Anadolu Karaçam (Pinus nigra Arn.)’ında iki farklı ekipmanla kabuk soyma zaman analizi

Year 2024, Volume: 5 Issue: 2, 64 - 71, 09.12.2024

Salih Parlak , Özgenur Aykın , Furkan Gökdemir

https://doi.org/10.59751/agacorman.1483730

Abstract

Ormanların üretim işlevi sürdürülebilir işletmecilik bakımından son derece önem arz etmektedir. Piyasa değeri ve oluşturduğu katma değeri yüksek olan karaçam (Pinus nigra Arn.) odun hammaddesi bakımından önemli asli türler-dendir. Üretim maliyetlerinin düşürülmesi işletmenin kârlılığı için zorunludur. Maliyetlerin düşürülmesi, makine ve ekipman kullanımı ile emek yoğun üretimden teknoloji yoğun üretime geçişle sağlanabilmektedir. Makine-ekipmanların ağaçların kesimi, boylanması, kabuk soyma ve taşıma işlerinde kullanılması maliyetlerin düşürülmesi-ni ve üretim sürecinin hızlandırılmasını mümkün kılabilmektedir. Tomruk üretiminde yapılması gereken zorunlu iş kalemlerinden olan ibreli türlerde kabuk soyma zaman alıcı bir işlemdir. Bu çalışmada, karaçamda farklı ekipmanla kabuk soyma sürelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla kronometre sıfırlama yöntemiyle zaman ölçme tekniği kullanılarak farklı çaplardaki karaçam tomruklarında kabuk soyma iş-zaman analizi yapılmıştır. Çalışma Ankara Orman İşletme Müdürlüğü Aydos Orman İşletme Şefliği sınırları içinde yer alan 427 ve 451 numaralı bölme-lerde yürütülmüştür. Çalışma sonucunda balta ve motorlu testereye takılan ekipmanla kabuk soyma süreleri belir-lenmiş ve etkinlikleri ortaya konulmuştur. Kabuk soyma aparatının baltaya göre daha kısa sürede ve daha fazla soyma kapasitesi ile daha kullanışlı, pratik ve 2,8 kat daha verimli olduğu belirlenmiştir. Bu bakımdan karaçamda kabuk soyma aparatı kullanımının işgücü, verimlilik ve zaman bakımından avantaj sağladığı sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Anadolu karaçamı, balta, iş-zaman analizi, kabuk soyma aparatı, Pinus nigra Arn.

Debarking time analysis of Anatolian black pine (Pinus nigra Arn.) with two different equipments

Abstract

The production function of forests is extremely important for sustainable forestry management. The Anatolian black pine (Pinus nigra Arn.), which has a high market value and added value, is one of the important primary species in terms of wood raw material. The reduction of costs can be achieved by transitioning from labor-intensive production to technology-intensive production through the use of machinery and equipment. The use of machinery and equipment in tasks such as tree cutting, pruning, bark peeling, and transportation can enable cost reduction and acce-lerate the production process. Debarking in coniferous species, a mandatory task in log production, is a time-consuming process. In this study, it was aimed to determine the debarking times of Anatolian black pine with different equipment. For this purpose, debarking work-time analysis was carried out on Anatolian black pine logs of different diameters using the time measurement technique with the stopwatch resetting method. The study was carried out in compartments 427 and 451 located within the borders of Ankara Forest Management Directorate, Aydos Forest Management Directorate. As a result of the study, the debarking times with the equipment attached to the the chain-saw and axe were determined and their effectiveness was demonstrated. It has been determined that the debarking apparatus is more useful, practical and 2,8 timesmore efficient with a higher peeling capacity in a shorter time than the axe. In this regard, it has been concluded that the use of debarking apparatus in Anatolian black pine provides advantages in terms of labor, efficiency and time.

Keywords

Anatolian black pine, axe, time analyze, debarking tool, Pinus nigra Arn.

References

• Acar, H., Şentürk, N., 1996. Dağlık orman alanlarındaki üretim çalışmalarında mekanizasyon. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 46(1-2-3-4): 77-94.
• Akkemik, Ü., 2018. Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe. İç: Akkemik, Ü. (Ed.), Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları, Orman Genel Müdürlüğü, Ankara, ss. 122-123.
• Carus, S., 2002. Bazı hacim formüllerinin seksiyon, gövde ve bağıl uzunluklara göre kıyaslanması. Süleyman Demirel Üniver-sitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 3(1): 101-114.
• Chahal, A., Ciolkosa, 2019. A reiwew of wood-bark adhesion: methods and mechanics of debarking for wood biomass. Wood and Fiber Science, 51(3): 1-12. DOI: 10.22382/wfs-2019-xxx.
• Çağlar, S., 2021. Work efficiency and physical workload during the manual debarking of Scotch pine trees. International Journal of Forest Engineering, 32(3): 246-255. DOI: 10.1080/14942119.2021.1927471.
• Defo, M., Brunette, G., 2006. A log drying model and its appli-cation to the simulation of the impact of bark loss. Forest pro-ducts journal, 56(5): 71-77.
• Dutkuner, İ., Koparan, İ., 2016. Kızılçam (Pinus brutia Ten.) ve karaçam (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana) kabuk miktarı ve kullanım olanakları. International Multidisciplinary Congress of Eurasia, 11-13 July 2016, pp.692-703, Odessa.
• Einspahr, D. W., Harder, M. L., Parham, R. A., 1978. Bark and wood properties of pulpwood species as related to separation and segregation of chip/bark mixtures. Project 3212, Report eleven: a summary report to members of the Institute of Paper Chemistry.
• Eker, M., 2022. Determining the appropriate tool for in-stand debarking with analytical hierarchy process. European Journal of Forest Engineering, 8(2): 85-92. DOI: 10.33904/ejfe.1216881.
• Eker, M., Acar, H. H., 2014. Kesim ve bölmeden çıkarma işle-rinde birim çalışma zamanlarının irdelenmesi. II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 22-24 Ekim 2014, ss.291-299, Isparta.
• Eker, M., Çoban, H. O., Acar, H. H., 2020. Time study and productivity analysis of chainsaw mounted log debarker in sout-hern pine forests of Turkey. International Journal of Agricultu-ral Sciences, 10(11): 1-11.
• Eker, M., Özer, D., 2015. Selection of debarking technique for pine logs in cut-to-length harvesting method. Proceedings of the 48th FORMEC Symposium, 4- 8 October 2015, Austria.
• Eker, M., Öztürk, E., 2022. Bazı kabuk soyma araçlarının verim ve kabuk soyma kalitesi açısından karşılaştırılması. Turkish Journal of Forestry, 23(4): 278-289. DOI: 10.18182/tjf.1168983.
• Eker, M., Şefik, M., 2019. Motorlu tırpana montajlı kabuk soy-ma aracının (motosoyar) geliştirilmesi ve denenmesi. Turkish Journal of Forestry, 20(4): 411-420. DOI: 10.18182/tjf.609571.
• Enescu, C. M., de Rigo, D., Caudullo, G., Mauri, A., Houston Durrant, T., 2016. Pinus nigra in Europe: distribution, habitat, usage and threats. In: San-Miguel-Ayanz, J., de Rigo, D., Ca-udullo, G., Houston Durrant, T., Mauri, A. (Ed.), European Atlas of Forest Tree Species, European Commission, Luxembourg, pp. 16-127.
• Gagnon, R., Couturier, J. P., Gagné, P., Ding, F., Ibrahim, F., 2013. Method and System for Detecting the Quality of Debar-king at the Surface of a Wooden Log. Google Patents. California. p.46.
• Grobbelaar, F. R., Manyuchi, K. T., 2000. Eucalypt Debarking: An International Overview with a Southern African Perspective. Forest Engineering Southern Africa, South Africa.
• Gulci, N., Akay, A. E., Erdas, O. 2016. Investigation of timber harvesting operations using chainsaw considering productivity and residual stand damage: The Case of Bahçe Forest Enterprise Chief. Journal of The Faculty of Forestry-Istanbul University, 66(2): 357-368. DOI 10.17099/jffiu.11250.
• Gülci, N., Akay, A. E., Erdaş, O., 2017. Productivity assessment of alternative timber debarking methods. Šumarski List, 141(9-10): 469-476. DOI: 10.31298/sl.141.9-10.3.
• Gürtan, H., 1969. Değişik Tipli Balta ve Kabuk Yontma Demir-lerinin İş Verimleri. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları. Ankara.
• Harkin, J. M., Rowe, J. W., 1971. Bark and Its Possible Uses. Forest Products Laboratory US Forest Service, Madison.
• Heppelmann, J. B., Labelle, E. R., Wittkopf, S., Seeling, U., 2019. In-stand debarking with the use of modified harvesting heads: a potential solution for key challenges in European fo-restry. European Journal of Forest Research, 138(6): 1067-1081. DOI: 10.1007/s10342-019-01225-y.
• Isajev, V., Fady, B., Semerci, H., Andonovski, V., 2004. EU-FORGEN Technical Guidelines for Genetic Conservation and Use for European Black Pine (Pinus nigra). International Plant Genetic Resources Institute. Rome. p.6.
• Isokangas, A., 2010. Analysis and management of wood room (Doctoral Dissertation), University of Oulu Faculty of Techno-logy, Linnanmaa.
• Kılıç Pekgözlü, A., Gülsoy, S. K., Ayçiçek, Y., 2017. Karaçam (Pinus nigra Arnold.) odununun lif morfolojisi ve kimyasal yapısı üzerine ağaç gövde yüksekliğinin etkisi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(2): 74-81. DOI: 10.24011/barofd.342069.
• Kofujita, H., Ettyu, K., Ota, M., 1999. Characterization of the major components in bark from five Japanese tree species for chemical utilization. Wood science and technology, 33(3): 223-228. DOI: 10.1007/s002260050111.
• McEwan, A., Brink, M., Spinelli, R., 2017. Factors affecting the productivity and work quality of chain flail delimbing and de-barking. Silva Fennica, 51(2): 1-14. DOI: 10.14214/sf.1599.
• MPI, 2024. Forest Products Export Standards - Phytosanitary Requirements of China, https://www.mpi.govt.nz/export/export-requirements/icpr-importing-countries-phytosanitary-requirements/forestry-products-importing-countries-phytosanitary-requirements/china/. (Erişim: Mayıs, 2024).
• Murphy, G., 2020. In-Forest Debarking: A Review of The Litera-ture. GE Murphy & Associates Ltd., New Zealand.
• Murphy, G., Acuna, M., 2016. Effect of harvesting season, system and equipment on in-forest Pinus radiata bark removal in Australia and New Zealand. International Journal of Forest Engineering, 28(1): 10-17. DOI: 10.1080/14942119.2016.1253269.
• Mülayim, A., 2019. Balıkesir yöresinde odun hammaddesinin kesim ve hazırlanması işlerinde çalışma veriminin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Artvin. OGM, 2013. Orman Atlası. https://www.orkoop.org.tr/link/atlas.pdf. (Erişim: Nisan, 2024). OGM, 2021. 2020 Türkiye Orman Varlığı, https://www.ogm.gov.tr/tr/ormanlarimiz-site-si/TurkiyeOrmanVarligi/Yayinlar/2020%20T%C3%BCrkiye%20Orman%20Varl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.pdf. (Erişim: Ni-san, 2024).
• OGM, 2024. Üretim, Satış ve Stok Faaliyetleri. https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/kitaplik/uretim-satis-ve-stok-faaliyetleri. (Erişim: Nisan, 2024).
• Önal, Y. E., 2013. Odun hammaddesi üretim operasyonlarında kullanılan teknolojinin enerji tüketimi, emisyon ve gürültü etkile-rinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üni-versitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Öztürk, T., 2006. Türkiye’de odun üretiminin iş aşamaları. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 56(2): 109-121. Polagye, B. L., Hodgson, K. T., Malte, P. C., 2007. An economic analysis of bio-energy options using thinnings from overstocked forests. Biomass and Bioenergy, 31(2-3): 105-125. DOI: 10.1016/j.biombioe.2006.02.005.
• Routa, J., Brännström, H., Laitila, J., 2020. Effects of storage on dry matter, energy content and amount of extractives in Norway spruce bark. Biomass and bioenergy, 143: 1-10. DOI: 10.1016/j.biombioe.2020.105821.
• Salmi, P., 2020. Membrane filtration of debarking plant was-tewater (Master’s Thesis), LUT University LUT School of Engi-neering Science, Lappeenranta.
• SBB, 2023. On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028), https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023.pdf. (Erişim: Nisan, 2024).
• Sevgi, O., Tecimen, B., Okan, T., 2022. Doğal, aynı yaşlı ve saf karaçam (Pinus nigra Arnold) ormanlarında büyüme özellikleri: alaçam dağları örneği. İç: Sevgi, O., Tecimen, H. B., Okan, T. (Ed.), Karaçam. Türkiye Ormancılar Derneği, Ankara, ss. 444-466.
• Sillero, L., Prado, R., Andrés, M. A., Labidi, J., 2019. Characte-risation of bark of six species from mixed Atlantic forest. In-dustrial Crops and Products, 137: 276-284. DOI: 10.1016/j.indcrop.2019.05.033.
• Staaf, A., Wiksten, N. A., 1984. Tree Harvesting Techniques. Springer Science+Business Media, Dordrecht.
• Şefik, M., 2019. Motorlu tırpana montajlı kabuk soyma aracının geliştirilmesi ve denenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Isparta Uygu-lamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Isparta.
• Ulusan, M. D., Eler, Ü., 2023. Anadolu karaçamı (Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) meşcerelerinde tek ağaçta kabuk kalınlığı değişiminin incelenmesi: Isparta yöresi örneği. Turkish Journal of Forestry, 24(3): 188-196. DOI: 10.18182/tjf.1267002.
• Wagenführ, R., Wagenführ, A., 2021. Holzatlas. Carl Hanser Verlag GmbH & Co, München.
• Werkelin, J., Skrifvars, B.J., Hupa, M., 2005. Ash-forming ele-ments in four scandinavian wood species. part 1: summer har-vest. Biomass and Bioenergy, 29(6): 451-466. DOI: 10.1016/j.biombioe.2005.06.005.
• Xing, C., Deng, J., Zhang, S. Y., Riedl, B., Cloutier, A., 2006. Impact of bark content on the properties of medium density fiberboard (MDF) in four species grown in eastern Cana-da. Forest products journal, 56(3): 64-69.
• Yaltırık, F., Efe, A., 2000. Dendroloji: Ders Kitabı Gymnosper-mae-Angiospermae (II. Baskı). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Yan, T., Zhu, J., Yang, K., Yu, L., Zhang, J., 2017. Nutrient removal under different harvesting scenarios for larch plantati-ons in northeast China: Implications for nutrient conservation and management. Forest Ecology and Management, 400: 150-158. DOI: 10.1016/j.foreco.2017.06.004.
• Yıldırım, M., 1987a. Ormancılıkta iş düzenleme. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 37(4): 33-51.
• Yıldırım, M., 1987b. Ormancılık işlerinde zaman etüdü değer-lendirmesi. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 37(3): 67-85.
• Yılmaz, T., Köse, M., Arslan, M., Okan, T., Köse, C., 2020. Orman Bölge Müdürlükleri açık artırmalı satışlarına katılan alıcı-ların beklentileri: Marmara Bölgesi örneği. Eurasian Journal of Forest Science, 8(4): 338-352. DOI: 10.3195/ejejfs.823310.