Öz
Among the most important problems of the century are
the natural disasters affecting the entire humanity and the damage caused by
these natural disasters. The effects of disasters can reach results in
different dimensions that affect both the individual and society, including
health, economic, social and psychological. Each year the number of individuals
affected by natural disasters is also increasing. EM-DAT, the International
Disaster Information Bank, reported that 310 disasters occurred in 102
countries in 2016, 7,628 people lost their lives, 411 million people were
affected by these disasters, and these disasters led to economic losses
totaling US $ 97 billion. The vast majority of these individuals need
psychological support. Psychological trauma after disasters affects the lives
of individuals in a negative way and disrupts their mental health. So much
psychopathology can be seen in different forms in individuals when necessary
psychological support is not provided. However, in our country, where we live
the fact of disaster more and more every year, unfortunately we have not yet
caught enough awareness. In this context, vocational experts working in the
field of mental health have significant responsibilities. In this study, an
exemplary psychological support training program (PİY) was established as a
preventive service in the light of these evaluations. The main purpose of the
study is to provide a sample psychological support training program for the
field specialists and trainers and to share the implementation steps.
Anahtar Kelimeler
Natural Disasters Psychological Trauma Psychological First Aid
Kaynakça
- Aksöz, İ. (2014). Kayıp ve Yas. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde (s. 43-63). Türk PDR Derneği Yayınları, Ankara.
- Barış, Ş. (2017). Kriz Danışmanlığı. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Okullarda Afet Zararlarını Azaltmak İçin Yapılması Gereken Çalışmalar içinde (s. 487-498). Pegem Akademi.
- Bugay, A. ve Karaırmak, Ö. (2014). Sağlıklı Psikolojik İşlerlik ve Travma karşısında Uyum Sağlama Yetisi Olarak Psikolojik Sağlamlık. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde (s. 75-113). Türk PDR Derneği Yayınları, Ankara
- Bullock, J. A., Haddow, G., & Coppola, D. P. (2016). Managing Children in Disasters: Planning For Their Unique Needs. CRC Press.
- Cred Crunch (2016). www.emdat.be/publications (Issue No. 45), (Son Erişim: 16.10.2017).
- Cornell, D. G., & Sheras, P. L. (1998). Common Errors in School Crisis Response: Learning From Our Mistakes. Psychology in The Schools, 35(3), 297-307.
- Danışman, I. G., & Okay, D. (2017). Afetlerin Çocuk ve Ergenler Üzerindeki Etkileri ve Müdahale Yaklaşımları. Türkiye Klinikleri Journal of Psychology-Special Topics, 2(3), 189-197.
- Doğan, T. ve Erdur, Ö. (2014). Afetler, Travmalar, Krizler ve Travmatik Stres Tepkileri. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde (s. 3-24). Türk PDR Derneği Yayınları, Ankara.
- Erden, G., & Gürdil, G. (2009). Savaş Yaşantılarının Ardından Çocuk ve Ergenlerde Gözlenen Travma Tepkileri ve Psiko-Sosyal Yardım Önerileri. Türk Psikoloji Yazıları, 12(24), 1-13.
- Freud, S. (1922). Mourning and Melancholia. The Journal of Nervous and Mental Disease, 56(5), 543-545.
- Hacıoğlu, M., Aker, T., Kutlar, T., & Yaman, M. (2002). Deprem Tipi Travma Sonrasında Gelişen Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri Alt Tipleri. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 15, 4-15.
- Işık, E. ve Aker, A. T. (2013). Ruhsal Travma Kavramı ve Travma Sonrası Stres Bozukluğunda Tedavi Yaklaşımları. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde (s. 205-221). Türk PDR Derneği Yayınları, Ankara.
- Işık, Ö., Aydınlıoğlu, H. M., Koç, S., Gündoğdu, O., Korkmaz, G., & Ay, A. (2012). Afet Yönetimi ve Afet Odaklı Sağlık Hizmetleri. Okmeydanı Tıp Dergisi, 28(2), 82-123.
- Işıklı, S., & Tüzün, Z. (2017). Afetlerin Akut Dönem Psikolojik Etkilerine Yönelik Psikososyal Müdahale Yaklaşımları. Turkiye Klinikleri Journal of Psychology-Special Topics, 2(3), 180-188.
- Karancı, N. ve Erdur-Baker, Ö. (2012). Afetler ve Travmalar: Psikolojik Tepkiler ve Psikolojik İlk Yardım. Ankara: MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları.
- Kübler-Ross, E. (1993). On death and dying. New York: NY (İlk baskı. 1969).
- Özmen, O. (2014). Yas ve Kültür. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde (s. 25-43). Türk PDR Derneği Yayınları, Ankara.
- PDR (2014). Psikolojik İlk Yardım. http://www.pdr.org.tr/userfiles/psikolojik-ilk-yardim.pdf (Son Erişim: 02.04.2018).
- Stroebe, M. S., Hansson, R. O., Stroebe, W., & Schut, H. (2001). Introduction: Concepts and issues in contemporary research on bereavement. In M. S. Stroebe, R. O. Hansson, W. Stroebe, & H. Schut (Eds.), Handbook of bereavement research: Consequences, coping, and care (pp. 3-22). Washington, DC, US: American Psychological Association.
- Taştan, N. (2006). Çatışma Çözme Eğitimi ve Akran Arabuluculuğu. Nobel Yayınları, Ankara.
- Tatar, Z. B. (2015). Travma Sonrası Stres Bozukluğu Tedavisinde Farmakolojik Yaklaşımlar. Türkiye Klinikleri Journal of Psychiatry Special Topics, 8(1), 38-43.
- Yıldız, B. (2014). Çocuk ve Ergenler. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde (s. 25-43). Türk PDR Derneği Yayınları, Ankara.
- Yılmaz, B. (2007). Yardım Çalışmalarında Travmatik Stres. Klinik Psikiyatri Dergisi,10: 137-147.
Öz
Yaşanılan
yüzyılın en önemli sorunları arasında, tüm insanlığı etkileyen doğal afetler ve
bu doğal afetler sonucunda insanların zarar görmesi gelmektedir. Afetlerin
etkileri sağlık, ekonomik, sosyal ve psikolojik olmak üzere hem bireyi hem de
toplumu etkileyecek farklı boyutlarda ki sonuçlara ulaşabilmektedir. Her geçen
yıl doğal afetlerden etkilenen birey sayısı da artmaktadır. Uluslararası Afet
Bilgi Bankası olan EM-DAT raporlarına göre: 2016 yılı içerisinde 102 ülkede
toplam 310 afetin meydana geldiği ve bu afetlerde 7,628 kişinin hayatını
yitirdiği rapor edilmiştir. Aynı raporda 411 milyon insanın bu afetlerden
etkilendiğini ve bu afetlerin toplam 97 milyar Amerikan doları tutarında ekonomik
kayba yol açtığı rapor edilmiştir. Bu bireylerin büyük bir çoğunluğunun
psikolojik desteğe ihtiyacı bulunmaktadır. Afet sonrası oluşan psikolojik
travmalar bireylerin hayatını olumsuz yönde etkilemekte ve ruh sağlığını
bozmaktadır. Öyle ki gerekli psikolojik destek sağlanmadığında bireylerde çok
farklı şekillerde psikopatolojiler görülebilmektedir. Ancak afet gerçeğini her
geçen yılda daha fazla yaşadığımız ülkemizde ne yazık henüz yeterli
farkındalığı yakalamış bulunmamaktayız. Bu bağlamda ruh sağlığı alanında
çalışan meslek uzmanlarına önemli sorumluluklar düşmektedir. Bu çalışmada bu
değerlendirmeler ışığında önleyici bir hizmet olarak örnek bir psikolojik
destek eğitimi programı (PİY) oluşturulmuştur. Çalışmadaki temel amaç alan
uzmanlarına ve eğiticilerine yönelik olarak örnek bir psikolojik destek eğitimi
programı sunmak ve uygulama aşamalarını paylaşmaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aksöz, İ. (2014). Kayıp ve Yas. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde (s. 43-63). Türk PDR Derneği Yayınları, Ankara.
- Barış, Ş. (2017). Kriz Danışmanlığı. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Okullarda Afet Zararlarını Azaltmak İçin Yapılması Gereken Çalışmalar içinde (s. 487-498). Pegem Akademi.
- Bugay, A. ve Karaırmak, Ö. (2014). Sağlıklı Psikolojik İşlerlik ve Travma karşısında Uyum Sağlama Yetisi Olarak Psikolojik Sağlamlık. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde (s. 75-113). Türk PDR Derneği Yayınları, Ankara
- Bullock, J. A., Haddow, G., & Coppola, D. P. (2016). Managing Children in Disasters: Planning For Their Unique Needs. CRC Press.
- Cred Crunch (2016). www.emdat.be/publications (Issue No. 45), (Son Erişim: 16.10.2017).
- Cornell, D. G., & Sheras, P. L. (1998). Common Errors in School Crisis Response: Learning From Our Mistakes. Psychology in The Schools, 35(3), 297-307.
- Danışman, I. G., & Okay, D. (2017). Afetlerin Çocuk ve Ergenler Üzerindeki Etkileri ve Müdahale Yaklaşımları. Türkiye Klinikleri Journal of Psychology-Special Topics, 2(3), 189-197.
- Doğan, T. ve Erdur, Ö. (2014). Afetler, Travmalar, Krizler ve Travmatik Stres Tepkileri. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde (s. 3-24). Türk PDR Derneği Yayınları, Ankara.
- Erden, G., & Gürdil, G. (2009). Savaş Yaşantılarının Ardından Çocuk ve Ergenlerde Gözlenen Travma Tepkileri ve Psiko-Sosyal Yardım Önerileri. Türk Psikoloji Yazıları, 12(24), 1-13.
- Freud, S. (1922). Mourning and Melancholia. The Journal of Nervous and Mental Disease, 56(5), 543-545.
- Hacıoğlu, M., Aker, T., Kutlar, T., & Yaman, M. (2002). Deprem Tipi Travma Sonrasında Gelişen Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri Alt Tipleri. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 15, 4-15.
- Işık, E. ve Aker, A. T. (2013). Ruhsal Travma Kavramı ve Travma Sonrası Stres Bozukluğunda Tedavi Yaklaşımları. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde (s. 205-221). Türk PDR Derneği Yayınları, Ankara.
- Işık, Ö., Aydınlıoğlu, H. M., Koç, S., Gündoğdu, O., Korkmaz, G., & Ay, A. (2012). Afet Yönetimi ve Afet Odaklı Sağlık Hizmetleri. Okmeydanı Tıp Dergisi, 28(2), 82-123.
- Işıklı, S., & Tüzün, Z. (2017). Afetlerin Akut Dönem Psikolojik Etkilerine Yönelik Psikososyal Müdahale Yaklaşımları. Turkiye Klinikleri Journal of Psychology-Special Topics, 2(3), 180-188.
- Karancı, N. ve Erdur-Baker, Ö. (2012). Afetler ve Travmalar: Psikolojik Tepkiler ve Psikolojik İlk Yardım. Ankara: MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları.
- Kübler-Ross, E. (1993). On death and dying. New York: NY (İlk baskı. 1969).
- Özmen, O. (2014). Yas ve Kültür. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde (s. 25-43). Türk PDR Derneği Yayınları, Ankara.
- PDR (2014). Psikolojik İlk Yardım. http://www.pdr.org.tr/userfiles/psikolojik-ilk-yardim.pdf (Son Erişim: 02.04.2018).
- Stroebe, M. S., Hansson, R. O., Stroebe, W., & Schut, H. (2001). Introduction: Concepts and issues in contemporary research on bereavement. In M. S. Stroebe, R. O. Hansson, W. Stroebe, & H. Schut (Eds.), Handbook of bereavement research: Consequences, coping, and care (pp. 3-22). Washington, DC, US: American Psychological Association.
- Taştan, N. (2006). Çatışma Çözme Eğitimi ve Akran Arabuluculuğu. Nobel Yayınları, Ankara.
- Tatar, Z. B. (2015). Travma Sonrası Stres Bozukluğu Tedavisinde Farmakolojik Yaklaşımlar. Türkiye Klinikleri Journal of Psychiatry Special Topics, 8(1), 38-43.
- Yıldız, B. (2014). Çocuk ve Ergenler. Türkan Doğan ve Özgür Erdur (Ed.), Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde (s. 25-43). Türk PDR Derneği Yayınları, Ankara.
- Yılmaz, B. (2007). Yardım Çalışmalarında Travmatik Stres. Klinik Psikiyatri Dergisi,10: 137-147.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Psikoloji |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 11 Mayıs 2018 |
| Kabul Tarihi | 9 Mayıs 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 1 Sayı: 1 |
