ARTEMİSİA GENTİLESCHİ’NİN TABLOLARINDA İYİ İLE KÖTÜNÜN SAVAŞI

Year 2021, Issue: 18, 41 - 65, 30.11.2021

Ayşe Duran

https://doi.org/10.33404/anasay.1022793

Abstract

1593 yılında Roma’da dünyaya gelen Artemisia Gentileschi, Barok dönemin en önemli sanatçılarındandır. Ressam olan babası Orazio Gentileschi’den dolayı resimle iç içe büyüyen sanatçı, Caravaggist ressamların en başarılısı olarak gösterilmektedir. Babası tarafından rahibe olmaya ikna edilemeyince resim eğitimleri almaya başlayan sanatçı, erkek öğrenciler gibi atölyede değil evinde eğitim almış ve özellikle ilk dönem eserlerinde bu izole hayat tablolarına yansımıştır.
Artemisia Gentileschi’nin günümüze ulaşan kırkın üzerindeki çalışması incelendiğinde, eserlerinde kadın kahramanların ağırlıklı olduğu görülür. Bu kahramanlar kimi zaman İsrailoğullarını kurtaran, Judith ve Yael gibi cinayet işlemeyi göze alan, kimi zaman da Lucretia gibi uğradıkları tecavüz sonrası kendi canlarına kıyarak toplumda köklü değişiklikler meydana getiren karakterlerdir. Yahudi külliyatı ve antik dönemden özenle seçtiği konularında, kadın kahramanları zekâları ve cesaretleriyle ön plana çıkarmış olan sanatçı, özellikle cinsel suçların da işlendiği eserlerinde kendi portresini kullanmıştır. Bunun sebebi, 1611 yılında hocası Agostino Tassi tarafından uğradığı tecavüz ve sonrasında yaşadığı mahkeme sürecidir. Mahkemede Tassi yerine kendini yargılanırken bulan Artemisia, mahkeme salonunda suçlanmış ve işkence görmüştür. Yaşadığı bu olayı eserlerinde şehvet suçlusu erkekleri cezalandırarak aktaran sanatçı, bu anlamda özellikle 20. yüzyılda ağırlık kazanmaya başlayan kadın hareketinin de sembol isimlerinden biri olmuştur. Sanatçı, eserlerinde bazen kana susamış, bazen Tanrı’nın merhametine kendini bırakmış olan kadın kahramanlarını dramatik bir etkiyle ele almıştır. Öç alan veya bir kurban olan karakterlerindeki zıtlıklar sanatçının farklı ruh hallerinin tuvale yansımasıdır. Ancak burada değinilmesi gereken en önemli husus, Artemisia Gentileschi’nin sadece bir “kurban” olarak eserlerinde duygusal drama yarattığı düşüncesinin yanlışlığıdır. Sanatçı, yaşadığı dönem dikkate alındığında, resmi bir eğitim almaktan engellenmiş ve kadın kimliği neticesinde geri plana itilmiş olmasına rağmen Barok dönemin en önemli ressamlarından biri olmayı başarmıştır. Yeteneği ve başarılarıyla Floransa Akademisi’ne kabul edilen ilk kadın ressam olma onuruna da erişmiştir.
Bu çalışma, sanatçı kimliği ve yaşamıyla birçok filme, belgesele ve şiire konu olan Artemisia Gentileschi’nin, hakkında yapılan çalışmalarda ağırlıklı olarak bir “kurban” ya da feminist hareketin sembolü haline getirilen sınırlayıcı aktarımının dışında, sanattaki yetkinliğini incelemeyi amaçlamaktadır.

Keywords

Artemisia Gentileschi, Barok, Resim, Kadın Ressam

References

• Bissell, R. W. (1999). Artemisia Gentileschi and the Authority of Art Critical Reading and Catalogue Raisonnê, Pennsylvania State University Press: Universitiy Park.
• Erkan, A. (2018). “Resim Sanatında ‘Judith ve Holofernes ‘ Efsanesine İki Farklı Yaklaşım (Caravaggio ve Artemisia Gentileschi)”, İdil Sanat ve Dil Dergisi, 7, (42), Ankara 2018, 209-215.
• Elçi Akpınar, N. (2016). “Görsel Ziyafete Başkaldırı: Artemisia Gentileschi, ‘Susanna ve Yaşlılar’, (1610, Pommersfelden)”, Sanat Tasarım Dergisi, S.7, 15-19. Cohen, E. S. (2000). “The Trials of Artemisia Gentileschi: A Rape as History”, The Sixteenth Century Journal, Vol.31, No.1, 47-75.
• Zirpolo, L. H. (2010). Historical Dictionary of Baroque Art and Architecture (Historical Dictionaries of Literature and the Arts), Scarecrow Press, Lanham MD and Plymouth.
• Mavioğlu, G. & Karbeyaz, K. (2015). “Ressam Artemisia Gentileschi ve 17. Yüzyıldan Bir Cinsel Suç Örneklemi”, XII. Adli Bilimler Kongresi Isparta 04-06 Haziran 2015.
• Silvers, D. A. (2010). Artemisia Gentileschi: The Heart of a Woman and the Soul of a Caesar, A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements Fort he Degree of Master of Liberal Arts Department of Humanities and Cultural Studies College of Arts and Sciences, University of South Florida, Florida.
• Honour, H. & Fleming, J. (2015). Dünya Sanat Tarihi, (Çev.: Hakan Abacı), Alfa Başvuru, İstanbul.
• Buckley , P. J. (2013). “Perspetcives Artemisia Gentileschi, 1593-1653”, The American Journal of Psychiatry, V.10, I.8, 832-833.
• Cumming, R. (2008). Sanat, İnkılâp Yayınevi, İstanbul 2008.
• Christiansen, K. & Mann, J. W. (2013). Orazio and Artemisia Gentileschi, The Metropolitan Museum of Art, New York Yale University Press.
• Modesti, A. (2016). “A Newly Discovered Late Work by Artemista Gentileschi: Susanna and the Elders of 1652”, Women Artists in Early Modern Italy Careers, Fame, and Collectors, (Ed. Sheila Barker), Harvey Miller Publishers, London.
• Erkan, A. (2018). “Resim Sanatında “Judıth ve Holofernes” Efsanesine Farklı İki Yaklaşım (Caravaggio ve Artemisia Gentisleschi)”, İdil, C.7, S.42, 209-215. Garrard, M. D. (1993). “Artemisia Gentileschi’s Corisca and the Satry”, The Bvrlington Magazine, V. CXXXV, N.1078, 1993, 34-38.