İSTENMEYEN ÖĞRETMEN DAVRANIŞLARINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN ADAYLARININ GÖRÜŞLERİ

Year 2019, Volume: 19 Issue: 1, 37 - 56, 11.03.2019

Seyit Ateş , Ezgi Çetinkaya Özdemir , Ahu Taneri

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.43815-423291

Cited By: 5

Abstract

Sınıf, öğrencilerin akademik ve sosyo-kültürel hayata
hazırlandıkları aktif bir etkileşim ve iletişim ortamıdır. Bu ortamın en önemli
aktörlerinden biri olan sınıf öğretmenlerinin rol model olarak sergiledikleri
davranışlar ise gerek öğrenciler gerekse bu sınıflara deneyim kazanmaya gelen öğretmen
adayları açısından büyük önem arz etmektedir. Ancak sınıf içerisinde sergilenen
öğretmen davranışlarının her zaman istenilen şekilde gerçekleştiğini söylemek
güçtür. Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının perspektifinden istenmeyen
öğretmen davranışlarının neler olduğunu tespit etmektir. Nitel yaklaşımla
gerçekleştirilen çalışmanın katılımcılarını okul deneyimi ve öğretmenlik
uygulaması derslerini almış 21 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada
veriler yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla katılımcılarla
gerçekleştirilen odak grup görüşmelerden elde edilmiştir. Katılımcıların
onayıyla kayıt altına alınan görüşmeler transkript edilmiş ve dokümanlar içerik
analiziyle çözümlenmiştir. Araştırmada sınıf öğretmenlerinin istenmeyen davranışlarına
ilişkin bulgular; sınıf yönetimi, iletişim, öğretim ve rehberlik temel
boyutları altında sunulmuş ve literatüre dayalı olarak tartışılmıştır.

Keywords

istenmeyen öğretmen davranışları, öğretmen adayları, temel eğitim

References

• Aslan, M. ve Sağlam, M. (2017). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Doi Numarası: 10.16986/HUJE.2017030313Ateş, S. (2011). İlköğretim besinci sınıf Türkçe dersi öğrenme-öğretme sürecinin anlama öğretimi acısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Ateş, S. ve Yıldırım, K. (2015). Türk öğretmenlerin gözüyle eğitim araştırmalarının uygulamaya yansıma durumu. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (29), 110-132.Ateş, S., Döğmeci, Y., Güray, E. ve Gürsoy, F.F. (2016). Sınıf içi konuşmaların bir analizi: Diyalojik mi monolojik mi? Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 603-625.Avcı, E.K. ve İbret, B.Ü. (2016). Öğretmenlik uygulaması II dersine ilişkin okul öncesi öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (5), 2519 – 2536.Bakioğlu, A. (2009). Çağdaş Sınıf Yönetimi. Ankara: Nobel.Balay, R. (2008). Sınıf içi olumsuz davranışlara ilişkin öğretmen görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 1-24.Bandura, A. (1971). Social learning theory. New York: General Learning.Başar, H. (2013). Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegem.Büyükgöze Kavas, A. ve Bugay, A. (2009). Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimlerinde gördükleri eksiklikler ve çözüm önerileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1) 25, 13-21.Copland, F. (2010). Causes of tension in post-observation feedback in pre-service teacher training: An alternative view. Teaching and Teacher Education, 26, 466–472.Çetin, B. (2013). Sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlarıyla ilgili sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (1), 255-269.Çetinkanat, C. (1998). Öğretmen adayları ve müfettişlerin bakış açısından öğretmen iletişim becerileri. Eğitim Yönetimi, 4 (14), 209-221.Dağ, N. ve Sarı, M.H. (2017). Areas of mentoring needs of novice and preservice teachers. International Electronic Journal of Elementary Education, 10 (1), 115-129.Dewey, J. (1938). Experience and education. New york: Touchstone.Ekici, G. (2004). İlköğretim I. kademe öğretmenlerinin sınıf yönetimi profillerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 131, 50-60.Ekici, R. ve Ekici, A. (2014). Sınıf yönetiminde istenmeyen öğrenci davranışlarının ilkokul ve ortaokullarda karşılaştırmalı incelemesi. EKEV Akademi Dergisi, 18 (59), 107-118.Ekinci, E. ve Burgaz, B. (2009). İstenmeyen öğrenci davranışlarının öğretmen ve okuldan kaynaklanan nedenleri. Sosyal Bilimleri Dergisi, 22, 91-111.Erden, M. ve Akman, Y. (2009). Eğitim psikolojisi. Gelişim-öğrenme-öğretme. Ankara: Arkadaş.Erdoğan, İ., (2003). Sınıf yönetimi. İstanbul: Sistem. Yayıncılık.Gordon, T. (2001). Etkili öğretmenlik eğitimi. (E. Aksay, Çev.). İstanbul: Sistem.Göktaş, Ö. ve Şad, S.N. (2014). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması dersi öğretmenlerinin seçim süreci: Ölçütler, sorunlar ve öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (4), 115-128.Görgen, İ., Çokçalışkan, H. ve Korkut, Ü. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğret-men adayları, uygulama öğretmenleri ve uygulama öğretim üyeleri açısından işlevselliği. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 56-72.Gurbetoğlu, A. ve Tomakin, E. (2011). Sevilen ve sevilmeyen öğretmen davranışlarına ilişkin öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, (1), 261-267.Güneş, F. (2007). Yapılandırmacı yaklaşımla sınıf yönetimi. Ankara: Nobel.Gür, T., Dilci, T. ve Arseven, A. (2013). Geleneksel yaklaşımdan yapılandırmacı yaklaşıma geçişte öğretmen adaylarının görüş ve değerlendirmeleri; bir söylem analizi. Karadeniz, 5(18), 123-135.Işıktaş, S. (2014, Mayıs). Öğretmen Adaylarının İyi Öğretmen Olma İle İlgili Görüşleri. Öğretmen yetiştirme politika ve sorunları uluslararası IV-ISPITE 2014 Sempozyumunda sunulmuş bildiri, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.Karahancı, E. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öğrencilerin düşük düzeyde istenmeyen davranışlarına yönelik tepkilerinin nitel bir analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Karakelle, S. ve Canpolat, S. (2008). Tükenmişlik düzeyi yüksek ilköğretim öğretmenlerinin öğrencilere yaklaşım biçimlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 33, (147), 106-120.Kayıkçı, K., Özdemir, İ. ve Özyıldırım, G. (2016). Yönetici ve öğretmenler hakkında il milli eğitim müdürlüğüne yansıyan disiplin sorunlarının incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12 (1), 78-102.Kılıçoğlu, C. (2015). Sınıf içerisinde istenmeyen davranışlara karşı öğretmenlerin başedebilme yöntem ve teknikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Konur, B. ve Konur, K.B. (2014). Sınıf ortamında istenmeyen öğrenci davranışlarına karşı öğretmen stratejileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, (8), 219-232.Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri. http://oygm.meb.gov.tr/www/ogretmenlik-meslegi-genel-yeterlikleri/icerik/39 sayfasından erişilmiştir. Nasser-Abu Alhija, F. & Fresko, B. (2014) An exploration of the relationships between mentor recruitment, the implementation of mentoring, and mentors’attitudes. Mentoring & Tutoring: Partnership in Learning 22 (2), 162-180.Özer, B. (2014). Öğrencilerin sınıfta öğretmenleri zor durumda bırakmak için kullandıkları yöntemler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (31), 706-713.Öztürk, B. (2002). Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegem.Paker, T. (2008). Öğretmenlik uygulamasında öğretmen adaylarının uygulama öğretmeni ve uygulama öğretim elemanının yönlendirmesiyle ilgili karşılaştıkları sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1) 23, 132-139.Ragins, B. & Kram, K. (2007). ‘The roots and meaning of mentoring’, in the handbook of mentoring at work: theory, research, andpractice. Los Angeles: SAGE.Rosenblatt, L. (1978). The Reader, the text, the poem: The transactional theory of the literary work. Carbondale: Southern Illinois UP.Rubin, H.J., and Rubin, I.S. (2005). Qualitative interviewing: The art of hearing data (2nd ed.). Thousand Oaks: Sage.Sadık, F. ve Doğanay, A. (2007). Sınıf içi istenmeyen davranışlarla ilgili öğretmen, öğrenci ve veli görüşlerinin karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, (1), 539-560.Sarıtaş, M., (2000). Sınıf yönetimi ve disiplinle ilgili kurallar geliştirme ve uygulama. L. Küçükahmet (Ed.). Sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Stanton, H. (1985). What makes a good teacher? Education Nnews, Australian education, 19.Şahin, İ. (2014). Öğretmen adaylarının nasıl yetiştirildiklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 241-258.Şahin, M. ve Özbay, Y. (1999). Üniversite öğrencilerinin empatik sınıf atmosferine ilişkin algılamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 74 -83.Şentürk, E. (2010). İlköğretim okullarında sınıf içinde gözlenen istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik öğretmen tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24, 543-559.Wells, Gordon. (1995). Language and the iInquiry-oriented Curriculum. Curriculum Inquiry 25(3), 233-248.Wıttrock, Merlin.C. (1990). Generative processes of comprehension. Educational Psychologist 24 (4), 345-376.Yaka, A., (2006). Sınıf yönetimi modelleri (yaklaşımları). M. Yılman (Ed.). Sınıf yönetimi. Ankara: Nobel.Yeşilyurt, E. ve Karakuş, M. (2011). Öğretmenlerin adaylık sürecinde karşılaştıkları problemler. International Online Journal of Educational Sciences, 3 (1), 261-293.Yeşilyurt, E. ve Semerci, Ç. (2011). Uygulama öğretmenlerinin öğretmenli uygulaması sürecinde karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Bakış Dergisi, 27, 1-23.Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.Yılmaz, F., Göçen, S. ve Yılmaz, F. (2013). öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algıları: Bir metaforik çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (1), 151-164.Yılmaz, K. (2009). Primary school teachers’ views about pupil control ideologies and classroom management styles. Cypriot Journal of Educational Sciences, 4, 157-167.Yılmaz, K., ve Kab, İ. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ‘okul deneyimi’ ve ‘öğretmenlik uygulaması’ derslerine yönelik görüş ve değerlendirmeleri. HUMANITAS-Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 197-215.