Perihan Mağden’in "Biz Kimden Kaçıyorduk Anne?" Romanında Histerik Realizm

Year 2025, Volume: 9 Issue: 2, 836 - 857, 20.07.2025

Erkam Küçük , Ömer Solak

https://doi.org/10.34083/akaded.1703068

Abstract

Histerik realizm, temelde abartılı ve sert bir gerçeklik sunumuna dayanan bir yazım tarzı ve edebî akımdır. Büyülü realizmden farklı olarak sert bir sosyal eleştiri ile histerik bir anlatımı bir araya getirir. Ancak bunu yaparken kendini realiteden ayırmaz. Terim ilkin İngiliz eleştirmen James Wood tarafından vatandaşı Zadie Smith’in Beyaz Diş (2000) romanı için kullanılmış; ardından 2001’deki 11 Eylül saldırıları sonrası Amerikan postmodern romanlarında örnekleri çoğalmıştır. Bu çalışmada adı geçen akım bağlamında Türk yazar Perihan Mağden’in Biz Kimden Kaçıyorduk Anne? (2007) adlı romanı çözümlenmiştir. Romanda aşırı korumacı bir annenin kızıyla kurduğu sorunlu ilişki 35 bölüm halinde anlatılır. Türk edebiyatında histerik realizm kavramına ilişkin doğrudan yapılmış akademik çalışmalar sınırlıdır. Mevcut literatür, histeri olgusunu incelemekle birlikte histerik realizm kuramını doğrudan ve kapsamlı bir şekilde ele almamaktadır. Bu durum, çalışmanın literatüre katkısı açısından önemini pekiştirmektedir. Bununla birlikte çalışma yalnızca adı geçen romanla sınırlandırılmış olup yazarın diğer eserleri inceleme kapsamına dahil edilmemiştir. Çalışma nitel desenli bir yöntem olan betimsel analiz yöntemi ile yürütülmüş; önce romanın biçim ve içeriğinde histerik realist unsurlar tespit edilmiş; ardından bunlar gruplanarak bulgulara dönüştürülmüştür. Bulgulardan hareketle denilebilir ki adı geçen roman abartılı duygusallığı, gerçekliği çarpıtması, yoğun semboller ve metaforlarla dolu gösterişli dili ve sert sosyal eleştirisi ile histerik realizmin temel karakteristiklerini taşımaktadır.

Keywords

Histerik Realizm , Perihan Mağden , Türk Romanı , Doküman Analizi , Biz Kimden Kaçıyorduk Anne?

Hysterical Realism in Perihan Mağden’s Novel Who Were We Running Away From, Mom?

Abstract

Hysterical realism is a writing style and literary movement based on an exaggerated and harsh reality presentation. Unlike magical realism, it combines harsh social criticism with a hysterical narrative. However, in doing so, it does not separate itself from reality. The term was first used by the British critic James Wood for his compatriot Zadie Smith's novel White Fang (2000), and then its examples proliferated in American postmodern novels after the September 11 attacks in 2001. This study analyzes Turkish writer Perihan Mağden's novel We Were Running From Whom, Mom? (2007) in the context of the aforementioned movement. In the novel, an overprotective mother's problematic relationship with her daughter is told in 35 chapters. Direct academic studies on the concept of hysterical realism in Turkish literature are limited. Although the existing literature examines the phenomenon of hysteria, it does not directly and comprehensively address the theory of hysterical realism. This situation reinforces the importance of the study in terms of its contribution to the literature. However, the study is limited only to the aforementioned novel and other works of the author are not included in the scope of the study. The study was conducted with the descriptive analysis method, a qualitative design method; first, hysterical realist elements were identified in the form and content of the novel; then they were grouped and transformed into findings. Based on the findings, it can be said that the novel bears the basic characteristics of hysterical realism with its exaggerated sentimentality, distortion of reality, a flamboyant language full of intense symbols and metaphors, and harsh social criticism.

Keywords

Hysterical Realism , Perihan Mağden , Turkish Novel , Document Analysis , Who Were We Running From Mom?

References

• Arslan, C. C. (2019). Hekim yazarlar: Hayal ve Hakikat’te histerik şiir ve şifalı roman. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 9(1), 27–35.
• Ateş, K. (2023). Edebiyatta büyülü gerçekçiliğin sınırları. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (13), 476-488.
• Atmaca, E. (2007). Onlar çoklar ve kötüler, Radikal Kitap,Y:6,S:325,s.22 23.
• Basavarajappa, C., Dahale, A. B., & Desai, G. (2020). Evolution of bodily distress disorders. Current Opinion in Psychiatry, 33(5), 447-450.
• Çetişli, İ. (2006). Batı edebiyatında edebî akımlar. Akçağ Yayınları.
• Durgun, H. H. (2024). Modern çağın hastalıklarından “Histeri"nin Halide Edib Adıvar’ın hikâye ve romanlarına yansıması. Söylem Filoloji Dergisi, 9(3), 1177–1192. https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1577390
• Foucault, M. (1975). Discipline and punish: The birth of the prison. Vintage Books.
• Freud, S. (2001). The standard edition of the complete psychological works of Sigmund Freud (Vol. 3, J. Strachey, Ed. & Trans.). Hogarth Press. (Orijinal eser 1896'da yayımlanmıştır.)
• Freud, S. (2022). Psikanaliz üzerine beş ders (Z. Çev. Ünalan). Kapra Yayıncılık.
• Helmy, N. M. H. (2016). Hysterical realism in Don DeLillo's novels: Death phobia, hypochondria and the revival of religion. CDELT Occasional Papers in the Development of English Education, 62(1), 169-194.
• Kaçmaz, N., (2023), Perihan Mağden'in Romanlarında Yapı ve Tema, [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Yozgat Bozok Üniversitesi
• Kara, Ö. T. (2010). Toplumsal olayların etkisiyle gelişen üç büyük akımın Türk ve dünya edebiyatında izleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 73-96.
• Karaalioğlu, K. S. (1980). Edebiyat akımları. İnkılâp ve Aka Yayınları.
• Klein, M. (1996). Notes on some schizoid mechanisms. The Journal of Psychotherapy Practice and Research, 5(2), 160.
• Kristeva, J. (2024). Powers of horror: An essay on abjection. Columbia University Press.
• Lacan, J. (2013). Psikanalizin dört temel kavramı (N. Erdem, Çev.). Metis Yayınları.
• LeClair, T. (1996). The prodigious fiction of Richard Powers, William Vollmann, and David Foster Wallace. Critique: Studies in Contemporary Fiction, 38(1), 12-37.
• Liseţchi, C. (2015). A contemporary representation of reality: The hysterical realist novel [Master's thesis, Universidade NOVA de Lisboa].
• Macit, M., & Soldan, U. (2008). Edebiyat bilgi ve teorileri: El kitabı (9. baskı). Grafiker Yayıncılık.
• Mağden, P. (2023). Biz kimden kaçıyorduk anne? (3. baskı). İstanbul Everest Yayınları.
• McAdams, J. (2017). Richard Powers “Hybrid Bastard”: The Echo Maker and “The Postpsychiatric Novel”. Consciousness, Literature and the Arts, 51.
• Mishra, V. (2024). Reading Salman Rushdie: The self the nation, and the world. Journal of Postcolonial Writing, 60(3), 412-418.
• Mota Gomes, M., & Engelhardt, E. (2014). A neurological bias in the history of hysteria: From the womb to the nervous system and Charcot. Arquivos de Neuro-Psiquiatria, 72(12), 972–975.
• Nevin Yaşar, B., (2024), Perihan Mağden Romanlarında Kadın: Jungçu Bir Yaklaşım, [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
• Pamuk, O. (2006). Orhan Pamuk'tan Mağden'e destek. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.
• Peeling, J. L., & Muzio, M. R. (2023, May 8). Functional neurologic disorder (conversion disorder). In StatPearls. StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551567/
• Reynolds, E. H. (2012). Hysteria, conversion and functional disorders: A neurological contribution to classification issues. The British Journal of Psychiatry, 201(4), 253–254.
• Sutcliffe, A. (2021). Reimagining 'melancholia: Melancholy and psychiatry in the work of WG Sebald and David Foster Wallace [Doctoral dissertation, King's College London].
• Tasca, C., Rapetti, M., Carta, M. G., & Fadda, B. (2012). Women and hysteria in the history of mental health. Clinical Practice and Epidemiology in Mental Health, 8, 110–119.
• Teker Garcia, A. (2010). Latin Amerika edebiyatında büyülü gerçekçilik. Ürün Yayınları.
• Watson, C. (2008). Thomas Pynchon: Realism in an age of ontological uncertainty? Literature Compass, 5(1), 11-19.
• Winnicott, D. W. (2013). Oyun ve gerçeklik (T. Birkan, Çev.). Metis Yayınları.
• Wood, J. (2000). Human, all too inhuman: On the formation of a new genre: Hysterical realism. The New Republic.
• Wood, J. (2005). A reply to the editors. N plus One Magazine, 3.
• Yates, E. J. (2014). The other side of realism: David Foster Wallace ve The Hysteric's Discourse [Doctoral dissertation, University of Melbourne].
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. baskı). Seçkin Yayıncılık.