Öğretmenlerin Örgütsel Demokrasi Algıları ile Örgütsel Mutluluk Algıları Arasındaki İlişki

Year 2022, Volume: 24 Issue: 3, 905 - 919, 26.09.2022

Özgür Önen Funda Eryılmaz Ballı

https://doi.org/10.32709/akusosbil.961399

Abstract

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin örgütsel demokrasi algıları ile örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden biri olan ilişkisel araştırma desenindedir. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitleme örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini farklı kademelerde görev yapan, araştırmaya katılmaya gönüllü 182 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verileri “Örgütsel Demokrasi Ölçeği” ve “Örgütsel Mutluluk Ölçeği” ile toplanmıştır. Ölçeklerin geçerliliğini kontrol etmek için DFA uygulandıktan sonra verilerin analizi için betimsel istatistikler ve ANOVA kullanılmıştır. Araştırmada örgütsel demokrasi ve örgütsel mutluluk arasındaki ilişki ortaya konmuş ve bunun yanında öğretmenlerin örgütsel demokrasi ve örgütsel mutluluk algıları cinsiyet, yaş ve görev yapılan kademe değişkenleri açısından incelenmiştir Araştırma sonuçlarına göre, örgütsel demokrasi ve örgütsel mutluluk arasında yüksek düzeyde ilişki bulunmaktadır. Araştırmanın diğer sonucuna göre öğretmenlerin örgütsel demokrasi algılarının cinsiyet, yaş ve görev yapılan kademe değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmamaktadır. Ayrıca öğretmenlerin örgütsel mutluluk algıları cinsiyete ve görev yaptıkları kademeye göre anlamlı düzeyde farklılaşmamakta ancak yaş değişkenine göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. 22-34 yaş aralığındaki öğretmenler, 35-47 yaş aralığındaki öğretmenlere göre daha yüksek örgütsel mutluluk algılarına sahiptir.  

Keywords

Örgütsel demokrasi, örgütsel mutluluk, öğretmenler

Relationship between Teachers’ Perceptions of Organizational Democracy and Organizational Happiness

Abstract

The aim of this study is to examine the relationship between teachers' perceptions of organizational democracy and organizational happiness. Correlational research design is followed. Maximum variation sampling, one of the purposeful sampling methods, was used in the study. The sample of the study consists of 182 teachers who work at different levels and are willing to participate in the study. Research data were collected by "Organizational Democracy Scale" and "Organizational Happiness Scale". After checking for the validity of the scales by CFA analyses, descriptive statistics and ANOVA were used for the analysis of the data. Results indicated significant relationship between organizational democracy and organizational happiness. According to the results of the research, no significant change was found for teachers' perceptions of organizational democracy with regard to gender, age and the level teachers serve. In addition, no significant change was found for teachers' perceptions of organizational happiness with regard to gender and the level teachers serve, but their perceptions differ significantly according to the age variable. Teachers in the age range of 22-34 have higher perceptions of organizational happiness than teachers in the 35-47 age range.

Keywords

Organizational democracy, organizational happiness, teachers

References

• Ahmed, K., Adeel, A., Ali, R., & Rehman, R. U. (2019). Organizational democracy and employee outcomes: The mediating role of organizational justice. Business Strategy & Development, 2(3), 204-219. https://doi.org/10.1002/bsd2.55.
• Arslan, Y. (2018). Öğretmenlerin farklılıkların yönetimi yaklaşımlarına ilişkin algıları ile örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış doktora tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Baxter, T. (1996). Organisational democracy in women's service organisations: Perceptions and realities. Canadian Journal of Urban Research, 5(1), 73-96.
• Bayram, S. (2020). Öğretmenlerin örgütsel affedicilik algıları ile örgütsel mutlulukdüzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
• Bellet, C., De Neve, J. E., & Ward, G. (2020). Does employee happiness have an impact on productivity? Saïd Business School WP CEP Discussion Paper No 1655, 13.
• Benevene, P., De Stasio, S., Fiorilli, C., Buonomo, I., Ragni, B., Briegas, J. J. M., & Barni, D. (2019). Effect of teachers’ happiness on teachers’ health. Themediating role of happiness at work. Frontiers in psychology, 10. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02449
• Birdoğan Kuvvet, A. (2019). Okul müdürlerinin öğretim liderlikleri ile sınıf öğretmenlerinin örgütsel mutlulukları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bulut, A. (2015). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel mutluluk algılarının incelenmesi: Bir norm çalışması. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Bulut, A. (2020). Eğitim kurumlarında yönetsel tarz ve örgütsel mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Uşak.
• Çankaya, M. (2018a). Organisational democracy. H. Eriş ve F. Bucak (Ed.), New Approaches in Health Sciences (ss. 6-40). İKSAD Publications.
• Çankaya, M. (2018b). Örgütsel demokrasinin iş tatminine etkisi ile sağlık sektörü çalışanlarının örgütsel demokrasi algıları ve iş tatmini düzeylerinin tespitine yönelik bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(82), 404-426.
• Carbone, G. (2009). The 2008 freedom house survey: The consequences of democratization. Journal of Democracy, 20(2), 123-137. https://doi:10.1353/jod.0.0077
• Çetin, S. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algı düzeyleri ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Çopur, (2018). Öğretim elemanlarının örgütsel demokrasi algıları ile örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demir, H. (2020). Öğretmenlerin örgütsel adalet ve otantik liderlik algıları ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Demircan, T. (2019). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ile örgütsel mutlulukları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Diener, R. B. (2011). Positive psychology as social change. Londao: Springer.
• Erdogan, B., Bauer, T. N., Truxillo, D. M., & Mansfield, L. R. (2012). Whistle while you work: A review of the life satisfaction literature. Journal of management, 38(4), 1038-1083. https://doi.org/10.1177/0149206311429379
• Ergüven, H. (2020). Okul müdürlerinin kullandıkları güdüleyici dil ile öğretmenlerin örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Etikan, I., Musa, S. A., & Alkassim, R. S. (2016). Comparison of convenience sampling and purposive sampling. American journal of theoretical and applied statistics, 5(1), 1-4. DOI: 10.11648/j.ajtas.20160501.11
• Fisher, C. D. (2010). Happiness at work. International Journal of Management Reviews, 12(4), 384-412. https://doi.org/10.1111/j.1468-2370.2009.00270.x
• Frey, B. S., & Stutzer, A. (2000). Happiness, economy and institutions. The Economic Journal, 110(466), 918-938. https://doi.org/10.1111/1468-0297.00570
• Geçkil, T., Akpınar, A. T., & Taş, Y. (2017). Örgütsel demokrasinin iş tatmini üzerindeki etkisi: Bir alan araştırması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), 649-674. DOI: 10.20491/isarder.2017.351.
• George, D., & Mallery, M. (2016). IBM SPSS Statistics 23 step by step: A simple guide and reference. (14th ed.). Routledge.
• Harrison, J. S., & Freeman, R. E. (2004). Is organizational democracy worth the effort?. The Academy of Management Executive (1993-2005), 49-53.
• İncekara, S. (2020). Özel okul öğretmenlerinin örgütsel mutluluk ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Antalya.
• Johnson, R. B., & Christensen, L. (2017). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. (6th ed.). SAGE Publications.
• Karadağ, E., Baloğlu, N., & Yalçınkayalar, P. (2006). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan demokratik tutumları ile öğretmenlerin demokratik değerleri üzerine ilişkisel bir araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 4(12), 65-82.
• Karnak, B. (2020). Öğretmenlerin mesleki profesyonellikleri ile örgütsel mutlulukları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Kesen, M. (2015). Örgütsel demokrasinin çalışan performansı üzerine etkileri: örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 535-562.
• Koggel, C. (Ed.). (2006). Moral issues in global perspective-volume 1: Moral and political theory (2nd ed., Vol. 1). Broadview Press.
• Korkut, A. (2019). Öğretmenlerin örgütsel mutluluk, örgütsel sinizm ve örgütsel adalet algılarının analizi. (Yayınlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Köse, Ö. (2020). Öğretmenlerin algılarına göre okulların dna profilleri ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
• Kotaoğlu, Z. (2019). Temel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin yöneticilerine güveni ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki (Sakarya ili örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Lam, S. S., Chen, X. P., & Schaubroeck, J. (2002). Participative decision making and employee performance in different cultures: The moderating effects of allocentrism/idiocentrism and efficacy. Academy of Management Journal, 45(5), 905-914. https://doi.org/10.5465/3069321
• Moçoşoğlu, B., & Kaya, A. (2018). Okul yöneticileri ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki: Şanlıurfa ili örneği. Harran Maarif Dergisi, 3(1), 52-70. https://doi.org/10.22596/2018.0301.52.70
• Orviska, M., Caplanova, A., & Hudson, J. (2014). The impact of democracy on well-being. Social Indicators Research, 115(1), 493-508. http://dx.doi.org/10.1007/s11205-012-9997-8
• Özer, A. (2020). Öğretmenlerin örgütsel değişime hazır olma durumları ile örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yükseklisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özpolat, A. (2010). Bir toplumsal değişme paradigması olarak demokrasinin eğitime yansımaları: demokratik eğitim. Milli Eğitim Dergisi, 40(185), 365-381.
• Potts, J. C. (2016). Democracy and Happiness: A true correlation?. Journal of Arts and Humanities, 5(3), 86-92. https://doi.org/10.18533/journal.v5i3.913
• Rego, A., & e Cunha, M. P. (2008). Authentizotic climates and employee happiness: Pathways to individual performance?. Journal of Business Research, 61(7), 739-752. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2007.08.003
• Riccio, M. (2011). Democracy as a “universal value” and an intercultural ethics. Cultura, 8(2), 73-84. https://doi.org/10.2478/v10193-011-0020-1
• Safari, A., Salehzadeh, R., & Ghaziasgar, E. (2018). Exploring the antecedents and consequences of organizational democracy. The TQM Journal, 30(1), 74-96. https://doi.org/10.1108/TQM-05-2017-0057
• Stadelmann-Steffen, I., &Vatter, A. (2012). Does satisfaction with democracy really increase happiness? Direct democracy and individual satisfaction in Switzerland. Political Behavior, 34(3), 535-559. https://doi.org/10.1007/s11109-011-9164-y
• Tokay, Ö., & Eyupoglu, S. Z. (2018). Employee perceptions of organisational democracy and its influence on organisational citizenship behaviour. South African Journal of Business Management, 49(1), 1-9. https://doi.org/10.4102/sajbm.v49i1.397
• Tokgöz, A. & Önen, Ö. (2021). Investigation of the relationship between organizational democracy and job stress level perceptions of administrators and teachers. Shanlax International Journal of Education, 9(2), 26-33. https://doi.org/10.34293/education.v9i2.3591
• Tosten, R., Avci, Y. E., & Sahin, E. (2018). The relations between the organizational happiness and the organizational socialization perceptions of teachers: The sample of physical education and sport. European Journal of Educational Research, 7(1), 151-157. https://doi.org/10.12973/eu-jer.7.1.151
• Turabik, T. (2019). Yükseköğretim örgütlerinde örgütsel demokrasi ile politik davranışlar arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2020). http://www.tuik.gov.tr/MicroVeri/YMA_2019/turkce/index.html , Erişim Tarihi: 15.04.2021
• Uysal, A. (2019). Örgütsel demokrasinin örgütsel bağlılığa etkisi: İstanbul Deniz Otobüsleri çalışanları örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Van Witteloostuijn, A., & De Jong, G. (2007). Organizational democracy, in: S.R. Clegg & J.R. Bailey (Eds.), International Encyclopedia of Organization Studies, 3, 1039-1042. Sage Publishers.
• Wang, Y. (2003). Trust and decision‐making styles in Chinese township‐village enterprises. Journal of Managerial Psychology. 18(6), 541-556. https://doi.org/10.1108/02683940310494377
• Weber, W. G., Unterrainer, C., & Höge, T. (2020). Psychological research on organisational democracy: A meta‐analysis of individual, organisational, and societal outcomes. Applied Psychology: An International Review, 69 (3), 1009–1071. https://doi.org/10.1111/apps.12205
• Wesarat, P. O., Sharif, M. Y., & Abdul Majid, A. H. (2014). A conceptual framework of happiness at the workplace. Asian Social Science, 11(2), 78-88. http://dx.doi.org/10.5539/ass.v11n2p78
• Zayim Kurtay, M. (2018). İlişkisel yöntem. K. Beycioğlu, N. Özer, Y. Kondakçı (Ed.), Eğitim yönetiminde araştırma içinde (ss. 269-288). Ankara: Pegem Akademi.