Opinions of Social Studies Teacher Candidates Regarding Professional Acceptance within the Scope of Teaching Practice Course

Year 2025, Volume: 7 Issue: 2, 174 - 197, 30.09.2025

Ali Meydan , Tahsin Yıldırım , Güven Kemerkaya

https://doi.org/10.38151/akef.2025.156

Abstract

This study aims to examine the views of social studies teacher candidates regarding professional acceptance in the teaching practice course. The research was conducted using the phenomenology design, one of the qualitative research methods. The data for the study were obtained through focus group interviews. The study group of the research consists of 15 teacher candidates who are studying in the social studies teaching department of the education faculty at two state universities located in the Central Anatolia Region, and who were selected through criterion sampling, one of the purposive sampling methods. The obtained data were analyzed using content analysis method and presented in the form of themes, codes, frequencies, and direct quotations. The research results revealed that teacher candidates gained positive experiences during the teaching practice process, such as communicating with students, maintaining lesson and classroom control, getting to know students, and gaining teaching experience. It was found that teacher candidates felt like teachers in some situations but not in others. It was determined that teacher candidates tried methods such as communicating with students, being prepared for lessons, communicating with parents, maintaining classroom management, addressing students by their names, and conducting lessons with activities to reflect their teaching role and gain acceptance. Teacher candidates expressed that their professional acceptance status affected their self-confidence, teaching methods, and motivation towards the teaching profession. According to the study findings, it is suggested that the teaching practice process should be developed as an application model that includes not only in-class experiences but also interactions with school culture, school administration, and student parents. It can be said that considering these aspects in teacher training programs will positively affect the professional acceptance status of teacher candidates.

Keywords

Social Studies Education , Teacher Candidate , Teaching Practice , Professional Acceptance.

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulaması Dersi Kapsamında Mesleki Kabul Görmeye İlişkin Görüşleri

Abstract

Bu araştırmada, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersinde mesleki kabul görmeye yönelik görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim deseniyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri odak grup görüşmesiyle elde edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu İç Anadolu Bölgesinde bulunan iki devlet üniversitesinin eğitim fakültesi sosyal bilgiler öğretmenliği anabilim dalında öğrenim görmekte olan ve amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yolu ile belirlenmiş 15 öğretmen adayı oluşturmaktadır.Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiş ve tema, kod, frekans ve doğrudan alıntılar şeklinde sunulmuştur. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması sürecinde öğrenci ile iletişim kurma, ders ve sınıf hâkimiyeti sağlama, öğrenciyi tanıma ve öğretmenlik deneyimi kazanma gibi olumlu deneyimler elde ettikleri ortaya konmuştur. Öğretmen adaylarının kendilerini bazı durumlarda öğretmen olarak hissettikleri ancak bazı zamanlarda öğretmen olarak hissetmedikleri bulgusuna ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının öğretmenlik rolünü yansıtma ve kabul görme noktasında öğrencilerle iletişim kurmak, derslere hazırlıklı gitmek, velilerle iletişim kurmak, sınıf yönetimini sağlamak, öğrencilere isimleri ile hitap etmek, dersleri etkinliklerle işlemek gibi yöntemler denedikleri belirlenmiştir. Öğretmen adayları mesleki kabul görme durumlarının özgüvenlerini, dersleri işleyiş şekillerini, öğretmenlik mesleğine yönelik motivasyonlarını etkilediğini ifade etmişlerdir. Çalışma bulgularına göre öğretmenlik uygulaması sürecinin sadece sınıf içi deneyimlerle değil, aynı zamanda okul kültürü, okul yönetimi, öğrenci velileri ile etkileşimin sağlanabileceği bir uygulama modeli olarak geliştirilmesi önerilmektedir. Öğretmen yetiştirme programlarında bu hususların dikkate alınmasının öğretmen adaylarının mesleki kabul görme durumlarını olumlu yönde etkileyeceği söylenebilir.

Keywords

Sosyal Bilgiler Eğitimi , Öğretmen Adayı , Öğretmenlik Uygulaması , Mesleki Kabul.

References

• Agiasotelis, E., Dania, A., Karteroliotis, K., & Giossos, Y. (2025). The Impact of Practicum Experiences on Preservice Physical Education Teachers’ Self-Efficacy. Int. J. Phys. Educ. Fit. Sports, 14(2), 20-36. https://doi.org/10.54392/ijpefs2522
• Akgül, P., & Aydoğan, Y. (2024). Öğretmenlik uygulaması dersinin okul öncesi öğretmen adayları ve uygulama okuluna katkılarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(3), 2281-2308. https://doi.org/10.17152/gefad.1442678
• Aslan, M., & Sağlam, M. (2018). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi [Evaluation of teaching practice course according to opinions of student teachers]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 144-162. https://doi.org/10.16986/HUJE.2017030313
• Baştürk, S. (2009). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre incelenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 439-456.
• Bay, D. N., Şeker, P. T. & Alisinanoğlu, F. (2020). Öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 4(1), 1-20.https://doi.org/10.34056/aujef.625497
• Bektaş, M., & Ayvaz, A. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersinden beklentileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 209-232. https://doi.org/10.17860/efd.27551
• Biber, M., Erbay, H. N., & Kirişci, M. (2018). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersine ve öğretmenlik mesleğine yönelik görüşleri. Turkish Studies, 13(4), 117-138. https://www.academia.edu/download/84442081/1724215253_8BiberMahir-vd-egt-117-138.pdf
• Cengiz, C. (2021). Öğretmenlik uygulaması dersinin değerlendirilmesi: Öğretmen adaylarının bakış açısı. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi(39), 48-62.
• Clark, J. S. (2013). “Your credibility could be shot”: Preservice teachers’ thinking about nonfiction graphic novels, curriculum decision making, and professional acceptance. The Social Studies, 104(1), 38-45. https://doi.org/10.1080/00377996.2012.665957
• Coşkun, M. K. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının okul uygulaması dersine yönelik tutumlarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 4(1), 45-61. https://doi.org/10.38015/sbyy.667685
• Creswell, J. W.(2017) Research Design: Qualitative, quantitative and Mixed Methods Approaches (3th. ed.) . Sage Publications
• Çapcıoğlu, F. & Kızılabdullah, Y. (2020). Uygulama öğretmeni ve öğrencilerinin Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretmenlik uygulaması sürecine yönelik görüşleri. Dini Araştırmalar. 23(58):51-78. Din Eğitimi: Beyza Bilgin Özel Sayısı. DOI: 10.15745/da.797997
• Çelikkaya, T. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersinden beklentileri ve bu beklentilerin karşılanma düzeyleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 1(2), 155-172.
• Demir, Y. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının okul deneyimi dersi kapsamında karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Girgin, D., & Şahin, Ç. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik uygulaması dersi kapsamındaki etkinlik hazırlama ve uygulama süreçlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 1601-1636. https://dergipark.org.tr/en/pub/gefad/issue/50907/580046
• Gündoğdu, K., Altın, M., Üstündağ, N., & Altay, B. (2018). Öğretmen adayları öğretmenlik uygulamasında yeterli mi? (Bir olgubilim çalışması). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 150-166.
• Kandemir, A. (2022). Öğretmen adaylarının gözünden öğretmenlik uygulaması: Bir durum çalışması. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(31), 419-438. https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1131863
• Iaochite, R. T., & Costa Filho, R. A. D. (2016). Teacher efficacy beliefs during the practicum experiences in physical education classes. Motriz: Revista de Educação Física, 22(3), 183-189. https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1131863
• Memduhoğlu, H. B., & Tan, S. (2023). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Spor, Sağlık Ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1–16. https://ssedergisi.com/index.php/sse/article/view/40 (Erişim Tarihi: 01.06.2025).
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. Thousand Oaks: CA: Sage Publications.
• Miller, S. (2003). Analysis of phenomenological data generated with children as research participants. Nurse Researcher, 10(4), 68-82.
• Morris, D. B. (2025). Apoiando a autoeficácia de professores principiantes. Educação: Teoria e Prática, 35(70), e60-2025. https://www.periodicos.rc.biblioteca.unesp.br/index.php/educacao/article/view/18999
• Pitkäniemi, H., & Martikainen, T. (2022). Sources and variation of self-efficacy in cases of student teaching practicum. Nordisk Tidskrift för Allmän Didaktik, 8(1), 35-52. https://publicera.kb.se/noad/article/view/8683
• Saka, M. (2019). Fen bilgisi öğretmenlerinin okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine yönelik değerlendirmeleri. Ilkogretim Online, 18(1), 127-148. http://dx.doi.org/10.17051/io.2015.85927
• Simon, E. (2024). Cultivating professional identity: The vital role of practical teaching experience for future educators. Education Sciences, 14(5), 439. https://doi.org/10.3390/educsci14050439
• Sünkür Çakmak, M. (2019). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin görüşleri. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 207-226. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/746437
• Şengül Bircan, T. (2024). Sosyal bilgiler ve tarih öğretmen adaylarının “öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin tutumları ve değerlendirmeleri. Premium E-Journal of Social Sciences (PEJOSS), 8(43), 794–803. https://doi.org/10.5281/zenodo.12603827
• Topkaya, Y., Tokcan, H. & Kara, C. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersi hakkında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7), 663-678.
• Wiese, E., Hatlevik, I. K. R., & Daza, V. (2024). How can universities ensure quality of practice in initial teacher education? Teaching and Teacher Education, 139, Article 104462. https://doi.org/10.1016/j.tate.2023.104462
• Yıldırım A. & Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık
• Yıldırım Yakar, Z., Uzun, E., & Tekerek, B. (2021). Öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 220-245. https://doi.org/10.33437/ksusbd.655590
• Yılmaz, K., & Kab, İ. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “okul deneyimi” ve “öğretmenlik uygulaması” derslerine yönelik görüş ve değerlendirmeleri. Humanitas-Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 197-215.
• Yüksek Öğretim Kurulu [YÖK]. (1998). Fakülte-Okul İşbirliği Kılavuzu YÖK/Dünya Bankası. Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, Ankara.
• Zeybek, G., & Karataş, K. (2022). Öğretmenlik deneyimine ilk adım: öğretmenlik uygulaması sürecinin incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(3), 973-990. https://doi.org/10.33206/mjss.995588