“9. SINIF LİSE ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK OKUL DIŞI ORTAMDA GERÇEKLEŞTİRİLEN AĞAÇBİLİM EĞİTİMİ” PROJESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Year 2020,
Volume: 20 Issue: 2, 904 - 931, 02.06.2020
Doç.dr.pınar Köseoğlu
,
Gamze Mercan
,
Esma Pehlivanoğlu
Abstract
Bu araştırmanın amacı, “9. Sınıf Lise Öğrencilerine Yönelik Ağaçbilim Eğitimi” projesi kapsamında gerçekleştirilen ağaç eğitimlerinin çevre bilincine, ağaç tanıma düzeylerine ve tutumlarına etkilerinin belirlenmesidirAraştırmanın çalışma grubunu 08-11 Haziran 2015 tarihleri arasında gerçekleştirilen ağaçbilim eğitimi projesine katılan 50 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, “Ağaç ve Çevre Tutum” ölçeği, proje uygulama alanına yönelik alan uzmanlarının görüşleri alınarak geliştirilmiş Ütopya Verilen Ağacı Tanı (ÜVAT) Testi ve ağaçbilim eğitimi ile ilgili yarı yapılandırılmış dokuz açık uçlu sorudan oluşan görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Araştırma statik grup ön test- son test desene uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde, karma yöntem araştırma desenlerinden eş zamanlı (çeşitleme, birleşik) desen kullanılmıştır. Bu bağlamda, araştırmada elde edilen nicel bulgular nitel bulgularla derinlemesine değerlendirilmiştir. Araştırmada elde edilen nicel veriler SPSS 23 Paket Programı ile nitel veriler ise, MAXQDA 2018 Programı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre ağaçbilim eğitimi projesinin lise öğrencilerinin çevre bilincine ve ağaç tanıma düzeylerine pozitif yönde ve önemli ölçüde etki ettiği belirlenmiştir.
Supporting Institution
Hacettepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi
Project Number
SUK-2015-5128
Thanks
Bu araştırma, Hacettepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından SUK-2015-5128 no’lu proje
kapsamında desteklenmiştir ve adı geçen birime teşekkür ederiz.
References
- Alkış S. (2010). Coğrafya öğretiminde inceleme gezileri ve arazi çalışmaları (Ed: Özey, R. & Demirci, A.), Coğrafya öğretiminde yöntem ve yaklaşımlar içinde. İstanbul: Aktif Yayınları.
- Alp, E., Ertepınar, H., Tekkaya C. ve Yılmaz, A. (2006). A Statistical Analysis of Children’s Environmental Knowledge and Attitudes in Turkey. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(3), 210 – 223.
- Armağan, F.,Ö. (2006). İlköğretim 7.-8. sınıf öğrencilerinin çevre eğitimi ile ilgili bilgi düzeyleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Aslan, O., Sağır, Ş.,U. ve Cansaran, A. (2008). Çevre tutum ölçeği uyarlanması ve ilköğretim öğrencilerinin çevre tutumlarının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 283 -295.
- Arslan, H. O., Çigdemoglu, C. Ve Moseley, C. (2012). A three-tier diagnostic test to assess pre-service teachers’ misconceptions about global warming, greenhouse effect, ozone layer depletion, and acid rain. International Journal of Science Education, 34(11), 1667-1686.
- Atal, D., Usluel, Y., K. (2011). İlköğretim öğrencilerinin okul içinde ve dışında teknoloji kullanımları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 24-35.
- Atasoy, E. (2006). Çevre için eğitim çocuk doğa etkileşimi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
- Birinci-Konur, K., Şeyihoğlu, A., Sezen, G. ve Tekbıyık, A. (2011). Bir bilim kampı uygulamasının değerlendirilmesi: Gizemli dünyanın eğlenceli keşfi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(3), 1589-1608.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç- Çakmak, E., Akgün, Ö., E. Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Council for Environmental Education (CEE). (2004a). Project Wild Aquatic K-12 Curriculum&Activity Guide. U.S.A.
- Council for Environmental Education (CEE). (2004b). Project Wild K-12 Curriculum&Activity Guide. U.S.A.
- Çavuş, R., Topsakal, Ü. U.ve Kaplan, A. Ö. (2013). İnformal öğrenme ortamlarının çevre bilinci kazandırmasına iliskin öğretmen görüsleri: Kocaeli Bilgievleri örneği. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(1), 15-26.
- Davis, J. (1998). Young children, environmental education, and the future. Early Childhood Education Journal, 26(2), 117-123.
- Demirsoy, A. (2004). Son imparatora öğütler bilim toplumu (6. Baskı). Ankara: Meteksan A.Ş.
- Erdoğan, G. (2007). Çevre eğitiminde küresel ısınma konusunun öğrenilmesinde proje tabanlı öğrenmenin etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
- Erol, G.H. ve Gezer, K. (2006). Prospective of elementary school teachers attitudes toward environment and environmental problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1(1), 65- 77.
- Erten, S. (2003). 5. sınıf öğrencilerinde çöplerin azaltılması bilincinin kazandırılmasına yönelik bir öğretim modeli. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 94-103.
- Gezer, K., Çokadar, H., Köse, S. ve Bilen, K. (2006). Lise öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının karşılaştırılması: Buldan örneği. Buldan Sempozyumu, 1, 71-78.
- Gökçe, N., Kaya, E., Aktay, S. ve Özden, M. (2007). İlköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik tutumları. İlköğretim Online, 6(3), 452-468.
- Haktanır, G., Çabuk, B. (2000). Okul öncesi dönemindeki çocukların çevre algıları. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi Bildiri Kitabı (76-82), Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
- Kaya, M., F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Turkish Studies- International Periodical For The Language, Literature and History of Turkish or Türkic. 9(2). 917-931.
- Keleş, Ö., Uzun, N., Uzun, F. V. (2010). Öğretmen adaylarının çevre bilinci, çevresel tutum, düşünce ve davranışlarının doğa eğitimi projesine bağlı değişimi ve kalıcılığının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 384-401.
- Kesicioğlu, O.,S. ve Alisinanoğlu, F. (2009) 60-72 aylık çocukların çevreye karsı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 37-48.
- Kocataş, A. (2006). Ekoloji ve çevre biyolojisi (9. Basım). İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
- Köseoğlu, P., Gökbulut, Ö., Pehlivanoğlu, E., Mercan, G. (2016). Okul öncesi öğrencilerine yönelik gerçekleştirilen “ağaç bilim okulu” projesinin değerlendirilmesi. Informal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 1 (1), 61-69.
- Kunt, H. (2013). Ağaç ve çevreye yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (38), 238-253.
- Makki, M. H., Abd-El-Khalick, F. ve Boujaoude, S. (2003). Lebanese secondary school students environmental knowledge and attitudes. Environmental Education Research, 9(1), 21-33.
- Miles M. ve Huberman M. (1994). Data management and analysis methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Ornstein, A. (2006). The frequency of hands-on experimentation and student attitudes toward science: A statistically significant relation (2005-51-Ornstein). Journal of Science Education and Technology, 15(3-4), 285-297.
- Ozaner, F.,S. (2004). Türkiye’de okul dışı çevre eğitimi ne durumda ve neler yapılmalı?. V. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi, 5-8.
- Ozaner, F. S. (2007). Çiçek ve böceklerin doğanın dilinin öğretilmesindeki önemi; Alpin Çiçeklerin bu eğitimdeki özel yeri. Gökyüzüne En Yakın Bitkiler: Alpin Çiçekleri Projesi, Flora Turizmi Eğitimi (Ed. F. Karahan), 20, 145-155.
- Palmerg, I.,E. ve Kuru, J. (2000). Outdoor activities as a basis for environmental responsibility. Journal of Environmental Education, 31 (4), 32-37.
- Phenice, L. A. ve Griffore, R. J. (2003). Young children and the natural world. Contemporary Issues In Early Childhood, 4(2), 167-171.
- Pitman, B. J. (2004). Project WILD. A summary of research findings 1983-1995 and 1996-2003. Project WILD.
- Pooley, J.A. ve O’Connor, M.(2000). Environmental Education and Attitudes: Emotions and beliefs are what is needed. Environment and Behavior, 32, 711-723.
- Senemoğlu, N. (2010). Gelişim öğrenme ve öğretim (18. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
- Sözer, E. (1998). Sosyal bilimler kapsamında sosyal bilgilerin yeri ve önemi. G. Can, (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
- Şama, E. (2003). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 99-110.
- Tekbıyık. A, Konur. K.,B. Şeyihoğlu, A. ve Sezen. G. (2011). İlköğretim öğrencilerine yönelik bir bilim kampından yansımalar: Gizemli dünyanın eğlenceli keşfi yaz bilim kampı-II. 10. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Sivas.
- Thoe, N.,K. ve Lin, C.,S. (2006). Integrating ‘Learning Together’with outdoor science activities. Learning Scince & Mathematics.
- Uzunöz, A., Şeyihoğlu, A., Akbaş, Y. ve Gençtürk, E. (Eds.). (2012). Doğa eğitimi: Ders dışı öğretim faaliyetlerine örnek. Ankara:Anı Yayıncılık.
- Ürey, M. ve Yeşiltaş, N.K. (2009). Öğretmen adaylarının çevreye yönelik akademik başarılarının bireyin çevre ve insan merkezli tutumları üzerine etkisi. The First International Congress of Educational Research, 1-3 May 2009, Çanakkale, Türkiye.
- Yanık, F.,E. (2006). Doğaperest. Ali Demirsoy Kitabı. İstanbul: Türkiye İş Bankası KültürYayınları.
- Yerkes, R. ve Haras, K. (1997). Outdoor education and environmental responsibility. Clearinghouse on Rural Education and Small Schools (ED 414 112, ERIC Document reproduction service).
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, O., Boone, W. J. ve Andersen, H. O. (2004). Views of elementary and middle school Turkish students toward environmental issues. International Journal of Science Education, 26(12),1527-1546.
- Yücel, A.S. ve Morgil, F.İ. (1998). Yüksek öğretimde çevre olgusunun araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 84-91.
EVALUATION OF THE “EDUCATION OF TREESCIENCE IN OUT-OF-SCHOOL ENVIRONMENT FOR 9 th GRADE HIGH SCHOOL STUDENTS” OF THE PROJECT
Year 2020,
Volume: 20 Issue: 2, 904 - 931, 02.06.2020
Doç.dr.pınar Köseoğlu
,
Gamze Mercan
,
Esma Pehlivanoğlu
Abstract
The aim of this study is to determine the effectiveness of the “Educatıon of Treescıence In Out-Of-School Envıronment For 9th Grade Hıgh School Students” Project in determining the environmental awareness, tree identification levels. The study group consists of 50 high school students who participated in the education project carried out between 08-11 June 2015. The sample of the study was determined by sampling criteria from the intended sampling methods. In this research was collected the “tree and environmental attitude” scale, Ütopya Given Tree Diagnostic (ÜGTD) Test which treescience education developed in accordance with the opinions of field experts for the project application area and a semi-structured interview form consisting of nine open-ended questions related to tree diagnosis test. Research static group pre - test-designed in accordance with the final test pattern. In the analysis of the data obtained from the research, a simultaneous (diversification, unified) pattern was used from the mixed method research patterns. In this context, quantitative findings obtained from the research were evaluated in depth with qualitative findings. Quantitative data obtained from the study were a nalyzed with SPSS 23 Package program and qualitative data were analyzed with MAXQDA 12 Package program. According to the findings obtained as a result of the research, it has been determined that the tree education project has a significant impact on the environmental awareness and tree identification levels of high school students.
Project Number
SUK-2015-5128
References
- Alkış S. (2010). Coğrafya öğretiminde inceleme gezileri ve arazi çalışmaları (Ed: Özey, R. & Demirci, A.), Coğrafya öğretiminde yöntem ve yaklaşımlar içinde. İstanbul: Aktif Yayınları.
- Alp, E., Ertepınar, H., Tekkaya C. ve Yılmaz, A. (2006). A Statistical Analysis of Children’s Environmental Knowledge and Attitudes in Turkey. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(3), 210 – 223.
- Armağan, F.,Ö. (2006). İlköğretim 7.-8. sınıf öğrencilerinin çevre eğitimi ile ilgili bilgi düzeyleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Aslan, O., Sağır, Ş.,U. ve Cansaran, A. (2008). Çevre tutum ölçeği uyarlanması ve ilköğretim öğrencilerinin çevre tutumlarının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 283 -295.
- Arslan, H. O., Çigdemoglu, C. Ve Moseley, C. (2012). A three-tier diagnostic test to assess pre-service teachers’ misconceptions about global warming, greenhouse effect, ozone layer depletion, and acid rain. International Journal of Science Education, 34(11), 1667-1686.
- Atal, D., Usluel, Y., K. (2011). İlköğretim öğrencilerinin okul içinde ve dışında teknoloji kullanımları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 24-35.
- Atasoy, E. (2006). Çevre için eğitim çocuk doğa etkileşimi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
- Birinci-Konur, K., Şeyihoğlu, A., Sezen, G. ve Tekbıyık, A. (2011). Bir bilim kampı uygulamasının değerlendirilmesi: Gizemli dünyanın eğlenceli keşfi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(3), 1589-1608.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç- Çakmak, E., Akgün, Ö., E. Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Council for Environmental Education (CEE). (2004a). Project Wild Aquatic K-12 Curriculum&Activity Guide. U.S.A.
- Council for Environmental Education (CEE). (2004b). Project Wild K-12 Curriculum&Activity Guide. U.S.A.
- Çavuş, R., Topsakal, Ü. U.ve Kaplan, A. Ö. (2013). İnformal öğrenme ortamlarının çevre bilinci kazandırmasına iliskin öğretmen görüsleri: Kocaeli Bilgievleri örneği. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(1), 15-26.
- Davis, J. (1998). Young children, environmental education, and the future. Early Childhood Education Journal, 26(2), 117-123.
- Demirsoy, A. (2004). Son imparatora öğütler bilim toplumu (6. Baskı). Ankara: Meteksan A.Ş.
- Erdoğan, G. (2007). Çevre eğitiminde küresel ısınma konusunun öğrenilmesinde proje tabanlı öğrenmenin etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
- Erol, G.H. ve Gezer, K. (2006). Prospective of elementary school teachers attitudes toward environment and environmental problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1(1), 65- 77.
- Erten, S. (2003). 5. sınıf öğrencilerinde çöplerin azaltılması bilincinin kazandırılmasına yönelik bir öğretim modeli. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 94-103.
- Gezer, K., Çokadar, H., Köse, S. ve Bilen, K. (2006). Lise öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının karşılaştırılması: Buldan örneği. Buldan Sempozyumu, 1, 71-78.
- Gökçe, N., Kaya, E., Aktay, S. ve Özden, M. (2007). İlköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik tutumları. İlköğretim Online, 6(3), 452-468.
- Haktanır, G., Çabuk, B. (2000). Okul öncesi dönemindeki çocukların çevre algıları. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi Bildiri Kitabı (76-82), Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
- Kaya, M., F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Turkish Studies- International Periodical For The Language, Literature and History of Turkish or Türkic. 9(2). 917-931.
- Keleş, Ö., Uzun, N., Uzun, F. V. (2010). Öğretmen adaylarının çevre bilinci, çevresel tutum, düşünce ve davranışlarının doğa eğitimi projesine bağlı değişimi ve kalıcılığının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 384-401.
- Kesicioğlu, O.,S. ve Alisinanoğlu, F. (2009) 60-72 aylık çocukların çevreye karsı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 37-48.
- Kocataş, A. (2006). Ekoloji ve çevre biyolojisi (9. Basım). İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
- Köseoğlu, P., Gökbulut, Ö., Pehlivanoğlu, E., Mercan, G. (2016). Okul öncesi öğrencilerine yönelik gerçekleştirilen “ağaç bilim okulu” projesinin değerlendirilmesi. Informal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 1 (1), 61-69.
- Kunt, H. (2013). Ağaç ve çevreye yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (38), 238-253.
- Makki, M. H., Abd-El-Khalick, F. ve Boujaoude, S. (2003). Lebanese secondary school students environmental knowledge and attitudes. Environmental Education Research, 9(1), 21-33.
- Miles M. ve Huberman M. (1994). Data management and analysis methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Ornstein, A. (2006). The frequency of hands-on experimentation and student attitudes toward science: A statistically significant relation (2005-51-Ornstein). Journal of Science Education and Technology, 15(3-4), 285-297.
- Ozaner, F.,S. (2004). Türkiye’de okul dışı çevre eğitimi ne durumda ve neler yapılmalı?. V. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi, 5-8.
- Ozaner, F. S. (2007). Çiçek ve böceklerin doğanın dilinin öğretilmesindeki önemi; Alpin Çiçeklerin bu eğitimdeki özel yeri. Gökyüzüne En Yakın Bitkiler: Alpin Çiçekleri Projesi, Flora Turizmi Eğitimi (Ed. F. Karahan), 20, 145-155.
- Palmerg, I.,E. ve Kuru, J. (2000). Outdoor activities as a basis for environmental responsibility. Journal of Environmental Education, 31 (4), 32-37.
- Phenice, L. A. ve Griffore, R. J. (2003). Young children and the natural world. Contemporary Issues In Early Childhood, 4(2), 167-171.
- Pitman, B. J. (2004). Project WILD. A summary of research findings 1983-1995 and 1996-2003. Project WILD.
- Pooley, J.A. ve O’Connor, M.(2000). Environmental Education and Attitudes: Emotions and beliefs are what is needed. Environment and Behavior, 32, 711-723.
- Senemoğlu, N. (2010). Gelişim öğrenme ve öğretim (18. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
- Sözer, E. (1998). Sosyal bilimler kapsamında sosyal bilgilerin yeri ve önemi. G. Can, (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
- Şama, E. (2003). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 99-110.
- Tekbıyık. A, Konur. K.,B. Şeyihoğlu, A. ve Sezen. G. (2011). İlköğretim öğrencilerine yönelik bir bilim kampından yansımalar: Gizemli dünyanın eğlenceli keşfi yaz bilim kampı-II. 10. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Sivas.
- Thoe, N.,K. ve Lin, C.,S. (2006). Integrating ‘Learning Together’with outdoor science activities. Learning Scince & Mathematics.
- Uzunöz, A., Şeyihoğlu, A., Akbaş, Y. ve Gençtürk, E. (Eds.). (2012). Doğa eğitimi: Ders dışı öğretim faaliyetlerine örnek. Ankara:Anı Yayıncılık.
- Ürey, M. ve Yeşiltaş, N.K. (2009). Öğretmen adaylarının çevreye yönelik akademik başarılarının bireyin çevre ve insan merkezli tutumları üzerine etkisi. The First International Congress of Educational Research, 1-3 May 2009, Çanakkale, Türkiye.
- Yanık, F.,E. (2006). Doğaperest. Ali Demirsoy Kitabı. İstanbul: Türkiye İş Bankası KültürYayınları.
- Yerkes, R. ve Haras, K. (1997). Outdoor education and environmental responsibility. Clearinghouse on Rural Education and Small Schools (ED 414 112, ERIC Document reproduction service).
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, O., Boone, W. J. ve Andersen, H. O. (2004). Views of elementary and middle school Turkish students toward environmental issues. International Journal of Science Education, 26(12),1527-1546.
- Yücel, A.S. ve Morgil, F.İ. (1998). Yüksek öğretimde çevre olgusunun araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 84-91.