Avrupa (Birliği) Bütünleşme Süreci ve Sorunları

Year 2010, Volume: 14 Issue: 2, 499 - 541, 01.12.2010

Hasan Mor

Abstract

Bugün Avrupa Birliği, 4-5 asır geriye giden Avrupa’yı ortak bir çatı altında birleştirme girişimlerinin kuşkusuz en başarılı olanıdır. Esasen Avrupa’nın bir bütün olarak coğrafi , ekonomik ve siyasi entegrasyonu hedefl enmiş; fakat taktik olarak ekonomik entegrasyondan başlanılarak 1951 Avrupa Kömür ve Çelik Toplulukları Andlaşması akdedilmiş ve bunu 1957 Roma Andlaşması izlemiştir. Bu andlaşmaları müteakip ekonomik işbirliği alanlarında hızla cesaret verici başarılar kaydedilmiş ve 1986 Avrupa Tek Senet Andlaşması ile iki kutuplu uluslararası sistemde gözlemlenmeye başlanan değişim eğiliminin de etkisiyle güvenlik ve dış politika da işbirliği alanlarına dahil edilerek, bütünleşmeye yeni bir siyasal boyut da katılmıştır.1992’de iki kutuplu uluslararası sistemin sona erdiği Soğuk Savaş sonrası dönemde, Maastricht Birlik Andlaşması ile Ekonomi, Adalet ve İçişleri ve Dış Politika ve Güvenlik Politikası taşıyıcı sütunları üzerinde bir “Avrupa Birleşik Devletleri” inşa etme hedefi ortaya konulmuştur. Böylece bütünleşmiş bir Avrupa’nın, tek ve birleşik devasa bir güç olarak uluslararası sistemde belirleyici roller oynayan küresel bir aktör haline getirilmesi hesaplanmaktaydı. Buna yönelik olarak da bütün kıtada hızla ekonomik, siyasi ve coğrafi bütünleşme tamamlanmak istenmiştir.Bu kıtasal bütünleşmenin teknik, kurumsal ve hukuki altyapısını inşa etmeye yönelik olarak, 1997 Amsterdam Andlaşması, 2001 Nice Andlaşması ve en nihayet 2004 Anayasa Andlaşması akdedilmiştir. Anayasa Andlaşması’nın 2005’de Fransa ve Hollanda’daki referandumlarda reddedilmesi üzerine, Avrupa entegrasyonu ile ilgili bir kriz dönemine girilmiş; 2007’de Anayasa Andlaşması’nın reforma edilmiş bir hali olan Lizbon Reform Andlaşması imzalanıp güçlükle Aralık 2009’da yürürlüğe sokularak, Avrupa entegrasyonu bugüne ulaşmıştır.Gelinen bu aşamada Avrupa bütünleşmesinin kurumsal yapısını temsil eden Avrupa Birliği, büyük ölçüde kıtayı bütünleştirerek bölgesel düzeyde barış ve refaha önemli katkılar sağlamakta olup bu yönü ile örnek bir bölgesel entegrasyon modelini temsil etmektedir.Ancak hem sahip olduğu reel güç ve potansiyeller, hem bizzat kendisinin de hedefl ediği ve hem de esasen dünyanın da büyük ölçüde kendisinden beklediği küresel barış ve istikrarın kurucu ve koruyucusu global düzeyde belirleyici rol, güç ve etkiye sahip bir “Avrupa Birleşik Devletleri” olabilme açısından, Avrupa Birliği’nin oldukça yetersiz kaldığı görülmektedir. Bu yetersizlikte ise dar-tutucu bakış ve yaklaşımların etkisiyle, böyle bir rolü mümkün kılabilecek siyasal irade ve stratejik vizyonlar geliştirememenin temel etkiye sahip olduğu söylenebilir

Keywords

Avrupa Birliği, Avrupa Entegrasyonu, Avrupa Topluluğu, Avrupa Ekonomik Topluluğu, Türkiye-AB İlişkileri.

EUROPAEN (UNION) INTEGRATION PROCESS AND PROBLEMS

Abstract

Today the EU is undoubtedly the most successful initiative, among those which have taken for 4-5 centuries, to consolidate Europe under a common roof. In fact, geographical, economic and political integration of Europe as a whole had been targeted but, as a tactic, starting with the economic integration, fi rstly the European Coal and Steel Communities Treaty of 1951 was conducted and it was followed by the Treaty of Rome in 1957. In the areas of economic cooperation some encouraging success was quickly achieved, and also with the Treaty of the European Single Act in 1986, and the effect of the tendency of change the bipolar international system of security, foreign policy was entered into cooperation so that the Integration of Europe has been gained a political dimension. In 1992, the Cold War period after the end of the bipolar international system, the target to build a “United States of Europe” on the carrier columns of Economy, Justice and Home Affairs, Foreign and Security Policy by the Maastricht Treaty of Union has been put. Thus, an integrated Europe, as a single unifi ed international system and as a huge power would have transformed into a global actor playing decisive roles. For achieving this in the whole of continent a quick economic, political and geographical integration has been intended to complete.The Amsterdam Treaty of 1997, the Nice Treaty of 2001, and fi nally, the Constitutional Treaty of 2004, have been conducted to build the technical, institutional and legal infrastructure of continental integration. With the rejection of the Constitutional Treaty by referendum in France and the Netherlands, it was entered the period of a crisis related to European integration; The European integration has reached to our days by putting into force the Treaty of Lisbon, signed in December 2009, as a reformed version of the Constitutional Treaty of 2007, with some diffi culties. At this stage we have reached, the European Union, representing the institutional structure of European integration, has been an example model of integration with its aspect of providing with an important contribution to peace and prosperity largely at the regional level by integrating the continent. The European Union, in terms of playing an effective global role as the founder and guardian of the global peace and stability, has remained rather inadequate, with regard to its own power and potentials and its own targets creating expectation for the entire world. This inadequacy arises because of the basic effect of the failure of developing a political will and strategic visions to be able to fulfi l its expected role, with the effect of the narrowconservative viewpoints and approaches

Keywords

European Union, European Integration, European Community, European Economic Community, Turkey-EU Relations.

References

• BEUTLER Bengt; BIEBER, Roland; PIPKORN Jörn; STREIL Jochen, Die Europäische Gemeinschaft. Rechtsordnung und Politik, Beden-Baden 1987.
• BORCHARDT Klaus-Dieter, Die Rechtlichen Grundlagen der Europäischen Union, Heidelberg 1996.
• CAŞIN Mesut Hakkı/ÖZGÖKER Uğur/ÇOLAK Halil, Küreselleşmenin Avrupa Birliği Ortak Güvenlik ve Savunma Politikasına Etkisi. Avrupa Birliği, İstanbul 2007.
• CZEMPIEL Ernst-Otto, Internationale Politik: Eine Konfl iktmodelle, München 1981, s. 101 vd; BEHRENS Henning/NOACK Paul, Theorien der Internationalen Politik, München 1984.
• DEDEOĞLU Beril, “Avrupa Birliği’nin Bütünleşme Süreci I: Tarihsel Birikimler”, Beril Dedeoğlu (der.), Dünden Bugüne Avrupa Birliği, İstanbul 2003.
• DEDEOĞLU Beril, “Avrupa Birliği’nin Bütünleşme Süreci II: Avrupa Birliği’nin Yakın Geçmişi”, Beril Dedeoğlu (der.), Dünden Bugüne Avrupa Birliği, İstanbul 2003.
• DEDEOĞLU Beril, “Avrupa Birliği’nin Bütünleşme Süreci II: Tarihsel Birikimler”, Beril Dedeoğlu (der.), Dünden Bugüne Avrupa Birliği, İstanbul 2003.
• FAZ 09.11.2007 “EU einigt sich auf “Vertrag von Lissabon”, http://www. faz.net/s/Rub99C3EECA60D84C08AD6B3E60C4EA807F/Doc~E5D DD9A7000DB4F6AAAB9552F18FBF73F~ATpl~Ecommon~Sconte nt.html
• FREVERT Ute, “Was ist das bloß – ein Europäer?”, DIE ZEİT 23.06.2005 Nr. 26.
• FRITZ-VANNAHME Joachim, “Nizza ist nur der Anfang”, DIE ZEIT, 12.12.2000, Nr. 50/2000.
• GASTEYGER Curt, Europa zwischen Spaltung und Einigung 1945 bis 1993, Bonn 1994.
• GERKEN Lüder, “Politische und ökonomische Integration in Europa”, Lüdger Gerken(Hrsg.), Europa 2000 Perspektive Wohin? Die europäischeIntegration nach Maastricht, Freiburg 1993.
• GÖZEN Ramazan, “Türk Dış Politikasının Avrupa Birliği’ne Doğru Dönüşümü”, Uluslararası Hukuk ve Politika”, Yıl 2, S. 6 (2006).
• HARBRECHT Wolfgang, Die Europäische Gemeinschaft, Stuttgart 1984.
• KRÖNİG Jürgen, “Die alte EU ist tot”, DIE ZEIT 21.06.2005.
• LAÇİNER Sedat/ÖZCAN Mehmet/BAL İhsan, Türkiyeli Avrupa, İstanbul 2004.
• MERAY Seha L., Uluslararası Hukuk ve Örgütler, Ankara 1977.
• MOR Hasan, “AB’nin Güvenlik Politikasında Sorunlar Mı Var?”, Yeni Yüzyıl, 16 Temmuz 1995.
• MOR Hasan, “Kıbrıs Sorunu ve Avrupa Birliği”, Türk Hukuk, Mart 2003.
• ÖZER Yonca, “Tek Kutuplu Dünyada Çok Kutuplu Düzen Arayışları: Kutuplardan Biri Olma Yolunda Avrupa Birliği”, in Yüksel Taşkın/ Fatih Furtuna/Erhan Büyükakıncı/ Yonca Özer/Nurşin Ateşoğlu Güney/ Münevver Cebeci/Mehmet Öğütçü/Kerem Batır, Tek Kutuplu Dünyada Yaşamak. Gerçekler, Yanılgılar ve Beklentiler, SODEV Yayını, İstanbul 2006.
• PLATE Bernhard von, “Ost-und Mitteleuropa: Eine Herausforderung für KSZE und NATO”, Bernhard von Plate (Hersg.), Europa auf dem Weg zur kollektiven Sicherheit: Konszeptionelle und organisatorische Entwicklung der Sicherheitspolitischen Institutionen, Baden-Baden 1994.
• REMMERT Michael, Westeuropäische Zusammenarbeit in der Sicherheits-und Verteidigungspolitik. Positionen von Regierung und Koalitionsparteien der Bundesrepublik Deutschland (1982-1991), Baden-Baden 1994.
• SCHIRMER Gregor, “Braucht Europa ein Grundgesetz? – Angela Merkels „Fahrplan“, die Gewalt des Volkes und die rudimentäre Zivilgesellschaft”, http://www.vip-ev.de/text253.htm.
• SCHIRMER, http://www.vip-ev.de/text253.htm
• TEZCAN Ercüment, Avrupa Birliği Komisyonu, Ankara 2007.
• TEZCAN Ercüment, Avrupa Birliği Kurumlar Hukuku, Ankara 2005.
• TÜRKER Haşim, Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası, Ankara 2007.
• TÜRKMEN Füsun, “Avrupa Birliği ve İnsan Hakları”, Beril Dedeoğlu (der.), Dünden Bugüne Avrupa Birliği, İstanbul 2003.
• ÜLGER İrfan Kaya, Avrupa Birliğinde Siyasal Bütünleşme. Ortak Dış ve Güvenlik Politikasının Oluşumu, Ankara 2002.
• WOYKE Wichard, Europäische organisationen: eine Einführung, München; Wien 1995.
• http://diepresse.com/home/politik/eu/334118/index.do http://europa.eu/lisbon_treaty/index_de.htm
• http://europa.eu/scadplus/treaties/maastricht_de.htm.
• http://europa.eu/scadplus/treaties/maastricht_de.htm.
• http://www.abvizyon.com/default.asp?abhaber=12&git=13.
• http://www.europa.eu/scadplus/treaties/eec_de.htm
• http://www.dadalos-d.org/europa/grundkurs3neu/etappe_6.htm
• http://www.dadalos-d.org/europa/grundkurs3neu/etappe_6.htm.
• http://www.dadalos-d.org/europa/grundkurs3neu/etappe_8.htm
• http://www.eu-info.de/dpa-europaticker/117524.html
• http://www.eu-info.de/dpa-europaticker/123000.html
• http://www.euractiv.com/de/zukunft-eu/lissabon-vertrag-gerettet/ article-173709
• http://www.europa-zentrum.de/EZBW%20EZBW-Info%2007-10-19-01.pdf.
• http://www.europa-zentrum.de/EZBW%20EZBW-Info%2007-10-19-01.pdf.
• http://www.europa-zentrum.de/EZBW%20EZBW-Info%2007-10-19-01.pdf.
• http://www.eurosduvillage.com/976-Das-Europaische-Parlament
• http://www.eurozine.com/articles/2006-05-18-rupnik-de.html#footNote1
• http://www.eurozine.com/articles/2006-05-18-rupnik-de.html.
• http://www.handelsblatt.com/News/Politik/International/_pv/_p/200051/_t/ ft/_b/1339070/default.aspx/zugestaendnisse-beenden-eu-krise.html
• http://www.phoenix.de/eu_beendet_zweijaehrige_krise/151629.htm
• http://www.uni-koeln.de/wiso-fak/powi/wessels/DE/PUBLIKATIONEN/ texte/Nizza-AM.pdf.
• http://www.zeit.de/online/2007/26/bg-eu-verfassung?4
• http://www.zeit.de/online/2007/26/bg-eu-verfassung?4
• http://www.zeit.de/online/2007/26/bg-eu-verfassung?5