryMedicine, 7(1), 42-49.
• Özsoy, G. (2007). İlköğretim Beşinci Sınıfta Üstbiliş Stratejileri Öğretiminin Problem Çözme Başarısına Etkisi. (Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Öztürk Ova, N. (2011). Güzel Sanatlar Lisesi Öğrencileri İle Fen Lisesi Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme ve Üstbiliş Eğilimlerinin Karşılaştırılması. Yeditepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Üniversitesi, İstanbul.
• Paris, S. ve Parecki, A. (1993). MetacognitiveAspects of AdultLiteracy.Philadelphia, PA: National Center On AdultLiteracy.
• Pintrich, P. R. (2002). The Role Of Metacognitive Knowledge In Learning, TeachingAndAssessing. TheoryIntoPractice, 41 (4), 219-225.
• Pintrich, P. R., Wolters, C. A. ve Baxter, G. P. (2000). AssessingMetacognitionAnd Self-regulated Learning. G. Schraw ve J. C. Impara (Ed.), IssuesInTheMeasurement of Metacognition içinden (43-97). Lincoln, NE: TheUniversity of Nebraska Press.
• Saraç, S. (2010). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Üstbiliş Düzeyleri, Genel Zeka ve Okuduğunu Anlama Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sarpkaya, G., Arık, G. ve Kaplan, H. A. (2011). İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Üstbiliş Stratejilerini Kullanma Farkındalıkları İle Matematiğe Karşı Tutumları Arasındaki İlişki. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, II, 107-122.
• Sarıoğlu, F. A. (2011). Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Eğilimi İle Mükemmeliyetçilik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Senecal, C.,Julien, E. ve Guay, F. (2003). Role ConflictAndAcademicProcrastination: A Self-DeterminationPerspective. EuropenJournal Of SocialPsychology, 33(1), 135-145.
• Senecal, C.,Koestner, R. ve Vallerand, R. J. (1995). Self-RegulationAndAcademicProcrastination. Journal Of SocialPsychology, 135(5), 607-619.
• Schouwenburg, H. C. ve Lay, C. H. (1995). TraitProcrastinationAndTheBig-FiveFactors Of Personality. PersonalityAndIndividualDifferences, 18(4), 481-490.
• Solomon, L. J. ve Rothblum, E. D. (1984). AcademicProcrastination: FrequencyAndCognitive-BehavioralCorrelates. Journal Of CounselingPsychology, 31 (4), 503-509.
• Tanrıkulu, M. (2013). Ergenlerin Akademik Erteleme Davranışlarıyla Benlik Saygılarının İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yiğit, R. ve Dilmaç B. (2011). Ortaöğretimde Öğrencilerinin Sahip Oldukları İnsani Değerler İle Akademik Erteleme Davranışlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 159-178.
• Arıcan Demir, H. (2013). Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Matematiksel Üstbiliş Düzeylerinin Cinsiyet ve Başarı Değişkenleri Açısından İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Çakıcı, D. C. (2003). Lise ve Üniversite Öğrencilerinde Genel Erteleme ve Akademik Erteleme Davranışının İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Schraw, G. ve Moshman (1995). MetacognitiveTheories. EducationalPsychologyReview, 4 (4), 351-371.