Beyaz Perdede Oidipus Kompleksi: Norman Bates ve Zebercet Karakterlerinin Metinsel Okuması

Year 2021, , 338 - 358, 30.06.2021

S. Serhat Serter

https://doi.org/10.31123/akil.888071

Cited By: 1

Abstract

Bu çalışmada Robert Bloch’un Üç Ruhlu Adam (1962) ve Yusuf Atılgan’ın Anayurt Oteli (1973) isimli romanları, Sigmund Frued’un psikanalitik kuramı esas alınarak okunmaya ve en belirginde de romanların ana karakterlerindeki Oidipus Kompleksi’nin izleri sürülmeye çalışılmıştır. Bloch’un romanı 1960 yılında Alfred Hitchcock tarafından orijinal roman ile aynı isimle (Sapık-Psycho) beyaz perdeye aktarılır iken, Yusuf Atılgan’ın romanı da aynı isimle (Anayurt Oteli) Ömer Kavur tarafından 1987 yılında filme çekilmiştir. Her iki romandaki metinlerin özgünlüğü korunmuş ve çözümlemeler romanlar çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Bununla beraber filmlerdeki az da olsa metin dışılıklar ise sebepleri ile açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmada Anayurt Oteli’nin üretim sürecinde Yusuf Atılgan’ın bilinçdışına dair iz düşümleri daha rahatlıkla okunabilirken, Robert Bloch’un Üç Ruhlu Adam için eseri kendinden bağımsız bir kimlikle yarattığı izlenimine varıldığı söylenebilir. Her iki eser karakter, mekân ve olay örüntüsü esas alınarak incelendiğinde benzerlikler ve aynılıklar dikkat çekicidir. Her iki yazarın eserlerinin yaratım süreçlerinde Freud’un çalışmalarından ilham aldıkları ve romanlarının ana çatısında Oidipus Kompleksi’ni kullandıkları gözlemlenmiştir.

Keywords

Oidipus Kompleksi, Anayurt Oteli, Yusuf Atılgan, Üç Ruhlu Adam, Robert Bloch

References

• Alper, Y. (2015). İnci Aral’ın Mor Romanına Psikanalitik Açıdan Bir Bakış. Turkish Studies, 10(12), 15-38.
• Aşgaroğlu, V. (2016). Trajik ve Modern: Triolojik Bir Çözümleme. Ankara: Kültür Ajans.
• Atılgan, Y. (1973). Anayurt Oteli. Ankara: Bilgi.
• Atılgan, Y. (1987). Yazarı Zebercet’i Anlatıyor. Nokta Dergisi, 44, 85-86.
• Atılgan, Y. (2014). Sevgili Halil Kardeş: Köye Mektuplar. İstanbul: Edebi Şeyler.
• Bloch, R. (1962). Üç Ruhlu Adam. (N. Akdan, Çev.), İstanbul: Hayat.
• Bloch, R. (1993). Once Around The Bloch: An Unauthorized Autobiography. New York: Tor.
• Briggs, S.D. (2007). The Keys to the Bates Motel: Robert Bloch’s Psycho Trilogy. B. Szumskyj (Ed.), The Man Who Collected Psychos: Critical Essays on Robert Bloch (s. 102-120) içinde. North Carolina: McFarland & Company,
• Cameron, I ve Perkins, V.F. (2014). Hitchcock. S. Gottlieb (Der.), Alfred Hitchcock (s. 49-61) içinde. (N. Pakkan, Çev.), İstanbul: Agora.
• Carroll, Michael P. (1986). The Cult of the Virgin Mary: Psychological Origins. New Jersey: Princeton University.
• Cengiz, K., Tol, U. & Küçükural, Ö. (2004). Hegemonik Erkekliğin Peşinden. Toplum ve Bilim Dergisi, 101, 50-70.
• Dinçer, D. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Suçluluk Kavramı Üzerine Metaforik Bir İnceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (71), 1222-1238.
• Fink, B. (2019). Lacan’da Aşk: VIII. Seminer Aktarım Üstüne Bir İnceleme. (Z. Oğuz, Çev.), İstanbul: Kolektif.
• Freud, S. (2014). Haz İlkesinin Ötesinde Ben ve İd. (B. Babaoğlu, Çev.), İstanbul: Metis.
• Green, A. (2004). Hadım Edilme Kompleksi. (Çev. L. Kayaalp). İstanbul: Metis.
• Hitchcock, A. (Yönetmen). (1960). Psycho. [Sinema Filmi]. ABD: Paramount Pictures.
• Humbert, D. (2017). Violence in the Films of Alfred Hitchcock: A Study in Mimes. Michigan: Michigan State University.
• Jung, C.G. (2020). Freud ve Psikanaliz. (İ.H. Yılmaz, Çev.), İstanbul: Pinhan.
• Karasakaloğlu, D. ve Zengel, R. (2012). Yok- Mekânlar Olarak Temalı Otellerde Kaybolma Algısı Üzerine Bir İnceleme. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 23 (1), 86-98.
• Kaval, N.O. ve Sütçü, S. T. (2016). Çocuk ve Ergenlerde Sosyal Anksiyete Bozukluğunun Tedavisinde Bilişsel Davranışçı Grup Terapisinin Etkililiği: Sistematik Bir Gözden Geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8 (1), 3-22.
• Kavur, Ö. (Yönetmen). (1987). Anayurt Oteli. [Sinema Filmi]. Türkiye: Alfa Film.
• Kayaoğlu, E. (2016). Edebiyat ve Film: Edebiyat Bilimi Yaklaşımıyla Film Çözümlemesine Giriş. İstanbul: Hiperlink.
• Kristeva, J. (2014). Korkunun Güçleri: İğrençlik Üzerine Deneme. (N. Tutal, Çev.), İstanbul: Ayrıntı.
• LaBrode, R.T. (2007). Etiology of the Psychopathic Serial Killer: An Analysis of Antisocial Personality Disorder, Psychopathy and Serial Killer Personality and Crime Scene Characteristics. Brief Treatment and Crisis Intervention, 7 (2)), 151-160.
• Mitchell, S. A. ve Black, M. J. (2016). Freud and Beyond: A History of Modern Psychoanalytic Thought. New York: Basic Books.
• Monaco, J. (2002). Bir Film Nasıl Okunur?: Sinema Dili, Tarihi ve Kuramı. (E. Yılmaz, Çev.), İstanbul: Oğlak.
• Moran, B. (2019). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 2. İstanbul: İletişim.
• Philips, A. (2017). Yasak Olmayan Hazlar. (S. Nilüfer, Çev.), İstanbul: Metis.
• Rebello, S. (2010). Alfred Hitchcock and The Making of Psycho. New York: Open Road.
• Sabbadini, A. (2016). Hareketli İmgeler: Filmler Üzerine Psikanalitik Yansımalar. (Ö. Yüksel, Çev.), İstanbul: Bilgi Üniversitesi.
• Schimmel, A. (2017). Sayıların Gizemi. (M. Küpüşoğlu, Çev.), İstanbul: Alfa.
• Sümer, N. (2014). Antik ve İlkel Toplumlarda İntihar Olgusu. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1 (1), 83-116.
• Teber, S. (2013). Bilimsel Bir Peri Masalı: Freud’un Aile ve Tarihsel Romanı. İstanbul: Okuyan Us.
• Truffaut, F. (1985). Hitchcock & Truffaut. New York: Touchstone.
• Zizek, S. (2005). Yamuk Bakmak: Popüler Kültürden Jacques Lacan’a Giriş. (T. Birkan, Çev.), İstanbul: Metis.
• İnternet Kaynakları Atılgan, M. (2017). Mehmet Atılgan babası Yusuf Atılgan’ı anlattı: Babamda hep sevgi arayışı vardı. https://www.gazeteduvar.com.tr/kultur-sanat/2017/10/08/yusuf-atilgan-mehmet-atilgan adresinden 20.01.2021 tarihinde erişilmiştir.