Türk Borçlar Kanunu’nun 603. Maddesinin Kıymetli Evrak Hukukunda Uygulanabilirliği - Avalde Eşin Rızası Aranmalı mı ?

Year 2017, Volume: 21 Issue: 3, 35 - 74, 01.07.2017

Mehmet Çelebi Can

Abstract

Kanun koyucu 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun kefalete ilişkin hükümlerinde, mehaz İsviçre Borçlar Kanunu’nda ve 818 sayılı Borçlar Kanunu’nda karşılığı bulunmayan ve kefalet sözleşmesinin uygulama alanını genişleten 603’üncü madde hükmünü mevzuata dâhil etmiştir. Buna göre; eşin rızası da dâhil olmak üzere, kefil olma ehliyetine ve kefaletin şekline ilişkin hükümler, kişisel güvence verilmesine ilişkin olarak yapılan diğer sözleşmelere de uygulanacaktır. Böylece, mezkûr hükmün kapsamı belirsiz bir şekilde oldukça genişletilmiş ve kural olarak kişisel güvence sözleşmelerinin hepsinin madde lafzında geçen ek şartlara tâbi olduğu yönünde yorumların yapılmasına yol açılmıştır. Tam da bu noktada, mezkûr madde hükmünün Türk Ticaret Kanunu’nun Kıymetli Evrak Kitabı’nda düzenlenen aval kurumunu da kapsayıp kapsamadığı sorusu, öğretide ve yargı kararlarında farklı şekilde cevaplanmıştır. Kefalet bakımından mücerret ve daha ağır bir sorumluluk getirmesinin yanı sıra, kişisel güvence sözleşmesi niteliğini haiz olan aval için de söz konusu hükmün uygulanması gerektiği her zaman ve kolaylıkla söylenebilecek bir savdır. Hatta, ehliyetsizin korunmasına ilişkin kuralların, kambiyo senedinin tedavül gücünün ve işlem güvenliğinin korunması ihtiyaçlarına nazaran öncelikli olduğu ön kabulü karşısında, TBK m. 603 düzenlemesinin avali de kapsadığını ileri sürmek, sınırlı ölçekteki ilk bakışta mantıklı da gözükmektedir. Ancak söz konusu düzenlemeyi aval kurumu ile bağdaştırılabilmek ve kambiyo senedi üzerinde tatbik etmek imkân dâhilinde olmadığı gibi; aksi düşünce, TTK m. 701’in uygulama kabiliyetini ortadan kaldırmaktadır.

Keywords

Aval, Kefalet Sözleşmesi, Eşin Rızası, Kambiyo Senetleri, Ehliyet

APPLICABILITY OF ARTICLE 603 OF THE TURKISH CODE OF OBLIGATION TO SECURITIES LAW: CONSENT OF A SPOUSE AS A CONDITION FOR SURETY CONTRACTS

Abstract

The Turkish Code of Obligations No: 6098 includes provisions in Article 603 expanding the scope of guarantee contracts, which are not covered by the Swiss Code of Obligations inspiring this code, or the repealed Turkish Code of Obligations No: 818. According to the new law, provisions regarding the legal capacity of the guarantor and the form of guarantee, including consent of a spouse, shall apply also to other contracts regarding personal guarantees. This law has created ambiguity with respect to the scope of the provisions on guarantee contracts and led to arguments that, in principle, all personal guarantees are subject to the additional conditions in these provisions. The question of whether the relevant provisions comprise also the surety contracts under the Turkish Commercial Code has been responded differently by academia and the courts. It could be fairly argued that the relevant provisions apply also to surety contracts, which imposes more burdensome obligations for guarantee, as it is also a personal guarantee in essence. Further, given that provisions regarding protection of individuals lacking legal capacity prevails upon the need to protect tradability and transaction security of bills of exchange, this argument prima facie appears to be plausible. This said, assessing these general provisions in the same context of security contracts, and applying them to bills of exchange is not practicable. Such an argument would prevent applicability of article 701 of the Turkish Commercial Code.

Keywords

Bill Guarantee, The Contract of Surety, Spouse’s Consent, Bill of Exchange, Capacity to Incur Liability

References

• Akıntürk, T./Ateş Karaman, D.: Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku C. 2, B.15, İstanbul 2013.
• Aral, F./Ayrancı, H.: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara 2012.
• Badur, E.: “Eşin Rızası”, TBBD, S. 109, 2013.
• Bahtiyar, M.: Kıymetli Evrak Hukuku, İstanbul 2013.
• Barlas, N.: Kefalet Hukukuna ilişkin Bazı Sorunlar ve Yargıtay Uygulaması, Makalelerim, C.I, İstanbul 2008.
• Baş, E.: “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Kefalet Sözleşmesinin Geçerlilik Şartlarına İlişkin Bazı Yenilikler”, C. LXX, S. 2, İÜHFM 2012.
• Bilgen, M.: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Işığında Öğreti ve Uygulamada Kefalet ve Yargılama Hukukuna İlişkin Uyuşmazlıklar, Ankara 2013.
• Bozer, A./Göle, C.: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 5, Ankara 2016.
• Boztosun, N. A.: “Avalde Def’iler”, Terazi Hukuk Dergisi, Y. 2, S. 11, 2007.
• Can, M.: Kıymetli Evrak Hukuku, B.2, Ankara 2012.
• Demir, Ş. : “Kefalet Sözleşmesinin Uygulama Alanı”, http://tbbdergisi. barobirlik.org.tr/m2013-108-1307, s.87-122, erişim:30.09.2016.
• Demirkapı, E.: Kambiyo Senetlerinin Aval Yoluyla Temini, İzmir 2005.
• Develioğlu, H. M: “İsviçre Federal Mahkemesinin 23 Eylül 2003 Tarihli Kararı Işığında Kefalet Sözleşmesi – Borca Katılma Ayrımı”, Prof. Dr. Erden Kuntalp’e Armağan, C. I (Özel Hukuk). İstanbul 2004, (Kefalet Sözleşmesi).
• Develioğlu, H. M: Kefalet Sözleşmesini Düzenleyen Hükümler Işığında Bağımsız Garanti Sözleşmeleri, İstanbul 2009, (Garanti Sözleşmeleri).
• Domaniç, H.: Kıymetli Evrak Hukuku ve Uygulaması, İstanbul 1990.
• Druey, J. N./ Guhl, T: Das Schweizerische Obligationenrecht mit Einschluss des Handels- und Wertpapierrechts, § 87, Der Wechsel, (Buchautoren: Theo Guhl, Alfred Koller, Anton K. Schnyder, Jean Nicolas Druey), Aufl. 9, 2000.
• Eren, F.: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, B. 3, Ankara 2016.
• Eriş, G.: Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre Kıymeti Evrak, Ankara 2014.
• Göktürk, K. : “Ticari İş Kavramı, Sınırlandırılması ve Faiz Meselesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIX, S. 2, Ankara 2015.
• Gümüş, M. A.: Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, C.II, B. III, İstanbul 2014.
• Güral, J.: Kefalet Akdiyle Aval Arasındaki Fark ve Benzerlikler, AÜHFD, C. VIII, Sayı 3-4, Y. 1951.
• Jacobi, E.: Wechsel- und Schechrechtrecht unter Berücksichtigung des auslaendischen Rechts, Berlin 1956.
• Kapancı, K. B. : “Türk Ticaret Kanunu’nun 7. Maddesinde Öngörülen “Ticari İşlerde Teselsül Karinesi” Tam Anlamıyla Uygulanabilir Durumda mıdır?”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ocak-Haziran 2016, C.VII, S.2, s.131-170.
• Karayalçın, , Y.: Ticaret Hukuku, III. Ticari Senetler (Kambiyo Sentleri), B. IV., Ankara 1970.
• Kendigelen, A.: Türk Ticaret Kanunu Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, B.2, İstanbul 2012.
• Kınacıoğlu, N.: Kıymetli Evrak Hukuku, B. V, Ankara 1999.
• Kırca, İ.: “Türk Borçlar Kanunu Tasarısı – Kefalette Eşin İzni”, Prof. Dr. Tuğrul Ansay’a Armağan, Ankara 2006.
• Koç, S. : Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’na İlişkin Değerlendirmeler, İstanbul 2005.
• Krauskopf, F.: Präjudizienbuch OR Die Rechtsprechung des Bundesgerichts (1875-2015), Aufl. 9, 2016, OR Art 494.
• Kuhn, H.: GmbH, Genossenschaft, Handelsregister und Wertpapiere - Bucheffektengesetz Art. 772-1186 OR und BEG, (Hrsg: Vito Roberto, Hans Rudolf Trüeb), Aufl. 2, 2012, OR Art 1020-1022.
• Kuntalp, E./ Barlas, N./ Ayanoğlu Morali, A./ Çavuşoğlu Işıntan, P./ İpek, M./ Yaşar, M./ Özen, B.: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde Kefalet Sözleşmesi; B. III, İstanbul 2014.
• Öztan, F.: Kıymetli Evrak Hukuku, B.2, Ankara 1997, (1997).
• Öztan, F.: Kıymetli Evrak Hukuku, B. 20, Ankara 2016, (2016).
• Pestalozzi, C.M. : Basler Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Obligationenrecht I Art.1-529 OR, 6.Aufl., (Hrsg: Heinrich Honsell, Nedim Peter VOGT, Wolfgang Wiegand), Basel 2015.
• Poroy, R./Tekinalp, Ü.: Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, B. 21, İstanbul 2013.
• Pulaşlı, H.: Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları, B. 5, Ankara 2017.
• Reisoğlu, S.: Türk Kefalet Hukuku, Ankara 2013.
• Rizzi, M. A.: OR Kommentar Schweizerisches Obligationenrecht, Orell Füssli Kommentar, Aufl. 3, (Hrsg: Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz, Roland Fankhauser) , 2016.
• Saraç, Ş.: “Genel Kredi Sözleşmelerinde Kefilin Sorumluluğu”, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 60. Yıl Sempozyumu, 11 Aralık 2015.
• Staffelbach, D.: OR Handkommentar zum Schweizerischen Obligationenrecht, (Hrsg: Kren Kostkiewicz, Urs Bertschinger, Peter Breitschmid, Iwo Schwander), Zürich 2009.
• Şeker, M.: Kefalette ve Avalde Eşin Rızası, İstanbul 2017
• Tandoğan, H.: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C. II, B. II, Ankara 1982.
• Ülgen, H./Helvacı, M./ Kendigelen, A./Kaya, A.: Kıymetli Evrak Hukuku, Sekizinci Tıpkı Bası, İstanbul 2013.
• Vischer, M.: Vertragsverhaeltnisse Teil 2: Arbeitsvertrag, Werkvertrag, Auftrag, GoA, Bürgschaft Art.319-529 OR, (Hrsg: Claire Huguenin, Markus Müller-Chen, Daniel Girsberger), Aufl. 2, 2012.
• Yüce, M.B. : “Üçüncü Kişinin Fiilini Taahhüdün Hukuki Niteliği”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2007/2, (Hukuki Nitelik).
• Yüce, M.B. : Garanti Sözleşmesinin Bir Türü Olarak Üçüncü Kişinin Fiilini Taahhüt Sözleşmesi, İstanbul 2007, (Sözleşme).
• Zevkliler, A./Gökyayla, K. E.: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, B. 14, Ankara 2014.