FROM BIRDWATCHING TO SCIENTIFIC ILLUSTRATION: ORNITHOLOGICAL ILLUSTRATIONS

Year 2025, Volume: 19 Issue: 36, 381 - 417, 30.07.2025

Aylin Güngör

https://doi.org/10.48069/akdenizsanat.1668879

Abstract

Birds are the most important creatures of the ecological balance on which the most scientific and artistic research is conducted in nature. Historically, archaeological findings have proven that primitive people in ancient times primarily pursued the curiosity of flying by observing birds. Thus, people's curiosity in birds, together with interdisciplinary hybridization; paved the way for the birth of ornithology as a science of birds, from bird watching to researching all kinds of biological processes, determining species distributions and understanding migration dynamics. In the following process, illustrations based on visual data, which include scientific drawings of birds, were called ornithology illustrations.

Bird watching, which aims to investigate the different ecosystems and biological integration of birds worldwide as a faunistic, has reached the present day by undergoing visual change with the influence of many fields from printing arts to graphic design, together with the power of ornithology illustrations. Therefore, the research primarily aims to explain the journey of graphic representations of birds in history as a design medium, from bird watching to scientific illustration, by addressing it in the triangle of America, England and Turkey. Afterwards, it aimed to understand how the visual features of birds establish a balance in ornithology illustrations as an aesthetic value in terms of scientific and artistic aspects. Within the scope of the research, ornithology illustrations made in the “Hüma: Artificial Intelligence Supported Scientific Illustration Exhibition” were examined and it was concluded that the illustrations produced by artificial intelligence can be referred to through the concept of “transformed visual” in the context of embedded theory. In the light of all this information, it was determined that ornithology illustrations are accepted as a scientific discipline worldwide, but in Turkey, it is still a hobby and does not receive sufficient attention.

Keywords

Ornithologic Illustration , Scientific Illustration , Grounded Theory , Artifical Intelligence , Transformed Visual

KUŞ GÖZLEMCİLİĞİNDEN BİLİMSEL RESİMLEMEYE: ORNİTOLOJİ İLLÜSTRASYONLARI

Abstract

Kuşlar, doğada üzerine en çok bilimsel ve sanatsal araştırma yapılan ekolojik dengenin en önemli canlılarıdır. Tarihsel olarak geçmişe bakıldığında da eski çağlarda ilkel insanların, öncelikle kuşları gözlemleyerek uçma merakı üzerine gittikleri arkeolojik buluntularda kanıtlanmıştır. Böylelikle insanların kuşlara olan merakı, disiplinler arası melezleşmeyle birlikte; kuş gözlemciliğinden her türlü biyolojik süreçlerini araştırmaya, tür dağılımlarını belirlemeye ve göç dinamiklerini anlama açısından bir kuş bilimi olarak ornitolojinin doğuşuna zemin hazırlamıştır. Bundan sonraki süreçte ise kuşların bilimsel çizimlerinin yer aldığı görsel verilere dayalı resimlemelere de ornitoloji illüstrasyonları denilmiştir.

Faunistik olarak dünya çapında kuşların farklı ekosistemlerinin ve biyolojik entegrasyonunun araştırılmasını amaçlayan kuş gözlemciliği, ornitoloji illüstrasyonlarının gücüyle birlikte baskı sanatlarından grafik tasarıma kadar pek çok alanın etkisiyle görsel değişim geçirerek günümüze ulaşmıştır. Bu yüzden araştırma öncelikle, kuşların bir tasarım medyumu olarak tarihteki grafiksel temsillerinin kuş gözlemciliğinden bilimsel illüstrasyona uzanan yolculuğunu Amerika, İngiltere ve Türkiye üçgeninde ele alarak anlatmayı amaçlamaktadır. Sonrasında ise bilimsel ve sanatsal açıdan kuşların görünüm özelliklerinin estetik bir değer olarak ornitoloji illüstrasyonlarında nasıl bir denge kurduğunu anlamayı hedeflemiştir. Araştırma kapsamında “Hüma: Yapay Zekâ Destekli Bilimsel İllüstrasyon Sergisinde” gerçekleştirilen ornitoloji illüstrasyonları incelenerek, yapay zekâ tarafından üretilen illüstrasyonlara gömülü teori bağlamında “dönüşmüş görsel” kavramı üzerinden atıfta bulunulabileceği sonucuna varılmıştır. Tüm bu bilgiler ışığında ornitoloji illüstrasyonlarının dünya çapında bilimsel bir disiplin olarak kabul gördüğü, Türkiye’de ise hâlâ bir hobi niteliğinde kalarak yeterli ilgiyi görmediği tespit edilmiştir.

Keywords

Ornitolojik İllüstrasyon , Bilimsel Resimleme , Gömülü Teori , Yapay Zekâ , Dönüşmüş Görsel.

References

• Abbot, S. (2016). 19th century bird illustration. American Federation of Aviculture Watchbird Magazine, 43(3), 17-23.
• Aksakal, N. ve Kırkaya, İ. (2013). Gömülü Teori: Spor Bilimlerinde Kullanılabilriliği. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 1-10.
• Atan, U. (2013). Grafik İllüstrasyon olarak Minyatür. Akdeniz Sanat Dergisi, 6(11), 23-33.
• Baigre, B. S. (1996). Picturing Knowledge: Historical and Philosophical Problems Concerning the Use of Art in Science. Canada: University of Toronto Press.
• Ball, S. C. (1942). Exhibition of Bird Book. The Yale University Library Gazette, 17(1), 6-13.
• Battalio, J. T. (1994). The professionalisation of a science: Rhetoric and the evolution of expertise in ornithological discourse. (Doktora Tezi). Texas A&M University, Texas.
• Bircham, P. (2007). A History of Ornithology. UK: Harpercollins Pub. Ltd.
• Brikhead, T. R. ve Charmantier, I. (2009). History of Ornithology. John Wiley Online Library, 1-8.
• Bulduk Türkmen, B. (2021). Bilim ile Sanatın İş Birliği Üzerine Bilimsel İllüstrasyon: Leonardo Da Vinci İncelemeleri. SDÜ Arte Dergisi, 14(28), 1-31.
• Bulduklu, Y. (2019). Eleştirel Çalışmalarda Nitel Araştırma Yöntemi Olarak Gömülü Teori. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, 1(1), 1-14.
• Cervino, C., Correia, F. Ve Alcaraz, M. (2015). Scientific İllustration-an dispensible tool for knowledge trasnmission, Proceedings of the 3rd International Conference of Illustration and Animation, 261-277.
• Charmaz, K. (2015). Gömülü Teori Yapılandırması Nitel Analiz Uygulama Rehberi. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
• Clench, M. H. (1991). The Importance of Contributions by Amateurs to American Ornithology: A Story History. Bird Observer, 19(2), 67-74.
• Çelik, H. ve Ekşi, H. (2018). Nitel Desenler: Gömülü Teori. İstanbul: Edam Yayınları.
• Dizdaroğlu, D. E., Sinav, L., Şahin, D. ve Boyla, K. A. (2017). Filling the gap: the fist Breeding Bird Atlas of Turkey. VOGELWELT, 137, 29-32.
• Drake, B. (2020). Pigeon Vision: Exploring İllustrative Process. (Master Thesis). Aalto University, Finland.
• Ebird, (2015). ekuşbank Başlarken, Erişim adresi: https://ebird.org/region/TR/post/baslarken.
• Ergen, İ. (2022). Yapay Zekâ ile Gelişen Tasarım. İstanbul: Efe Akademi Yayınları.
• Ergene, S. (1945). Türkiyenin Kuşları. İstanbul: Kenan Matbaası.
• Escardo, A. ve Wiedemann, J. (2022). Science Illustration: A History of Visual Knowledge from the 15th Century to Today. Germany: Taschen.
• Ford, B. J. (2003). Scientific Illustration In The Eighteenth Century. R. Porter (Ed.), The Cambridge History of Science (pp. 1-20) içinde. UK: Cambridge University Press.
• Gill, F. B. ve Prum, R. O. (2019). Ornithology. New York: W. H. Freeman and Company.
• Glaser, B. G. ve Strauss, A. (1967). The discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. Chicago: Aldine Publishing.
• Güngör, A. (2024). Tasarım yoluyla araştırma bağlamında grafik tasarım açısından kuş cenneti milli parkına bakmak. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(52), 359-386.
• İsfendiyaroğlu, S. (2022). Bir Osmanlı Geleceği: Yırtıcı kuşlarla Avlanmak. T. Özgür ve Ö. Türkdoğan (Ed.), İstanbulun Kuşları (s.84-87) içinde. İstanbul: İstanbul Kültür ve Sanat Ürünleri A.Ş.
• Kalaycıoğulları, İ. (2017). İbrahim Mütefferrika ve Yeni Astronomi. Dört Öge, 12(1), 187-220.
• Karaata, E. (2018). Nazan Erkmen İllüstrasyonlarında Anadolu ve Mezopotamya Sanatının Etkisi. International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art, 3(4), 33-48.
• Karataş, A. (2022). İstanbul’un 500 Yıllık Kuş Tarihi: Gökyüzüne bakmak. T. Özgür ve Ö. Türkdoğan (Ed.), İstanbul Kuşları (s. 34-45) içinde. İstanbul: İstanbul Kültür ve Sanat Ürünleri A.Ş.
• Kınık, M. ve Topaklı, A. (2012). Levni Minyatürlerinde İllüstrasyon. Akdeniz Sanat Dergisi, 5(10), 71-85.
• Kirwan, G. M., Boyla, K. A., Castell, P., Demirci, B., Özen, M., Welch, H., ve Marlow, T. (2008). The Birds of Turkey. UK: Christopher Helm Press.
• Kiziroğlu, İ. (2023). Türkiye Kuş Bilimi (ornitoloji) tarihi ve kuş (ornis) çeşitliliği. M. E. Aydın ve N. Sivri (Ed.), Türkiye Bilimler Akademisi Biyoçeşitlilik ve Ekosistemler (s. 31-85) içinde. Ankara: TÜBA Yayınları.
• Kozak, M. (2018). Bilimsel Araştırma: Tasarım, Yazım ve Yayın Teknikleri. İstanbul: Detay Yayıncılık.
• Malsbury, E. (2020, Aralık). How We Lifted Flight from Bird Evolution. Erişim adresi: https://www.smithsonianmag.com/blogs/national-museum-of-natural-history/2020/12/17/how-we-lifted-flight-bird-evolution/.
• Mayr, E. (1984). The Contributions of Ornithology to Biology. BioScience, 34(4), 250-255.
• Mazzone, M. ve Elgammal, A. (2021). Sanat, Yaratıcılık ve Yapay Zekânın Potansiyeli. F. Zegin ve B. Kapır (Ed.), Yapay Zekâ ve medya (s. 311-327) içinde. İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Macdonald, H. (2002). What makes you a scientist is the way you look at things: ornithology and the observer 1930-1955. Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences, 33(1), 53-77.
• Mcnamara, C. (2014). In the Image of God: John Comenius and the First Children’s Picture Book. Erşim adresi: https://publicdomainreview.org/essay/in-the-image-of-god-john-comenius-and-the-first-children-s-picture-book/ .
• Online Etymology Dictionary, (2025). Ornithology(n.). Erişim Linki: https://www.etymonline.com/word/ornithology .
• Özçelik, M. F. ve Aydemir, G. O. (1994). Kuş gözlemciliği. Ankara: Tübitak Yayınları.
• Parkers, K. C. (1993). Reviewed Work: Masterpieces of Bird Art: 700 Years of Ornithological Illustration by Roger F. Pasquier, John Farrand, Jr. Roger Tory Peterson. The Wilson Bulletin, 105 (1), 202-205.
• Partridge, L. D. (1996). Audubon ABD the Tradition of Ornithological illustration. Huntington Library Quarterly, 59(2/3), 269-301.
• Per, E. ve Uzuner, H. (2020). Türkiye’de Ornitoloji Alanındaki Lisansüstü Tezler Üzerine İlk Değerlendirme. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 10(2), 242-252.
• Roylance, D. R. (1977). Art and Ornithology: A Note on Exhibitions. The Yale University Library Gazette, Vol.52, No. 1, 30-32.
• Roylance, D. (1981). Graphic Arts in America 1670-1900. The Princeton University Library Chronicle, 42(2), 83-103.
• Srivastav, S., Gadhvi, M. A. ve Arvind, G. (2022). Scientific illustration made easy: A primer for prospective authors. Indian Journal of Physiology and Pharmacy, 66(3), 218-2020.
• Stresemann, E. (1975). Ornithology from Aristotle to the Present. USA: Harvard University Press.
• Şener, E. (2019). Gömülü Teori Yaklaşımının Yönetim Araştırmalarında Kullanımı. Nitel Sosyal Bilimler, 1(1), 22-27.
• Thimann, M. (2015). Image and Objectivity in Early Modern Ornithology. II Nature between Art and Science, Münich, 241-249.
• Wigan, M. (2009). Görsel İllüstrasyon Sözlüğü. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Wikipedia, (2025a). Birdwatching. Erişim Adresi: https://en-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Birdwatching?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=wa
• Wikipedia, (2025b). Roger Terry Peterson. Erişim Adresi: https://en.wikipedia.org/wiki/Roger_Tory_Peterson
• Wikipedia, (2025c). Curiosity of cabinets. Erişim Adresi: https://en-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Cabinet_of_curiosities?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=tc
• Wilkinson, R. H. (2016). Eski Mısır’ın Bütün Tanrı ve Tanrıçaları. İstanbul: Alfa Yayınları.
• William, E. D. (1992). Book Review: Masterpieces of Bird Art: 700 Years of Ornithological İllustration”. Bird Observer, 20(6), 323-325.
• Yiğit, N., Saygılı, F., Çolak, E., Sözen, M., ve Karataş, A. (2008). Ornitoloji ders notları. Ankara: Ümit Ofset Matbaası.
• Zengin, F. ve Kapır, B. (2020). Yapay Zeka ve Medya. İstanbul: Doruk Yayınları.
• Zurita, A. R. (2016). The Evolution and Influence of Art in Scientific Illustration. (Bard Undergraduate Senior Projects). Bard College, New York.