Masterchef Türkiye Yarışmasının Kullanımlar Doyumlar Yaklaşımı Çerçevesinde Sosyal Medya Üzerinden İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 13, 33 - 39, 30.04.2022

Selma Kasım

Öz

Bireyler bazı gereksinimlerini karşılamak için kitle iletişim araçlarına yönelmektedirler. Elihu Katz, kullanımlar ve doyumlar kuramında insanların medya ile ne yaptığıyla ilgilenerek oluşan gereksinimlerle ve sonucunda ulaşılan doyum kavramlarına ulaşmaktadır. Bu çalışmada kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde Masterchef yarışma programı yarışmanın resmi İnstagram sayfalasındaki izleyici yorumları söylem analizi yöntemiyle incelenmiştir. Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde yapılan araştırmada bireyler kitle iletişim araçlarını bilgilenme ve eğitim, medya içeriklerinin sunduğu karakterlerle özdeşleşme, sosyal etkileşim, bir topluluğa aidiyet duygusu, gündelik yaşamın stresinden uzaklaşma veya basitçe eğlenme gibi çeşitli amaçlar doğrultusunda kullanabilmektedirler.
Çalışma ile kullanımlar ve doyumlar yaklaşımının günümüzdeki etkisi araştırılmaya çalışılmıştır. Çalışma izleyicilerin yarışma programından haz, doyum aldığını ve kişisel ihtiyaçlarını tatmin ettiği varsayımı ile sosyal medyada yapılan izleyici yorumları üzerinden yürütülmüştür. Sonucunda, yarışma programı izleyicisinin desteklediği yarışmacının kazanmasıyla heyecan duyması, kaybetmesiyle üzülüp nefretini kusarak rahatlaması, herhangi bir yarışmacıyı tutma ve rekabet duygusuyla hareket ederek tam da kuramın dediği hissi duyduğu saptanmıştır. Ayrıca kullanımlar ve doyumlar kuramının mantığında yatan, izleyicinin gereksinimlerine medya vasıtasıyla doyum sağlaması durumu bu çalışmada televizyon ile eğlenceli vakit geçirme ve günlük hayatın sıkıntısından uzaklaşma düşüncesini bir kez daha desteklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kullanımlar ve Doyumlar Kuramı, Televizyon, Sosyal Medya, Masterchef

Kaynakça

• Erdoğan, İrfan; Korkmaz Alemdar (2005). Ötekikuram Kitle İletişim Kuram ve Araştırmalarının Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi. Ankara: Erk Yayınları.
• Fiske, John (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.