WITHIN THE FRAMEWORK OF JUDICIARY DECISIONS THE ISSUE OF RECOURSE OF PRIMARY EMPLOYER TO SUBCONTRACTOR

Year 2025, Volume: 29 Issue: 3, 915 - 952, 29.07.2025

İbrahim Subaşi , Zeycan Ünüvar Altınay

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1537834

Abstract

The employment relationship, in its simplest form, is a contractual relationship between the employee and the employer that imposes debts on both parties. However, in the employee-employer relationship, arrangements have been made in order to protect the employee and in terms of liability law, the scope of which has expanded beyond the parties of the relationship. Examples of these situations, which are expressed as tripartite relations in labor law, are the relationship between principal employer and sub-employer or workplace transfer. Undoubtedly, the principal employer-sub-employer relationship and workplace transfer are different concepts. However, the important point of our subject is that the spire of responsibility created by the transfer of the workplace and the principal employer-subcontractor relationship as they are firmly intertwined. The present study is aimed to examine the subject of recourse in terms of labor receivables and especially severance pay in workplace transfers depending on a single principal employer and in other working environments with more than one sub-employer. The reason for the examination of recourse cases in the principal employer-subcontractor relationship is the change, taking place in its due time, in the decisions of the Supreme Court of Appeals, which is responsible for the appellate review of recourse cases, in terms of how the joint responsibility arising from the labor legislation should be eliminated in the internal relationship. In this context, by taking into account current jurisprudence, the Supreme Court decisions regarding recourse cases in the principal employer-subcontractor relationship were examined within the framework of the principal employer-sub-employer relationship, the transfer of the workplace, the principle of the integrity of the employee's severance, the concept of joint responsibility, and ultimately, how the joint responsibility should be eliminated in the internal relationship and the amount of personal responsibility should be determined

Keywords

Sub-Employer , Primary Employer , Transfer Of Undertaking , Recourse , Severance Allowance

Yargıtay Kararları Çerçevesinde Asıl İşverenin Alt İşverene Rücu Sorunu

Abstract

İş ilişkisi en yalın hali ile işçi ve işveren arasında iki tarafa borç yükleyen akdi bir ilişkidir. İşçi-işveren ilişkisinde, işçiyi koruma amacıyla sorumluluk hukuku yönünden kapsamın, ilişkinin taraflarını aşar şekilde genişlediği düzenlemeler yapılmıştır. İş Hukukunda üçlü ilişkiler olarak ifade edilen bu hallere örnek olarak asıl-alt işveren ilişkisi yahut işyeri devri sayılabilir. Üçlü ilişkilerin çalışmamız açısından önem arz eden noktası sayılan ilişkilerin iç içe geçmek suretiyle oluşturduğu sorumluluk sarmalıdır. Asıl işveren değişmeksizin alt işverenler arasında zincirleme şekilde gerçekleşen işyeri devirlerinin bulunduğu çalışma şeklinde, rücu konusunun işçilik alacakları ve özellikle kıdem tazminatı yönü ile incelenmesi amaçlanmıştır. Asıl-alt işveren arasında rücu davalarının incelenmesinin nedeni ise rücu davalarının temyiz incelemesi ile görevli Yargıtay dairelerinin, temeli iş mevzuatından kaynaklanan birlikte sorumluluğun iç ilişkide ne şekilde giderilmesi gerektiği noktasında vermiş oldukları kararların zaman içinde gösterdiği değişimdir. Bu kapsamda güncel içtihat nazara alınarak asıl-alt işveren ilişkisi, işyeri devri, işçinin kıdeminin bütünlüğü ilkesi, birlikte sorumluluk kavramı ve özellikle kıdem tazminatı yönüyle birlikte sorumluluğun iç ilişkide ne şekilde giderilerek kişisel sorumluluk miktarlarının belirleneceğine dair rücu davalarına ilişkin Yargıtay kararları incelenmiştir.

Keywords

Asıl işveren , Alt işveren , İşyeri Devri , Rücu , Kıdem tazminatı

References

• Akıntürk, Turgut, Müteselsil Borçluluk, 1. Baskı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara 1971.
• Aktay, Nizamettin, "Alt İşveren Kurumu ve Hukukumuzda Doğan Sorunlar" Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 1994, C.3, S.3, s. 11-23. (https://www.tuhis.org.tr/pdf/332.pdf, Erişim Tarihi:04.05.2022).
• Alpagut, Gülsevil, "Alt İşverenlik Yönetmeliği ve Hukuka Uygunluk Sorunu", Legal İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 2008, C. 5, S. 20, s. 1347-1358.
• Arslan Durmuş, Seda, İş Hukukunda Kıdem Kavramı, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2021.
• Aydın, Ufuk, "Kamu Asıl İşverenlerinin Ödedikleri Kıdem Tazminatları Sebebiyle Alt İşverenlere Rücu Sorunu (Anayasa Mahkemesi Kararı İncelemesi)", Çimento İşveren Dergisi, 2019, C.33, S.6, s. 8-23. (https://ceis.org.tr/yayin/2019/, Erişim Tarihi: 08.09.2023).
• Boydak, Alptekin Burak, "Anayasa Mahkemesinin Asıl İşveren Alt İşveren Arasındaki Rücu İlişkisine Dair Kararının Değerlendirilmesi", Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2020, C.11, S.43, s. 23-34. (https://dergipark.org.tr/tr/pub/taad/issue/59539/873671, Erişim Tarihi: 05.06.2022).
• Boydak, Alptekin Burak, "Asıl İşveren Alt İşveren Arasındaki Müteselsil Sorumluluk Kaynaklı Rücu İlişkisi", Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2016, C. 7, S. 24, s. 227-243. (https://taad.taa.gov.tr/, Erişim Tarihi: 03.06.2022)
• Canbolat, Talat, Türk İş Hukukunda Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkileri, 1. Baskı, Kazancı Yayınları, İstanbul 1992.
• Çankaya, Osman Güven, "Türk İş Hukukunda Alt İşveren Kavramı, Uygulamada Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkilerinden Doğan Bazı Sorunlar" Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 2002, C. 6, S. 4. (https://www.tuhis.org.tr/pdf/642.pdf, Erişim Tarihi: 06.07.2022).
• Çankaya, Osman Güven/Çil, Şahin, "4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre Asıl İşveren Alt İşveren İlişkisi" Sicil İş Hukuku Dergisi, 2006, S.3, s. 54-80. (https://sicil.mess.org.tr/tr/sicil-sayi-3, Erişim Tarihi: 03.05.2022)
• Çelik, Nuri/Caniklioğlu, Nurşen/Canbolat, Talat/Özkaraca, Ercüment, İş Hukuku Dersleri, 36. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2023.
• Çenberci, Mustafa, İş Kanunu Şerhi, Olgaç Matbaası, 5.Baskı, Ankara 1984.
• Çetin, Emrah, "Sosyal Güvenlik Kurumunun Rücu Hakkı", Zorlayıcı Sebeplerin İş İlişkisine Etkisi, 1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2023, s.545-572 (Editör: Ocak, Saim).
• Demir, Fevzi, "Alt İşverenler Arasında Devre İlişkin Karar İncelemesi", Sicil İş Hukuku Dergisi, 2009, S.16, s. 77-87. (https://sicil.mess.org.tr/tr/sicil-sayi-16, Erişim Tarihi: 03.05.2022)
• Demir, Kübra, "İşyeri Devrinde Devreden ve Devralan İşverenin Sorumluluğu", Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Ferit Hakan Baykal Armağanı, 2019, C.25, S.2, s. 653-681. (https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruhad/issue/51063, Erişim Tarihi:21.05.2022)
• Kabakçı, Mahmut/Hacıoğlu, Arzu, "Asıl İşveren Ile Alt İşverenler Arasındaki Rücu İlişkisi", 2016, S.36, Sicil İş Hukuku Dergisi, s. 91-106. (https://sicil.mess.org.tr/tr/sicil-sayi-36, Erişim Tarihi: 03.05.2022)
• Kayık Aydınalp, Aslıhan, "Birleşmede İşçilik Alacaklarından Dolayı Ortaklığın Şahsi Sorumluluğu", İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2020, C.5, S.9, s. 65-78 (https://dergipark.org.tr/tr/pub/imhfd/issue/65257/1003975, Erişim Tarihi: 16.04.2022)
• Kayırgan, Hasan, "Kamu Kurumunun İşçilik Alacakları Nedeniyle Alt İşverene veya Yükleniciye Rücu Hakkının Kapsamı ve Değerlendirilmesi", Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2021, C.29, S.4, s. 3005-3040. (https://dergipark.org.tr/tr/pub/suhfd/issue/65757/996527, Erişim Tarihi: 26.05.2022)
• Kocaoğlu, Muharrem, Dünya Genelinde Kıdem Tazminatı Uygulamaları ve Türkiye İçin Alternatif Modeller, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 2023.
• Mollamahmutoğlu, Hamdi/Astarlı, Muhittin/Baysal, Ulaş, İş Hukuku, 6. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2014.
• Narmanlıoğlu, Ünal, "Kıdem Tazminatı Açısından Yargıtay’ın 1984 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi", Yargıtay’ın İş Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 1984, 1. Baskı, Basisen Eğitim ve Kültür Yayınları, İstanbul 1986.
• Narmanlıoğlu, Ünal, "Ferdi İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı Açısından Yargıtay’ın 1990 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi", Yargıtay’ın İş Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 1990, 1. Baskı, MESS Yayını, İstanbul 1992.
• Narmanlıoğlu, Ünal, Türk Hukukunda Kanundan Doğan Kıdem Tazminatı, 1. Baskı, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1973.
• Özkaraca, Ercüment, "İşyeri Devrinin İş Sözleşmelerine Etkisi ve İşverenlerin Hukuki Sorumluluğu", 1. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2008.
• Özveri, Murat, "Alt İşveren Uygulaması ve Yeni İş Yasası", Legal İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 2004, C.1, S.2, s. 383-399.
• Reisoğlu, Safa, 1927 Sayılı Yasa Açısından Kıdem Tazminatı, 1. Baskı, Tütis Yayınları, Ankara 1976.
• Soyer, M Polat, "Ferdi İş İlişkisinin Kurulması ve İşin Düzenlenmesi Açısından Yargıtay’ın 1999 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi", Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin 1999 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi, 1. Baskı, MESS Yayını, İstanbul 1999.
• Soyer, M Polat, "4857 Sayılı İş Kanunu Açısından Asıl İşveren Alt İşveren İlişkisinin Kurulması ve Sonuçları", Sicil İş Hukuku Dergisi, 2006, S. 1, s. 16-28. (https://sicil.mess.org.tr/tr/sicil-sayi-1, Erişim Tarihi: 03.05.2022)
• Subaşı, İbrahim, "İş Hukukunda Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisi", Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan, C.1, Beta Yayıncılık, İstanbul 2011.
• Subaşı İbrahim/Kabakcı, Mahmut, "15 Yıl+3600 Gün=Kıdem Tazminatı?", İş ve Hayat, 2018, C.4 S.8, s. 118-134. (https://dergipark.org.tr/tr/pub/isvehayat/issue/48947/679018, Erişim Tarihi:15.03.2022)
• Sur, Melda, "İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi Açısından Yargıtay’ın 2017 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi", Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2017, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2019.
• Süzek, Sarper, "Ferdi İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı Açısından Yargıtay’ın 1989 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi" Yargıtay’ın İş Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 1989, 1. Baskı, MESS Yayınları, İstanbul 1991.
• Süzek, Sarper, "Alt İşveren İlişkisinin Kurulması", Legal İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 2010, S. 25, s. 11-29.
• Şahlanan, Fevzi, "Kıdem Tazminatı Açısından Yargıtay’ın 1979-1983 Yılları Kararlarının Değerlendirilmesi, Genel Görüşme", Yargıtay’ın İş Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 1979-1983, 1. Baskı, Basisen Eğitim ve Kültür Yayınları, İstanbul 1985.
• Taşkent, Savaş, "Alt İşveren", Legal İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 2004, S.2, s. 363-366.
• Tunçomağ, Kenan, "Ferdi İş İlişkilerinin Kurulması ve Sona Ermesi Açısından Yargıtay’ın 1976 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi, Genel Görüşme", Yargıtay’ın İş Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 1976, 1. Baskı, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1979.
• Ulucan, Devrim, "Ferdi İş İlişkisinin Kurulması ve İşin Düzenlenmesi Açısından Yargıtay’ın 1996 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi", Yargıtay’ın İş Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 1996, 1. Baskı, MESS Yayını, İstanbul 1998.