Arbitration in Arabs and the Prophet's Arbitration in Kaaba

Year 2024, , 127 - 142, 30.04.2024

Nur Yıldırım

https://doi.org/10.18506/anemon.1415687

Abstract

The Kaaba, which has been the common qibla for Muslims all over the world since the birth of Islam, has been destroyed and rebuilt many times in history. One of these repairs and reconstructions was carried out by the Quraysh tribe, of which the Prophet was a member, in the pre-Islamic period. It is known that during the repair of the Kaaba by the Quraysh, there was a dispute among the tribes about which tribe would replace the Hajar al-Aswad stone, and the Prophet resolved this dispute. There are different opinions about the arbitration undertaken by the Prophet in the resolution of this dispute. One of these views is that the Prophet Muhammad was not among the arbitrators in the jahiliyyah period and that his arbitration at Ka'ba was only a coincidence. There are also those who argue that the Prophet was an arbitrator like the arbitrators in the pre-Islamic period.
In this study, whether the Prophet's arbitration was different from the arbitration in the pre-Islamic Arab society is criticised in the context of the related narrations. However, firstly, some narrations about Hajar al-Aswad and the Ka'bah will be analysed in the context of the Prophet's arbitration of the Ka'bah. In this way, it is aimed to understand the subject more accurately in the minds of the readers.

Keywords

Islamic History, Kaaba, Hajar al-Aswad, Quraysh, Prophet Muhammad, Arbitration.

Araplarda Hakemlik ve Hz. Peygamber'in Kabe Hakemliği

Abstract

İslâmiyet’in doğuşundan günümüze kadar tüm dünya Müslümanları için ortak kıble olan Kâbe, tarihî süre içerisinde çok defa yıkılıp yeniden inşa edilmiştir. Bu onarım ve inşalardan biri de İslâm öncesi dönemde Hz. Peygamber’in de mensubu olduğu Kureyş kabilesi tarafından gerçekleştirilmiştir. Kureyş’in Kâbe’yi onarımı sırasında kabileler arasında hacerülesved taşını hangi kabilenin yerine koyacağı ile ilgili ihtilaf yaşandığı, Hz. Peygamber’in bunu çözüme kavuşturduğu bilinmektedir. Yaşanan bu ihtilafın çözümünde Hz. Peygamber’in üstlenmiş olduğu hakemlikle ilgili farklı görüşler söz konusudur. Bu görüşlerden biri, Hz. Muhammed’in cahiliye dönemindeki hakemler arasında yer almadığı, onun Kâbe hakemliğinin yalnızca rastlantı sonucu gerçekleştiği yönündedir. Bunun yanı sıra Hz. Peygamber’in İslâm öncesi dönemdeki hakemler gibi bir hakem olduğunu savunanlar da bulunmaktadır.
Araştırmada Hz. Peygamber’in hakemliğinin, İslâm öncesi Arap toplumunda cari olan hakemlikten farklı olup olmadığı konuyla ilgili rivâyetler bağlamında kritik edilmektedir. Ancak öncelikle Hz. Peygamber’in Kâbe hakemliği bağlamında Hacerülesved ve Kâbe hakkındaki bazı rivâyetlerin tahlili yapılacaktır. Böylelikle konunun okuyucuların zihninde daha doğru bir şekilde anlaşılması amaçlanmaktadır

Keywords

İslam Tarihi, Kabe, Hacerül Esved, Kureyş, Hz. Muhammed, Hakemlik

References

• Aksu, Z. (2005). İslâm’ın Doğuşunda Toplumsal Realite Hukukî Ayetler ve İçtihâdî Kaynaklar. İlahiyat Yay., Ankara.
• Âlûsî, M. Ş. B. (ty.). Bulûğu’l-Ereb fî Ma‘rifeti Ahvâli’l-Arab. (C. 1-3). Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
• Apak, Â. (2010). Ana Hatlarıyla İslâm Tarihi (Hz. Muhammed Dönemi). İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Apak, Â. (2014). Ana Hatlarıyla İslâm Öncesi Arap Tarihi ve Kültürü. İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Avcı C. (2008). Muhammedü’l-Emin Hz. Muhammed’in Peygamberlik Öncesi Hayatı. İstanbul: Hayy Kitap.
• Avcı, C.&İdris, M. (2016). Hz. Muhammed’in Hayatı. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Avcı, C. (2018). İslam Bizans İlişkileri (610-847). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Azimli, M. (2010). Siyeri Farklı Okumak. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• Azimli, M. (2016). Câhiliyye’yi Farklı Okumak. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• Balcı, İ. (2016). Peygamberlik Öncesi Hz. Muhammed. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• Belâzûrî, E. A. Y. b. C. (1996). Ensâbü’l-Eşrâf. (C. 1-13). Beyrut: Dâru’l-Fikr.
• Buhârî. E. A. M. b. İ. (2002). Sahîhu’l-Buhârî. Beyrut: Daru İbn Kesîr.
• Bûtî, R. (2016). Fıkhu’s-Siyre. (Atik Aydın Çev.). İstanbul: Dönem Yayınları.
• Cevâd A. (1993). el-Mufassal fî Tarihi’l-Arab Kable’l-İslâm. (C. 1-10) Bağdat: yy.
• Çağatay, N. (1989). İslâm Dönemine Dek Arap Tarihi. Ankara: TTK Yayınları.
• Çelikkol, Y. (2013). İslâm Öncesi Mekke. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• Demircan, A. (2017). Siyer. İstanbul: Beyan Yayınları.
• Dindi, E. (2014). Kur’an’da İslâm Öncesi Kültürün İzleri. [Doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi. Erul, B. (2013). Siret Tedkikleri. Ankara: Otto Yayınları.
• Ezrakî, E. V.M. b. A. b. A. el-Ezrakî. (2002). Ahbâru Mekke vemâ câe fîhâ min el-Âsâr. (C. 1-2). Mekke: Mektebetü’s-Sekâfe.
• Gökhan, N. (2017). Câhiliye Toplumunda Kureyş Kadını [Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Günaltay, Ş. (1997). İslâm Öncesi Araplar ve Dinleri, (M. Mahfuz Söylemez-Mustafa Hizmetli Sad.). Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• Halebî, A. b. B. İ. (1980). es-Sîretu’l-Halebiyye fî Sîreti’l-Emîni’l-Me’mûn. (C. 1-3). Beyrut: Dâru’l-Ma’rife.
• Hamidullah, M. (2014). İslâm Peygamberi (Mehmet Yazgan Çev.). İstanbul: Beyan Yayınları
• Hamidullah, M. (2017a). İslâm Tarihine Giriş (Ruhi Özcan Çev.). İstanbul: Beyan Yayınları.
• Hamidullah, M. (2017b). Allah’ın Elçisi Hz. Muhammed (Ülkü Zeynep Babacan Çev.). İstanbul: Beyan Yayınları.
• Hasan, İ. H. (1987). Siyasî-Dinî-Kültürel-Sosyal İslâm Tarihi (İsmail Yiğit-Sadrettin Gümüş Çev.). (C. 1-6). İstanbul: Kayıhan Yayınları.
• Heykel, M. H. (1945). Hazreti Muhammed Mustafa. (Ömer Rıza Doğrul Çev.). İstanbul: Ahmet Halit Kitabevi.
• Hizmetli, S. (2011). İslâm Tarihi –İlk Dönem-, Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• İbn Habîb, E. C. M. b. H. el-Bağdâdî. (ty.). Kitâbü’l-Muhabber. Beyrut: Dâru’l-Afâki’l-Cedide.
• İbn Hişâm, E. M. A. b. E. el-Hımyerî. (2005). es-Sîretu’n-Nebeviyye. (C. 1-2). Beyrut: Dâru İbni Kesîr.
• İbn İshâk, M. İ. b. Y. (1976). Sîretu İbn İshâk. Fas: Matbaâtu Muhammed el-Hâmis.
• İbn Mâce, E. A. M. b. Y. el-Kazvînî. (1954). Sünenu İbn Mâce. Kahire: Dâru ihya el-Kutubi’l-Arabiyye.
• İbn Kesîr, E. F. İ. b. Ö. el-Kureyşî (1997). el-Bidâye ve’n-Nihâye, (C.1-25). Beyrut: Mektebetü’l-Ma‘arif.
• İbn Sa‘d, M. b. S. b. M. H. B. (2012). Kitâbü’t-Tabakâti’l-Kebîr. (C. 1-11). Kahire: Mektebetü’l-Hancî.
• İbn Seyyidinnâs, E. F. M. b. M. el-Ya‘murî. (1986). Uyûnu’l-Eser fî Funûni’l-Meğâzî ve’ş-Şamâil ve’s-Siyer. (C. 1-2). Beyrut: Müessesetü İzzedîn.
• İbnü’l-Cevzî, E. F. A. b. A. b. M. b. Cevzî. (1992). el-Muntazam fî Târihu’l-Mulûk ve’l-Umem. (C. 1-17). Beyrût: Dâru’l-Kütbi’l-İlmiyye.
• İbnü’l-Esîr, E. H. İ. A. b. M. b. M. eş-Şeybânî el-Cezerî. (1987) .el-Kâmil fi’t-Târîh. (C. 1-10). Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. (C. 1-V). (2014). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Lings, M. (2010). Hz. Muhammed’in Hayatı. (Nazife Şişman Çev.). İstanbul: İnsan Yayınları.
• Mevdudî. (2016). Tarih Boyunca Tevhid Mücadelesi ve Hz. Peygamber’in Hayatı. (Ahmet Asrar Çev.). İstanbul: Pınar Yayınları. Öğüt, S. (1996). Hacerülesved. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. (C. 14, s. 433-435). TDV Yayınları.
• Önkal, A. (1993). Cürhüm. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. (C. 8, s. 138). TDV Yayınları.
• Sarıçam, İ. (2011). Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Süheylî, A. b. A. b. A. b. E. H. el-Has’amî. (1997). er-Ravzü’l-Ünüf fî Şerhi es-Sireti’n-Nebeviyye li İbn Hişâm. (C. 1-4) Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• Şulul, K. (2018). Son Peygamber Hz. Muhammed’in Hayatı. İstanbul: Siyer Yayınları.
• Taberî, E. C. M. b. C. 1966. Târîhu’l-Ümem ve’l-Mülûk (Târîhu’t Taberî). (C. 1-11). Mısır: Dâru’l-Maârif.
• Tirmizî, E. Î. M. b. Î. (1996). el-Câmiu’s-Sahîh. (C. 1-6). Beyrut: Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî.
• Uslu, R. (1998). Hums. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt. 18, s. 364-365). TDV Yayınları.
• Ünal, S. (2001). Kâbe. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt. 24, s. 14-21). TDV Yayınları.
• Yıldırım, F. (2018). Hz. Peygamber Döneminin İktisadi Yapısı [Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Yücel, İ. (2016). Peygamberimizin Hayatı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Zührî, M. b. M. b. A. b. Ş. (1981). Kitâbü’l-Meğâzî. Dımaşk: Dâru’l-Fikr.