Öğretmenlerin Çağdaş Liderlik Algıları ile Örgütsel Bağlılıkları Arası İlişki

Year 2025, Volume: 25 Issue: 1, 308 - 333

Hakan Süleyman Köse , Turan Akman Erkılıç

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2025..-1438638

Abstract

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürlerinin çağdaş liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu araştırma ilişkisel tarama modelinde bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2023- 2024 eğitim- öğretim yılında Şırnak ili İdil ilçesindeki devlet okullarında görev yapan 332 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada Okul Müdürlerinin Çağdaş Liderlik Davranışları Ölçeği ve Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenler orta üstü düzeyde duygusal bağlılık, orta düzeyde devam ve normatif bağlılık algısına sahiptir. Öğretmenlerin okul müdürü çağdaş davranış algıları orta altı düzeydedir. Öğretmenlerin örgütsel bağlılık algılarına ilişkin görüşleri, cinsiyet, görev, çalışılan kurum, mesleki kıdem bakımından anlamlı farklılık göstermemektedir. Ancak çalıştığı okul konumuna göre ilçe merkezinde çalışan öğretmenlerin duygusal ve devam bağlılıklarının köyde çalışan öğretmenlerden anlamlı derecede farklılaştığı görülmüştür. Öğretmenlerin okul müdürlerinin çağdaş liderlik davranışlarına ilişkin görüşleri cinsiyet, görev ve korum konumu bakımından anlamlı farklılık göstermemektedir. Ancak anaokulunda çalışan öğretmenlerin okul müdürlerinin çağdaş liderlik davranışlarına ilişkin görüşleri lise öğretmenlerine göre, 7-9 yıllık mesleki kıdeme sahip öğretmen görüşleri 10 yıl ve üzeri mesleki kıdeme sahip öğretmen görüşleri ile anlamlı farklılık göstermektedir. Öğretmen algılarına göre, okul müdürlerinin çağdaş liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasında orta düzeyde, pozitif anlamı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bu yordayıcı değişken öğretmenlerin duygusal bağlılıklarının toplam varyansının %17’sini, devam bağlılığı toplam varyansının %11’ini, normatif bağlılık toplam varyansının %22’sini açıklamaktadır. Diğer bir ifadeyle okul müdürlerinin çağdaş liderlik davranışları öğretmenlerin duygusal, devam ve normatif bağlılık düzeylerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu söylenebilir. Bulgulara dayalı olarak öğretmenler ve okul müdürleri için bir takım önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Öğretmen, Çağdaş Liderlik, Örgütsel Bağlılık

The Relatıonshıp Between Teachers' Perceptıons Of Contemporary Leadershıp and Theır Organızatıonal Commıtment

Abstract

The purpose of this study is to examine the relationship between school principals' contemporary leadership behaviors and teachers' perceptions of organizational commitment according to teachers' views. This research is a relational survey model study. The study group of the research consists of 332 teachers working in public schools in İdil district of Şırnak province in the 2023-2024 academic year. Contemporary Leadership Behaviors of School Principals Scale and Organizational Commitment Scale were used in the study. According to the results of the study, teachers have above average level of affective commitment, moderate level of continuance and normative commitment perception. Teachers' perceptions of contemporary leadership behaviors of school principals are below the middle level. Teachers' perceptions of organizational commitment do not differ significantly in terms of gender, position, institution, and professional seniority. However, it was seen that the emotional and continuance commitment of the teachers working in the district center differed significantly from the teachers working in the village according to the school location. Teachers' views on contemporary leadership behaviors of school principals do not differ significantly in terms of gender, position and protection position. However, the views of kindergarten teachers on contemporary leadership behaviors of school principals differ significantly from those of high school teachers, and the views of teachers with 7-9 years of professional seniority differ significantly from those of teachers with 10 years or more of professional seniority. According to teachers' perceptions, there is a moderate, positive relationship between contemporary leadership behaviors of school principals and teachers' organizational commitment. This predictor variable explains 17% of the total variance of teachers' affective commitment, 11% of the total variance of continuance commitment, and 22% of the total variance of normative commitment. In other words, it can be said that contemporary leadership behaviors of school principals are a significant predictor of teachers' affective, continuance and normative commitment levels. Based on the findings, some suggestions were made for teachers and school principals.

Keywords

Teacher, Contemporary Leadership, Organizational Commitment

References

• Ağca, V. & Ertan, H. (2008). Çalışanların örgütsel bağlılıklarının demografik özelliklerine bağlı olarak değişmesi: Antalya’da beş yıldızlı otellerde bir inceleme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 389-408. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/4764/65474
• Akyüz, M. (2018). Stratejik liderlik. Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 45-66. https://dergipark.org.tr/tr/pub/syad/issue/36377/357631
• Akyol, P., Atan, T., & Gökmen, B. (2013). Beden eğitimi ve sınıf öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi , 4(1), 38-45. https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuspd/issue/20455/217827
• Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1996). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: An examination of construct validity. Journal of vocational behavior, 49(3), 252-276. https://doi.org/10.1006/jvbe.1996.0043
• Ayık, A., Yücel, E., & Savaş, M. (2014). Öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının yordayıcısı olarak okul yöneticilerinin etik liderlik davranışları [School administrators’ ethical leadership behaviours as predictors of teachers’ organisational commitment]. Dumlupınar University Journal of Social Sciences, (42), 27-36. https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/issue/4784/65978
• Balay, R. (2014). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık (2. Baskı). Pegem.
• Balyer R, A. (2012). Çağdaş okul müdürlerinin değişen rolleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 75-93. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1491827
• Bass, B. M. (1990). Bass & Stogdill's handbook of leadership: theory, research, and managerial applications. Free Press.
• Başaran, İ. E. (2000). Yönetim. Ankara Umut Yayın Dağıtım.
• Başyiğit, F. (2009). Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin örgütsel bağlılık düzeyleriyle ilişkisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Bektaş, Ç. (2016). Liderlik yaklaşımları ve modern liderden beklentiler. Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi, 2(7), 43-53. https://www.researchgate.net/publication/313114804_LIDERLIK_YAKLASIMLARI_VE_MODERN_LIDERDEN_BEKLE NTILER
• Bektaş, F., Çoğaltay, N., & Sökmen, Y. (2014). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stillerinin örgütsel bağlılık üzerindeki rolü [The role of school principals’ leadership styles on organisational commitment based on teacher perceptions]. International Journal of Turkish Education Sciences, 2014(3), 122-130. https://dergipark.org.tr/tr/pub/goputeb/issue/33496/380606
• Bozkurt, Ö. & Yurt, İ. (2013). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 121-139. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/705530
• Bozkuş, K., & Gündüz, Y. (2016). Ruhsal liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin modellenmesi [Modelling the relationship between spiritual leadership and organisational commitment]. Kastamonu Education Journal, 24(1), 405-420. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/210026
• Breuilly, J. (2011). Max Weber, charisma and nationalist leadership 1. Nations and nationalism, 17(3), 477-499. https://doi.org/10.1111/j.1469-8129.2011.00487.x
• Buchanan, B. (1974). Government managers, business executives, and organizational commitment. Public administration review, 339-347. https://doi.org/10.2307/975244
• Burns, J. M. (1978). Leadership. Harper & Row.
• Cerit, Y. (2010). Hizmetkar liderliğin Türkiye'deki ilkokullarda öğretmenlerin örgütsel bağlılığı üzerindeki etkileri. Uluslararası Eğitimde Liderlik Dergisi , 13(3), 301–317. https://doi.org/10.1080/13603124.2010.496933
• Çapar, S., & Yıldırım, Ş. (2012). Hobbes ve Locke'un devlet düşüncesine katkıları. Türk İdare Dergisi(474), 77-101. http://www.tid.gov.tr/kurumlar/tid.gov.tr/tum-sayilar(2)/2001-2025/2012/Haziran/HOBBES-ve-LOCKE_un- Devlet-Dusuncesine-Katkilari.pdf
• Çelik, A. R. (2023). Modern liderlik kuramları bağlamında seçmenlerin politik liderlik stillerine yönelik duygu ve tutumlarının incelenmesi [Yayımlanmış Doktora Tezi]. Üsküdar Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Çokluk, Ö., & Yılmaz, K. (2010). The relationship between leadership behavior and organizational commitment in Turkish primary schools. Bilig, 54, 75-92. https://bilig.yesevi.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/2660-published.pdf
• Çolakoğlu, Ü., Ayyıldız, T. & Cengiz, S. (2009). Çalışanların demografik özelliklerine göre örgütsel bağlılık boyutlarında algılama farklılıkları: Kuşadası'ndaki beş yıldızlı konaklama işletmeleri örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(1), 77-89. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atad/issue/16797/174485
• Çömlekçi, N. (1989). Maksimum bilgi için optimal örneklem büyüklüğünün tasarımı. Anadolu Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 5-21. https://dergipark.org.tr/tr/pub/anadoluibfd/issue/49428/631741
• Demir, C., Yılmaz, M. K., & Çevirgen, A. (2010). Liderlik yaklaşımları ve liderlik tarzlarına ilişkin bir araştırma. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2(1), 129-152. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uaifd/issue/21589/231821
• Den Hartog, D. N., Koopman, P. L., Thierry, H., & Kompier, M. A. J. (2001). Participation in decision making and the relationship with job characteristics, well-being, and performance: a test of the cognitive activation theory of stress. Journal of Occupational Health Psychology, 6(3), 230–240. 10.1080/13594320444000164
• Doğan, Ü., & Aslan, H. (2016). Özel Eğitim Kurumlarında Çalışan Müdürlerin Hizmetkâr Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Örgütsel Adanmışlık Düzeyleri Arasındaki İlişki. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 35(2), 51-68. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/264269
• Erçetin, Ş. (2000). Örgütsel zekâ. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24), 509-526. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10372/126939
• Froiland, J. M. (2015). Employee Retention. EBSCO Research Starters: Salem Press Encyclopedia. Ipswich, MA: EBSCO. https://www.researchgate.net/profile/John-Froiland-2/publication/287218615_Employee_Retention/links/5674a3c808ae0ad265ba7ba7/Employee-Retention.pdf
• Genau, H. A., Blickle, G., Schütte, N., & Meurs, J. A. (2021). Machiavellian leader effectiveness. journal of personnel psychology. https://doi.org/10.1027/1866-5888/a000284
• Göktaş, P. (2015). Siyasi liderlerden beklenen liderlik ve iletişim tarzları: y kuşağı üzerine bir araştırma [Doktora Tezi]. Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gül, İ., & Köse, H. S. (2021). Aday öğretmenlerin hizmet öncesi eğitim ile kişisel mesleki yetkinliklerinin incelenmesi. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1(49), 447-466. https://doi.org/10.17498/kdeniz.878708
• Gül, İ., & Örs Özdil, S., (2023). The contemporary leadership behavior of school principals scale according to teacher's perceptions: nity and reliability study. International Journal of Assessment Tools in Education , vol.10, no.3, 613-637. https://doi.org/10.21449/ijate.1286819
• Gündoğan, T. (2009). Örgütsel bağlılık: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası uygulaması [Uzmanlık Yeterlilik Tezi]. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İnsan Kaynakları GenelMüdürlüğü. https://www3.tcmb.gov.tr/kutuphane/TURKCE/tezler/tamergundogan.pdf
• Gürer, B., Adiloğulları, İ. & Caymaz, E. (2012). Akut gönüllülerinin örgütsel bağlılık düzeylerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 290-297. https://doi.org/10.18092/ulikidince.277858
• Han, B., Dağlı, A., & Elçiçek, Z. (2018). Örgütsel bağlılık ölçeği’nin türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1788-1800. https://doi.org/10.17755/esosder.445932
• Hulpia, H., Devos, G., & Van Keer, H. (2011). The Relation Between School Leadership From a Distributed Perspective and Teachers’ Organizational Commitment: Examining the Source of the Leadership Function. Educational Administration Quarterly, 47(5), 728-771. https://doi- org.offcampus.anadolu.edu.tr/10.1177/0013161X11402065
• Jones, M., & Harris, A. (2014), Principals leading successful organisational change: building social capital through disciplined professional collaboration. Journal of Organizational Change Management, 27(3), 474–485. https://doi.org/10.1108/JOCM-07-2013-0116
• Kanter, R. M. (1968). Commitment and social organization: a study of commitment mechanisms in utopian communities. American Sociological Review, 33, 499-517. https://doi.org/10.2307/2092438
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. (26. baskı). Nobel Yayınevi.
• Kerdngern N, Thanitbenjasith P. Influence of contemporary leadership on job satisfaction, organizational commitment, and turnover intention: A case study of the construction industry in Thailand. International Journal of Engineering Business Management. 2017;9. doi:10.1177/1847979017723173
• Kılıçoğlu, G. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık algılarınınbazı değişkenler açısından incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Ege Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kırel, Ç. (2001). Liderlik davranış biçimleri konusuna yeni bir yaklaşım: karizmatik liderlikten dönüşümsel liderliğe. Anadolu Üniversitesi eArşiv. https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/handle/11421/525
• Kotter, J. P. & Heskett, J. L. (1992). Corporate culture and performance. Free Press.
• Kotter, J. P. (1996). Leading change. Harvard Business Review Press.
• Köse, H. S., & Gül, İ. (2022). Öğretmenlerin karar sürecine katılımı ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Milli Eğitim Dergisi, 51(235), 2297-2318. https://doi.org/10.37669/milliegitim.902679
• Köseoğlu, G. (2020). Mali müşavirler ve muhasebecilerin örgütsel bağlılık düzeylerinin demografik faktörler ile ilişkisi: İstanbul’da bir uygulama. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 107-119. https://doi.org/10.22466/acusbd.749524
• Kul, M., & Güçlü, M. (2010). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki [The relationship between school principals’ leadership styles and physical education teachers’ organisational commitment]. International Journal of Human Sciences, 7(2), 1021-1038. https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/viewFile/1483/636
• Kurşunoğlu, A., Bakay, E., & Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,28, 101-115. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pauefd/issue/11115/132912
• Lewin, K., Lippitt, R. (1938). An experimental approachtothestudy of autocracyand democracy: a preliminary note. Sociometry, 1(3-4), 292-300.
• Lussier, R. N., Achua, C. (2010). Leadership: theory, application & skill development. New York Cengage Learning.
• Madenoğlu, C., Uysal, Ş., Sarıer, Y., & Banoğlu, K. (2014). Okul müdürlerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin iş doyumlarının örgütsel bağlılıkla ilişkisi [The relationship of school principals’ ethical leadership behaviours and teachers’ job satisfaction with organisational commitment]. Educational Administration: Theory and Practice, 20(1), 47-69. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/108136
• Martinich, A. P. (2003). The two gods of Leviathan: Thomas Hobbes on religion and politics. Cambridge University Press.
• Meyer, J. P., Allen, N. J. & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extensionand test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology. 78, 538-551. https://doi.org/10.1037/0021-9010.78.4.538
• Mowday, R. T., Porter, L. W., & Steers, R. M. (1982). Employee-organization linkages: the psychology of commitment, absenteeism, and turnover. Academic Press.
• Murphy, J., & Hallinger, P. (1992). The principalship in an era of transformation. Journal of Educational Administration, 30(3), 77-88. Doi:10.1108/09578239210014333
• Northouse, P. G. (2013). Leadership: theory and practice. Sage. NPBEA. (2015). Professional standards for educational leaders 2015. Reston, VA: Author. http://www.npbea.org
• O'Reilly, C. A. & Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: The effects of compliance, identification, and internalization on prosocial behavior. Journal of applied psychology, 71(3), 492. https://doi.org/10.1037/0021-9010.71.3.492
• Özkaya, M. O., Kocakoç, İ. D. & Kara, E. (2006). Yöneticilerin örgütsel bağlılıkları ve demografik özellikleri arasındaki ilişkileri incelemeye yönelik bir alan çalışması. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(2), 77-96. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yonveek/issue/13685/165606
• Polatcan, M. ve Cansoy, R. (2019). Okul Müdürlerinin Liderliği ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı Arasındaki İlişki: Sistematik Bir İnceleme. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-31. https://doi.org/10.14686/buefad.441189
• Porter, L. W., Steers, R. M., Mowday, R. T., & Boulian, P. V. (1974). Organizational commitment, job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians. Journal of applied psychology, 59(5), 603. https://doi.org/10.1037/h0037335
• Reichers, A. E. (1985). A review and reconceptualization of organizational commitment. Academy of management review, 10(3), 465-476. https://doi.org/10.2307/258128
• Rusbult, C. E. & Farrell, D. (1983). A longitudinal test of the investment model: the impact on job satisfaction, job commitment, and turnover of variations in rewards, costs, alternatives, and investments. Journal of applied psychology, 68(3), 429. https://doi.org/10.1037/0021-9010.68.3.429
• Salancik, G. R. (1977). Commitment is too easy!. Organizational Dynamics, 6(1), 62-80. https://doi.org/10.1016/0090-2616(77)90035-3
• Schein, E. H. (1995). Örgüt psikolojisi; (Çeviren: Mustafa Tosun). Ankara TODAİ Yayınları.
• Schriesheim, C., Kerr, S. (1974). Psychometric properties of the ohio state leadership scales. Psychological Bulletin, 81(11), 756-765. https://doi.org/10.1037/h0037277
• Sheldon, M. E. (1971). Investments and involvements as mechanisms producing commitment to the organization, Administrative Science Quarterly, 16, 2, 143-150. https://doi.org/10.2307/2391824
• Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2016). A beginner's guide to structural equation modeling (4th Ed.). New York: Routledge. https://doi.org/10.4324/9781410610904
• Sidat, E., & Bayar, A. (2018). Köy okullarında yaşanılan problemlere yönelik öğretmen görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(3), 253-261. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/612299
• Smith, C., (2005). The leadership theory of robert k. Greenleaf, Retrieved.
• Stodd, J. (2022). Articles on social leadership. https://julianstodd.wordpress.com/?s=social+lea%20dership
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). MA: Pearson.
• Taşkesenlioğlu, S. & Radmard, S. (2019). Kadın okul yöneticilerinin lider davranışı göstermelerine ilişkin öğretmenlerin iş tatminlerinin belirlenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 23-44. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iauefd/issue/53056/702631
• Tekin, E. & Birincioğlu, N. (2017). Araştırma görevlilerinin örgütsel bağlılık düzeylerinin kadro türü ve demografik özellikler açısından incelenmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (19), 171-196. https://doi.org/10.18092/ulikidince.277858
• Tekin, S. (2019). Öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Teyfur, M. (2015). Ortaokul yöneticilerinin kültürel liderlik rollerini gerçekleştirme düzeyleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki (Erzurum il örneği) [The relationship between high school administrators’ levels of achieving cultural leadership roles and teachers organisational commitment (Case of Erzurum province)]. Journal of Human Sciences, 12(2), 1002-1025. https://j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/3411/1560
• Tosun, K. (1986). İşletme yönetimi. İstanbul Venüs Ofset Matbaacılık.
• Uğurlu, C. T., Sincar, M., & Çınar, K. (2013). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının etkisi [The effect of administrators’ ethical leadership behaviours on high school teachers’ organisational commitment]. Erzincan University Journal of Education, 15(1), 266- 281. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/67862
• Uslu, B., & Beycioğlu, K. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları ile müdürlerin paylaşılan liderlik rolleri arasındaki ilişki [The relationship between elementary school teachers’ organisational commitment and principals’ shared leadership roles]. Ondokuz Mayıs University Journal of Education, 32(2), 323-345. https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuefd/issue/20245/214780
• Uygur, M., & Yıldırım, A. (2011). İlköğretim okulu yöneticilerinin kültürel liderlik rolleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki [The relationship between elementary school administrators’ cultural leadership roles and teachers’ organisational commitment]. The Journal of The Industrial Arts Education Faculty of Gazi University, 27, 72-81. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/953276
• Varoğlu, A. (2000). Problem çözme ve karar verme. Ankara: Kara Harp Okulu.
• Yukl, G. (2010). Leadership in organisations(7th Edition b.). New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Waddell, J. T. (2006). Servant leadership. https://sandbox.harmonywks.com/wp-content/uploads/2020/10/RD-artcile-servantleadership-wadell.pdf
• Wiener, Y. (1982). Commitment in organizations: a normative view. Academy of management review, 7(3), 418-428. https://doi.org/10.2307/257334
• Zinbarg, R. E., Revelle, W., Yovel, I. & Li, W. (2005). Cronbach’s α, Revelle’s, β and McDonald’s ω: theirrelationswitheachotherand two alternativeconceptualizations of reliability. Psychometrika, 70(1), 1-11. https://doi.org/10.1007/s11336-003-0974-7