Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Hizmet İçi Eğitim Uygulamalarına İlişkin Görüşleri ve Beklentileri

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, 357 - 383, 17.03.2014

Hakan Ayvacı Hasan Bakırcı , Mehmet Yıldız

Öz

Bu çalışmanın amacı, fen bilimleri öğretmenlerinin hizmet içi eğitim uygulamalarına ilişkin görüşlerini ve beklentilerini ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın örneklemini, Trabzon il Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde görev yapan 110 fen bilimleri öğretmeni  oluşturmaktadır. Araştırmada özel durum yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak; açık uçlu anket ve yarı yapılandırılmış mülakat tercih edilmiştir. Anketlere verilen cevaplara göre seçilmiş on fen bilimleri öğretmeniyle de yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Anketlerin analizinde; içerik analizi, frekans ve yüzde kullanılırken, mülakatların analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları incelendiğinde; fen bilimleri öğretmenleri, bilim ve teknolojide meydana gelen değişimlerin eğitimdeki yansımalarının üstesinden gelebilmek için hizmet içi eğitim faaliyetlerinin düzenli ve belirli aralıklarla yapılması gerektiği sonucunda birleşmişlerdir. Hizmet içi eğitimin zorunlu olması durumunda; zaman sıkıntısı olacağı ve bu etkinliklere karşı olumsuz tutum gelişeceği sonucuna ulaşılmıştır. Dikkat çeken sonuçlardan birisi de çalışmaya katılan öğretmenlerin %20'lik kısmının hizmet içi eğitim faaliyetlerinin gereksiz ve boşuna zaman kaybı olarak düşünmeleridir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara bağlı olarak bazı önerilerde bulunulmuştur.

 

Anahtar Kelimeler

Hizmet içi eğitim, Fen bilimleri öğretmenleri, Beklenti

Kaynakça

• Asilsoy, Ö. (2007). Biyoloji öğretmenleri için proje tabanlı öğrenme yaklaşımı konulu bir hizmet içi eğitim kurs programı geliştirilmesi ve etkililiğinin araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Ayan, İ. (1999). Öğretmenlerin geliştirilmesinde hizmet içi eğitimin rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Aytaç, T. (2000). Hizmet içi eğitim kavramı ve uygulamada karşılaşılan sorunlar. Milli Eğitim Dergisi, 147, 66-69.
• Ayvacı, H.Ş., Bakırcı, H. ve Başak, M.H. (2014). Fatih projesinin uygulama sürecinde ortaya çıkan sorunların idareciler, değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim ve Fakültesi Dergisi, 11(1), 20-46. öğrenciler tarafından
• Boydak-Özan, M. ve Dikici, A. (2001). Hizmet içi eğitim programlarının etkililiğinin değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 225-240.
• Budak, Y. (1998). Eğitimde toplam kalite yönetimi açısından öğretmenlere yönelik hizmet içi eğitim ihtiyaçları ve programlarına bir yaklaşım. Milli Eğitim Dergisi, 140, 35- 38.
• Bümen, N. T. (2005). Öğretmenlerin yeni ilköğretim 1-5. sınıf programlarıyla ilgili görüşleri ve programı uygulamaya hazırlayıcı bir hizmet içi eğitim çalışması örneği. Ege Eğitim Dergisi, 6(2), 21-57.
• Çakır, İ. (2004). Fen bilgisi öğretmenlerine ders destek materyali hazırlama ve kullanma becerisi kazandırmaya yönelik bir çalışma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş Beşinci Baskı, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
• Çınar, S. (2011). Sınıf öğretmenleri için fen-teknoloji-toplum yaklaşımına yönelik bir hizmet içi kurs programı geliştirilmesi Yayımlanmamış Doktora Tezi, KTÜ, Trabzon. etkinliliğinin araştırılması.
• Ersoy, Y. (1998). Hizmet içi eğitim ve yetiştirme kursunu geliştirme-I. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 151-160.
• Garuba, A. (2004). Continuing education: an essential tool for teacher empowerment in an era of universal basic education in Nigeria. International Journal of Life Long Education, 23(2), 191–203.
• Gültekin, M., Çubukçu, Z. ve Dal, S. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin eğitim öğretimle ilgili hizmet içi eğitim gereksinimleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 29, 131-152,
• Gültekin, M., Çubukçu, Z. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin hizmet içi eğitime ilişkin görüşleri. Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 185-201.
• Kaçan, G. (2004). Sınıf öğretmenlerinin mesleki gelişime ilişkin isteklilik düzeyleri. Osman Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 58-66.
• Kaleli-Yılmaz, G. (2012). Matematik öğretiminde bilgisayar teknolojisinin kullanımına yönelik tasarlanan hizmet içi eğitim kursunun etkililiğinin incelenmesi: Bayburt ili Örneği. Yayımlanmış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Kaya, A., Çepni, S. ve Küçük, M. (2004a). Fizik öğretmenleri için üniversite destekli bir hizmet içi eğitim model önerisi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 112-119.
• Kaya, A., Çepni, S. ve Küçük (2004b). Fizik laboratuarlarına yönelik hazırlanan bir hizmet içi eğitim programının değerlendirilmesi. Fakültesi Dergisi, 12(1), 41-56. Pamukkale Üniversitesi Eğitim
• Kop, S. (2003). Fen bilgisi öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik rehber materyallerin geliştirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, KTÜ, Trabzon.
• Maxwell, J.A. (1996). Qualitative Research Design: A Interpretive Approach. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Merriam, S. B. (1988). Case Study Research In Education: A Qualitative Approach, San Francisco: Jossey-Bass.
• Metin, M. (2010). Fen ve teknoloji öğretmenleri için hazırlanan performans değerlendirmeye yönelik hizmet içi eğitim kursunun etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Miles, M. B. & Huberman, M. A. (1994). An expanded source- book qualitative data analysis. London: Sage.
• Mili Eğitim Bakanlığı, (2005). Neden hizmet içi eğitim. Web: http://hedb.meb.gov.tr, ulaşılmıştır. 01 Ocak 2012 tarihinde
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2008). İlköğretim okullarında görev yapan matematik öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). İlköğretim kurumları fen bilimler dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Oktay, A. (1998) Türkiye’de öğretmen eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 137, 22-27.
• Önen, F., Mertoğlu, H., Saka, M. ve Gürdal, A. (2010). Hizmet içi eğitimin öğretmenlerin proje ve proje tabanlı öğrenmeye ilişkin bilgilerine ve proje yapma yeterliklerine etkisi: Öpyep örneği. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,11(1),137-158.
• Özaydın, L. ve Çolak, A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ve okul öncesi eğitimde kaynaştırma eğitimi hizmet içi eğitim programına ilişkin görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 189-226.
• Sarıgöz, O. (2011). İlköğretim öğretmenlerin hizmet içi eğitim faaliyetleri ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29, April, 2011 Antalya/Türkiye.
• Selimoğlu, E. ve Yılmaz, H. B. (2010). Hizmet içi eğitimin kurum ve çalışanlar üzerine etkileri. Paradoks, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 6(1), 63-75.
• Şen, S. (2003). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin eğitim gereksinimlerinin saptanması, hizmet içi eğitim ile yetiştirilmesi. Eğitim Araştırmaları, 13, 111-121.
• Şenel, T. (2008). Fen ve teknoloji öğretmenleri için alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik bir hizmet içi eğitim Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon. etkililiğinin araştırılması.
• Tekin, S. ve Ayas, A. (2005). Kimya öğretmenlerine yönelik bir hizmet içi eğitim kursunun yansımaları: Akçaabat örneği. Milli Eğitim Dergisi, 165, 107-122.
• Tekin, S. (2004). Kimya öğretmenleri için kavramsal anlama ve kavram öğretimi amaçlı bir hizmet içi eğitim kurs programı geliştirilmesi ve etkililiğinin araştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Uçar, R. ve İpek, C. (2006). İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin MEB hizmet içi eğitim uygulamalarına ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (3)1, 34-53.
• Wellington, J. (2000). Educational research, Contemporary Issues and Practical Approaches, London, Continuum.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Güncelleştirilmiş Beşinci Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Yadigaroğlu, M. (2014). Kimya öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi modeline yönelik bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi amacıyla bir hizmet içi eğitim kurs programı geliştirilmesi ve etkililiğinin araştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, KTÜ, Trabzon. Ekler
• Ek Anket Formunda Yer Alan Sorular 1. Hizmet içi eğitim denilince aklınıza ne geliyor? Açıklayınız. 2. Hizmet içi eğitim uygulamalarına yönelik olarak verilecek eğitim
• etkinliklerinde öncelikle hangi konuların öğretmenlere verilmesini gerekli ve
• önemli görüyorsunuz? 3.Size göre hizmet içi eğitime başvurmayan bir öğretmen ders anlatma
• sürecinde daha çok hangi problemlerle karşılaşır? 4.Öğretmenlerin profesyonel gelişimlerini sağlamada hizmet içi
• eğitimin rolü sizce nedir? 5.Daha önce hizmet içi eğitim kurslarına katıldınız mı? Eğer
• katıldıysanız kursu, mesleğinizi daha iyi yürütmenize katkıları ve
• organizasyon açısından değerlendirir misiniz? 6. Eğer hizmet içi eğitim zorunlu hale getirilirse öğretmenlerin
• karşılaşacakları zorluklar neler olabilir? 7. Yeni yöntem, teknik ve araç gereçlere adapte olabilmek için ne gibi
• çalışmalara giriyorsunuz? 8. Hizmet içi eğitimin yeni araç gereçlerin derste etkili bir şekilde
• kullanılmasına katkıları sizce nelerdir? 9. Deneyimin, öğretmenlerin hizmet içi eğitim kurslarına katılımlarını
• nasıl etkilediğini düşünüyorsunuz? Neden. 10. Değişen ve gelişen teknoloji karşısında her alanda olduğu gibi
• eğitim öğretim alanında da hizmet içi eğitimin gerekliliğinin gün geçtikçe
• arttığını düşünüyor musunuz? Neden?