ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİMİ YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHMALİ HALİNDE YÜKÜMLÜNÜN CEZA HUKUKU SORUMLULUĞU

Year 2021, Volume: 25 Issue: 4, 613 - 653, 31.10.2021

Fatma Umay Genç

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1018800

Cited By: 2

Abstract

5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’da öngörülmüş olan şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğü, hukukumuzda yükümlü olarak kabul edilenlerin, nezdinde veya aracılığıyla “yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu malvarlığının yasa dışı yollardan elde edildiğine veya yasa dışı amaçlarla kullanıldığına dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması halinde”, bu işlemleri MASAK’a bildirmelerini gerektirir. Bu bağlamda, “bilgi”, “şüphe” ve “şüpheyi gerektirecek husus” ifadelerinden ne anlaşılması gerektiğinin açıklığa kavuşturulması önemlidir. Zira, özellikle “bilgi” ifadesinin anlamı, yükümlünün şüpheli işlem bildiriminden farklı bir bildirim yükümlülüğünü de gerektirebilir. Nitekim, işleme konu malvarlığı suçtan elde edilmişse ya da bu malvarlığının yasa dışı amaçlarla kullanılması aynı zamanda suç teşkil ediyorsa, işlemin yapıldığı sırada ya da işlem tamamlandıktan sonra bu konuda “bilgi” sahibi olan yükümlünün, ayrıca suçu bildirme yükümlülüğü de söz konusu olabilir. Suçu bildirme yükümlülüğünün ihmali, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda öngörülen şartların gerçekleşmesi halinde, suç teşkil etmektedir. Bu makalede, Türk hukukunda şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğüne dair açıklamalarda bulunulmuş ve bu yükümlülüğün ihmali halinde bildirimle yükümlü olan kişinin ceza hukuku sorumluluğu incelenmiştir.

Keywords

Şüpheli işlem, şüpheli işlem bildirimi yükümlülüğü, 5549 sayılı Kanun, suçu bildirme yükümlülüğü, yükümlülüğün ihmali.

CRIMINAL LAW RESPONSIBILITY OF THE OBLIGED PARTY IN CASE OF NEGLIGENCE OF THE OBLIGATION TO REPORT SUSPICIOUS TRANSACTION

Abstract

The obligation of suspicious transaction reporting provided for in the Law on the Prevention of Laundering of the Proceeds of Crime (Law No. 5549) requires those who are considered as obliged parties to report the transactions to MASAK, if “there is any information, suspicion or reasonable grounds to suspect that the asset, which is subject to the transactions carried out or attempted to be carried out within or through the obliged parties, has been acquired through illegal ways or used for illegal purposes”. In this context, it is important to clarify what is to be understood from the expressions of “knowledge”, “suspicion” and “reasonable grounds for suspicion”. Because, especially, the meaning of the term “knowledge” may also require a different reporting obligation than the obligation of suspicious transaction reporting for the obliged party. Indeed, if the asset subject to the transaction has been obtained from a crime or the use of the asset for illegal purposes also constitutes a crime, the obliged party who has “knowledge” about this, at the time the transaction is carried out or after the transaction is completed, may also have an obligation to report the crime. The negligence of the obligation to report the crime constitutes crime, if the conditions prescribed in the Turkish Criminal Code (Law No. 5237) are fulfilled. In this article, explanations concerning the obligation of suspicious transaction reporting in Turkish law are given and the criminal law responsibility of the person who is obliged to report in case of negligence of this obligation is examined.

Keywords

Suspicious transaction, obligation of suspicious transaction reporting, Law No. 5549, obligation to report a crime, negligence of the obligation.

References

• “Money laundering. Money laundering and terrorist financing. Criminal offences. The secondary money laundering offences”, <https://www.mylawyer.co.uk/the-secondary-money-laundering-offences-a-A76810D76834/> Erişim Tarihi 1 Mayıs 2021.
• Aykın H, “Aklama ve Terörün Finansmanı ile Mücadelede Şüpheli İşlem Bildirim Sistemi”, Haziran 2008, 19(65), Bankacılar Dergisi, s. 37-65, <https://www.tbb.org.tr/dosyalar/dergiler/dokumanlar/65.pdf> Erişim Tarihi 15 Ocak 2021.
• Aykın H, “Şüpheli İşlem nedir? ‘Şüphe’ ve ‘Şüpheyi Gerektirecek Husus’ Kavramları Nasıl Yorumlanmalı?”, 2017, https://vergidosyasi.com/2017/03/28/supheli-islem-nedir-suphe-ve-supheyi-gerektirecek-husus-kavramlari-nasil-yorumlanmali/, Erişim Tarihi 1 Mayıs 2021.
• CPS, “Money Laundering Offences”, 11.06.2021, <https://www.cps.gov.uk/legal-guidance/money-laundering-offences> Erişim Tarihi 1 Mayıs 2021.
• Değirmenci O, Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçu (Karapara Aklama Suçu), Turhan, 2007.
• Döner İ, “Suçu Bildirmeme Suçu (TCK m. 278)”, 2005, 9(3-4), AÜEHFD, s. 63-94.
• Dülger M V, Suç Gelirlerinin Aklanmasına İlişkin Suçlar ve Yaptırımlar, Seçkin, 2011.
• Erdem M R, “Suçu Bildirmeme Suçu (TCK m. 278)”, 2019, (80), TBB, s. 105-120.
• Erdem M R, Tezcan D, Önok R M, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Güncellenmiş 18. Baskı, Seçkin, 2020.
• FATF, “About”, <https://www.fatf-gafi.org/about/> Erişim Tarihi 19 Ekim 2021.
• FATF, “Anti-money laundering and counter-terrorist financing measures. TURKEY. Mutual Evaluation Report”, December 2019, <https://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/reports/mer4/Mutual-Evaluation-Report-Turkey-2019.pdf> Erişim Tarihi 1 Mayıs 2021.
• FATF, “International Standards on Combating Money Laundering and the Financing of Terrorism & Proliferation. The FATF Recommendations.”, 2012-2021, <http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/recommendations/pdfs/FATF%20Recommendations%202012.pdf> Erişim Tarihi 20 Temmuz 2021.
• Financial Transactions and Reports Analysis Centre of Canada, “What is a suspicious transaction report?”, June 2021, <https://www.fintrac-canafe.gc.ca/guidance-directives/transaction-operation/Guide2/2-eng#s3> Erişim Tarihi 1 Mayıs 2021.
• Gambling Commission, “The prevention of money laundering and combating the financing of terrorism. Guidance for remote and non-remote casinos: fifth edition”, 27.05.2021, <https://www.gamblingcommission.gov.uk/guidance/the-prevention-of-money-laundering-and-combating-the-financing-of-terrorism/prevention-of-money-laundering-and-combating-the-financing-of-terrorism-part-8-Suspicious-activities-and-reporting> Erişim Tarihi 1 Mayıs 2021.
• Hafızoğulları Z / Özen M, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Millete ve Devlete Karşı Suçlar, US-A Yayıncılık, 2016.
• Kaya H, “Türk Ceza Kanununda Suçu Bildirmeme Suçları”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2019.
• Koca M, Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 14. Baskı, Seçkin, 2021.
• Koca M, Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 7. Baskı, Adalet, 2020.
• Kocasakal Ü, Suçu Bildirmeme Suçları, Vedat, 2017.
• MASAK, “Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları İçin Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair Yükümlülüklere İlişkin Temel Esaslar”, Mayıs 2021, <https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/12/2021/05/Kripto-Varlik-Hizmet-Saglayicilar-Rehberi.pdf> Erişim Tarihi 1 Mayıs 2021.
• MASAK, “Sektörel ŞİB Rehberleri”, <https://masak.hmb.gov.tr/sektorel-sib-rehberleri> Erişim Tarihi 1 Haziran 2021.
• MASAK, Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi, Mali Suçları Araştırma Kurulu Yayın No.9, 2006.
• Özgenç İ, “İcrai Suça İhmali Davranışla İştirak: Amayasa Mahkemesi’nin Bir Kararı Üzerine Değerlendirmeler”, 2014, 2(1-2), Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi, s. 1-10.
• Özgenç İ, “Şüpheli İşlem Bildiriminin Hukuki Mahiyeti, MASAK’ın Rolü, Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçu Üzerine Hukuki Değerlendirmeler”, 2021, 25(3), Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, s. 273-328.
• Özgenç İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 17. Bası, Seçkin, 2021.
• Parlar A / Öztürk M, Adliyeye Karşı Suçlar, Aristo, 2018.
• Proceeds of Crime Act 2002, <https://www.legislation.gov.uk/ukpga/2002/29/contents> Erişim Tarihi 1 Mayıs 2021.
• Proceeds of Crime (Money Laundering) and Terrorist Financing Act, <https://lois-laws.justice.gc.ca/eng/acts/P-24.501/> Erişim Tarihi 20 Ağustos 2021.
• R v Da Silva [2006] EWCA Crim 1654, <https://www.bailii.org/ew/cases/EWCA/Crim/2006/1654.html> Erişim Tarihi 1 Mayıs 2021.
• Toroslu N, Ceza Hukuku Özel Kısım, 10. Baskı, Savaş Yayınevi, 2019.
• Ünver Y, İftira, Suç Uydurma, Suç Üstlenme, Yalan Tanıklık ve Bilirkişilik, İnfaz Kurumlarından Kaçma (TCK’de Düzenlenen Adliyeye Karşı Suçlar), Güncellenmiş 5. Baskı, Seçkin, 2019.
• Yaşar O / Gökcan H T / Artuç M, Yorumlu-Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, 6. Cilt, Md. 252-345, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 2. Baskı, Adalet, 2014.
• Yurtlu F, “Suçu Bildirmeme Suçu”, in F. Yenisey / İ. Özgenç / A. Nuhoğlu. / A. Sözüer / F. Turhan (eds.), Dr. Dr. h.c. Silvia Tellenbach’a Armağan, Seçkin, 2018, s. 757-784.