On The Effect Of Objective And Subjective Thought on Art and Art History

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 8, 73 - 86

Yunus Aslan

Öz

Objective and subjective thinking appear as methods for searching for the origin of the information an individual acquires. In a philosophical sense, these two methods ask questions about whether the origin of human knowledge is object-centered or subject-centered. Rational concepts such as reason and logic are the basis of objectivist philosophy; relative concepts such as experiment and experience form the basis of subjectivist philosophy. These two opposing systems of thought directly touch the subject of art, as they focus on the individual's interpretation of the object. In the field of art, subject and object are the two dominant elements. These two elements, called subject and object, are interpreted as giving shape and taking shape. The conflict between human and matter in the universe, from a philosophical perspective, leads to the production of abstract knowledge and thoughts. In terms of art history, this production is the transformation of abstract knowledge and thoughts into a concrete form on matter. As a matter of fact, the thought system of the age greatly affects aesthetics and art, as well as in every field of society, and even determines the direction of art styles. These intellectual influences can be traced sharply throughout the history of art, especially on classicist (reason-based) and empiricist (aesthesis-based) works of art. In this article, starting from the objective and subjective philosophical thought systems and the views of some thinkers representing them and this article will focus on the effects of these phenomena on art and the history of art in the context of the aesthetic subject-object relationship.

Anahtar Kelimeler

Art History, Objective, Subjective, Philosophy, Plastic Arts.

Objektif ve Subjektif Düşüncenin Sanata ve Sanat Tarihine Etkisi Üzerine

Öz

Objektif ve subjektif düşünme, bireyin edindiği bilginin kaynağını arama noktasında birer yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Felsefi anlamda bu iki yöntem, insanın bilgisinin kaynağının “Nesne merkezli mi, özne merkezli mi?” şekillendiği üzerine sorular sormaktadır. Akıl ve mantık gibi rasyonel kavramlar, objektivist felsefenin; deney ve deneyim gibi göreli kavramlar ise sübjektivist felsefenin temelini oluşturmaktadır. Bu iki zıt düşünce sistemi, esasında bireyin obje yorumu üzerine odaklandığı için sanatın konusuna da doğrudan temas etmektedir. Sanat alanında özne ve nesne başat iki unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Süje ve obje biçiminde de adlandırılan bu iki unsur, şekil veren ve şekil alan olarak anlamlandırılmaktadır. Evrende yer alan insan ve maddenin çatışması, felsefi açıdan bakıldığında soyut olan bilgi ve düşüncelerin üretilmesine yol açmaktadır. Sanat tarihi açısından bu üretim, soyut olan bilgi ve düşüncelerin madde üzerindeki somut bir forma dönüşmesidir. Nitekim çağın düşünce sistemi, toplumun her alanında olduğu gibi estetik ve sanata da büyük ölçüde etki etmekte, hatta sanat üsluplarının yönünü tayin etmektedir. Bu düşünsel etkiler, sanat tarihi boyunca özellikle klasisist (akla dayalı) ve empirist (duyuma dayalı) sanat eserleri üzerinde, keskin hatlarıyla izlenebilmektedir. Bu makalede, objektif ve sübjektif felsefi düşünce sistemlerinden ve onları temsil eden bazı düşünürlerin görüşlerinden yola çıkarak, estetik özne-nesne ilişkisi bağlamında, bu fenomenlerin sanata ve sanat tarihine etkileri üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sanat Tarihi, Objektif, Subjektif, Felsefe, Plastik Sanatlar

Kaynakça

• Akarsu, Bedia. Felsefe Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1975.
• Arslan, Ahmet. İlk Çağ Felsefe Tarihi I: Sokrates Öncesi Yunan Felsefesi. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006.
• Atalay, Mustafa Cevat ve Esen Süle, "Paleolitik Dönem ve Chauvet Mağarası'nın Son Odasındaki Aslan Panelinin Estetik Yapısına Dair Bir İnceleme." Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 41, (2019).
• Bozkurt, Nejat. Sanat ve Estetik Kuramları. İstanbul: Sarmal Yayınları, 1995.
• Bulut, Ümran, ve Görkem Utku Alparslan. "Descartes ve Modern Resmin Tinselliği." AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi 9, 24 (2021): 135–148. https://doi.org/10.31126/akrajournal.844483.
• Castelli, Patrizia. Rönesans Estetiği. Çev. Durdu Kundakçı. İstanbul: Dost Kitabevi, 2013.
• Çelikbağ, Tahir. "Barok Dönemi Usta Ressamları." Kesit Akademi Dergisi 8, 33 (2022): 303–321.
• Dede, Bayram. “Neoklasizmin Sanata Bakış Açısı ve David.” Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi,, 49, (2020): 651–657.
• Descartes, René. Meditasyonlar: Metafizik Üzerine Düşünceler. 3. baskı. Çev. Çiğdem Dürüşken. İstanbul: Alfa Yayınları, 2019.
• Dilmaç, Serhan. "Hegel Estetiğinde Sanatın Anlamlanışı." Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12, 1 (2019): 102–121.
• Harari, Yuval Noah. Hayvanlardan Tanrılara Sapiens. İstanbul: Kolektif Kitap Yayınları, 2015.
• Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Aesthetics: Lectures on Fine Art. Vol. 1. Çev. T. M. Knox. United Kingdom: Oxford Clarendon Press, 1975.
• Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Tinin Görüngübilimi. Çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi, 1986.
• Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. Estetik: Güzel Sanat Üzerine Dersler I. Çev. Taylan Altuğ ve Hakkı Hünler. İstanbul: Payel Yayınevi, 1994.
• Kant, Immanuel. Yargı Gücünün Eleştirisi. Çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi, 2006.
• Kılıç, Cengiz. "John Locke: Bilginin Kaynağı ve İdeler Sorunu." EKEV Akademi Dergisi, 58 (2014): 455–468.
• Minor, Vernon Hyde. Art History's History. 2nd ed. Upper Saddle River, New Jersey: Prentice Hall, 2001. OpenAI. ChatGPT (Sürüm 3.5). https://chat.openai.com/ (2024).
• Öktem, Ülker. "John Locke ve George Berkeley'in Kesin Bilgi Anlayışı." Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 43, 2 (2003): 133–149.
• Öndin, Nilüfer. Rönesans Düşüncesi ve Resim Sanatı. İstanbul: Hayalperest Yayınevi, 2024.
• Rank, Otto. Sanat ve Sanatçı. Çev. Orhan Düz. İstanbul: Albaraka Yayınları, 2022.
• Taftalı, Oktay. "Toplum ve Tarih Metodolojisi Bakımından Subjektivizmin Bazı İpuçları Üzerine." İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi 3, 24 (2012): 257–277.
• Tunalı, İsmail. Felsefenin Işığında Modern Resim. 4. baskı. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1992.
• Tunalı, İsmail. Estetik. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2002.
• Turani, Adnan. Sanat Terimleri Sözlüğü. Ankara: Toplum Yayınları, 1975.