Metnin Yazılı Algılama ve Açıklaması Üzerine Program Oluşturmanın Tematik Temeli

Year 2025, Volume: 3 Issue: 2, 101 - 110, 25.08.2025

Kamala Kerımova

Abstract

Son yıllarda Türk devletinin aktif uluslararası faaliyetleri dünya toplumuna katılımı ile karakterize edilmiştir. Ülkede eğitim ve bilim de dahil olmak üzere toplumsal yaşamın tüm alanlarında niteliksel değişiklikler gerçekleştirilmektedir. Bu değişiklikler Avrupa ve dünya standartlarına ulaşmaya yönelik olup, eğitim sisteminin yapısının kapsamlı bir şekilde geliştirilmesini ve demokratikleştirilmesini amaçlamaktadır. Türkiye 2001 yılında Bologna Süreci'ne katıldı ve bu da yükseköğretimin önde gelen Avrupa ülkelerinde başarıyla kullanılan en etkili modele geçiş yapmasına olanak tanımaktadır. Toplumun Rusça ve diğer yabancı dilleri bilen geniş profilli uzmanlara olan ihtiyacı bariz ve tartışmasızdır. “Rus dilibilgisi”, öğrencilerin genel eğitim ve mesleki seviyesini yükseltir, dünya kültürel zenginliğine erişimi ve geleceğin çevirmeninin kişiliğinin kendini geliştirmesini sağlar. Mütercim ve Tercümanlık bölümü’nün 4. Sınıf öğrencileri için Metnin Yazılı Algılama ve Açıklaması dersi, Rus dilini yazılı olarak kullanmada akıcılığı ve özgüveni geliştirmeyi amaçlamaktadır. Öğrenme, etkileyici okuma ve yazma becerileri, sunum ve tartışma tekniklerindeki en son teknolojik ve akademik gelişmelerin kombinasyonu sayesinde, öğrenciler bilgileri yeterli bir şekilde algılayabilir ve yazılı olarak ifade edebilirler. Ayrıca, öğrenciler farklı araştırma ve uygulama ödevi üsluplarını anlayabilir ve not alabilir, deneme hazırlayabilir, dönem ödevi ve final ödevi yazabilirler. Metinle çalışma tekniklerini öğretmek, öğrenme becerisinin temelini oluşturmak, metni yazılı olarak algılama becerisini geliştirmek, en önemli didaktik görevlerden biridir. Öğrencilere metni doğru, incelikli ve derin bir şekilde anlamayı öğretmek, onları yaratıcı algılamaya (yorumlamaya) teşvik etmek, bu çalışmada öğretmenin ilk görevlerinden biridir. Mevcut yöntemler temel olarak okuma becerisinin geliştirilmesine odaklanmış ve öğrencilerin edebiyat eğitimi yönüne daha az önem vermiştir. Bu durum, öğrencilerin yazılı metnin analizinde zorluklar yaşamasına yol açmış ve şu anda da açmaya devam etmektedir: metnin anlamını, ana fikrini vurgulamayı vb. Bu sorunun güncelliği, “Metnin Yazılı Algılama ve Açıklaması Üzerine Program Oluşturmanın Tematik Temeli” konusu olarak seçilmesine neden olmuştur. Konuyla ilgili amacımız var olan çalışmaların eksik yönlerini gidermek ve bu ders için yeni, modern gereksinimlere uygun bir Program oluşturmaktır: a) yazılı metnin bilinçli bir şekilde algılanması sürecinde öğrenme amaçlı okuma yöntemlerinin belirlenmesi ve tanımlanması; b) bilinçli yazılı metin algısının oluşmasında öğrenme amaçlı okuma uygulamasının deneyimlerinin genelleştirilmesi. Söz konusu programın temel özellikleri arasında sunulan materyallerin uygulamaya yönelik ve iletişimsel nitelikte olması yer almaktadır. Programın pratik yönü, bu aşamada öğrenme, etkileyici okuma, yazma becerilerinin ve yeteneklerinin sınırlı ve dikkatle seçilmiş bir dil materyali üzerinde geliştirilmesiyle sağlanır. Bu çalışma ortaöğretimi Türkçe almış öğrencilerle çalışan öğretmenlere yöneliktir. 45 saatlik sınıf çalışması için tasarlanmıştır. Konu sayısı Mütercim ve Tercümanlık bölümünde pratik Rusçaya ayrılan saatlere göre uygulanmaktadır.

Keywords

Metnin yazılı algılama ve açıklaması , Rusça konuşma becerileri , konuşma kültürü , mesleki nitelikler , Rus edebi dili.

Thematic Basis for the Development of a Program for written comprehension and presentation of the text

Abstract

In recent years, it has been characterized by active international activities of the Turkish state and its participation in the world community. Qualitative changes are taking place in the country in all areas of social life, including education and science. These changes are aimed at achieving European and world standards and aim to comprehensively improve and democratize the structure of the education system.
Turkey joined the Bologna Process in 2001, which allows higher education to transition to the most effective model successfully used in leading European countries. Society's need for high-profile specialists who speak Russian and other foreign languages is obvious and unquestionable. Knowledge of the Russian language raises the general educational and professional level of students, provides access to the world cultural richness and self-development of the personality of the future translator. The Written Comprehension and Presentation of the Text course for 4th grade students of the Department of Translation and Interpreting aims to develop fluency and confidence in using the Russian language in writing. Through a combination of the latest technological and academic developments in learning, impressive reading and writing skills, presentation and discussion techniques, students are able to adequately comprehend and express information in writing. In addition, students can understand and take notes on different styles of research and practice assignments, prepare essays, write term papers and final papers. Among the main features of this program is that the materials presented are practical and communicative. The practical aspect of the program is ensured at this stage by the development of learning, expressive reading, writing skills and abilities on a limited and carefully selected language material. This article is intended for teachers working with students who have taken Turkish in secondary education. It is designed for 45 hours of classroom work. The number of topics varies according to the number of hours devoted to practical Russian in the Department of Translation and Interpreting.

Keywords

Written perception and presentation of the text , Russian speaking skills , culture of speech , professional qualifications , Russian literary language

References

• Balahnina, V. Y. (2011). Rus dili ve konuşma kültürü. Amure Devlet Teknik Üniversitesi.
• Bijova, I. A. (2020). Yabancı dil derslerde dilbilim ve konuşma yeterliliğinin oluşumu. KAN.
• Bubnova, G., I. ve Garbovskiy, N. K. (1991). Yazılı ve sözlü iletişim: Sözdizimi ve prozodi. М.
• https://studfile.net/preview/7516127/page:11/ (2018).
• İrkutsk Ulusal Araştırma Teknik Üniversitesi. (2019). https://studfile.net/preview/7842062/
• K. Tahsin, K. (2020). Rusça-Türkçe çağdaş metin çevirisi. Paragon Yayıncılık.
• Ojegov, S. İ. ve Şvedova, N. Y. (2003). Rus dilinin açıklamalı sözlüğü. Publishing House not identified.
• Stepanova, L. S. (2011). Modern okul öğrencilerin metin algısı sorunu üzerine. Okulda Rus Dili, (9), 15.
• Şamuratov, U. U. (2019). Okul eğitiminde etkileşimli öğrenme yöntemleri. Avrupa Bilimi, 5(47), 100-103.
• Uşinski, K. D. (1968). Seçilmiş pedagojik eserler. Prosveşeniye.
• Yemelyanov, Y. N. (1991) Eşitlik diyaloğunun öğretilmesi. Leningrad Üniversitesi.