TÜRK MUHAFAZAKARLIĞI: SİYASAL BİR GELENEK (Mİ)?

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 5, 0 - 0, 25.05.2016

Metin Özkan

Öz

Öz

Muhafazakârlık, son yıllarda, popüler bir olgudur. Aydınlanma sonrası Batı toplumunda siyasal söylemlere ve pratiklere rehberlik eden düşünsel ana akımlardan birini oluşturan muhafazakârlık, aydınlanma aklına ve modernleşmeye duyulan mutlak inanç karşısında, “eskiyi”, “geleneği”, kurumsallaşmış yapı ve normları muhafaza etmeye dönük bir siyasal vizyon taşır. “Eski” ile “yeni” arasındaki bu ayrım ve hatta çatışma, muhafazakâr ideolojinin odak noktasını oluşturur. Nitekim tam da “kültür”ü referans alan Türk muhafazakârlığı da, fikri düzeyde, geçmiş ve mevcut siyasal düzen ve otoriteye dönük önemli bir sorgulama içerisinde olmamıştır. Türk muhafazakârlığının siyasal boyutunu konu edinen bu makalenin temel tezi, “kültür” temelinde inşa edilen Türk muhafazakârlığının daha çok fikri planda kaldığı ve kendini siyasal planda yeterince öne çıkarmadığıdır.  

Anahtar Kelimeler: Muhafazakârlık, Türk Muhafazakârlığı, Tek Parti Dönemi, Cumhuriyet.

 

Abstract

Conservatism has recently been a popular phenomenon. Conservatism, which constitutes one of the intellectual mainstreams guiding political discourses and practices in post-enlightenment Western society, carries a political vision of preserving “the old”, “the traditional” and “the institutionalized norms and structures” against absolute faith in the enlightened reason and modernity. This distinction, even conflict, between “the old” and “the new” is the focal point of the conservative ideology. Likewise, at the intellectual level, Turkish conservatism, which takes “culture” as its very reference, has barely challenged past and present political order and authority. Dealing with the political dimension of Turkish conservatism, this article argues that Turkish conservatism, which has been based on “culture,” has remained in intellectual sphere rather than shine out in political sphere.

Keywords: Conservatism, Turkish conservatism, Single party period, Republic.

Kaynakça

• AKKAŞ, H. (2003), “Türk Modernleşme Tarihinde Muhafazakâr Düşünce”, Afyon Kocatepe
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:5, Sayı:2, ss.241-254
• AKPOLAT, Y. (2014), Türk Sosyolojisinde Devrimcilik Buhran ve Muhafazakârlık Tartışmaları,
• Doğu Kitabevi, İstanbul.
• AYLİNG, S. (1988), Edmund Burke: His Life and Opinions, Murray Pub. London.
• BAŞGİL, A. F. (2008), Din ve Laiklik, Yağmur yay., 9.bsm., İstanbul.
• BEALEY, F. (1999), The Blackwell Dictionary of Political Science, Blackwell, Oxford.
• BORA, T. (1997), “Muhafazakârlığın Değişimi ve Türk Muhafazakârlığında Nazı Yol İzleri”,
• Toplum ve Bilim Dergisi, Sayı: 74, ss.6-31
• BORA, T. (1998), Türk Sağının Üç Hali: Milliyetçilik, Muhafazakarlık ve İslamcılık, Birikim
• yay., İstanbul .
• BORA, T. (2006), “Muhafazakâr Yerlilik Söylemi’’, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık,
• İletişim, İstanbul. ss.445-448
• BURKE, E. (2005), “Gelenekselcilik’’, çev. Bilal Canatan, der. John Kekes, Muhafazakâr Düşünce,
• y:1 s:3
• ÇİĞDEM, A. (1997), “Muhafazakârlık Üzerine’’, Toplum ve Bilim Dergisi, sayı:74, ss.32-50
• ÇİĞDEM, A. (2001), Taşra Epiği Türk İdeolojileri ve İslamcılık, Birikim yay., İstanbul.
• DEMİREL, T. (2004), “Türkiye’de Merkez Sağ ve Muhafazakârlık’’, Uluslararası Muhafazakârlık
• ve Demokrasi Sempozyumu, AKP Siyasi ve Hukuki İşler Başkanlığı, Ankara.
• DUMAN, F. (2004), “Edmund Burke: Muhafazakârlık, Aydınlanma ve Siyaset’’, Muhafazakâr
• Düşünce Dergisi, y:1 s:1, ss.31-53
• ERDOĞAN, M. (2004), “Muhafazakârlık: Ana Temalar”, Liberal Düşünce Dergisi, Sayı:34,
• ss.5-10
• GÖKMEN, Ö. (2006), “Tek Parti Dönemi Cumhuriyet Halk Partisi’nde Muhafazakâr Yönelimler”,
• Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık, İletişim, İstanbul. ss.132-
• GÜLER, İ. (1998), “Gericiliğin Gerçek ve Enstrümental Tabiatı Üzerine”, Doğu Batı, Yıl.1,
• Sayı.3, (Mayıs-Haziran-Temmuz).
• GÜNGÖRMEZ, B. (2004), “Muhafazakâr Paradigma: Dogma ve Önyargı’’, Muhafazakâr Düşünce
• Dergisi, y:1 s:1, ss.11-30
• GÜNGÖRMEZ, B. (2014), “Türk Düşünce Dünyasında Türk Muhafazakârlığı Sorunsalı ve
• Kültürel Muhafazakârlık Olarak Türk Muhafazakârlığı’’, Muhafazakâr Düşünce Dergisi,
• y:10 s:39, ss.161-179
• GÜVENÇ, B. (1993), Türk Kimliği, Kültür Bakanlığı Yayınları, No.1549, Ankara.
• İMAMOĞLU, T. (2005), “Süreklilik ve Değişim Arasında Ahmet Hamdi Tanpınar’’, Muhafazakâr
• Düşünce Dergisi, y:1 s:4
• İNSEL, A. (2006), “Düzen mi Kalkınma mı?’’, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık,
• İletişim, İstanbul. ss.616-622
• İREM, N. (1997), “Kemalizm ve Gelenekçi-Muhafazakârlık’’, Toplum ve Bilim Dergisi, Sayı:
• , ss.52-101
• KARPAT, K. (1996), Türk Demokrasi Tarihi, Alfa yay., İstanbul.
• KEKES, J. (1998), A Case for Conservatism, Cornell University Press, New York.
• KİRK, R. (2005), “Süreklilik ve Değişim’’, çev. Faruk Çakır, Muhafazakâr Düşünce Dergisi,
• y:1 s:4, ss.11-26
• KÖNİ, H.-TORUN, İ. (2013), “Muhafazakârlık Olgusu ve Amerika-Türkiye Örneklerinde
• Dini Muhafazakârlık’’, Muhafazakâr Düşünce Dergisi, y:10 s: 38, ss.181-211
• KÖKER, L. (2006), “Liberal Muhafazakârlık ve Türkiye’’, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce:
• Muhafazakârlık, İletişim, İstanbul. ss.274-278
• LOCK, P. (1985), Burke’s Reflections on the Revolution in France, Allen and Unwin Press,
• London.
• MARDİN, Ş. (2007), İdeoloji, 12.bsm., İletişim, İstanbul.
• MOLLAER F.-ÖZTÜRK, A. (2006), “Muhafazakâr İdeoloji ve Rasyonalite’’, İ.Ü Siyasal Bilgiler
• Dergisi, No: 35
• MOLLAER, F. (2008), Türkiye’de Liberal Muhafazakarlık ve Nurettin Topçu, Dergah yay.,
• İstanbul.
• NİSBET, R. (1986), Conservatism: Dream and Reality, Milton Keynes: Open University Press.
• ÖĞÜN, S. S. (2006), “Türk Muhafazakârlığının Kültürel Politik Kökleri’’, Modern Türkiye’de
• Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık, İletişim, İstanbul. ss.539-544
• ÖZİPEK, B. B. (2005), Muhafazakarlık: Akıl, Toplum, Siyaset, Kadim yay., Ankara.
• PARLA, T. (1989), Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye’de Korporatizm, İletişim, İstanbul.
• SİDAL, S. (2010), “Muhafazakâr Demokrasi ve Adalet ve Kalkınma Partisi’’, Yüksek Lisans
• Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• TEZEL, Y. (2006), “Tanzimat Sonrası İmparatorluk ve Cumhuriyet Türkiye’sinde Muhafazakârlık
• Sorunsalı’’, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık, İletişim, İstanbul.
• ss.27-40
• YILMAZ, A. (2003), Çağdaş Siyasal Akımlar, Vadi yay., Ankara.