Kent Bilgi Sistemlerinin Oluşturulmasında Verilerin Disiplinlerarası Araştırma ve Analizlere Uygun Kurgulanması: E-Kent Modeli

Yıl 2013, Cilt: 8 Sayı: 3, 127 - 161, 23.07.2014

Fikret Efe

Öz

Bu makale, e-yapılanma sürecinde bir ildeki resmi ve sivil kurum ve kuruluşların veri tabanlarındaki verilerin kurumlar arası, disiplinler arası ve çok disiplinli araştırmalarda etkin ve güvenli bir şekilde kullanılabilmesi için sistem geliştirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada ilk olarak enformasyonla ilgili geçmişten günümüze yapılan tartışmalar sosyolojik açıdan irdelenmekte, e-yapıların güçlü yanları/fırsatları fonksiyonalist perspektiften ve zayıf yanları/ tehlikeleri ise gözetim toplumu kavramsal çerçevesinde ortaya konulmakta; bir e-sistem kurgulanırken bilişim teknolojisinin yaratabileceği avantaj ve dezavantajların, fırsat ve tehlikelerin birlikte göz önünde bulundurulması gerektiği vurgulanmakta; e-yapıların tasarımında ve geliştirilmesinde sosyal bilimcilerin, özellikle de sosyologların sorumluluk ve katkılarının daha fazla olması gerektiğinin altı çizilmektedir. Kurguladığımız e-Kent Modeli, e-yapılanma sürecinde karşılaşılan sorun ve endişelere uygun bir çözüm olarak önerilmektedir. Diğer e-yapılarda, harici ve birçok kez dâhili paydaşlarının bulunmaması, verinin dış kullanıcılara açık olmaması ve çok-değişkenli dinamik sorgulama yapılamaması nedenleriyle, verilerden faydalananların sayısı birimle ve çoğu kez pratik amaçla sınırlı kalmakta ve verilerden gereği gibi faydalanılamamaktadır. E-Kent Modelinde ise, yalnızca pratik amaçlı değil, sürekli AR-GE döngüsünü hedeflemesi, sistemin çok-paydaşlı olması, gizlilik ve mahremiyeti ihlal etmeksizin verilerin dış kullanıcılara açık olması ve çok-değişkenli dinamik sorgulama ve analizlerin mümkün olması, başta akademik camia ve araştırma kuruluşları olmak üzere, ilgi duyan her kişi, grup ve kurum bilgi ve becerileri dahilinde disiplinler arası ve çok disiplinli çalışmalar yapabilir. Gerçek ve eşzamanlı evrene ait veriyi kullandıklarından örneklem hatası, temsil sorunu, verinin güncelliği gibi sorunlar ortaya çıkmaz. Böylece, binlerce araştırmacı, akademisyen, uzman, planlamacı araştırma ve analizlerini karar alma süreçlerini e-Kent veritabanından hareketle bireysel ya da grup halinde gerçekleştirebilir. Bu ise; daha rasyonel planlamalar yapılmasına, sorunlara daha hızlı çözümler sunulmasına, sürekli yeni hipotezler üretilmesine ve testine, insanın insanla ve insanın doğayla ilişki ve etkileşimini anlamaya, katkı sağlar ve nihayetinde daha demokratik bir yönetişime, toplumsal kalkınmaya ve bilimin gelişimine yol açar

Anahtar Kelimeler

E-Kent Modeli, Disiplinlerarası/Çokdisiplinli Araştırma, Gözetim Toplumu, Bilişim Toplumu, E-Yapılanma

In The Construction of City Information Systems Designing of The Data Appropriate To Interdisciplinary Researches And Analyses: E-City Model

Öz

This paper aims at developing a system for how data in the different databases of several governmental and non-governmental institutions and organizations can be used in a more effective and secured way in interdisciplinary and multidisciplinary researches while e-constructions are designed. In the study, first it is dealt with the sociological discussions around information from past to present day, put forward advantages (strong features) and opportunities of e-constructions from functionalist perspective, and disadvantages (weaknesses) and threats within the theoretical framework of surveillance society. The paper, while designing e-constructions, strongly underlies there must be taken into consideration advantages and disadvantages of e-constructions altogether, and stresses the social scientists must take more responsibility in the designing and development of e-constructions. e-City Model that we have designed is suggested as a solution for problems encountered in the process of e-constructions and a proper model for interdisciplinary and multidisciplinary researches. Because of the fact that while other e-constructions do not have outer-partners, even sometimes inner-partners, and their data are not open to outer users and cannot be carried out multivariable-query, it is not be benefited from the available data as required, and number of the users remains restricted to the certain inner users only. But e-City Model overcomes these lacks, providing a multi-partner-user system, and multi-variable-query system and opening the data outer-users. Thus, thousands of researchers, academicians, experts, planners and so on can do inter-disciplinary and multi-disciplinary studies. In a situation, more realistic planning can be done and fast solutions for problems can be provided.

Anahtar Kelimeler

E-City Model, Interdisciplinary/Multidisciplinary Research, Surveillance Society, Information Society, E-Construct.

Kaynakça

• AKGÜN, Aziz (2005) Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri, Dilek Ofset, Ankara.
• AKPOCHAFO, O. Grace (2011) “Interdisciplinary Research as a Panacea for Sustainable Development in Nigeria: Implications for Counselling”, Educational Research, Vol. 2, No:3, s. 931-934. http://www. interesjournals.org/ER, 04.08.2011.
• ARİFOĞLU, A.- Körnes – Yazıcı, A., A. – Akgül, M.K. – Ayvalı, A. (2002), E-Devlet Yolunda Türkiye, Türkiye Bilişim Derneği, Ankara.
• ARUTZ, Sheva (2011) “Mossad Hacked”, http://www.israelnationalnews.com/ Mossad Hacked, 08.09.2011.
• ARIKAN, Raif (2005) Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• ATEŞ, Hamza (2003) “E-Devletin Kurumsal Temelleri: Eleştirel Bir Yaklaşım”, Kamu Yönetiminde Kalite 3. Ulusal Kongresi, TODAİE, Ankara.
• BAKICI, Sedat (2008) “Bilişim Suçları Mevzuatına Bakış”, Bilişim ve Hukuk Ankara Barosu Uluslararası Kurultayı 2008, Ankara: Ankara Barosu Yayınları, Cilt 2, s. 353-354.
• BALCI, Ali (2009) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler, Pegem Akademi, Ankara.
• BAZ, İbrahim (1999) “Yerel Yönetimler İçin Kent Bilgi Sistemi Tasarımı”, Yerel Yönetimlerde Kent Bilgi Sistemi Uygulamaları Sempozyumu, KTÜ, Trabzon, 22.09.2011.
• BECKMAN, Arnold - Beckman, Mabel (2011) “Why Interdisciplinary Research? Initiative for Macular Research”, http://www.beckmanmacular.org/site/, 13.07.2011.
• BENSGHİR, Türksel Kaya – Akay, Aslı (2006) “Bir Kamu Politika Aracı Olarak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS): Türkiye’de Belediyelerin CBS Uygulamalarının Değerlendirilmesi”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 15 Sayı 1, s. 31-46.
• BONUVİA, M. – Morton, L.W. (1998) “Personal Information Privacy Issues Relating To Consumption in the U.S. Marketplace”, Consumer Interests Annual, Vol. 44, s. 25.
• BOZKURT, Veysel (2000) “Gözetim ve İnternet: Özel Yaşamın Sonu mu?”, Birikim Dergisi, Sayı 136, s. 69-74.
• BURLU, Kamil (2011) Bilişimin Karanlık Yüzü, Nirvana, Ankara.
• CHILDS, Peter – Tether, Bruce (2010) “Multidisciplinary Research Challenging and Rewarding or Too Damn Difficult”, http://blogs.poly. edu/bsww, 01.03.2011.
• CARAYOL, Nicolas - Thi, Thuc Uyen Nguyen (2004) “Why do Academic Scientists Engage in Interdisciplinary Research?” http://cssp. us/pdf/Why%20Do%20InterDisciplinaryScience.pdf 20.10.2011.
• CASTELLS, Manuel (1999) Information Technology, Globalization and Social Development, UNRISD Discussion Paper, No. 114.
• CİRHİNLİOĞLU, Zafer (2010) Sağlık Sosyolojisi, Nobel Yayınevi, Ankara.
• CLEUREN, John, (2004) “Multidisciplinary Research and a Higher Participation of Women”, Facilitating Interdisciplinary Research, www.nap.edu/catalog.php, 12.10.2011
• DENİZCİ, Ö. Mert (2009) “Bilişim Toplumu Bağlamında İnternet
• Olgusu ve Sosyopsikolojik Etkileri”, Marmara İletişim Dergisi, Sayı: 15, s. 47-64. DOLGUN, Uğur (2005) Enformasyon Toplumundan Gözetim Toplumuna: 21. Yüzyılda Gözetim ve İktidar İlişkisi, Ekin Kitapevi Yayınları, Bursa.
• DTP (2011) Bilgi Toplumu İstatistikleri, DTP Yayınları, Ankara.
• DTP (1990) “Frascati El Kitabı-1980”, Bilimsel ve Teknik Çalışmaların Ölçülmesi, DTP Yayınları, Ankara.
• DURALI, Teoman (1991) “Eklektism, Senkretism, Sentez, Disîplînlerarası Araştırma, Sistem Kavramları Üzerine Çözümleyici Çalışma”, Felsefe Dünyası, http://www.tufed.org/1301-0875/021991/02-023.pdf, 03.04.2011.
• EFE, Fikret (2008) Uygulamalı Sosyal Belediyecilik e-Kent Modeli Boğaziçi Beldesi Örneği, Metropol Yayınları, İstanbul.
• EFE, Fikret (2007) İhsaniye Belediyesi E-Belediyecilik Projesi Kent Veri Tabanı Hane Tespit Çalışması, Sinerji Basım Yayın, İzmit.
• ERDAL, Murat (2004) Elektronik Devlet e-Türkiye ve Kurumsal Dönüşüm, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• ERKUL, R. Erdem (2011) “e-Devlet nedir?”, www.digitaldevlet.org/ edevletnedir.html, 15.07.2011.
• ERKUL, R. Erdem (2011) “Bilişim Treninde Giderken; Raydan Çıkmak”, http://www.digitaldevlet.org/bilisimtreni.html, 13.09. 2011.
• ERSÖZ, Halis Yunus (2011) Sosyal Politikada Yerelleşme, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul.
• ERSÖZ, Selva (1996) “İnternet ve Demokrasi için Gelecek Senaryoları”, www.inet-tr.org.tr/inetconf10/bildiri/14.doc, 25.09.2010.
• FAYARD, Anne-Laure (2010) “Researching Multidisciplinary Research: Q&A With Professor Fayard”, http://www.poly.edu/news, 02011.
• GEYMEN, Abdurrahman - Karaş İsmail R. (2006) “Yerel Yönetimlere Yönelik E-Belediye Uygulamaları”, 4. Coğrafya Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, 13-16 Eylül 2006, Fatih Üniversitesi, İstanbul.
• GIDDENS, Anthony (2008) Sosyoloji, Hazırlayan Güzel, Cemal, Kırmızı Yayınları, İstanbul.
• GÖKER, Aykut (2001) “Bilim ve Teknoloji Politikalarına Giriş İçin ‘Enformasyon Toplumu’ Üzerine Kavramsal Bir Yaklaşım Denemesi”, http://www.inovasyon.org/pdf/AYK.Mulkiye.Der.Ag.01.pdf, 02011.
• GÜNAY, Emine Nur (2010) “Socio-economic Sciences and Humanities Potential in Other FP7 Thematic Areas, Result from the Policy Dialoque Meeting”, www.platonplus.net, 09.08.2011.
• HEMDEN, H. Burçin – Hemden, Rıfkı (2005) “Yerel Yönetimlerin Hizmet Sunumlarındaki Değişim ve E-Belediyecilik”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, www.E-Sosder.Com, Cilt 4 S.14, s. 48-66, 2011.
• HORTON, Paul B. – Hunt, Chester L. (1987) Sociology, McGraw-Hill International, Singapore. http://atomiumculture.eu/, “European Research and Atomium Culture”, 11.10.2011. http://www.e-kent.com.tr/tarihce.aspx, 02.03.2011. http://www.esri.com/library/fliers/pdfs/nice-france.pdf A Case Study: The city of Nice, France, 20.09.2010. http://www.pkal.org, 2011. http://www.tns-sofres.com, 11.05.2011.
• İÇLİ, Gönül (2009) Sosyolojiye Giriş, Anı Yayınları, Ankara. 160 161