Yaşlı Bireylerin COVID-19 Salgınına Yönelik Bilgi Düzeyleri ile Önleyici Uygulamaları Arasındaki İlişki

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 224 - 236, 30.11.2021

Fuat Yalman , Betül Akalın , Tekin Sancar

https://doi.org/10.35341/afet.984803

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, yaşlı bireylerin COVID-19 salgınına yönelik bilgi düzeyleri ile önleyici uygulamalarını analiz etmek ve COVID-19 salgınına yönelik bilgi düzeyleri ile önleyici uygulamaları arasındaki yapısal ilişkiyi yapısal eşitlik modellemesi ile test etmektir. Araştırmanın evrenini Sakarya il merkezinde faaliyet gösteren eczanelerden sağlık hizmeti alan 60 yaş üstü hasta ve hasta yakınları oluşturmuştur. Veriler yüz yüze anket tekniği ile araştırmacı tarafından bizzat toplanmıştır. Değerlendirmeye alınan ve verilerin analizinde kullanılan toplam anket sayısı 680’dir. Verilerin analizinde
SPSS ve AMOS paket programları kullanılmıştır. Verilere tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem t testi, ANOVA analizi ve yapısal eşitlik modellemesi uygulanmıştır. Yaşlı bireylerin COVID-19 salgınıyla ilgili bilgi düzeyleri ve önleyici uygulamaları yüksek düzeydeydi. Ayrıca yaşlı kadınların yaşlı erkeklere göre, düzenli ilaç kullananların kullanmayanlara göre ve genel sağlık durumu orya düzeyde olanların düşük düzeyde olanlara göre COVID-19 salgınına yönelik önleyici uygulamaları daha yüksek bulunmuştur. Yapısal eşitlik analizi, COVID-19 bilgi düzeyi ile COVID-19 salgınına yönelik önleyici uygulamalar arasındaki olumlu ilişkinin kabul edilebilir bir uyum indeksine sahip olduğunu ortaya koymuştur. COVID-19 bilgi düzeyi ile COVID-19'a yönelik önleyici uygulamalar arasında karşılıklı ve pozitif bir ilişkinin var olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı Bireyler, Bilgi Düzeyi, Önleyici Uygulamalar, COVID-19

Destekleyen Kurum

Destekleyen bir kuruluş yoktur.

The Relationship Between the Knowledge Levels of Elderly Individuals on the COVID-19 Outbreak and Their Preventive Practices

Öz

The main purpose of this study is to analyze the knowledge levels and preventive practices of the elderly people regarding the COVID-19 pandemic and to test the structural relationship between the knowledge levels and preventive practices towards COVID-19 pandemic with structural equation modeling. The population of the study consisted of patients over the age of 60 and their relatives who received health services from pharmacies operating in Sakarya city center. The data were collected personally by the researcher using the face-to-face survey technique. The total number of questionnaires evaluated and used in data analysis is 680. SPSS and AMOS package programs were used in the analysis of the data. Descriptive statistics, independent sample t-test, ANOVA analysis and structural equation modeling were applied to the data. Elderly individuals had a high level of knowledge and preventive practices regarding the COVID-19 outbreak. In addition, it was found that the preventive practices for the COVID-19 pandemic were higher in elderly women than in old men, regular drug users compared to non-users, and those with moderate general health status compared to those with low levels. Structural equation analysis revealed that the positive relationship between COVID-19 knowledge level and preventive practices for the COVID-19 outbreak has an acceptable fit index. It has been observed that there is a reciprocal and positive relationship between COVID-19 knowledge level and preventive practices towards COVID-19.

Anahtar Kelimeler

Elderly Individuals, Knowledge Level, Preventive Practices, COVID-19

Kaynakça

• Ahmed, M. A., Rehab, H. E., Mahdi, A. A., & Maher, E. (2020). Knowledge and attitudes towards Middle East respiratory sydrome-coronavirus (MERS-CoV) among health care workers in South western Saudi Arabia. East Mediterr Health J., 26(4), 435-442. DOI:10.26719/emhj.19.079
• Al-Zahrani, J. (2021). SARS-CoV-2 associated COVID-19 in geriatric population: A brief narrative review. Saudi J Biol Sci., 28(1), 738-743. DOI: 10.1016/j.sjbs.2020.11.001 Asemahagn, M. A. (2020). Factors determining the knowledge and prevention practice of healthcare workers towards COVID-19 in Amhara region, Ethiopia: a cross-sectional survey. Asemahagn TropicalMedicine and Health, 48, 72, 1-11. DOI:10.1186/s41182-020-00254-3
• Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research (2nd Edition). New York: Guilford Press.
• Byrne, B. M. (2016). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (3rd Edition). Lawrence Erlbaum Associates.
• Douglas, M., Katikireddi, S.V., Taulbut, M., mckee, M., Mccartney, G. (2020) Mitigating the wider health effects of COVID-19 pandemic response. BMJ 369, m1557. DOI: 10.1136/bmj.m1557
• Ergör, G. (2020). Koronavirüs pandemisinin düşündürdükleri. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 18(1), 99-108. DOI: 10.20518/tjph.704476
• Hantke, N. C., & Gould, C. (2020). Examining older adult cognitive status in the time of COVID‐19. J Am Geriatr Soc. 2020;00:1-2. DOI: 10.1111/jgs.16514
• Harrington, D. (2009). Confirmatory Factor Analysis. New York: Oxford University Press, p.21-35
• Hossain, M. A., Jahid, M. I. K., Hossain, K. M. A., Walton, L. M., Uddin, Z., Haque, M. O. et al. (2020). Knowledge, attitudes, and fear of COVID-19 during the Rapid Rise Period in Bangladesh. PLoS ONE, 15(9): e0239646, DOI: 10.1371/journal. pone.0239646.
• Işık, A. T. (2020). Geriatrik Olgularda COVID-19: Göz Ardı Edilmemesi Gereken Konular. Geriatrik Bilimler Dergisi, 3(1), 1-2.
• Kalaycı, Ş. (2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (3. Baskı) Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• LaHue, S. C., James, T. C., Newman, J. C., Esmaili, A. M., Ormseth, C. H., Ely, E. W. (2020). Collaborative delirium prevention in the age of COVID‐19. J Am Geriatr Soc., 68(5), 947-949, DOI: 10.1111/jgs.16480.
• Levine, S., Bonner, A., Perry, A., Melady, D., Unroe, K. T. et al. (2020). COVID-19 in Older Adults: Transfers Between Nursing Homes and Hospitals. Jounal of Geriatric Emergency Medicine, 1(5), 1-7.
• Liu, K., Chen, Y., Lin, R., & Han, K. (2020). Clinical features of COVID-19 in elderly patients: A comparison with young and middle-aged patients. J Infect., 80(6), e14-e18, DOI: 10.1016/j.jinf.2020.03.005.
• Micceri, T. (1989). The unicorn, the normal curve, and other improbable creatures. Psychological Bulletin, 105, 156-166, DOI:10.1037/0033-2909.105.1.156.
• Morley, J. E., & Vellas, B. (2020). COVID-19 and older adults. J Nutr Health Aging., 24(4), 364-365. DOI:10.1007/s12603-020-1349-9.
• Munro, B. H. (2005). Statistical Methods For Health Care Research (5th edition). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
• Nikolich-Zugich, J., Knox, K. S., Rios, C. T., Natt, B., Bhattacharya, D., & Fain, M. J. (2020). SARS-CoV-2 and COVID-19 in older adults: What we may expect regarding pathogenesis, immune responses, and outcomes. GeroScience, 42(2), 505-514. DOI: 10.1007/s11357-020-00186-0
• Niu, S., Tian, S., Lou, J., et al. (2020). Clinical characteristics of older patients infected with COVID-19: A descriptive study. Arch Gerontol and Geriatr., 89, 1-5. DOI: 10.1016/j.archger.2020.104058
• Razai, M. S., Oakeshott, P., Kankam, H., Galea, S., & Stokes-Lampard, H. (2020). Mitigating the psychological effects of social isolation during the COVID-19 pandemic. BMJ 369: m1904. DOI: 10.1136/bmj.m1904 (Last Acceded: 15.04.2021)
• Reuben, R. C, Danladi, M. M. A., Saleh, D. A., & Ejembi, P. E. (2020). Knowledge, Attitudes and Practices Towards COVID-19: An Epidemiological Survey in North Central Nigeria. Journal of Community Health, DOI: 10.1007/s10900-020-00881-1.
• Rothan, H. A., & Byrareddy, S. N. (2020). The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak. J Autoimmun, 109, 102433. DOI: 10.1016/j.jaut.2020.102433 (Last Acceded: 10.05.2021)
• Smidt, R. K., Levine, D. M., & Ramsey, P. P. (2001). Applied Statistics. Prentice Hall.
• Srichan, P., Apidechkul, T., Tamornpark, R., Yeemard, F., & Khunthason, S. (2020). Knowledge, Attitude and Preparedness to Respond to the 2019 Novel Coronavirus (COVID-19) Among the Bordered Population of Northern Thailand in the Early Period of the Outbreak: A CrossSectional Study. The Lancet, DOI: 10.2139/ssrn.3546046.
• Taylor, S. (2019). The Psychology of Pandemics: Preparing for the Next Global Outbreak of Infectious Disease. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
• Verity, R., Okell, L. C., Dorigatti, I., et al. (2020). Estimates of the severity of coronavirus disease 2019: a model-based analysis. Lancet Infect Dis, DOI: 10.1016/S1473-3099(20)30243-7
• Vijai, C. & Joyce, D. (2020). Novel Coronavirus (COVID-19) Knowledge and Awareness: A Survey of Thiruvallur District, Tamilnadu. Shanlax International Journal of Management, 8(1), 69–76. DOI: 10.34293/management.v8i1.322.
• World Health Organization WHO (2020). Announces COVID-19 Outbreak a Pandemic. Available from: https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid 19/news/news/2020/3/whoannounces-covid-19-outbreak-a-pandemic (Last Acceded: 4.04.2020).
• Zhou, F., Yu, T., Du, R., et al. (2020). Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study. The Lancet, 395(102299), 1054-1062. DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30566-3 (Last Acceded: 16.10.2021). URL- 1: Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2020). 65 Yaş Üzeri Yaşlılar Ve Kronik Hastalığı Bulunan Yaşlılara Yönelik Koronavirüs (COVID-19) Bilgilendirme Rehberi – VI. https://ailevecalisma.gov.tr/media/46206/rehber-eyhgm-65-yas-uzeri-yaslilar-ve-kronik-hastalara yonelik-koronavirus-bilgilendirme-rehberi.pdf (Last Acceded: 15.06.2021)
• URL- 2: Taştan, C., Tekin, H. H., Çetinöz, E., & Demirden, A. (2020). Kovid-19 Salgını ve Sonrası Psikolojik ve Sosyolojik Değerlendirmeler. Polis Akademisi Yayınları, Ankara. ISBN: 978-605-7822-35-2. https://www.pa.edu.tr/Upload/editor/files/Covid_Sonras%C4%B1_Psik_Sos_Degerlendirmeler.pdf (Last Acceded: 15.07.2021)
• URL-3: Tükel, R. (2020). COVID-19 Pandemi Sürecinde Ruh Sağlığı. Türk Tabipler Birliği COVID-19 Pandemisi Altıncı Ay Değerlendirme Raporu. Available from: https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19-rapor_6/covid19-rapor_6_Part71.pdf (Last Acceded: 17.11.2021).
• URL-4: Uluslararası Çalışma Örgütü (2021). Araştırma Notu - İkinci Dalga COVID-19 Önlemlerinin Türkiye’de İstihdam Üzerindeki Etkisi. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/publication/wcms_775756.pdf (Last Acceded: 17.11.2021).