KAPİTALİZMİN EKONOMİK KRİZLERİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 13, 219 - 240, 31.05.2020

Fetullah Akın

Öz

İkinci dünya savaşından sonra Breetton Woods Para Sisteminin kurulması, dünya ticaretinin artırılmasını hedeflemesinin yanında, dünyada ekonomik krizlerin önlenmesini de hedeflemiştir. Bu çerçevede döviz kurlarının sabit bırakılması, belirlenmiş olan kurların sürdürülmesi görevinin merkez bankalarına verilmesi, gerektiğinde kurlara müdahale etmeleri, döviz açığı artan ülkelere uluslararası kuruluşlarca destek verilmesi, gerektiğinde ortak müdahale ile dengenin sağlanması gibi belirlenmiş olan bu kararların hepsi herhangi bir ülkede çıkabilecek bir krizi önlemeye yönelikti. 1971 yılında dünya para sisteminin ortadan kalkması, ticaret fazlası veren ülkelerin ticaret açığı olan ülkelere bu fazlalığı kaydırmaları imkânının ortadan kalması ile birlikte krize giden bir yol açılmış oluyordu. Bugün de ekonomik krizlerin suçlusu kısmen, Breetton Woods Para Sisteminin ortadan kalkması anlamında “sistemsizlik dönemine” yüklenmektedir. Dünyada oluşan ekonomik krizlerin her birinin krizi oluşturan şartları diğerinden farklıdır, ancak krizler şu yada bu sebeple ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan krizlerin ortak noktaları, krizin meydana geldiği ülkelerin borç içinde olmaları, yüksek cari açıklarının bulunmaları ve yüksek bütçe açıklarının bulunmalarıdır. Her krize devlet müdahalesi kaçınılmaz olarak yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kapitalizm, Finansal Kriz, Bankacılık Krizi, Dünyada Ekonomik Krizler, Türkiye Ekonomik Krizleri

Kaynakça

• Akın, F. (2017), “İkinci Dünya Savaşı Sonrası Yenidünya Düzeni Ve Türkiye” İş ve Hayat Dergisi Ekonomi Hukuk ve Sosyal Politika, Sayı 5.
• Alpar, C., Ongun, T., (1985), Dünya Ekonomisi Ve Uluslararası Ekonomik Kuruluşlar, Türkiye Ekonomik Kurumu Yayını, Ankara
• Bakır, T, E. (2013), “2008 Küresel Finansal Krizi Ve Uluslararası Para Fonu’nun Rolü”,
• Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Uluslararası İktisat Bilim Dalı, Ankara.
• Başçı, E., Kara, H. (2011), Finansal İstikrar ve Para Politikası. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Çalışma Tebliği. No: 11/08, Mayıs 2011.
• Bulut, E., (2018), Uluslararası İktisat, Monopol Yayınları, Ankara
• Demirgüç-Kunt, A ve Detragiache, E. (1998), The Determinants of Banking Crises in Developing and Developed Countries Staff Papers (International Monetary Fund)Vol. 45, No. 1 , pp. 81-109
• Demirgüç-Kunt, A ve H, Huizinga (2004), Market discipline and deposit insurance, Journal of Monetary Economics 51, 375–399
• Dinçer, A. (2006). Bankacılık Sektöründe Konsolidasyon, Ülke Deneyimleri ve Türkiye İçin Öneriler, DPT Yayın No: 2607, Ankara, 135-6.
• Dooley, M. P., Folkerts-Landau, D. and Garber, P. M. (2003), The Revived Bretton Woods System, International Journal of Finance and Economics, 9, 307-313.
• Foot, M. (April, 2003), What is financial stability and how do we get it? Web:http://www.fsa.gov.uk/Pages/Library/Communication/Speeches/2003/sp122.shtml adresinden 16 Temmuz 2013’te alınmıştır.
• Günal, M. (2019), Para Banka Ve Finansal Sistem, Gazi Kitabevi Ankara.
• Laeven, L., & Valencia, F. (2012), Systemic banking crises database: An update.. IMF working paper 12/163.
• Mishkin, F. (2001), The Economics Of Money, Banking and Financial Markets, Addison Wesley, Sixth Edition, Columbia, s.20)
• Oktar, S. Yurdabak, K., (2015) “2008 Küresel Kriz Sonrası Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Para Politikası Uygulamaları” Akademik Hassasiyetler Dergisi, Yıl:2015, Cilt: 2, Sayı: 4
• Schinasi, G. J. (2004), Defining financial stability. IMF Working Paper, WP/04/187 ,1-18.
• Seyidoğlu, H. (2003), Uluslararası Finans, Genişletilmiş 4. Baskı, İstanbul.
• Şevket, P.,(2015) Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi, 5. Basım, İstanbul: Türkiye İŞ Bankası Kültür Yayınları,
• Togay, S. (2002), Cem Alpar’ın Anısına Armağan, “Para Kurulu Sistemi Üzerine Bazı Düşünceler” Türkiye Ekonomik Kurumu, Ankara.
• Yalçıner, Kürşat (2012), Uluslararası Finansman, Detay Yayıncılık, Ankara