Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Afet Risk Algısı ve Afete Hazırlıklı Olma İnanç Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2023, , 1299 - 1311, 31.12.2023

Salih Doğru , Zülal Coşkun

https://doi.org/10.35341/afet.1321854

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin afet risk algısı ve afete hazırlıklı olma inanç durumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışma kesitsel tanımlayıcı tiptedir. Çalışma verileri çevrimiçi anket yöntemiyle Haziran-Temmuz 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırma evreni, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinde 2021-2022 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar Döneminde eğitim alan 1597 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada basit rastgele örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Örneklem, 310 kişi olarak tespit edilmiştir. Araştırmanın veri toplama aracında, sosyo-demografik bilgi formu, Üniversite Öğrencileri Afet Risk Algısı Ölçeği ve Genel Afet Hazırlık İnanç Ölçeği oluşturmuştur. Sosyodemografik değişkenlerin tanımlanmasında yüzdelik ve standart sapma kullanılmıştır. Ölçekler arasındaki ilişkinin belirlenmesinde korelasyon analizi kullanılmıştır. Katılımcıların %62,0’ı kadınlardan oluşmaktadır ve 29,7’si ise Acil yardım ve Afet yönetimi bölümü öğrencileridir. Ayrıca %33,2’si 2. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Katılımcıların Afet Risk Algısı Ölçeği ortalama puanı 55 (Orta düzey), Afet Hazırlık İnanç Ölçeği puan ortalamaları ise 141 (Orta düzey) olarak bulunmuştur. Afet Risk Algısı ile Genel Afet Hazırlık İnanç Ölçeği arasında orta düzeyde, negatif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=-,398; p=,000). Verilerin analizinde, t-Testi, Mann-Whitney U testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Kruskal-Wallis H testi, Basit Korelasyon ve Basit Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin genel afet hazırlık inancı arttıkça afet risk algılarının da azaldığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet Risk Algısı, Afet Hazırlık İnancı, Afet Yönetimi, Afete Hazırlıklı Olma

Investigation of The Relationship Between Disaster Risk Perception and Disaster Preparedness Belief of Faculty of Health Sciences Students

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between disaster risk perception and disaster preparedness beliefs of the students of the Faculty of Health Sciences. The study is cross-sectional descriptive type. The study data were collected between June-July 2022 by online survey method. The study population consists of 1597 students studying at Burdur Mehmet Akif Ersoy University Faculty of Health Sciences in the Spring Term of 2021-2022 Academic Year. Simple random sampling method was used in the study. The sample was determined as 310 people. In the data collection tool of the study, socio-demographic information form, University Students' Disaster Risk Perception Scale and General Disaster Preparedness Belief Scale were used. Percentage and standard deviation were used to define sociodemographic variables. Correlation analysis was used to determine the relationship between the scales. 62.0% of the participants were women and 29.7% of them were students of the Department of Emergency Aid and Disaster Management. In addition, 33.2% of them are 2nd year students. The mean score of the Disaster Risk Perception Scale of the participants was found to be 55 (Moderate level) and the mean score of the Disaster Preparedness Belief Scale was found to be 141 (Moderate level). A moderate, negative and statistically significant relationship was found between Disaster Risk Perception and General Disaster Preparedness Belief Scale (r=-,398; p=,000). In the analysis of the data, t-Test, Mann-Whitney U test, One-Way Analysis of Variance, Kruskal-Wallis H test, Simple Correlation and Simple Linear Regression Analysis were used. According to the results of the study, it is seen that as the general disaster preparedness belief of the health sciences faculty students increases, their disaster risk perceptions decrease.

Anahtar Kelimeler

Disaster Risk Perception, Disaster Preparedness Belief, Disaster Management, Disaster Preparedness

Kaynakça

• AFAD. (2014). Açıklamalı afet yönetimi terimleri sözlüğü. TC Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Deprem Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Ainuddin, S., Routray, J. K., ve Ainuddin, S. (2014). People's risk perception in earthquake prone Quetta city of Baluchistan. International journal of disaster risk reduction, 7, 165-175. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2013.10.006
• Aras, M, Mumcu, A. ve Karabey, T. (2021). “Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Afet Bilinç Düzeylerinin Belirlenmesi”. TOGÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 1 (2), 40-49.
• Ayvazoğlu, G., Çekiç, M. & Yücel, H. (2020). Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi öğrencilerinin afet risk algısı ve afete hazırlık durumlarının değerlendirilmesi. SBEdergi, 4(7), 85-97.
• Baas, S., Ramamasy, S., Dey de Pryck, J., ve Battista, F. (2008). Disaster risk management systems analysis: A guide book.
• Boran, N., ve Ulutaşdemir, N. (2023). Acil Yardım ve Afet Yönetimi Öğrencilerinin Afet Farkındalığı ve Afetlere Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi: Gümüşhane İli Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 82-89.
• Çelik, İ. H. (2020). Afet risk algısının kültür ve kişilikle ilişkisi. Doktora Tezi, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane, Türkiye.
• Ertuğrul, B., ve Ünal, S. D. (2020). Bir vakıf üniversitesi sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin genel afete hazırlıklı olma inanç durumlarının belirlenmesi. Afet ve Risk Dergisi, 3(1), 31-45.
• He, J., Zhuang, L., Deng, X., ve Xu, D. (2023). Peer effects in disaster preparedness: Whether opinion leaders make a difference. Natural Hazards, 115(1), 187-213.
• İnal, E., & Dogan, N. (2018). Improvement of general disaster preparedness belief scale based on health belief model. Prehospital and disaster medicine, 33(6), 627-636. doi:10.1017/s1049023x18001012
• İnal, E., Kocagöz, S., Turan, M., (2012), “Temel Afet Bilinç ve Hazırlık Düzeyinin Saptanmasına Yönelik Bir Araştırma”, Türkiye Acil Tıp Dergisi, 12(1):15-19.
• Karancı, A. N. (2008). Afet Zararlarını Azaltmada Psikolojinin Önemi. Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri (Ed. Mikdat Kadıoğlu ve Emin Özdamar), JICA Türkiye Ofisi Yayını, Ankara, ss. 51-59.
• Kundak, S., Türkoğlu, H., ve İlki, A. (2014). Risk perception in Istanbul: An earthquake-prone city. A| Z ITU Journal of the Faculty of Architecture, 11(1), 117-137.
• Lettieri, E., Masella, C., & Radaelli, G. (2009). Disaster management: findings from a systematic review. Disaster Prevention and Management: An International Journal, 18(2), 117-136. doi:10.1108/09653560910953207
• Mızrak, S. (2021). Afet Yönetimi Sürecinde Risk Algısı Çalışmalarının Katkısı. Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 291-299.
• Mızrak, S., ve Aslan, R. (2020). Disaster risk perception of university students. Risk, Hazards & Crisis in Public Policy, 11(4), 411-433.doi:10.1002/rhc3.12202
• Özdemir, A. (2018). Toplumun Afet Risk Algısı ve Afete Hazırlıklı Olma Durumu: Kocaeli İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
• Pazzi, V., Morelli, S., & Bonati, S. (2020). Disaster Risk Perception Knowledge Base-A Consolidated Understanding of Disaster Risk Perception in Social Media and Crowdsourcing. Deliverable 2.2 of LINKS: Strengthening links between technologies and society for European disaster resilience, funded by the European Union’s Horizon 2020 Research and Innovation Programme (No. 883490). Retrieved [date].2020.
• Slovic, Paul, Baruch Fischhoff, and Sarah Lichtenstein, “Why Study Risk Perception?”, Risk Analysis 2 (2), 1982, p. 83-93.
• Taşkıran, G., ve Baykal, Ü. (2017). Afetler ve Türkiye’de hemşirelerin afetlere hazır olma durumları: literatür inceleme. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2(4), 79-88.
• Tkachuck, M. A., Schulenberg, S. E., ve Lair, E. C. (2018). Natural disaster preparedness in college students: Implications for institutions of higher learning. Journal of American college health, 66(4), 269-279.
• Turan, M., Doğan, G., Bulut, Y., Öztürk, G., ve Şahinöz, S. (2018). Yükseköğretim kurumlarında afet ve acil durumlara hazırlık çalışmaları ve etkinlikleri Gümüşhane Üniversitesi örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-11.
• Turan, M., Odabaş, L., Çinar, Ö., Akbaş, M., ve Kılıç, H. (2021). Afet Yönetim Sürecinde Rol Alacak Paydaşların Risk Algıları. The Journal of International Scientific Researches, 6(2), 152-167.
• UNISDR, U. (2009). UNISDR terminology on disaster risk reduction. Geneva, Switzerland.
• Ünal, Y., Işık, E., Şahin, S., ve Yeşil, S. T. (2017). Sağlık afet çalışanlarının depremlere ilişkin bireysel hazırlık düzeylerinin değerlendirilmesi: Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE) Derneği örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 31(2), 71-80.
• Xu, D., Qing, C., Deng, X., Yong, Z., Zhou, W., ve Ma, Z. (2020). Disaster Risk Perception, Sense of Pace, Evacuation Willingness, and Relocation Willingness of Rural Households in Earthquake-Stricken Areas: Evidence from Sichuan Province, China. Int J Environ Res Public Health, 17(2). doi:10.3390/ijerph17020602