Pazarlamacılık Sözleşmesi

Year 2013, Volume: 17 Issue: 4, 1 - 34, 01.10.2013

Umut Akdeniz

Abstract

Bu çalışma, 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı yeni Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) altıncı bölümünün ikinci ayrımında 448 ile 460. maddeler arasında, hizmet sözleşmelerinin özel bir türü olarak düzenlenen pazarlamacılık sözleşmesinin, tanımı, unsurları, hukuki niteliği, pazarlamacının hak ve borçları, sorumlulukları, pazarlamacılık sözleşmesinin sona ermesi hakkında bilgi vermeyi amaç edinmiştir. Pazarlamacılık sözleşmesi, pazarlamacının sürekli olarak, bir ticari işletme sahibi işveren hesabına ve işletmesinin dışında, her türlü işlemin yapılmasına aracılık etmeyi veya yazılı anlaşma varsa, bu anlaşmada belirtilen işlemleri yapmayı, işletme sahibi işverenin de buna karşılık ücret ödemeyi üstlendiği sözleşmedir (TBK.m.448). Aslında, 818 sayılı eski Borçlar Kanunu’nun (EBK) 454. maddesinde pazarlamacı, seyyar tüccar memuru adıyla düzenlenmişti. Ancak, seyyar tüccar memuru eski Borçlar Kanunu’nda tek bir maddede ve bağımlı tacir yardımcıları sayılan ticari mümessil, ticari vekil ve diğer tacir yardımcıları ile beraber düzenlenmesine karşılık yeni kanunda bu kısımdan alınarak hizmet sözleşmeleri ile ilgili bölüme eklenmiş, adı da “pazarlamacı” olarak değiştirilmiş ve hakkında ayrıntılı hükümler getirilmiştir. Ancak, pazarlamacı, tacire bağlı yardımcılardandır. Yeni Türk Borçlar Kanunu’nun tacir yardımcıları bölümünde düzenlenmemesi, pazarlamacının tacir yardımcısı olarak kabul edilmesine engel değildir. Bu nedenle, pazarlamacının, ticari işletme organizasyonu içerisindeki yeri ve rolü dikkate alındığında hizmet sözleşmesi kapsamında değil de “diğer tacir yardımcıları” başlığı altında düzenlenmesi daha isabetli olurdu

Keywords

Pazarlamacılık sözleşmesi, pazarlamacı, tacir, aracılık, sözleşme yapma yetkisi

THE CONTRACT OF THE SALESMAN

Abstract

With this article it is aimed to examine the defi nition, elements, legal character, rights and obligations, liability of salesman, termination of the contract of the salesman which is regulated as an specifi c type of contract of service and issued between Articles 448 and 460 in sixth section, second part of the 6098 numbered new Turkish Code of Obligat ions (TBK) that enter into force in 1 July 2012. The contract of salesman is a contract that salesman undertakes to intermediate all transactions or to do the stuff determined in a written agreement and to work off the business cooperation and on behalf of the employer who owns a business cooperation where the employer undertakes to pay the fee (TBK m. 448). In Article 454 of 818 numbered old Code of Obligations (EBK), salesman was regulated under the name of traveling salesperson. Although EBK regulated traveling salesperson with the other dependent merchant assistants such as commercial representative, commercial agent and other merchant assistants in a single article; TBK regulates this term as salesman and issued under the part of contract of service in detailed provisions. However, the salesman is a dependent merchant assistant. Despite TBK is not regulating salesman in merchant assistant part, the salesman is assumed as a merchant assistant. Therefore, according to the statute in business cooperation, the salesman shall be regulated in scope of “merchant assistant”, not the contract of service

Keywords

The contract of the salesman, salesman, merchant, intermediation, the authority to enter into a contract

References

• ARKAN, Sabih, Ticari İşletme Hukuku, Ankara, 2011
• AYHAN, Rıza; ÖZDAMAR, Mehmet; ÇAĞLAR, Hayrettin, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre Ticarî İşletme Hukuku, Ankara, 2012
• AYOĞLU, Tolga, Bağımlı ve Bağımsız Tacir Yardımcıları Bakımından Getirilen Yenilikler, Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun Ticari İşletme Hukuku Anlamında Getirdiği Yenilikler, Sempozyum, İstanbul, 2012, s. 46-52)
• BOZER, Ali; GÖLE, Celal, Ticari İşletme Hukuku, İkinci Bası, Ankara, 2013
• DEMİRKAPI, Ertan, Pazarlamacının Garanti Yükümlülüğü Açısından “Kendi Müşteri Çevresi” Kavramı ve Eleştirisi, Ersin Çamoğlu’na Armağan, İstanbul, 2013
• İMREGÜN, Oğuz, Kara Ticareti Hukuku Dersleri (Genel Hükümler- Ortaklıklar-Kıymetli Evrak), İstanbul, 2001
• KARAYALÇIN, Yaşar, Ticaret Hukuku, I.Giriş-Ticari İşletme, Ankara, 1968
• KAYIHAN, Şaban, Türk Hukukunda Acentelik Sözleşmesi, Ankara, 2003
• KINACIOĞLU, Naci, Acente ve Acentelik Sözleşmesi, Ankara, 1963
• MEYER, Beat, Das Anstellungverhältnis des Handelsreisenden, Diss., Zürich, 1978
• MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi; ASTARLI, Muhittin, İş Hukuku, Ankara, 2012
• REHBİNDER, Manfred, Das Obligationenrecht, Berner Kommentar, VI/2/2/2, Der Arbeitsvertrag (OR 331-355), Bern, 1992
• STREIFF, Ullin; VON KAENEL, Adrian, Arbeitsvertrag- Praxiskommentar zu Art. 319-362 OR, 7. Aufl age, 2012
• TANDOĞAN, Haluk, Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C.II, Ankara, 1987
• TEOMAN, Ömer, Tacir Yardımcıları, Mehmet Somer’e Armağan, İstanbul, 2006, (s. 221-304)
• TOPÇUOĞLU, Metin, Yeni Tacir Yardımcısı Pazarlamacı, SDÜHFD, C. I, S. 2, (s. 27-70)
• TRUNİGER, Philipp, Schweizerisches Obligationenrecht, 2009
• TUNCAY, Can, Pazarlamacı (Ticari Gezgin) Sözleşmesi ve Düşündürdükleri, Çimento İşveren Dergisi, Mart 2012, S. 2, (s. 4-17) (http://www.ceis. org.tr/dergi/2012mart/makale1.pdf, erişim tarihi: 04.06.2013)
• YILMAZ, Ejder, Genel Kanun-Özel Kanun İlişkisi (Türk Borçlar Kanunu ve İş Kanunu Bağlamında), Sicil (İş Hukuku Dergisi), Haziran 2011 (s. 22 vd.) .