A Work of Abbas Ağa Gaibzade: "İki Kardaş"

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 1242 - 1274, 30.08.2023

İhsan Şehitoğlu

https://doi.org/10.34083/akaded.1325225

Öz

Divan literature Azerbaijan field is a very productive field in terms of educating poets. One of the poets who grew up in this field and produced various works is Abbas Ağa Gâibzâde, one of the last known poets of Azerbaijani literature, who lived in the 19th century. The poet, who also had a short-term teaching experience in Azerbaijan, worked for thirty-five years in the Zakafkaziya Spiritual Administration in Tbilisi as assistant chief clerk and chief clerk. This work, which the poet, who has translated and copyrighted works, edited in his advanced age, was printed in Tbilisi in 1330/1912 in eighteen pages. The heroes of the event are two brothers, Edhem and Ekrem, who are the princes of an unnamed country. Edhem is the eldest son of the sultan and Ekrem is his younger son. In mathnawi, it is aimed to teach by comparing science and ignorance over the brotherly relationship between two brothers. Edhem represents ignorance and Ekrem represents knowledge.The work named İki Kardaş is among the short moral masnavis written in masnavi verse. In this study, Abbas Ağa Gâibzâde's work named İki Kardaş is discussed. The work was first examined in terms of form, and then the work was evaluated in terms of content. Thus, it is aimed to contribute to what is known about the literary personality of the poet and to bring another work to the literature. At the end of the study, the translated text of the work is included.

Anahtar Kelimeler

Divan poetry, mathnawi, Abbas Ağa Gaibzade, İki kardaş.

Abbas Ağa Gâibzâde’nin Bir Eseri: "İki Kardaş"

Öz

Azerbaycan’da kısa bir dönem öğretmenlik deneyimi de bulunan şair Tiflis’te Zakafkaziya Ruhani İdaresi’nde başkâtip yardımcılığı ve başkâtiplik görevlerinde otuz beş yıl boyunca çalışmıştır. Tercüme ve telif eserleri bulunan şairin ileri yaş döneminde tertip ettiği bu eserin baskısı Tiflis’te 1330/1912 yılında on sekiz sayfa hâlinde yapılmıştır. Olay kahramanları ismi belirtilmeyen bir ülkenin şehzadeleri olan Edhem ve Ekrem adlı iki kardeştir. Edhem padişahın büyük oğlu Ekrem ise küçük oğludur. Mesnevide iki kardeş arasındaki kardeşlik ilişkisi üzerinden ilim ve cahilliğin mukayesesi yapılarak ders verme amaçlanmaktadır. Edhem cahilliği Ekrem ise ilmi temsil etmektedir. İki Kardaş adlı eser mesnevi nazım biçimiyle yazılmış ahlaki kısa mesneviler arasında yer alır. Bu çalışmada Abbas Ağa Gâibzâde’nin İki Kardaş adlı eseri ele alınmıştır. Eser önce şekil yönünden incelemiş, ardından eserin muhteva yönüyle değerlendirmesi yapılmıştır. Böylece şairin edebî şahsiyetine dair bilinenlere katkılar sunmak ve bir eserin daha literatüre kazandırılması amaçlanmıştır. Çalışmanın sonunda ise eserin çeviri yazılı metnine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Divan şiiri, mesnevi, Abbas Ağa Gâibzâde, İki kardaş.

Kaynakça

• Abbas Ağa Gâibzâde (1912). İki Kardaş, Tiflis Şirket Matbaası
• Akdoğan, Y. (1999). Azerbaycan Türkçesinden Türkiye Türkçesine Büyük Sözlük. Beşir Yayınevi
• Kanar, M. (2011). Hafız Divanı. Ayrıntı Yayınları.
• Komisyon, Abbas ağa Nazir Qayıbov. Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı müntəxəbatı (XIX–XX əsrlər). Üç cilddə. II cild. Bakı: Nasir, 2002. — səh. 547–588.
• Ünver, İ. (1986). Mesnevi, Türk Dili Dergisi, Türk Şiiri Aylık Özel Sayısı II, Cilt 52 Sayı 415, 416, 417
• Yılmaz, O. (2020), Kafiye, Klasik Türk Edebiyatı Temel Bilgiler, 3. Baskı, Kesit Yayınları.
• Qayıbov Rüstem Nazir, (2020). Abbas Ağa (Nazir) Qayıbzadə İKİ QARDAŞ. Qanun Neşriyatı
• İnternet Kaynakları
• URL1: Gülistan https://ganjoor.net/saadi/golestan/gbab3/sh27 (14.04.2023)
• URL2: https://obastan.com (12.05.2023)