Türk Sinemasında (2000-2010) Türkü-Sesin Senaryonun Ötesine Geçmesi-

Year 2025, Volume: 9 Issue: 3, 1722 - 1747, 23.11.2025

Petek Ersoy İnci

https://doi.org/10.34083/akaded.1703121

Abstract

Sinema, aktarım yoluyla kültürün güncellendiği bir sanat dalıdır. Sözün yazıya aktarımıyla güçlenen ifade, sinemada kullanılan görüntü, ses ve hikâye aracılığıyla seyirci ile buluştuğunda çok daha güçlü bir etki bırakır. Sinemanın büyüsü olarak adlandırılan bu durum, her ne kadar günümüzde çeşitli film platformlarının popüler olması nedeniyle sinema salonuna gitme alışkanlığını askıya almış gibi dursa da, film izleme keyfi geçici olmayan bir durumdur. Bu çalışmada 2000-2010 yılları arasında çekilen on Türk filminde yer alan türküler incelenmiştir. Bu çalışmanın yapılmasındaki amaç, sesin filmlerde sadece diyalog olarak sunulmadığı, aynı zamanda kırılma ânı olarak değerlendirilebilecek sahnelerde yönetmen tarafından bilinçli bir şekilde yerleştirilen sanatsal ifadelere dönüştüğünü ispatlamaktır. Kuşkusuz bu dönüşüm kültürel bir unsurla yapıldığında seyircide büyük bir etki yaratmaktadır. Özellikle filmlerde kullanılan müziklerin yanı sıra sanatçılar tarafından icra edilen türkülerin Türk insanında yarattığı hisler de kayda değer bir önem taşımaktadır. Araştırmacıya göre filmde işlenen temalar türkü aracılığıyla daha belirgin bir hâle gelmektedir. Bu çalışmada yöntem olarak filmler izlenmiş, sinema hakkında hem analitik hem de göstergebilimsel okumalar yapılmıştır. Yazıda ortaya konmak istenen fikir, bir kültürel miras olan türkülerin sinema aracılığıyla kültürel aktarımda dinamizmi temsil eden ögeler olduğunu ortaya koymak ve söz konusu bu dinamizmin yeni yaratımların da üremesine sinemanın aracı olduğunu ispatlamaktır.

Keywords

sinema , türk sineması , türkü , sembol , anlam

Project Number

yok

Folk Songs in Turkish Cinema (2000-2010) -Voice Transcending the Script-

Abstract

Cinema is a branch of art in which culture is updated through transmission. The expression, which is strengthened by the transfer of the word into writing, leaves a much stronger impact when it meets the audience through the images, sounds and stories used in cinema. Although this situation, called the magic of cinema, seems to have suspended the habit of going to the cinema due to the popularity of various movie platforms today, the pleasure of watching movies is a temporary situation. In this study, the folk songs in ten Turkish films shot between 2000 and 2010 were examined. The purpose of this study is to prove that sound is not only presented as dialogue in films, but also turns into artistic expressions consciously placed by the director in scenes that can be considered as breaking moments. Undoubtedly, when this transformation is made with a cultural element, it creates a great impact on the audience. In addition to the music used especially in movies, the folk songs performed by artists. In addition to the music used especially in movies, the folk songs performed by artists. In addition to the music used especially in movies, the feelings created by the folk songs performed by artists in Turkish people are also of considerable importance. According to the researcher, the themes handled in the film become more evident through the folk song. In this study, films were watched as a method and both analytical and semiotic readings were made about cinema. The idea that is wanted to be put forward in the article is to reveal that folk songs, which are a cultural heritage, are elements that represent dynamism in cultural transmission through cinema, and to prove that this dynamism is the tool of cinema in the reproduction of new creations.

Keywords

cinema , turkish cinema , folk song , symbol , meaning

Project Number

yok

References

• Avcı, C. (2021). Medyada kültürel mekân tasarımı üç örnek: “Kurtlar Vadisi”, “Süper Baba”, “Ekmek Teknesi”. Journal of World of Turks/Zeitschrift für die Welt der Türken, 12 (1), 283-295.
• Assman, J. (2001). Kültürel bellek, Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2024). Akışkan korku. Ayrıntı Yayınları.
• Berger, J. (2010). Görme biçimleri. Metis Yayınları.
• Biguenet, J. (2021). Sessizlik. İthaki Yayınları.
• Canbaz, F. (2003). Türkü ve türkü barlar. Millî Folklor, 59, 49-52.
• Elçin, Ş. (2003). Türk halk edebiyatında turna motifi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 9 (28), 43- 56.
• Güvenç, A.Ö. (2020). Folklor ve sinema. Ötüken Neşriyat.
• Hallbwachs, M. (2018). Kolektif bellek. Pinhan Yayıncılık.
• Kopar, M. (2009). Bir Türkmen şehri Kerkük. Avrasya Etüdleri, 36 (2), 113-136.
• Monaco, J. (2002). Bir film nasıl okunur? Oğlak Yayıncılık.
• Oğuz, Ö. (2007). Folklor ve kültürel mekân. Milli Folklor, 76, 30-32.
• Terzibaşı, A. (1975). Kerkük hoyratları ve mânileri. Ötüken Yayınları.
• Tokel, B. B. (2022). Neşet Ertaş kitabı. Kapı Yayınları.
• Yakıcı, A. (2009). Türkü. Akçağ Yayınları.
• Yelmi, P. (2017). İstanbul’s cultural soundscape: collecting, preserving and exhibiting the sonic cultural heritage of daily urban life. Koç Universty.
• URL 1: Türküler. (1999). Hani Davulumuz Hani. 25 Nisan 2025 tarihinde www.turkuler.com. (Türküler, 1999: e-kaynak) adresinden edinilmiştir.
• URL 2: Mynet, (t.y.). Zap Suyu. 25 Nisan 2025 tarihinde www. video.eksenim.mynet.com adresinden edinilmiştir.
• URL 3: Türkü Dostları. (2002). Türkü. 25 Nisan 2025 tarihinde www.turkudostlari.net adresinden edinilmiştir.
• URL 4: Şiir. (2002). Bitti M'ola, Şam İlinin Hurması. 25 Nisan 2025 tarihinde www.siir.gen.tr/siir/k/karacaoglan/bitti_mola_sam_ilinin_hurmasi.htm adresinden edinilmiştir.