Mehmet Âkif Ersoy’un Gurbetten Seslenen Mektupları

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 999 - 1014, 30.08.2022

Öznur Özdarıcı

https://doi.org/10.34083/akaded.1145269

Öz

Geçmişi çok eski yıllara uzanan mektup kendi içerisinde çeşitlilik gösteren geniş yelpazeye sahip bir iletişim aracıdır. İfade vasıtası olmasının ötesinde mektubun bir diğer fonksiyonu da bir anlatım tekniği olmasıdır. Edebiyat ve fikir adamlarının özel mektupları onlar hakkında ipuçları veren önemli vesikalardır. Ayrıca bu belgeler edebiyat tarihi açısından da ayrı bir öneme sahiptir. Mehmet Âkif’in de gurbette iken yakınlarına yazdığı, Mısır yıllarını konu alan mektupları vardır. 1928-1936 yılları arasını kapsayan bu mektuplardan kırk üçü Mehmet Âkif’e, üçü eşi İsmet Hanım’a ve bir tanesi de oğlu Emin Bey’e aittir. Bu mektuplarda Âkif yalnızca çocuklarına, torunlarına değil; dost çevresine, İstanbul’a ve vatanına olan özlemini de dile getirmiştir. Sıcak ve samimi bir dille yazılan söz konusu mektuplar Âkif’in Mısır’da geçirdiği hayat ve ailesi ile ilgili bilgilerin yanı sıra onun şahsiyeti ve fikirleri ile ilgili bilgiler sunması açısından da önem arz etmektedir. Mektuplarda yer alan konular aile, gündelik hayat, geçim sıkıntısı, sağlık, eğitim ve çocuk terbiyesi, edebî uğraşlar, vatan hasreti alt başlıkları ile ele alınmıştır. Çalışmada Mehmet Âkif’in iç dünyasının dışavurumu olan bu metinlerin sunduğu veriler ışığında onun şahsiyetine, fikir ve ruh dünyasına ilişkin unsurlar değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Âkif Ersoy, mektup, gurbet, Mısır, sıla

Letters Written by Mehmet Akif Ersoy from Foreign Lands

Öz

Dating back to old times, the letter is a means of communication with a wide range of variations within itself. Besides being a means of expression, the letter is also a narrative technique. The private letters of literary and intellectual figures are important documents that give clues about them. In addition, these documents have a special importance in terms of the history of literature. Mehmet Âkif has letters about the Egyptian years that he wrote to his relatives while he was abroad. Forty-three of these letters, covering the years 1928-1936, belong to Mehmet Akif, three to his wife İsmet Hanım and one to his son Emin Bey. In these letters, Akif expressed his longing not only for his children and grandchildren, but also for his friends, Istanbul and his homeland. These letters, written in a warm and sincere language, are important in terms of presenting information about Akif’s life in Egypt and his family, as well as information about his personality and ideas. The subjects in the letters were examined under the subheadings of family, daily life, financial difficulties, health, education and upbringing of children, literary pursuits, homesickness. In the current study, in light of the data provided by these texts, which are a kind of reflection of the inner world of Mehmet Âkif, his personality, ideas and spiritual world will be evaluated.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Âkif Ersoy, letter, foreign land, Egypt, homeland

Kaynakça

• Bayhan, Fatih (2021). Dedem Mehmet Âkif –Zorluklarla Geçen Bir Ömrün Saklı Kalmış Hikâyesi-. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Çıkla, Selçuk (2006). “Muallim Naci-Beşir Fuad Mektuplaşması: İntikâd”. Hece, Mektup Özel Sayısı, 114/115/116, 256-267.
• Düzdağ, M. Ertuğrul (2011). “Mehmet Âkif Hayatı ve Eserleri”. Mustafa İsmet Uzun (Ed.) İstiklâl Şairimiz Mehmed Âkif içinde, 17-49. İstanbul: Bağcılar Belediyesi Yayınları.
• Emre, Ali (2006). “İki Gözüm Ayşe” Sabahattin Ali’nin Özel Mektupları. Hece, Mektup Özel Sayısı, 114/115/116, 319-324.
• Erişirgil, Mehmet Emin (2006). Mehmet Akif İslâmcı Bir Şairin Romanı (Yayına Hazırlayanlar: Aykut Kazancıgil, Cem Alpar). Ankara: Nobel Yayınları.
• Ersoy, Mehmet Akif (2021). Safahat (Yayına Hazırlayan: Necmettin Turinay). İstiklal Marşı’nın 100. Yılına Armağan-I. Ankara: TBMM Yayınları.
• Günaydın, Yusuf Turan (2008). “Mehmet Âkif’in Mektupları”. Hece, Mehmet Akif Özel Sayısı, 133, 440-447.
• Karasar, Niyazi (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karataş, Turan (2006). “Abdülhak Hâmid’in Mektupları”. Hece, Mektup Özel Sayısı, 114/115/116, 306-319.
• Kefeli, Emel (2002). Anlatım Tekniği Olarak Mektup. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Kuntay, Mithat Cemal (2020). Mehmet Âkif Ersoy Hayatı-Seciyesi-Sanatı. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Okay, Orhan (1989). Mehmed Âkif Bir Karakter Heykelinin Anatomisi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Özalp, Hakan Ömer (Ed.) (2011). Mehmet Âkif Ersoy Firaklı Nâmeler Âkif’in Gurbet Mektupları. İstanbul: Eyüp Belediyesi Yayınları.
• Özçelik, Mustafa (2020). Bir Hisli Yürek Mehmet Akif Ersoy. İstanbul: Muhit Kitap.
• Narlı, Mehmet (2006). “Jöntürk’ün Mektubu”. Hece, Mektup Özel Sayısı, 114/115/116, 267-279.
• Süleyman Nazif, (2015). Mehmet Âkif (Haz: M. Ertuğrul Düzdağ) İstanbul: Kapı Yayınları.
• Şahin, Ahmet Metehan (2021). “Hususi Mektuplarına Göre Mehmet Akif Ersoy”. Türk Dili, 831, 78-87.
• Şakar, Cemal (2006). “Nâzım Hikmet’in Mektupları”. Hece, Mektup Özel Sayısı, 114/115/116, 324-339.
• Timurtaş, Faruk Kadri (2006). Mehmet Âkif ve Cemiyetimiz. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Turinay, Necmettin (2006). Mektuplar ve Abdülhak Şinasi Hisar”. Hece, Mektup Özel Sayısı, 114/115/116, 375-382.
• Yaşar, Selahetdin, (1985). Mehmet Âkif Hayatı, Sanatı, Fikirleri. İstanbul: Yeni Asya Yayınları.
• Yıldırım, Ali&Şimşek, Hasan (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma, Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.