Kısıtlı Su ve Jel Uygulamalarının Yemlik Bakla (Vicia faba var. minor L.)’da Verim ve Bazı Fizyolojik Özellikler Üzerine Etkileri

Year 2013, Volume: 23 Issue: 1, 41 - 52, 18.06.2013

Tuğçe Ekmekçi Hakan Geren

Abstract

Bu araştırma, 2010 yılında, Ege Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü’nün Bornova Araştırma serasında, kısıtlı su ve
jel uygulamalarının yemlik baklada (Vicia faba
var. minor L.) kuru madde verimi ve bazı fizyolojik özellikler üzerine
etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Saksı denemesi şeklinde yürütülen
denemede dört farklı su dozu (faydalı suyun %30-%50-%70 ve %90’ı) ile altı
değişik jel dozu (0-6-12-18-24-30 kg/da) uygulaması incelenmiştir. Çalışmada; nodül sayısı, nodül kuru ağırlığı, kök
ağırlığı, yaprak alan indeksi ve hücre geçirgenliği gibi özellikler
incelenmiştir. Sonuçlar; denemede kullanılan jel maddesinin yemlik bakla
bitkisinin büyüme ve gelişmesi üzerinde fitotoksik bir etkisinin bulunmadığını,
sulama dozları ve jel uygulamalarının kuru madde verimi ve diğer fizyolojik
özellikler üzerinde önemli etkilerinin olduğunu göstermiştir. En
yüksek kuru madde verimi %70 sulama konusunda ve
6 kg/da jel dozu uygulamasında, en düşük kuru madde verimi ise %30 sulama
konusunda ve 24 kg/da jel dozu uygulamasında elde edilmiştir. Çalışmada, %50 sulama konusunda 6 kg/da’dan sonra artan jel
dozlarının yaprak hücre geçirgenliğini arttırdığı da saptanmıştır.

Keywords

Kısıtlı su, jel uygulamaları, yemlik bakla, kuru madde verimi, yaprak alan indeksi, hücre geçirgenliği

References

• Abdel Wahap, A.M. ve Abd-Alla, M.H., 1995, The Role of Potassium Fertilizer in Nodulation and Nitrogen Fixation of Faba Bean (Vicia faba L.) Plants Under Drought Stres, Biol. Fertil Soils, 20:147-150. Alderfasi, A.A. and Alghamdi, S.S., 2010, Integrated Water Supply With Nutrient Requirements on Growth, Photosynthesis Productivity, Chemical Status and Seed Yield of Faba Bean, American-Eurasian Journal of Agronomy, 3 (1): 08-17. Anonim, 2011, www.ecosorbal.com (erişim tarihi: 26.10.2011). Avcıoğlu, R. ve Gürel, A., 2000, Bitki Fizyolojisi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları Ders Notları:64/1, İzmir, 368s. Azkan, N., 2002, Yemeklik Tane Baklagiller, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları No:40, 106s., Bursa. Biber, Ç. ve Kara, T., 2006, Mısır Bitkisinin Bitki Su Tüketimi ve Kısıtlı Sulama Uygulamaları, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fak. Dergisi, 21(1):140-146. Bordeleau, L.M. and Prevosi, D., 1994, Nodulation and Nitrogen Fixation In Extreme Environments. Plant and Soil 161:115-125. Boutraa, T. and Sanders, F.E., 2001, Effects of interactions of moisture regime and nutrient addition on nodulation and carbon partitioning in two cultivars of bean (Phaseolus vulgaris L.), J.Agronomy & Crop Science, 186:229-237. Ceylan, A., 1994, Tarla Tarımı (II. Basım), Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:491, Ege Üniversitesi Basımevi Müdürlüğü, Bornova, İzmir, 520s. Çakmak, B., 2001, İçel İli İklim Koşullarında Turunçgil Sulama Planlaması, S. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 15 (28): 69-81, 2001, ISSN: 1300-5774. Çavuşoğlu, K., Yalçın, E., Dönmez, S., Kaymaz, K., Özdemir, G., Özgörür, Z., Balcı, D., Aslan, B. ve Çakır, M., 2008, Vicia faba L. (Fabaceae) Kök Ucu Hücrelerinde Fenol Tarafından Teşvik Edilen Sitotoksisitenin Belirlenmesi, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi (E-Dergi) 3 (2) 139-148. El-Tayeb, M.A., 2006, Differential Response of Two Vicia faba Cultivars to Drought: Growth, Pigments, Lipid Peroxidation, Organic Solutes, Catalase and Peroxidase Activity, Acta Agronomica Hungarica 54(1):25-37. Emiroğlu,Ş.H., Sepetoğlu, H. ve Çengel, M., 1986, Soyanın İkinci Ürün Olarak Adaptasyonu ve Toprak Verimliliğine Etkisi Üzerinde Araştırmalar, DOĞA, 10(3):319-332. Ertuğrul,F., Öktem, H.A., Dudits, D. ve Yücel, M., 2001, Tuz ve Kuraklık Stresine Karşı Transgenik Buğday Çeşitlerinin Geliştirilmesi, 12. Biyoteknoloji Kongresi, 17-21 Eylül,2001 Ayvalık-Balıkesir, s:67-71. Gençoğlan, C. ve Yazar, A., 1999, Kısıntılı Su Uygulamalarının Mısır Verimine ve Su Kullanım Randımanına Etkileri, Tr. J. Of Agriculture and Forestry 23(1999) 233-241©TÜBİTAK. Geren, H., Simic, A. ve Ekmekçi, T., 2011, Değişik sulama dozları ile silika jel uygulamalarının tritikale (Triticale)’nin bazı agronomik özelliklerine etkisi, Türkiye 9.Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül 2011, Bursa. (Basımda). Geren,H. ve Alan, Ö., 2005, Ödemiş Koşullarında Yetiştirilen Bazı Bakla (Vicia faba var. major) Çeşitlerinin Hasıl Verimi ve Diğer Bazı Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma, Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 42(1):59-66. Gökkuş, A., 2009, Yembitkileri Ekolojisi, Yembitkileri Tarımının Genel Özellikleri ve Nadas Alanlarında Yembitkileri Tarımı, Yembitkileri Ekolojisi ve Fizyolojisi, Bölüm 3.1, Cilt:I, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı TÜGEM, İzmir, s:65-93. Güneş, M. ve Aktaş, M., 2008, Su Stresinde Yetiştirilen Genç Mısır Bitkisinde Potasyum Uygulamasının Gelişme ve Verim Üzerine Etkisi, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(2): 33-36. Hiroshi, F., Tsuyoshi, H. , Katsushi, Y. and Ho, A., 1999, Effect of silica application to a nursery bed of rice on rooting ability and early growth of rice plants, Japanese Journal of Soil Science and Plant Nutrition, 70(6):785-790. İşler, E., 2009. Farklı aşılama yöntemleri ile bakteri (Bradyrhizobium japonicum) aşılamasının soyada azot fiksasyonuna ve tane verimine etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Anabilim Dalı, 54s, Isparta. Kacar,B. ve Katkat,V. 1999, Gübreler ve Gübreleme Tekniği.Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 144, Vipaş Yayın No:20, ISBN 975-564-084-3, s: 531, Bursa Kadayıfçı, A. ve Yıldırım, O.,2000, Ayçiçeğinin Su-Verim İlişkileri, Turk J Agric For 24 (2000) 137–145 © TÜBITAK. Kanber, R., Baştuğ, R., Büyüktaş, D., Ünlü, M. ve Kapur, B., 2010, Küresel İklim Değişikliğinin Su Kaynakları ve Tarımsal Sulamaya Etkileri, Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak 2010, Ankara, s:83-118. Karipçin, M.Z., 2009, Yerli ve Yabani Karpuz Genotiplerinde Kuraklığa Toleransın Belirlenmesi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Dr. Tezi, 259s., Çukurova. Kırnak, H. ve Demirtaş, M.N., 2002, Su Stresi Altında Kiraz Fidanlarında Fizyolojik ve Morfolojik Değişimlerin Belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(3), 265-270. Kırnak, H., Gençoğlan, C. ve Değirmenci, V., 2003, Harran Ovası Koşullarında Kısıntılı Sulamanın II. Ürün Mısır Verimine ve Bitki Gelişimine Etkisi, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(2), 117-123. Liu, F., Savic, S., Jensen, C.R., Shahnazari, A., Jacobsen, S.E., Stikic, R. and Andersen, M.N., 2007, Water relations and yield of lysimeter-grown strawberries under limited irrigation, Scientia Horticulturae, 111:128–132. Manga,İ., 1971, Değişik sulama rejimlerinin yoncaların kök ağırlığı, kökün kimyasal yapı ve yedek besin maddelerine kümülatif etkisi, Atatürk Üniv. Ziraat Fak.Dergisi, 2(1):50-67. Maya, F., 2007, Farklı Su ve Gübre Sistemlerinde Pamuk Bitkisinde Yaprak Su Potansiyelinin Değişimi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 44s.,Çukurova. Okkaoğlu, H., 2010, Mikoriza (Mycorrhiza spp.) ve Tuz Stresi İnteraksiyonunun Mısır (Zea mays L.) Bitkisinin Erken Gelişme Döneminde Büyüme ve Diğer Bazı Fizyolojik Özelliklerine Etkisi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Dr. Tezi, 87s., İzmir. Orta, A.H., Erdem, T., Erdem, Y. ve Cinkılıç, L., 1997, Sera Koşullarında Damla Yöntemiyle Sulanan Domates Bitkisinin Sulama Zamanının Planlanması, 6. Ulusal Kültürteknik Kongresi, 5-8 Haziran 1997, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Kültürteknik Derneği, Kirazlıyayla-BURSA. Özlü, H., 2007, Kuraklık ve Su Yönetimi, İklim Değişimi ve Su Ekonomisi Paneli G.Ü. Bilim ve Teknoloji Stratejileri Araştırma ve Geliştirme Merkezi, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü. Pamuk,G., 2003. II.ürün mısır bitkisinin su-verim ilişkileri ve Ceres-Maize bitki büyüme modelinin bölge koşullarına uygunluğunun irdelenmesi üzerine bir araştırma, E.Ü.Fen Bil.Ens. Doktora Tezi, Izmir. Poljakoff-Mayber, A. and Gale, J., 1975, Plants in Saline Environments, Springer-Verlag, Berlin. Ramos, M. L. G., Gordon, A.J., Minchin, F.R., Sprent, J.I. and Parsons, R., 1999, Effects of Water Stres on Nodule Physiology and Biochemistry of a Drought Tolerant Cultivar of Common Bean (Phaseolus vulgaris L.), Annals of Botany 83:57-63. Sepetoğlu, H. ve Çadırcı, H.L., 1989, Mercimekte Çeşitli Gelişme Dönemlerinde Topraktan Kaldırılan Bazı Besin Elementleri, Büyüme ve Verim Arasındaki İlişkiler. E.Ü. Z.F. Dergisi, 26,3,181-197. Sinclair,T.R., Zimet, A.R. and Muchow, R.C., 1988, Changes in soybean nodule number and dry weight in response to drought, Field Crops Research, 18(2-3):197-202. Steel, R.G.D. and J.H. Torrie, 1980, Principles and Procedures of Statistics, Second Edition, Mc.Graw-Hill Book Company Inc., New York. Tatar, D. ve Yazgan, S., 2002, Sıcaklık Artışı ve Farklı Su Uygulama Düzeylerinin Buğday Bitkisinin Gelişimi Üzerindeki Etkisinin Bitki Gelişimi Benzetim Modellenmesi İle Belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(4), 369-374. Yıldırım, Y.E. ve Kodal, S., 1998, Ankara Koşullarında Sulamanın Mısır Verimine Etkisi, Tr. J. of Agriculture and Forestry, 22:65-70. Yılmaz, E., Dağdelen, N., Sezgin, F. ve Gürbüz, T., 2005, Aydın Koşullarında Farklı Sulama Yöntemleri ve Sulama Programlarının Pamukta Kütlü Kalitesi Üzerine Etkisi, ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(1):17-22. Zhi,L., Hu, S., Yu, L. and You, Q., 2008, Effects of waterlogging stress on growth and leaf physiological of Euscaphis konishii hayata seedlings, Acta Agriculturae Universitatis Jiangxiensis (Natural Sciences Edition), 2:279-282.