Partial Division Under The Corporate Tax Law: Type Or Activity Division?

Year 2025, Volume: 29 Issue: 4, 2111 - 2132, 14.10.2025

Derviş Altınok

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1747397

Abstract

A company’s disposal of its assets by transferring its assets to another company results in taxation. In some cases permitted by law, such as partial division, this transaction is not taxable. The Corporate Tax Law stipulates that production and service businesses can benefit from partial division. However, these concepts are not defined or explained in the Law. This situation creates uncertainty as to whether the criterion for partial division is the type of enterprise or the nature of the activity carried out. In this article, this uncertainty is evaluated by taking into account the historical development of the regulation and constitutional taxation principles, as well as the literal and systematic interpretation. In this framework, it is concluded that the term production and service enterprises is not used to limit the types of enterprises in a narrow sense, but to cover different fields of activity with economic and legal integrity.

Keywords

Partial spin-off , Business , Taxation , Interpretation , Activity

Kurumlar Vergisi Kanunu Kapsamında Kısmi Bölünme: Tür Bölünmesi Mi, Faaliyet Bölünmesi Mi?

Abstract

Şirketlerin, varlıklarını bir başka şirkete devretmek suretiyle aktiflerinden çıkarmaları vergilendirme açısından bazı sonuçlar doğurur. Kısmi bölünme gibi kanunun izin verdiği bazı durumlarda, bu işlemler vergilendirilmez. Kurumlar Vergisi Kanunu’da üretim ve hizmet işletmelerinin kısmi bölünmeden faydalanabileceği düzenlenmiştir. Ancak bu kavramlar Kanun’da tanımlanmamış ve açıklanmamıştır. Bu durum, kısmi bölünmede esas alınan ölçütün işletme türü mü yoksa yürütülen faaliyetin niteliği mi olduğu konusunda bir belirsizlik meydana getirmektedir. Bu makalede söz konusu belirsizlik, lafzî ve sistematik yorumla birlikte düzenlemenin tarihsel gelişimi ve anayasal vergilendirme ilkeleri dikkate alınarak değerlendirilmektedir. Bu çerçevede, üretim ve hizmet işletmeleri ifadesinin, dar anlamda işletme türlerini sınırlamak için değil, ekonomik ve hukuki açıdan bütünlük taşıyan farklı faaliyet alanlarını kapsayacak biçimde kullanıldığı sonucuna varılmaktadır.

Keywords

Kısmi bölünme , İşletme , Vergilendirme , Yorum , Faaliyet

References

• Altınel, Seçkin/İnelli, Ender, "Ticaret İşletmelerinin Kısmi Bölünmeye Konu Edilmesi Mümkün Müdür?" Vergi Dünyası Dergisi, 2011, S. 362, s. 100-107.
• Bahtiyar, Mehmet, Ortaklıklar Hukuku, 13. Baskı, Beta, İstanbul 2019.
• Barınır, İsmail, "Kısmı Bölünme Müessesine İlişkin Değerlendirmeler Ve Özellik Arz Eden Bir Durum" Vergi Dünyası Dergisi, 2009, S. 335, s. 159-164.
• Bayram, Salih, Uygulama Örnekleriyle Bölünme Birleşme ve Tasfiye İşlemleri (Vergi Hukuku, Ticaret Hukuku, AB Hukuku), 1. Baskı, Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayınları, İstanbul 2017.
• Birsenoğul, Hakan, Vergi Hukukunda Yorum, 1. Baskı, Yetkin, Ankara 2019.
• Göktuna, Hamdi Deniz Ege, Vergi Hukukunda Birleşme, Bölünme ve Hisse Değişimi İşlemleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 2011.
• Gözler, Kemal, Hukuka Giriş, 12. Baskı, Ekin, Bursa 2015.
• Gümüşkaya, Gamze, Vergi Hukukunda İspat, 1. Baskı, Onikilevha, İstanbul 2024.
• Kağıtcıoğlu, Mutlu, Anonim Şirketlerde Kısmi Bölünme, 1. Baskı, Onikilevha, İstanbul 2012.
• Kaneti, Selim, Vergi Hukuku, 2. Baskı, Filiz, İstanbul 1989.
• Karakoç, Yusuf, Genel Vergi Hukuku, 3. Baskı, Yetkin, Ankara 2024.
• Kumrulu, Ahmet, "Vergi Hukukunu Bir Kısım Anayasal Temelleri" Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1979, C. 36, S. 1, s. 147-162
• Maç, Mehmet, "Kısmi Bölünmeye Konu Olamayacak Bir İşletme Türü Yoktur" (https://www.denet.com.tr/vergi/dosyalar/duyurular/DUYURU004.111.pdf, Erişim Tarihi 25.04.2025)
• Mutluer, M. Kamil/Dayanç Kuzeyli, N. Nilay, Vergi Hukuku Genel ve Özel Hükümler, 5. Baskı, Yetkin, Ankara 2019.
• Nazalı, Ersin, Tasfiye, Devir, Birleşme, Bölünme ve Tür Değişimi İşlemleri, 4. Baskı, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, İstanbul 2015.
• Öncel, Mualla/Kumrulu, Ahmet/Çağan, Nami/Göker, Cenker, Vergi Hukuku, 33. Baskı, Turhan, Ankara 2024.
• Öner, Erdoğan, Türk Vergi Sistemi, 7. Baskı, Seçkin, Ankara 2016.
• Özbalcı, Yılmaz, Kurumlar Vergisi Kanunu Yorum ve Açıklamaları, Oluş Yayıncılık, Bursa 2006.
• Poroy, Reha/Tekinalp, Ünal/Çamoğlu, Ersin, Ortaklıklar Hukuku, Cilt I, 14. Baskı Vedat, İstanbul 2019.
• Poroy, Reha/Yasaman, Hamdi, Ticari İşletme Hukuku, 15. Baskı, Vedat, Ankara 2015.
• Pulaşlı, Hasan, Şirketler Hukuku Genel Esaslar, 5. Baskı, Adalet, Ankara 2017.
• Şener, Oruç Hami, Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku, 4. Baskı, Seçkin, Ankara 2019.
• Şenyüz, Doğan/Yüce, Mehmet/Gerçek, Adnan, Türk Vergi Sistemi, 19. Baskı, Ekin, Bursa 2022.
• Sözer, Ali Nazım, Hukukta Yöntembilim, 6. Baskı, Beta, İstanbul 2017.
• Tarakçı, Hızır, Vergi ve Sermaye Piyasası Mevzuatı İle Türk Ticaret Kanunu Açılarından Kurumlarda Sona Erme (Tasfiye, Birleşme, Devir, Nev’i Değiştirme, Tam Bölünme, Kısmi Bölünme, Hisse Değişimi), 1. Baskı, Polaris, 2003.
• Taşkan, Yusuf Ziya, Vergi Hukuku, 7. Baskı, Adalet, Ankara 2024.
• Tekinalp, Ünal, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, 4. Baskı, Vedat, Ankara 2015.