Sosyal medyadaki gerçeklik inşası karşısında bireyin kendini konumlandırması

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 12, 1 - 15, 30.10.2021

Uğur Keskin

Öz

oluşumu üzerinde belirleyici rol üstlenen unsurlar üzerinde durmaktır. Teknoloji tabanlı bir ağ yapılanması olan sosyal medya mecraları, işleyişlerini hem günümüz dünyasının gerçeklikleri hem de hizmet ettikleri kendi anlayışları ekseninde biçimlendirmeye çalışmaktadır. İnşacı izlenim uyandıran bu tür kitlesel mecralar, başvurdukları dil ve görsellik vasıtasıyla arzu ettikleri yöndeki birtakım gerçeklik görüntülerini ortaya koyabilmektedir. Makalenin amacı bağlamında “Sosyal medya, anlatı içerikleri yoluyla gerçekliği yönlendirilmiş biçimde mi servis etmektedir ve bu durum, yapılanma yaklaşımı ile uyumlu mudur?” soruları irdelenmeye çalışılmıştır. Anlatıya dayalı sosyal medya içerikleri, kitlelerin inşası ve gerçeklikleri servis etme biçimleri ekseninde değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. Makale, ilgili literatürün incelemesi çerçevesindeki teorik açıklama metoduyla kaleme alınmıştır. Odaklanılan inceleme sonucunda, sosyal medya kullanıcıları ile, söz konusu kullanımın sağlayıcılarının karşılıklı etkileşimine bağlı olarak uzun vadede birbirlerini yansıtacak bir yakınsama içine girebileceği ve ancak fütürist yazarların öngörülerine benzer birtakım sosyal gerçekliklerin ortaya çıkabileceği, bu yöndeki söylemlerin ise yapılanmacı yaklaşım ile çelişmediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Yapılanma Yaklaşımı, Gerçeklik İnşası

Kaynakça

• Bedük, Aykut (2012) Karşılaştırmalı İşletme-Yönetim Terimleri Sözlüğü, Ankara: Nobel Yayınları.
• Berger, Peter L. ve Luckmann, Thomas (1967) The Social Construction of Reality, New York: Doubleday.
• Binark, Mutlu (2017) Algoritmaların Yarattığı Yankı Odalarında Siyasal Katılımın Olanak/Sızlı/ğı. Varlık Dergisi, (1317), 19-23.
• Bolt, Roelf (2017) Yalancılar ve Sahtekârlar Ansiklopedisi, Çev. Tevfik Uyar. İstanbul: Domingo Yayıncılık.
• Bourdieu, Pierre (2018) Bilimin Toplumsal Kullanımları Bilimsel Alanın Klinik Bir Sosyolojisi İçin, Çev. Levent Ünsaldı. Ankara: Heretik Yayınları.
• Bozkurt, Aras (2016) Öğrenme Analitiği: E-Öğrenme, Büyük Veri ve Bireyselleştirilmiş Öğrenme. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 2(4), 55-81.
• Chandler, Alfred D. Jr (1962) Strategy and Structure: Chapters in the History of the American Industrial Enterprise, Cambridge, MA: MIT Press.
• Cinelli, Matteo, Morales, Gianmarco De Francisci, Galeazzi, Alessandro, Quattrociocchi, Walter ve Starnini, Michele (2020) Echo Chambers on Social Media: A comparative analysis. arXiv:2004.09603v1
• Comte, Auguste (2003) Pozitif Felsefeye Giriş, Çev. Süleyman Sarı. Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
• Creswell, John W. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni, Çeviri editörleri Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Dekens, Olivier (2017) Yapısalcılık, Çev. Atakan Altınörs. İstanbul: Bilge Yayıncılık.
• Doğan, Özlem (2006) Kavram ve Düşünce Tarihi Çalışmaları, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Drouin, Michelle, Miller, Daniel, Wehle, Shaun M. J. ve Hernandez, Elisa (2016) Why Do People Lie Online? “Because Everyone Lies on the Internet”. Computers in Human Behavior, 64, 134-142. doi:10.1016/j.chb.2016.06.052.
• Fay, Brain (2005) Çağdaş Sosyal Bilimler Felsefesi, Çev. İsmail Türkmen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fisher, John G. (1998) Kıyaslama (Benchmarking) Yoluyla Performans Nasıl Artırılır, Çev. Ahmet Ünver. İstanbul: Rota Yayınları.
• Foucault, Michel (2019) Bu Bir Pipo Değildir, Çev. Selahattin Hilav. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Fromm, Erich (1997) Yeni Bir İnsan Yeni Bir Toplum, Çev. Necla Arat. İstanbul: Say Yayınları.
• Giddens, Anthony (1984) The Constitution of Society, Berkeley: University of California Press.
• Giddens, Anthony ve Sutton, Philip W. (2020) Sosyolojide Temel Kavramlar, Çev. Ali Esgin. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Güven, Ahmet (2020) Hakikatin Yitimi Olarak Post-Truth: Bir Kavramsallaştırma Denemesi. İnsan ve İnsan, 7 (23), 20-36.
• Habermas, Jurgen (2001) İletişimsel Eylem Kuramı, Çev. Mustafa Tüzel. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Hariri, (2012) Makamat, Çev. Sabri Sevsevil. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Hegel, Georg Wilhelm Friedrich (2011) Tarih Felsefesi-4 Germantik Dünya, Çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi.
• Hirsch, Paul M. ve Lounsbury, Michael (1997) Ending the Family Quarrel: Toward a Reconciliation of Old and New İnstitutionalisms. American Behavioral Scientist, 40(4), 406-418.
• Holiday, Ryan (2012) İnan Bana Yalan Söylüyorum, Çev. Nadir Özata. İstanbul: Mediacat Yayınevi.
• İTTD, (İnsan Toplum ve Teknoloji Derneği) Üniversite öğrencilerinin sosyal ağlarda sahte hesap kullanım eğilimi araştırma projesi (2016). Erişim adresi: http://docplayer.biz.tr/19310541-Universite-ogrencilerinin-sosyal-aglardasahte-hesap-kullanim-egilimi-arastirma-projesi.html.
• Keyes, Ralph (2017) Hakikat Sonrası Çağ - Günümüz Dünyasında Yalancılık ve Aldatma, Çev. D. Özçetin. İzmir: Tudem Yayın Grubu.
• Keyman, Fuat (2009) Sistem Kurucu ve Sistem Dönüştürücü Bir Toplumsal Gerçeklik Olarak Kültürel Kimlik Olgusunu Yeniden Düşünmek, Der. Gönül Pultar. Kimlikler Lütfen, ss. 50-59. Ankara: ODTÜ Yayınları.
• Kierkegaard, Soren (2017a) Meseller, Çev. Osman Çamakçı. İstanbul: Pinhan Yayınları.
• Kierkegaard, Soren (2017b) Şimdiki Çağ: Başkaldırının Ölümü Üzerine, Çev. Bülent Tokdemir. İstanbul: Paris Yayınları.
• Kierkegaard, Soren (2020) Korku ve Titreme, Çev. İsmail Yerguz. İstanbul: Say Yayınları.
• Lyotard, Jean-François (2016) Niçin Felsefe Yaparız?, Çev. Kurtuluş Dinçer. Ankara: Pharmakon Yayınevi.
• Pariser, Eli (2011) The Filter Bubble: What The Internet is Hiding from You, New York: Penguin Press.
• Tatar, Burhanettin (2014) Din, İlim ve Sanatta Hermenötik, Ankara: İSAM Yayıncılık.
• Terzi, Âdem (2020) Post-Truth Kavramı ve Türkçe Karşılıkları Üzerine. Türk Dili, 820, 80-86.
• Vural, Nazmi Ekin ve Sütçü, Cem Sefa (2019) Çevrimiçi Gazetelerde Ziyaretçi Trafiği ve Ziyaretçi Süresini Artırmaya Yönelik Metotlar. Yeni Düşünceler, 11, 19-34.
• Whitty, Monica Therese (2002) Liar, Liar! An Examination of How Open, Supportive and Honest People are in Chat Rooms. Computers in Human Behavior, 18, 343-352. http:// dx.doi.org/10.1016/S0747-5632(01)00059-0.
• Wittgenstein, Ludwig (2016) Tractatus Logico-Philosophicus, Çev. Oruç Aruoba. İstanbul: Metis Yayınları.
• Wittgenstein, Ludwig (2017) Felsefi Soruşturmalar, Çev. Haluk Barışcan. İstanbul: Metis Yayınları.