Gençlerin Dini ve Etnik Kimlik Algısı: Diyarbakır Örneği

Year 2013, Volume: 8 Issue: 2, 117 - 153, 23.07.2014

Mehmet Yanmış , Bayram Kahraman

Abstract

Bu çalışmada öncellikle kimlik kavramının oluşumu, dini ve etnik kimliğin oluşumuna etki eden faktörler, Diyarbakır’ın sosyo-kültürel yapısı ve bu yapıdaki değişim ele alınarak çalışmanın kavramsal çerçevesi ortaya konulmaktadır. Diyarbakırlı gençlerin dini ve etnik kimlik algılarının nasıl şekillendiği ve bu olguların oluşumundaki temel etmenlerin neler olduğu çalışma çerçevesinde ele alınmıştır. Bu kavramsal çerçeve ile desteklenen anket ve katılımlı gözlemler yoluyla veriler toplanmıştır. Araştırmada Diyarbakırlı gençlerin dini ve etnik kimliklerinin nasıl oluştuğu; cinsiyet, ikamet edilen semt/sosyo-ekonomik yapı ve eğitim bağımsız değişkenleriyle ilişkisi tartışılacaktır.

Keywords

Birey, Kimlik, Etnisite, Etnik Kimlik, Dini Kimlik.

Young People’s Perception of Religious and Ethnic Identity: The Case of Diyarbakır

Abstract

This study presents a conceptual framework which primarily focuses on the formation of the concept of identity, the factors affecting the formation of religious and ethnic identity and the socio-cultural structure in Diyarbakır, by considering changes in this structure. How young people’s perceptions of religious and ethnic identity in Diyarbakır are shaped and the main factors in the formation of these phenomena are dealt with within this framework. Data were collected through the survey supported by this conceptual framework and participant observations. This study discusses how young people’s religious and ethnic identities are formed and the relationships between independent variables such as gender, place of residence, socio-economic structure and education.

Keywords

Individual, Identity, Ethnicity, Ethnic Identity, Religious Identity.

References

• AKGÖNÜL, S. (2010) “Fransa’da Türkiyeli Olmak: Yerel Kimlik, Din ve Etnisite” R. Ö.-P.-N. Altuntaş içinde, Türkiye’de Kesişen-Çatışan Dinsel ve Etnik Kimlikler (s. 177-191). İst: Say.
• AKŞİT, B, Şentürk, Recep, Küçükural, Önder & Cengiz, Kurtuluş (2012) Türkiye’de Dindarlık. İstanbul, İletişim yayınları.
• ALTUNTAŞ, N. (2010) “Çoklu Kimlik Algısında Taşıyıcı ve Tamamlayıcı Bir Kimlik Olarak İslam: Almanya Örneği” R. Ö.-P.-N. Altuntaş içinde, Türkiye’de Kesişen-Çatışan Dinsel ve Etnik Kimlikler (s. 193224). İstanbul, Say yaınları.
• ANDERSON, B. (2011) Hayali Cemaatler- Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması. (İ. Savaşır, Çev.) İstanbul, Metis Yayınları.
• ANDERSON, B. (2012) “Milli Bilincin Kaynakları”. M. Türköne içinde, Milletler ve Milliyetçilik (s. 97-105). İstanbul, Etkileşim yayınları.
• APPADURAİ, A. (2002) Disjuncture and Difference in the Global Cultural Economy. Minneapolis: University Of Minnesota Press.
• BAĞLI, Mazhar & Binici, Abdulkadir (2005) Kentleşme Tarihi ve Diyarbakır Kentsel Gelişimi. Diyarbakır: Bilim Adamı.
• BİLGİN, V. (2009) Bizi Kuşatan Toplum- Sosyolojiye Giri,. İstanbul, Düşünce yayınları.
• BOZAN, O. (2012) Diyarbakır Vilayetinde Ermeniler ve Ermeni Olayları. Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi, SBE. Tarih Ana Bilim Dalı.
• CASTELLS, M. (2010) The Power Of Identity. West Sussex: WıleyBlackwell.
• CHAMBERS, I. (2005) Göç, Kültür, Kimlik. (İ. Türkmen, & M. Beşikçi, Çev.) İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
• ÇAĞLAYAN, H. (2011) Analar, Yoldaşlar, Tanrıçalar-Kürt Hareketinde Kadınlar ve Kadın Kimliğinin Oluşum, İstanbul, İletişim.
• DANİŞMENT, İsmail H. (2012) Milletlerin Tarifindeki İhtilaflar. M. Türköne içinde, Milletler ve Milliyetçilikler (s. 319-326). İstanbul, Etkileşim yayınları.
• DAVİE, G. (2005) Modern Avrupa’da Din. (A. Demirci, Çev.) İstanbul, Küre yayınları.
• DURKHEIM, E. (2003) Sosyolojik Yöntemin Kuralları, İstanbul, Bordo-Siyah yayınları.
• DURKHEİM, E. (2006) Toplumsal İşbölümü. (Ö. Ozankaya, Çev.) İstanbul, Cem yayınları.
• EFFENEY, E. (2009) The “Kürdish Question In Turkey From The Perspectives Of Kürdish University Students. Ank: METU, Yükseklisans Tezi.
• EPSTEIN, Arnold L. (1978) Ethos and İdentity- Three Studies in Ethnicity. London: Tavistock.
• ERGİL, D. (2010) Kürtleri Anlamak. İstanbul, Timaş yayınları.
• GANS, Herbert J. (2005) Popüler Kültür ve Yüksek Kültür. (Emine O. İncirlioğlu, Çev.) İst: YKY Yay.
• GELLNER, E. (2012) Millet Nedir? M. Türköne içinde, Milletler ve Milliyetçilikler (s. 83-93). İst: Etkileşim.
• GELLNER, E. (1964) Thought and Change. London: Weidenfeld and Nicolson.
• GELLNER, E. (2008) Uluslar ve Ulusçuluk. (G. G. Özdoğan, & B. E. Behar, Çev.) İst: Hil.
• GLOCK, Charles Y. (1998) “Dindarlığın Boyutları Üzerine”. Y. Aktay, & M. Köktaş içinde, Din Sosyolojisi (s. 252-270). Ankara, Vadi yayınları.
• GÖLE, N. (2012). Seküler ve Dinsel: Aşınan Sınırlar. (E. Ünal, Çev.) İst: Metis.
• JWAIDEH, W. (2012) Kürt Milliyetçiliğinin Tarihi- Kökenleri ve Gelişimi. (İ. Çekem & A. Duman, Çev.). İstanbul, İletişim yayınları.
• KAYALI, K. (2007) Türkiye’de Kültür Sosyolojisi Yapmanın Açmazları Üzerine Bazı Düşünceler. K.-D. N. Alver içinde, Kültür Sosyolojisi (s. 173-184). Ank.: Hece Yay.
• KESER, İ. (2011) Göç ve Zor- Diyarbakır Örneğinde Göç ve Zorunlu Göç. Ankara, Ütopya yayınları .
• KOHN, H. (2012) Milliyetçilik Fikri. M. Türköne içinde, Milletler ve Milliyetçilikler (s. 129-145). İst: Etkileşim.
• KONGAR, E. (1972) Toplumsal Değişm,. Ankara, Bilgi yayın evi.
• KÖSE, A. (2002) Sekülerizm Sorgulanıyor, İstanbul, Ufuk yayınları.
• KREYENBROEK, P. Ve Allison Christine (2003) Kürt Kimliği ve Kültür, İstanbul, Avesta.
• KULA, M. Naci (2001). Kimlik ve Din, İstanbul, Ayışığı yayınları.
• KURT, A. (2012). Din Sosyolojisi. İst: Sentez.
• KUTLAY, N. (2012). Kürt Kimliğinin Oluşum Süreci. Ank: Dipnot.
• MARSHALL, G. (1999) Sosyoloji Sözlüğ. (O. Akınhay, & D. Kömürcü, Çev.) Ank: Bilim ve Sanat Yayınları.
• MATUR, B. (2011) Dağın Ardına Bakmak, İstanbul, Timaş yayınları.
• MAZLUMDER. (2004) Boşaltılan yerleşim birimleri nedeniyle göç eden yurttaşlarımızın sorunları ve alınması gereken tedbirler. Erişim: 2012,.
• ÖZCAN, Z. (2012) İnsan ve Toplum Bilimleri 2- Epistemolojik ve Kavramsal Sınırlar. Ank: Birleşik.
• ÖZENSEL, E. (2007) Kültürün Popülerleşen Bir Alanı: Popüler Kültür. K. Alver, & N. Doğan içinde, Kültür Sosyolojisi (s. 261-277). Ankara, Hece Yayınları.
• PEEK, L. (2005) Becoming Muslim: The Development of a Religious İdentıty. Sociology of Religion (66/3), 215-242.
• RENAN, E. (2012) Millet Nedir” M. Türköne içinde, Milletler ve Milliyetçilikler (s. 43-57). İstanbul, Etkileşim.
• SAMUR, H. (2011) Avrupalılaşma süreci ve Kürtler. Adana, Nobel yayınları.
• SLATTERY, M. (2010) Sosyolojide Temel Fikirler. (Ü. Tatlıcan, & G. Demiriz, Çev.) İstanbul, Sentez Yayınları.
• SMİTH, Anthony D. (2012) “Milletin Savunusu”. M. Türköne içinde, Milletler ve Milliyetçilikler (s. 69-81). İst: Etkileşim.
• SPENCER, H. (2010) “Kalkınmanın Yasası ve Nedeni”. H. Spencer, & A. Alatlı (Dü.) içinde, Batı’ya Yön Veren Metinler (Cilt III, s. 11701175). İst: Melisa.
• SWINGEWOOD, A. (1991) Sosyolojik Düşünmenin Kısa Tarihi. (O. Akınhay, Çev.) Ank: Bilim ve Sanat.
• TAN, A. (2009) Kürt Sorunu. İst: Timaş.
• TARNAS, R. (2012) Batı Düşüncesi Tarihi I. İst: Külliyat.
• TEKELİ, İ. (2011) Göç ve Ötesi. İstanbul, Tarih Vakfı Yurt.
• TÜRKDOĞAN, O. (2012) Güneydoğu Halkları: Zazalar-Kürtler ve Kimlik Yapıları. İkibinyirmiüç (129), 4-11.
• TÜRKDOĞAN, Orhan (2010) Türk Toplumunda Zazalar ve Kürtler. İst: Timaş.
• TUİK (2012). http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul erişim:21.4.2013.
• TÜRKÖNE, M. (2012). Milletler ve Milliyetçilikler. İstanbul, Etkileşim yayınları.
• Watson, Hugh S. (2012). Milliyetçilik ve Çok Milletli İmparatorluklar. M. Türköne içinde, Milletler ve Milliyetçilikler (s. 149-164). İstanbul, Etkileşim yayınları.
• WEBER, M. (2012) Millet. M. Türköne içinde, Milletler ve Millliyetçilik (s. 59-68). İst: Etkileşim.
• YANMIŞ, M. (2012) Diyarbakır’da Mevlid Geleneği ve Bazı İller ile Karşılaştırmalı Bir Analiz. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , XXI (1), 115-133.
• YANMIŞ, M. ve Kahraman, Bayram (2012) “Sosyal Hareketlerin Etkisiyle Dönüşen Şehir Hayatında Gençlerin Değerleri: Diyarbakır Örneği” II.Uluslararası Değerler ve Eğitimi Sempozyumu 16-18 Kasım 2012, Değerler Eğitim Merkezi, İstanbul.
• YELKEN, R. (2007) Kültür Endüstrisini Yeniden Tartışmak Ya Da Popüler Kültürle Hesaplaşmak. K. Alver, & N. Doğan içinde, Kültür Sosyolojisi (s. 237-260). Ank: Hece Yay.
• YÜKSEL, M. (1993) Kürdistan’da Değişim Süreci. Ankara, Sor Yayınları.