Abstract
Her ideolojik düşünce yapısının kendine özgü bir söylem tarzı bulunmaktadır. Söylem, dilin bireysel veya toplumsal kullanımına işaret etmektedir. Bir dil pratiği olarak söylem, salt göstergelerden oluşmaz aynı zamanda sosyal bir pratiktir. Söylem nosyonu, sosyal bilimlerin de inceleme alanına girdikten sonra birçok kavramla ilişkisi üzerinden incelenmeye başlanmıştır. Bu kavramlardan birisi de ideolojidir. Söylemler, ideolojileri yapılandırabildiği gibi ideolojiler de söylemleri dil boyutunda yapılandırabilmektedir. Dolayısıyla her türlü söylem yapısı, birtakım ideolojik algı biçimleri tarafından şekillendirilmiş dil kullanımları barındırabilir. Çoğu ideolojide olduğu gibi Marksizm’in de kendi has bir söylem yapısı vardır. Marksizm, kuramsal temelleri Karl Marx ve Friedrich Engels tarafından oluşturulan bir düşünce sistemi veya ideolojidir. Temelde ekonomik teori üzerine inşa edilen bu ideoloji, tarihsel süreci “Tarihsel Materyalizm” ve “Diyalektik Materyalizm” ilkeleriyle açıklamaktadır. Marksizm’in temelinde sınıf mücadeleleri yatmaktadır.
Edebi metinler de açık veya gizli bir şekilde ideolojik söylemleri içerisinde barındırabilmektedir. Özellikle dil kullanımı boyutunda edebi metinler, yazarın ideolojik görüşü ekseninde şekillenebilmektedir. Bilhassa roman, yapısı ve içeriği itibariyle ideolojik söylem tarzlarını yansıtabilmesi açısından çok uygun bir edebi türdür. Romanlarda bu genellikle örtük bir şekilde dil boyutunda sözcük seçimleri çerçevesinde gerçekleşmektedir. İdeolojik söylem yapılarını özellikle metin düzeyinde yorumlamak için söylem analizi, dilsel göstergelere yoğunlaşmayı gerektirmektedir. Bu çalışmada da Kemal Tahir’in Kelleci Memet romanı, Marksist ideoloji açısından dilsel göstergeler ve metin dışı bağlamlar çerçevesinde yorumlanacaktır. Kemal Tahir, bu romanda diyalogların yoğun olduğu bir anlatım tarzını tercih etmiş, anlatıcı olarak ideolojik söylemini romana yansıtmamıştır. Bu yüzden yazarın ideolojik dil tercihi, daha çok isimler, tasvirler, adıllar ve sıfatlarda yaptığı dilsel tercihler ayrıca da karakter söyleminde yansıttığı ideolojik söylem ekseninde incelenecektir.
Keywords
References
- Althusser, L. (2002). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. İletişim Yayınları
The İdeological Function of Language in the Novel “Kelleci Memet”: Marxist İdeology Reflected in the Discourse of the Novel
Abstract
Every ideological thought structure has its own style of discourse. Discourse refers to the individual or social use of language. As a language practice, discourse does not only consist of signs, it is also a social practice. After the concept of discourse entered the field of social sciences, it began to be examined through its relationship with many concepts. One of these concepts is ideology. Just as discourses can structure ideologies, ideologies can also structure discourses in the language dimension. Therefore, every discourse structure may contain language uses shaped by some forms of ideological perception. Like most ideologies, Marxism has its own discourse structure. Marxism is a system of thought or ideology whose theoretical foundations were created by Karl Marx and Friedrich Engels. This ideology, which is basically built on economic theory, explains the historical process with the principles of "Historical Materialism" and "Dialectical Materialism". Class struggles lie at the core of Marxism.
Literary texts may also contain explicit or implicit ideological discourses. Especially in terms of language use, literary texts can be shaped around the ideological views of the author. In particular, the novel is a very suitable literary genre in terms of its structure and content and its ability to reflect ideological discourse styles. In novels, this situation usually occurs implicitly within the framework of word choices in the language dimension. To interpret ideological discourse structures, especially at the textual level, discourse analysis requires focusing on linguistic signs. In this study, Kemal Tahir's novel Kelleci Memet will be interpreted in terms of Marxist ideology within the framework of linguistic indicators and extra-textual contexts. In this novel, Kemal Tahir preferred a narrative style with intense dialogues and did not reflect his ideological discourse as a narrator into the novel. For this reason, the author's ideological language choice will be examined on the axis of the ideological discourse reflected in the character discourse, as well as the linguistic choices he makes in nouns, descriptions, pronouns and adjectives.
References
- Althusser, L. (2002). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. İletişim Yayınları
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Modern Turkish Literature in Turkiye Field |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | April 30, 2024 |
| Submission Date | February 18, 2024 |
| Acceptance Date | March 24, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024 Volume: 8 Issue: 1 |
This work is licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 International