FENOMENOLOJİK BAKIŞ, SANAT VE EZOTERİK UZLAŞIMLAR

Year 2023, Volume: 10 Issue: 23, 115 - 135, 31.12.2023

Jale Asya Kahraman Özyılmaz , Hatice Çöklü Aşkın

https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1309365

Abstract

Bütün bilinenlere daha önceden koyulmamış ayrı bir mesafe ile yaklaşma düşüncesi bir anlamda saf bakış geliştirmeyi de beraberinde getirmektedir. Bu okuma idealist evrene mesafeli yaklaşımla başlamış, şeylerin kendisine dönme ideali ile de bu günün uzamına varmıştır. Tarihsel okumalarda tanıklık ettiğimiz hakikate dönük arayışlarda yeni hamleler açığa çıkmakta, sanat, fenomenoloji ve ezoterizmde de yakalanan; öz, saf bakış gibi ortaklaşan ifadelerle birbirleri arasında ilgi kuran yaklaşımlar görülmektedir. Fenomenolojik Bakış, Sanat ve Ezoterik Uzlaşımlar adlı çalışmanın açığa çıkması da, örüntüler arasındaki uzlaşımı ortaya koyan benzeri dil kullanımlarından geçmektedir. Bu kullanımlar bir ipucu olarak, kavramların nasıl çalıştığına, yöntemlerine dönük bir işaret yaratması açısından da önemli bir belirleyen olarak durmaktadır. Dil ile birlikte gelen bağlam, fenomenolojik bakışta sanat ve ezoterizmin; kozmogoni araştırmasına dönük, örüntüyü, yapıyı didikleyen, rizomatik bir anlayışla geliştirdikleri irdelenimlerin benzer uzlaşımsal yönelimleri olduğudur. Bu bağlamda metinde özellikle irdeleme konusu olan şey; Merleau Ponty fenomenolojisinden hareketle ezoterik yaklaşımlar dahilinde olan sanat edimlerinin birbirleri ile olan olası ilişkilenmeleri olmaktadır.

Keywords

Fenomenoloji, Sanat, Ezoterizm, Öz, Saf Bakış

Supporting Institution

Destekleyen kurum yok

Project Number

-

Thanks

-

PHENOMENOLOGİCAL GAZE, ART AND ESOTERİC RECONCİLİATİONS

Abstract

The notion of approaching all known phenomena from an unprecedented distance engenders the cultivation of a pure gaze. This study initiates with a detached exploration of the idealist universe and extends to the contemporary era, guided by the aspiration to return to the things themselves. Novel developments surface in the pursuit of truth, as shared expressions like essence and pure gaze manifest in the realms of art, phenomenology, and esotericism. Phenomenological Gaze, Art, and Esoteric Reconciliations employs a similar language, revealing patterns of reconciliation. This framework stands as a crucial determinant in elucidating how concepts operate and the methodologies they entail. The linguistic context implies that, within a phenomenological perspective, art and esotericism exhibit similar tendencies of reconciliation in their cosmogonic investigations, undertaken with a rhizomatic approach that delves into patterns and structures. Within this context, the specific focus of examination in the text is on potential relationships between Merleau-Ponty's phenomenology and artistic expressions within esoteric approaches.

Keywords

Phenomenology, Art, Esoterism, Pure Gaze, Essence

Project Number

-

References

• Akbank Sanat. (26.08.2020). Fenomenolojik tavır. [video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=XZoAWJDTOXE
• Akbank Sanat. (30.12.2020). Görünür ve görünmez. [video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=R3p9LFpuAOY
• Aydoğdu, H. (2010). Maurice Merleau-Ponty’nin fenomenolojik ontolojisi. [doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Aydın, A. (2020). Merleau-Ponty’nin bedenlenme fenomenolojisi bilinç ve beden bütünlüğü. Kilikya Felsefe Dergisi,1, 77-90.
• Baker, U. (2015). Kanaatlerden imajlara-duygular sosyolojisine doğru (2. baskı). (Çev. H. K. Abuşoğlu). İletişim.
• Çolak, P. D. (2016). Husserl fenomenolojisi ve soyut sanat [yüksek lisans tezi]. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
• Darıdere, Ö.D. (2019). Maurice Merleau Ponty’nin algının fenomenolojisi’nin fenomenoloji felsefesine katkısı [yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Descartes, R. (1997). Kurallar-meditasyonlar (2. baskı) (Çev. A. Yardımlı). İdea.
• Dorfman, E. (2017). Bir başkası olarak vücudum. Cogito, 88, 266-275.
• Dupond, P. (2013). Merleau-Ponty sözlüğü (1. Baskı) (Çev. E. Şan). Say.
• Farago, F. (2006). Sanat (1. Baskı) (Çev. Ö. Doğan). Doğu Batı.
• Husserl, E. (2003). Fenomenoloji üzerine beş ders (2. Baskı) (Çev. H. Tepe). Bilim ve Sanat.
• Kahraman, J. (2011). Resim sanatının ezoterik boyutları [yüksek lisans tezi] Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Kovel, J. (2020). Tarih ve tin (3. Baskı) (Çev. H. Pekinel). Ayrıntı.
• Kızıl, U. (2021, 3 Mayıs). Kanonun dışındakiler: Rus ezoterikleri, Argonotlar. 18 Nisan 2022 tarihinde https://argonotlar.com/kanonun-disindakiler-rus-ezoterikleri adresinden edinilmiştir.
• Kurşuncu, İ. (2014). Zen’den mango ve otaku kültürüne japon sanatı ve boşluk bağlamında değerlendirilmesi. [yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Mert, C. K. (2013). 20.Yüzyıl öncü tiyatro çalışmalarında ezoterik etkiler. [yüksek lisans tezi]. Kadir Has Üniversitesi.
• Merleau-Ponty, M. (2017). Algılanan dünya (5. Baskı) (Çev. Ö. Aygün). Metis.
• Merleau-Ponty, M. (2017a). Algının fenomenolojisi (1. Baskı) (Çev. E. Sarıkartal ve E. Hacımuratoğlu). İthaki.
• Merleau Ponty, M. (2019). Göz ve tin (4. Baskı). (Çev. A. Soysal). Metis.
• Primozic, D. T. (2013). Merleau-Ponty üzerine (1. Baskı). (Çev. Z. Zafer Esenyel). Sentez.
• Şan, E. (2016). Sanat yapıtının fenomenolojisi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 49-63.
• Şan, E. (2015). Merleau-Ponty (1. Baskı) Say.
• Taşkın, F. (2021). Husserl’in temel kavramları. dört öge, 19, 151-169.