GRIMM MASALLARINDA YER ALAN YAN CÜMLE ÇEVİRİLERİNİN MAKİNE VE İNSAN ÇEVİRİLERİ ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

Year 2022, , 1 - 8, 25.12.2022

Zehra Sari , Aylin Seymen

https://doi.org/10.55143/alkad.1138766

Abstract

Bu çalışmadaki amaç, temeli 50 yıl öncesine dayanan yıllar içerisinde hız kazanıp ve günümüzde halen gelişmekte olan makine çevirilerine ait hata oranlarını analiz etmektir. Bu gelişmelerin sonucu olarak birçok meslekte de olduğu gibi yabancı dil öğretmenlerinin ve çevirmenlerin mesleği de tehlikede mi sorusuna, makine çevirisini ve insan çevirisini gramer bakımından inceleyip cevap arayacağız.
Araştırmanın evrenini Grimm kardeşlerinin Almanya’da en çok okunan; Külkedisi, Al başlıklı çocuk (Kırmızı başlıklı kız) ve Henzel ile Gretel masalları oluşturmaktadır. Örneklem olarak Grimm kardeşlerinin Almanca yazılmış hikâyelerinin bulunduğu “Grimms Märchen” adlı kitabı ve Türkçe çevirisi olarak MEB yayınlarının Masallar I adlı kitabı kullanılmaktadır.
İlk olarak elde edilen verilerin analizi teoriksel araştırma ve genel tarama yöntemi ile yapılmaktadır ve özetlenmektedir. Edinilen bu bilgiler doğrultusunda masal kitapları ve makine çevirisindeki metinlerin bağlaçlı yapıları incelenmektedir, hatalar tespit edilmekte ve bunlardan yola çıkılarak bir analiz yapılmaktadır.
Elde edilen bulgulara ilişkin yapay zekâ hatalarının en çok cümle başındaki bağlaçlarda ve “und” bağlaçlarında hata yaptığı tespit edilmektedir. İki dil arasındaki dil bilgi kurallarının farklılığı nedeniyle yapay zekânın ise bu kuralları tam olarak uygulayamadığından birçok hataya neden olmaktadır. Çeviri yapan bir çevirmenin bilindiği üzere her iki dilde de dil bilgisine tam hâkim olma şartı bu durumda önemini yine vurgulamaktadır.

Keywords

makine çevirisi, bağlaç, yapay zeka, grimm kardeşler

References

• Tuna, Oğul. (2018). Yapay zekâ öğrencilerinin 800 sayfalık başvuru kitabı, yapay zekâ tarafından 12 saatten kısa sürede çevrildi ve Fransa’da satışa çıktı. 20.12.2019 tarihinde https://medyascope.tv/2018/10/22/yapay-zekanin-12-saatten-kisa-surede-cevirdigi-kitap-fransada-satisa-cikti/ adresinden alındı.
• Göktaş, Nazik. (2005). Fransa’da Yazınsal Çeviri Yaklaşımları (Bir Tarihçelendirme Denemesi). Ç.Ü., Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(30). 51
• Pettitt, Jeniece. (2016). This hot robot says she wants to destroy humans. 23.12.2019 tarihinde https://www.cnbc.com/video/2016/03/16/this-hot-robot-says-she-wants-to-destroy-humans.html adresinden alındı.
• TDK, web tarihinde https://sozluk.gov.tr/ 23.12.2019 adresinden alındı.
• Boratav, Pertev N, (1969) 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, İstanbul: Bilgesu yayıncılık.
• Gökçe, Müjdat. (2012). Yapay Zekâ Artificial Intelligence Tanım, Gelişim ve Gelecek.
• Şirin, Mustafa Ruhi, (2007). Masal atlası. Ankara: Kök yayıncılık
• Aytaç, Gürsel, (1992) Yeni alman edebiyat tarihi İstanbul: Multilingual
• Sayfullaeva, Leyla. (1994). Dil biliminde eşit terkipli [WPm, WPm] birleşik cümlelerin tanımıyla ilgili sorunları. Gazi Türkiyat 7. 180-185