Research Article
BibTex RIS Cite

The Role of Organizational Cynicism in the Effect of Destructive Leadership on Organizational Deviation: A Food Sector Research in Konya

Year 2021, , 159 - 172, 29.03.2021
https://doi.org/10.18506/anemon.819609

Abstract

Destructive leadership behaviors cause insecurity in the relationships between employees and managers in business life and can lead to various organizational problems. This study's main purpose is to determine whether "organizational cynicism" functions as a mediator in the effect of destructive leadership behaviors on organizational deviation. The research is designed according to the quantitative research method. Research data were collected from an enterprise operating in the Konya food production sector (n = 283) using the full count sampling technique. Descriptive analysis, difference, and relationship tests were carried out in the research. According to the findings obtained from the research data analysis, the positive effects of destructive leadership behavior on organizational deviation and organizational cynicism were determined. It has been determined that organizational cynicism has a mediating role in the effect of destructive leadership on the organizational deviation. As a result, destructive leadership behavior triggers negative behaviors towards employees in the organization as a negative behavior. It can be seen that the perceptions of organizational deviation and cynicism increase in the employees as the negativity come from the manager.

References

  • Aasland, M. S., Skogstad, A., Notelaers, G., Nielsen, M. B., & Einarsen, S. (2010). The prevalence of destructive leadership behaviour. British Journal of management, 21(2), 438-452.
  • Aboramadan, M., Turkmenoglu, M.A., Dahleez, K.A. and Cicek, B. (2020), "Narcissistic leadership and behavioral cynicism in the hotel industry: the role of employee silence and negative workplace gossiping," International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/IJCHM-04-2020-0348
  • Ak, M., & Sezer, Ö. (2018). Kamu Personel Sisteminde Çalişanlarin Görevde Yükselmesinde Kayirmacilik Sorunu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(Geybulla Ramazanoğlu Özel Sayısı), 739-757.
  • Akatay, A., Yücekaya, P., & Kisat, N. Ç. (2016). Yöneticilerin etik liderlik davranışlarının, örgütsel adalet ve sinizm üzerine etkileri: Çanakkale İl Emniyet Müdürlüğü’nde bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 483-509.
  • Akçit, V., Barutçu, E., & Akşit, İ. (2018). Kurt Lewîn’in Liderlik Tarzları ile Örgütsel Sapma İlişkisinin İncelenmesi. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 23(1), 209-225.
  • Akman, Y. (2016). Yıkıcı liderlik ile mesleki tükenmişlik arasındaki ilişki: öğretmenler üzerine bir araştırma. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(3), 627-653.
  • Aksu, A. (2016). Organizational Deviance and Multi-Factor Leadership. Educational Research and Reviews, 11(8), 589-597.
  • Akyüz, M., & Özyer, K. (2018). Cinsiyet Ayrımcılığının Örgütsel Sapma Davranışları Üzerindeki Etkisinde Öz-yeterliliğin Aracılık Rolü: Sağlık Kurumlarında Bir Araştırma. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 25-51.
  • Al-Aameri, A. S. (2000). Job satisfaction and organizational commitment for nurses. Saudi medical journal, 21(6), 531-535.
  • Alper, M., & Çetin, C. (2018). Liderlik Türlerinin Whistleblowing İlişkisinin Avukatlar Açısından İncelenmesi. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 48-64.
  • Andersson, L. M., & Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the workplace: Some causes and effects. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 18(5), 449-469.
  • Appelbaum, S. H., Iaconi, G. D., & Matousek, A. (2007). Positive and negative deviant workplace behaviors: causes, impacts, and solutions. Corporate Governance: The international journal of business in society, Vol. 7 No. 5 2007, 586-598.
  • Ariani, D. W. (2013). The relationship between employee engagement, organizational citizenship behavior, and counterproductive work behavior. International Journal of Business Administration, 4(2), 46-56.
  • Aslan, Ş. (2019). Geçmişten günümüze liderlik kuramları: Eğitim Yayınevi. 2. Baskı. Eğitim Yayınevi, 1, 25.
  • Avcı, N. (2008). Konaklama işletmelerinde örgütsel öğrenme, iş tutumları ve örgütsel sapma arasındaki ilişkinin analizi. DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
  • Ayazlar, G., & Güzel, B. (2013). Örgütsel Adaletin Otel Çalışanlarının İşten Ayrılma Niyeti ve İşyerinde Sapma Davranışına Etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(3). 6-23.
  • Bakan, İ., & Doğan, İ. F. (2012). Hizmetkâr liderlik. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-12.
  • Bana, P. E. (2019). Hastanelerde rol çatışması ve sosyal iklimin örgütsel sapma davranışına etkisi. Marmara Üniversitesi Sağlik Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of personality and social psychology, 51(6), 1173.
  • Baş, T. (2013). Anket: anket nasıl hazırlanır?: Anket nasıl uygulanır?: anket nasıl uygulanır? : Seçkin yayıncılık.
  • Başar, U., & Basım, H. N. (2018). Paradoksal liderlik modeli. Amme İdaresi Dergisi, 51(3), 121-153.
  • Bennett, R. J., & Robinson, S. L. (2003). The past, present, and future of workplace deviance research. The state of the science (247–281). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
  • Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological bulletin, 88(3), 588-606.
  • Biswas, S., & Kapil, K. (2017). Linking perceived organizational support and organizational justice to employees' in-role performance and organizational cynicism through organizational trust. Journal of Management Development. 698-711.
  • Bolea, A., & Atwater, L. (2020). Becoming a Leader: Nine Elements of Leadership Mastery: Routledge.
  • Börü, D., Çakarel, T. Y., Ufacik, O. E., & Arslan, G. (2020). Toksİk Lİderlİğİn Örgütsel Sİnİzm Üzerİndekİ Etkİsİ: Otomotİv Sektöründe Bİr Araştirma. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 5(12), 194-216.
  • Brandebo, M. F. (2020). How contextual is destructive leadership? A comparison of how destructive leadership is perceived in usual circumstances versus crisis. International Journal of Organizational Analysis. 220-239.
  • Brandes, P. M. (1998). Organizational cynicism: Its nature, antecedents, and consequences. (Doktora Tezi), Cincinnati Üniversitesi.
  • Breevaart, K., Bakker, A. B., Hetland, J., & Hetland, H. (2014). The influence of constructive and destructive leadership behaviors on follower burnout. Burnout at work: A psychological perspective, 102-121.
  • Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. Testing structural equation models, 154, 136.
  • Burroughs, S. M. (2001). The role of dispositional aggressiveness and organizational injustice on deviant workplace behavior. ProQuest Information & Learning,
  • Buss, A. H. (1961). The psychology of aggression: Wiley.
  • Cartwright, S., & Holmes, N. (2006). The meaning of work: The challenge of regaining employee engagement and reducing cynicism. Human resource management review, 16(2), 199-208.
  • Ceyhan, S., & Çiçek, H. (2020). Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin A Tipi Kişilik Özelliklerinin Tükenmişlik Üzerindeki Etkisinde Genel Sinizmin Araci Rolü. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 888-903.
  • Chang, C.-H. D., & Lyons, B. J. (2012). Not all aggressions are created equal: A multifoci approach to workplace aggression. Journal of Occupational Health Psychology, 17(1), 79–92.
  • Charan, R. (2017). The High-potential Leader: How to Grow Fast, Take on New Responsibilities, and Make an Impact: John Wiley & Sons.
  • Coker, T. P. (2020). Accelerating Leadership and Professional Development for Adults: Developing a New Measure for Assessing Kegan's Constructive Developmental Orders. Theses and Dissertations
  • Çakarel, T. Y., Elber Börü, D., Ufacık, O. E., & Arslan, G. (2019). Toksik liderliğin örgütsel sinizm üzerindeki etkisi: Otomotiv sektöründe bir araştırma. Paper presented at the 4th EMISSC International Entrepreneurship and Social Sciences Congress, İstanbul, Türkiye, 29 - 30 Kasım 2019.
  • Çalışal, S., & Yücel, L. (2019). Hizmetkâr liderlik: Refik Saydam örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 6(3), 167-172.
  • Çankaya, M., & Çiftçi, G. E. (2020). Hastane Çalişanlarinin Toksİk Lİderlİk Ve Örgütsel Sİnİzm Algilarinin Örgütsel Bağliliklarina Etkİsİ. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23(2), 273-298.
  • Çark, Ö., & Marşap, A. (2019). Kurumsal Kaynak Planlama Kullanıcıları Açısından Sistemin Faydalarını Etkileyen Faktörler 1. [The Factors Affecting Benefits of Enterprise Resource Planning System from User Perception]. Third Sector Social Economic Review, 54(2), 992-1013. doi:http://dx.doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.19.05.1127
  • Çeken, H. (2012). Etik Liderlik Ve Örgütsel Adaletin Örgütsel Sapma Davranışları Üzerindeki Etkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(28), 18-39.
  • Çelebi, F. (2019). Yıkıcı liderliğin örgütsel sapma davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel sinizmin aracı rolü: Samsun ili sağlık sektöründe bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı (Doktora Tezi),
  • Çevik, A., & Can, N. (2020). Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Sinizm Davranışlarının Yordayıcısı Olarak Okul Yöneticilerinin Makamsal Güç Kaynakları. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 13-30.
  • De Lima, A. P. (2020). 'How did I become a leader in my family firm?' Assets for succession in contemporary Lisbon financial elites. In Elites (31-51): Routledge.
  • Demir, M. (2009). Konaklama işletmelerinde duygusal zeka, örgütsel sapma, çalışma yaşamı kalitesi ve işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişkinin analizi. DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü/Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı (Doktora Tezi).
  • Demir, M., & Tütüncü, Ö. (2010). Ağırlama işletmelerinde örgütsel sapma ile işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişki. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1), 64-74.
  • Demirel, N. (2015). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki (Gaziantep Şehitkâmil ilçesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Gaziantep.
  • Dobbs, J. M., & Do, J. J. (2019). The impact of perceived toxic leadership on cynicism in officer candidates. Armed Forces & Society, 45(1), 3-26.
  • Dobbs, L. C. J. M., & Do, L. C. J. (2006). Toxic Leadership And Cynicism. In Pursuit of Excellence: International Perspectives of Military Leadership (2006) Strategic Leadership Development: International Perspectives (2007) Professional Ideology & Development, 119.
  • Düğer, Y. S. (2020). Lider-Üye Etkileşiminin Çalışan Sesliliği ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Psikolojik Güçlendirmenin Düzenleyici Rolü. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), 1215-1236.
  • Ebrahimi, S. A., Eynali, M., & Bagheri GaraBolagh, H. (2020). the Consequences of Toxic Leadership in Sport Teams: Mediation Role of Unit Civility.
  • Egide, N., & Andala, H. O. (2020). School Leadership Types and Teachers' Empowerment in Public Secondary Schools in Rwanda. Journal of Education, 3(5), 59-71.
  • Einarsen, S., Aasland, M. S., & Skogstad, A. (2007). Destructive leadership behaviour: A definition and conceptual model. The Leadership Quarterly, 18(3), 207-216.
  • Erdogdu, M. (2018). Effect of Organizational Justice Behaviors on Organizational Silence and Cynicism: A Research on Academics from Schools of Physical Education and Sports. Universal Journal of Educational Research, 6(4), 733-741.
  • Erdost, H. E., Karacaoğlu, K., & Reyhanoğlu, M. (2007). Örgütsel sinizm kavramı ve ilgili ölçeklerin Türkiye’deki bir firmada test edilmesi. 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, 514-524.
  • Eren, E. (2001). Yönetim ve Organizasyon, Beta Yayıncılık, 5. Baskı, İstanbul.
  • Erturk, A., & Ziblim, L. (2020). Is the Perception of Organizational Deviance Affected by the Organizational Climate? Research in Schools. Eurasian Journal of Educational Research, 85, 1-22.
  • Fallatah, F., Laschinger, H. K., & Read, E. A. (2017). The effects of authentic leadership, organizational identification, and occupational coping self-efficacy on new graduate nurses' job turnover intentions in Canada. Nursing outlook, 65(2), 172-183.
  • Farah, B., Elias, R., De Clercy, C., & Rowe, G. (2020). Leadership succession in different types of organizations: What business and political successions may learn from each other. The Leadership Quarterly, 31(1), 101289. 1-21.
  • Ferres, N., & Connell, J. (2004). Emotional intelligence in leaders: an antidote for cynicism towards change? Strategic Change, 13(2), 61-71.
  • Fornell, C., ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), 39-50.
  • Gandolfi, F., & Stone, S. (2016). Clarifying leadership: High-impact leaders in a time of leadership crisis. Revista de Management Comparat International, 17(3), 212-240.
  • Girgin Köse, S. (2013). Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel sapma ve startejik liderlik arasındaki ilişki üzerine algıları: İzmir ili örneği. DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Gkorezis, P., Petridou, E., & Krouklidou, T. (2015). The detrimental effect of machiavellian leadership on employees" emotional exhaustion: organizational cynicism as a mediator. Europe's journal of psychology, 11(4), 619-631.
  • Gnambs, T. (2019). Opinion leadership types or continuous opinion leadership traits? International Journal of Psychology, 54(1), 88-92.
  • Gökçe, S. G., Emhan, A., Özer, Z., & Kaya, A. (2017). Sinizim, Kişilerarası Çatışma ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkinin Analizi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(1), 93-108.
  • Görmen, M. (2017). Örgüt kültürünün örgütsel sinizm tutumları üzerine etkisi. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 363-388.
  • Gruys, M. L., & Sackett, P. R. (2003). Investigating the dimensionality of counterproductive work behavior. International journal of selection and assessment, 11(1), 30-42.
  • Gül, H., & Ağıröz, A. (2011). Mobbing ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler: Hemşireler üzerinde bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Aralık 2011, Volume 13, Issue 2, 27-47
  • Güldü, Ö., & Aksu, N. E. (2016). Yıkıcı liderlik algısı ve mesleki tükenmişlik arasındaki ilişkide olumsuz duygu-durumun aracı rolü. Çalışma İlişkileri Dergisi, 7(2), 91-113.
  • Gültaç, A. S. (2019). Örgütsel Sapma Ve Nezaketsizlik Davranışları İlişkisinde İşyerinde Dışlanmanın Aracı Rolü: Sağlık Kurumlarında Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Gün, İ., & Aslan, Ö. (2018). Liderlik kuramları ve sağlık işletmelerinde liderlik. Journal of Health and Nursing Management, 5(3), 217-226.
  • Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., ve Tatham, R. (2006). Multivariate data analysis . Uppersaddle River. In: NJ: Pearson Prentice Hall.
  • Hershcovis, M. S., & Barling, J. (2010). Towards a multi‐foci approach to workplace aggression: A meta‐analytic review of outcomes from different perpetrators. Journal of Organizational Behavior, 31(1), 24-44.
  • Hogan, R., & Kaiser, R. B. (2005). What we know about leadership. Review of general psychology, 9(2), 169-180.
  • Hoobler, J. M., & Brass, D. J. (2006). Abusive supervision and family undermining as displaced aggression. Journal of Applied psychology, 91(5), 1125-1133.
  • Hse, M. H. M. (2018). Leadership Is Everyone's Game: How to Become a Leader at Any Stage in Your Career. Canadian Journal of Medical Laboratory Science, 80(4), 24-24.
  • Illies, J. J., & Reiter-Palmon, R. (2008). Responding destructively in leadership situations: The role of personal values and problem construction. Journal of Business Ethics, 82(1), 251-272.
  • İyigün, N. Ö. (2011). Psikolojik kontratın örgütsel sapma üzerindeki etkisinde kişilik özelliklerinin rolü ve bir araştırma. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
  • İyigün, N. Ö., & Çetin, C. (2012). Psikolojik kontratın örgütsel sapma üzerindeki etkisi ve ilaç sektöründe bir araştırma-The impact of psychological contract on organizational deviance and a research in pharmaceutical sector. Öneri Dergisi.C.10.S.37. Ocak 2012.15-29
  • James, M. S. (2005). Antecedents and consequences of cynicism in organizations: An examination of the potential positive and negative effects on school systems. The Florida State University College Of Business Electronic Theses, Treatises and Dissertations
  • Jaskyte, K. (2004). Transformational leadership, organizational culture, and innovativeness in nonprofit organizations. Nonprofit Management and Leadership, 15(2), 153-168.
  • Judge, T. A., Scott, B. A., & Ilies, R. (2006). Hostility, job attitudes, and workplace deviance: Test of a multilevel model. Journal of Applied psychology, 91(1), 126-138.
  • Kaluza, A. J., Boer, D., Buengeler, C., & van Dick, R. (2020). Leadership behaviour and leader self-reported well-being: A review, integration and meta-analytic examination. Work & Stress, 34(1), 34-56.
  • Karacabey, M. F., Bellibaş, M. Ş., & Adams, D. (2020). Principal leadership and teacher professional learning in Turkish schools: examining the mediating effects of collective teacher efficacy and teacher trust. Educational Studies, 1-20.
  • Karacaoğlu, K., & İnce, F. (2012). Brandes, Dharwadkar ve Dean'in (1999) örgütsel sinizm ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Örneği. Business & Economics Research Journal, 3(3). 77-92.
  • Kasalak, G., & Aksu, M. (2016). Örgütler nasıl zehirlenir? Öğretim elemanlarının örgütsel toksisite algıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(4), 676-694.
  • Kaya, L. (2020). Örgütsel adalet ve örgütsel si̇ni̇zm i̇li̇şki̇si̇. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Projesi İşletme Ana Bilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Programı
  • Kidwell Jr, R. E., & Kochanowski, S. M. (2005). The morality of employee theft: Teaching about ethics and deviant behavior in the workplace. Journal of management education, 29(1), 135-152.
  • Kim, Y.-J. (2017). Self-Leadership Types of Nursing Students. Research Journal of Pharmacy and Technology, 10(7), 2350-2354.
  • Kırbaş, M. (2013). Eğitim Örgütlerinde Toksit Liderlik, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yüksek lisans tezi, Malatya).
  • Kline, P. (2014). An easy guide to factor analysis: Routledge. Krasikova, D. V., Green, S. G., & LeBreton, J. M. (2013). Destructive leadership: A theoretical review, integration, and future research agenda. Journal of management, 39(5), 1308-1338.
  • Kwantes, C. T., & Bond, M. H. (2019). Organizational justice and autonomy as moderators of the relationship between social and organizational cynicism. Personality and Individual Differences, 151, 109391. 1-10.
  • Lee, C. H., & Moon, J. (2011). Effects of officers' cynicism and their perception of managerial leadership on COP activities among South Korean police officers. Policing: An International Journal of Police Strategies & Management. 31-48.
  • Mackey, J. D., Ellen III, B. P., McAllister, C. P., & Alexander, K. C. (2020). The dark side of leadership: A systematic literature review and meta-analysis of destructive leadership research. Journal of Business Research.
  • MacKinnon, D. P., Fairchild, A. J., & Fritz, M. S. (2007). Mediation analysis. Annu. Rev. Psychol., 58, 593-614.
  • Marsh, H. W., & Hocevar, D. (1985). Application of confirmatory factor analysis to the study of self-concept: First-and higher order factor models and their invariance across groups. Psychological bulletin, 97(3), 562-582.
  • McDonald, R. P., & Marsh, H. W. (1990). Choosing a multivariate model: Noncentrality and goodness of fit. Psychological bulletin, 107(2), 247-255.
  • McKenna, B., & Rooney, D. (2019). Wise leadership. In R. J. Sternberg & J. Glück (Eds.), The Cambridge handbook of wisdom (p. 649–675). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781108568272.030.
  • MacKenzie, S. B., ve Podsakoff, P. M. (2012). Common method bias in marketing: Causes, mechanisms, and procedural remedies. Journal of retailing, 88(4), 542-555.
  • Mehmet, İ., Bedük, A., & Aydoğan, E. (2004). Örgütlerde Takim Çalişmasina Yönelik Etkin Liderlik Nitelikleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(11), 423-446.
  • Mitchell, M. S., & Ambrose, M. L. (2007). Abusive supervision and workplace deviance and the moderating effects of negative reciprocity beliefs. Journal of Applied psychology, 92(4), 1159-1178.
  • Nunnally, J. C. (1975). Psychometric theory—25 years ago and now. Educational Researcher, 4(10), 7-21. Omar, Z., Mokhtar, M., & Hamzah, S. R. a. (2015). Prevalence of workplace bully in selected public service agency in Malaysia: Do destructive leadership behaviour matters. International Journal of Education and Training, 1(1), 1-9.
  • Özgen, F. Ö., & Turunç, Ö. (2017). Örgütsel Adalet-Sinizm Ilişkisinde Kişi Örgüt Uyumunun Rolü: Eğitim Sektöründe Bir Araştirma. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 80-96.
  • Özgener, Ş., Öğüt, A., & Kaplan, M. (2008). İşgören-işveren ilişkilerinde yeni bir paradigma: Örgütsel sinizm. Örgütsel Davranışta Seçme Konular: Organizasyonların Karanlık Yönleri ve Verimlilik Azaltıcı Davranışlar,(İçinde, M. Özdevecioğlu, H. Karadal (Ed.)(1. Baskı sy. 54-68) Ankara: İlke Yayınevi.
  • Padilla, A., Hogan, R., & Kaiser, R. B. (2007). The toxic triangle: Destructive leaders, susceptible followers, and conducive environments. The Leadership Quarterly, 18(3), 176-194.
  • Park, E.-M., Seo, J.-H., & Ko, M.-H. (2016). The effects of leadership by types of soccer instruction on big data analysis. Cluster computing, 19(3), 1647-1658.
  • Petrone, P. (2020). How to become a leader? Revista Colombiana de Cirugía, 35(1), 14-16.
  • Polatçı, S., Özçalık, F., & Cindiloğlu, M. (2014). Üretkenlik karşıtı iş davranışı ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde kişi-örgüt uyumunun etkileri. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 1-12.
  • Reyhanoğlu, M., & Akın, Ö. (2016). Toksik liderlik örgütsel sağlığı olumsuz yönde tetikler mi? Insan Ve Toplum Bilimleri Araştirmalari Dergisi Cilt: 5, Sayı: 3, 2016 Sayfa: 442 – 459
  • Robbins, B., & Davidhizar, R. (2020). Transformational leadership in health care today. The Health Care Manager, 39(3), 117-121.
  • Robbins, S. P. (1990). Organization Theory: Structures, Designs, And Applications, 3/e: Pearson Education India.
  • Samat, L. (2020). Algılanan Örgütsel Destek Ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bir Uygulama. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Sarıçam, E. (2017). Lider yönetici: İyi yönetici nasıl olunur. In: İstanbul: AZ (A’dan Z’ye İyi Kitaplar) Yayınları.
  • Sarto, F., & Veronesi, G. (2016). Clinical leadership and hospital performance: assessing the evidence base. BMC health services research, 16(2), 85-97.
  • Schyns, B., & Hansbrough, T. (2010). When leadership goes wrong: Destructive leadership, mistakes, and ethical failures: IAP.
  • Serinikli, N. (2020). Sağlık Çalışanlarında İş Özerkliği ve İş Performansı Arasındaki İlişkide Örgütsel Sinizm ve Yaşam Tatmini Seri Çoklu Arabuluculuğu. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1693-1711.
  • Shahzad, A., & Mahmood, Z. (2012). The mediating-moderating model of organizational cynicism and workplace deviant behavior: Evidence from banking sector in Pakistan. Middle-East Journal of Scientific Research, 12(5), 580-588.
  • Shaw, J. B., Erickson, A., & Harvey, M. (2011). A method for measuring destructive leadership and identifying types of destructive leaders in organizations. The Leadership Quarterly, 22(4), 575-590.
  • Shepherd, D. A., Patzelt, H., & Haynie, J. M. (2010). Entrepreneurial spirals: Deviance–amplifying loops of an entrepreneurial mindset and organizational culture. Entrepreneurship theory and practice, 34(1), 59-82.
  • Solmuş, T. (2005). İş Yaşamında Duygular Ve Kişilerarası İlişkiler: Öfke-Saldırganlık Ve Romantik İlişkiler. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 6(1).
  • Spector, P. E., & Fox, S. (2002). An emotion-centered model of voluntary work behavior: Some parallels between counterproductive work behavior and organizational citizenship behavior. Human resource management review, 12(2), 269-292.
  • Suyono, J., Sawitri, H. S. R., Sunaryo, S., Mansur, A. S., & Risgiyanti. (2020). Follower characteristics, obedience, and constructive resistance: the role of co-production leadership. International Journal of Trade and Global Markets, 13(2), 182-198.
  • Şamdan, T., & Baskan, G. A. (2019). Öğretmenlerin Algılarına Göre Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47, 17-40.
  • Tabak, A., Sigri, Ü., & Türköz, T. (2013). Öz Liderlik Ölçeginin Türkçeye Uyarlanmasi Çalismasi. Bilig, 67, 213-246.
  • Tanaka, J. S., & Huba, G. J. (1985). A fit index for covariance structure models under arbitrary GLS estimation. British journal of mathematical and statistical psychology, 38(2), 197-201.
  • Telli, E., Ünsar, S. A., & Adil, O. (2012). Liderlik davranış tarzlarının çalışanların örgütsel tükenmişlik ve işten ayrılma eğilimleri üzerine etkisi: konuyla ilgili bir uygulama. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 2(2), 135-150.
  • Tepper, B. J., Moss, S. E., Lockhart, D. E., & Carr, J. C. (2007). Abusive supervision, upward maintenance communication, and subordinates' psychological distress. Academy of Management Journal, 50(5), 1169-1180.
  • Thoroughgood, C. N., Padilla, A., Hunter, S. T., & Tate, B. W. (2012). The susceptible circle: A taxonomy of followers associated with destructive leadership. The Leadership Quarterly, 23(5), 897-917.
  • Topaktaş, G. (2020). Sağlık Kurumları Yöneticilerinin Algılanan Hizmetkâr Liderlik Özelliklerinin, Lider Etkililiği Ve Kurum Performans Göstergeleri Üzerindeki Etkisi. (Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı.
  • Tufan, C., & Uğurlu, Ö. Y. (2019). Otantik Liderlik Ve Örgütsel Sapma Davranışı Arasındaki İlişkide Örgütsel Öğrenme Kültürünün Aracılık Etkisi: Türkiye İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 7(1), 467-495.
  • Tutar, H. (2016). Örgütsel davranış: Örgüt teorileri ve çağdaş yaklaşımlar açısından. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Tutar, H., & Erdem, A. T. (2020). Örnekleriyle Bilimsel Araştirma Yöntemleri ve Spss Uygulamaları, Seçkin Yayncılık.
  • Tüysüz, B. (2007). Öğrenci liderliği programı’nın 6. sınıf öğrencilerinin liderlik rolleri ve davranışlarına etkisinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi
  • Uymaz, A. (2013). Yıkıcı Liderlik Ölçeği Geliştirme Çalışması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 24(75), 37-57.
  • Uzunbacak, H. H., Yıldız, A., & Uzun, S. (2019). Toksik Liderliğin Çalışanların Tükenmişlik Düzeylerine Etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 211-219.
  • Van Oortmerssen, L. A., Caniëls, M. C., & Van Assen, M. F. (2020). Coping with work stressors and paving the way for flow: Challenge and hindrance demands, humor, and cynicism. Journal of Happiness Studies, 21(6), 2257-2277.
  • Vardi, Y., & Wiener, Y. (1996). Misbehavior in organizations: A motivational framework. Organization science, 7(2), 151-165.
  • Vice, S. (2011). Cynicism and morality. Ethical Theory and Moral Practice, 14(2), 169-184.
  • Vroom, V. H. (1964). Work and motivation. new york: John willey & sons. Inc. VroomWork and Motivation1964.
  • Wade, M., & Obwegeser, N. (2019). How to Choose the Right Digital Leader for Your Company. MIT Sloan Management Review, 60(4), 1-4.
  • Waters, J. T., & Marzano, R. J. (2006). School district leadership that works: The effect of superintendent leadership on student achievement: Mid-continent Research for Education and Learning (McREL) Denver^ eCO CO.
  • Yalap, O. (2016). Çalışanların örgütsel adalet algılamalarının örgütsel sapma davranışları üzerinde etkisi: Tekstil sektöründe bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yeşil, A. (2016). Liderlik ve Motivasyon Teorilerine Yönelik Kavramsal Bir İnceleme| A Theoretical Research on Leadership and Motivation Theories. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(3). 150-180.
  • Yildirim, M., & Ceyhan, S. (2020). Çalışma Yaşam Kalitesinin İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde Örgütsel Sinizmin Aracılık Rolü. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 1175–1184.
  • Yıldız, K. (2013). Örgütsel Bağlılık İle Örgütsel Sinizm Ve Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişki. Electronic Turkish Studies, 8(6). 853-879

Yıkıcı Liderliğin Örgütsel Sapmaya Etkisinde Örgütsel Sinizmin Rolü: Konya İli Gıda Sektöründe Bir Uygulama

Year 2021, , 159 - 172, 29.03.2021
https://doi.org/10.18506/anemon.819609

Abstract

Yıkıcı liderlik davranışları, iş yaşamında çalışanlarla yöneticilerin ilişkilerinde güvensizliğe neden olmakta, örgütte çeşitli sorunlara yol açabilmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, yıkıcı liderlik davranışlarının örgütsel sapmaya etkisinde “örgütsel sinizm”in aracı işlev görüp görmediğini belirlemektir. Araştırma nicel araştırma yöntemine göre tasarlanmıştır. Araştırma verileri, Konya gıda üretim sektöründe faaliyet gösteren bir işletmeden (n=283) tam sayım örnekleme tekniğine göre toplanmıştır. Araştırmada betimsel analizler, fark ve ilişki testleri yapılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde elde edilen bulgulara göre yıkıcı liderlik davranışının, örgütsel sapma ve örgütsel sinizme pozitif etkileri belirlenmiştir. Yıkıcı liderliğin örgütsel sapmaya etkisinde örgütsel sinizmin aracı rolü olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak yıkıcı liderlik davranışı olumsuz bir davranış olarak örgütte çalışanlara yönelik olumsuz davranışları tetiklemektedir. Olumsuzluğun yöneticiden gelmesiyle de çalışanlarda örgütsel sapma ve sinizm algılarının artması görülebilir.

References

  • Aasland, M. S., Skogstad, A., Notelaers, G., Nielsen, M. B., & Einarsen, S. (2010). The prevalence of destructive leadership behaviour. British Journal of management, 21(2), 438-452.
  • Aboramadan, M., Turkmenoglu, M.A., Dahleez, K.A. and Cicek, B. (2020), "Narcissistic leadership and behavioral cynicism in the hotel industry: the role of employee silence and negative workplace gossiping," International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/IJCHM-04-2020-0348
  • Ak, M., & Sezer, Ö. (2018). Kamu Personel Sisteminde Çalişanlarin Görevde Yükselmesinde Kayirmacilik Sorunu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(Geybulla Ramazanoğlu Özel Sayısı), 739-757.
  • Akatay, A., Yücekaya, P., & Kisat, N. Ç. (2016). Yöneticilerin etik liderlik davranışlarının, örgütsel adalet ve sinizm üzerine etkileri: Çanakkale İl Emniyet Müdürlüğü’nde bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 483-509.
  • Akçit, V., Barutçu, E., & Akşit, İ. (2018). Kurt Lewîn’in Liderlik Tarzları ile Örgütsel Sapma İlişkisinin İncelenmesi. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 23(1), 209-225.
  • Akman, Y. (2016). Yıkıcı liderlik ile mesleki tükenmişlik arasındaki ilişki: öğretmenler üzerine bir araştırma. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(3), 627-653.
  • Aksu, A. (2016). Organizational Deviance and Multi-Factor Leadership. Educational Research and Reviews, 11(8), 589-597.
  • Akyüz, M., & Özyer, K. (2018). Cinsiyet Ayrımcılığının Örgütsel Sapma Davranışları Üzerindeki Etkisinde Öz-yeterliliğin Aracılık Rolü: Sağlık Kurumlarında Bir Araştırma. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 25-51.
  • Al-Aameri, A. S. (2000). Job satisfaction and organizational commitment for nurses. Saudi medical journal, 21(6), 531-535.
  • Alper, M., & Çetin, C. (2018). Liderlik Türlerinin Whistleblowing İlişkisinin Avukatlar Açısından İncelenmesi. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 48-64.
  • Andersson, L. M., & Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the workplace: Some causes and effects. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 18(5), 449-469.
  • Appelbaum, S. H., Iaconi, G. D., & Matousek, A. (2007). Positive and negative deviant workplace behaviors: causes, impacts, and solutions. Corporate Governance: The international journal of business in society, Vol. 7 No. 5 2007, 586-598.
  • Ariani, D. W. (2013). The relationship between employee engagement, organizational citizenship behavior, and counterproductive work behavior. International Journal of Business Administration, 4(2), 46-56.
  • Aslan, Ş. (2019). Geçmişten günümüze liderlik kuramları: Eğitim Yayınevi. 2. Baskı. Eğitim Yayınevi, 1, 25.
  • Avcı, N. (2008). Konaklama işletmelerinde örgütsel öğrenme, iş tutumları ve örgütsel sapma arasındaki ilişkinin analizi. DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
  • Ayazlar, G., & Güzel, B. (2013). Örgütsel Adaletin Otel Çalışanlarının İşten Ayrılma Niyeti ve İşyerinde Sapma Davranışına Etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(3). 6-23.
  • Bakan, İ., & Doğan, İ. F. (2012). Hizmetkâr liderlik. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-12.
  • Bana, P. E. (2019). Hastanelerde rol çatışması ve sosyal iklimin örgütsel sapma davranışına etkisi. Marmara Üniversitesi Sağlik Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of personality and social psychology, 51(6), 1173.
  • Baş, T. (2013). Anket: anket nasıl hazırlanır?: Anket nasıl uygulanır?: anket nasıl uygulanır? : Seçkin yayıncılık.
  • Başar, U., & Basım, H. N. (2018). Paradoksal liderlik modeli. Amme İdaresi Dergisi, 51(3), 121-153.
  • Bennett, R. J., & Robinson, S. L. (2003). The past, present, and future of workplace deviance research. The state of the science (247–281). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
  • Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological bulletin, 88(3), 588-606.
  • Biswas, S., & Kapil, K. (2017). Linking perceived organizational support and organizational justice to employees' in-role performance and organizational cynicism through organizational trust. Journal of Management Development. 698-711.
  • Bolea, A., & Atwater, L. (2020). Becoming a Leader: Nine Elements of Leadership Mastery: Routledge.
  • Börü, D., Çakarel, T. Y., Ufacik, O. E., & Arslan, G. (2020). Toksİk Lİderlİğİn Örgütsel Sİnİzm Üzerİndekİ Etkİsİ: Otomotİv Sektöründe Bİr Araştirma. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 5(12), 194-216.
  • Brandebo, M. F. (2020). How contextual is destructive leadership? A comparison of how destructive leadership is perceived in usual circumstances versus crisis. International Journal of Organizational Analysis. 220-239.
  • Brandes, P. M. (1998). Organizational cynicism: Its nature, antecedents, and consequences. (Doktora Tezi), Cincinnati Üniversitesi.
  • Breevaart, K., Bakker, A. B., Hetland, J., & Hetland, H. (2014). The influence of constructive and destructive leadership behaviors on follower burnout. Burnout at work: A psychological perspective, 102-121.
  • Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. Testing structural equation models, 154, 136.
  • Burroughs, S. M. (2001). The role of dispositional aggressiveness and organizational injustice on deviant workplace behavior. ProQuest Information & Learning,
  • Buss, A. H. (1961). The psychology of aggression: Wiley.
  • Cartwright, S., & Holmes, N. (2006). The meaning of work: The challenge of regaining employee engagement and reducing cynicism. Human resource management review, 16(2), 199-208.
  • Ceyhan, S., & Çiçek, H. (2020). Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin A Tipi Kişilik Özelliklerinin Tükenmişlik Üzerindeki Etkisinde Genel Sinizmin Araci Rolü. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 888-903.
  • Chang, C.-H. D., & Lyons, B. J. (2012). Not all aggressions are created equal: A multifoci approach to workplace aggression. Journal of Occupational Health Psychology, 17(1), 79–92.
  • Charan, R. (2017). The High-potential Leader: How to Grow Fast, Take on New Responsibilities, and Make an Impact: John Wiley & Sons.
  • Coker, T. P. (2020). Accelerating Leadership and Professional Development for Adults: Developing a New Measure for Assessing Kegan's Constructive Developmental Orders. Theses and Dissertations
  • Çakarel, T. Y., Elber Börü, D., Ufacık, O. E., & Arslan, G. (2019). Toksik liderliğin örgütsel sinizm üzerindeki etkisi: Otomotiv sektöründe bir araştırma. Paper presented at the 4th EMISSC International Entrepreneurship and Social Sciences Congress, İstanbul, Türkiye, 29 - 30 Kasım 2019.
  • Çalışal, S., & Yücel, L. (2019). Hizmetkâr liderlik: Refik Saydam örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 6(3), 167-172.
  • Çankaya, M., & Çiftçi, G. E. (2020). Hastane Çalişanlarinin Toksİk Lİderlİk Ve Örgütsel Sİnİzm Algilarinin Örgütsel Bağliliklarina Etkİsİ. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23(2), 273-298.
  • Çark, Ö., & Marşap, A. (2019). Kurumsal Kaynak Planlama Kullanıcıları Açısından Sistemin Faydalarını Etkileyen Faktörler 1. [The Factors Affecting Benefits of Enterprise Resource Planning System from User Perception]. Third Sector Social Economic Review, 54(2), 992-1013. doi:http://dx.doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.19.05.1127
  • Çeken, H. (2012). Etik Liderlik Ve Örgütsel Adaletin Örgütsel Sapma Davranışları Üzerindeki Etkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(28), 18-39.
  • Çelebi, F. (2019). Yıkıcı liderliğin örgütsel sapma davranışı üzerindeki etkisinde örgütsel sinizmin aracı rolü: Samsun ili sağlık sektöründe bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı (Doktora Tezi),
  • Çevik, A., & Can, N. (2020). Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Sinizm Davranışlarının Yordayıcısı Olarak Okul Yöneticilerinin Makamsal Güç Kaynakları. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 13-30.
  • De Lima, A. P. (2020). 'How did I become a leader in my family firm?' Assets for succession in contemporary Lisbon financial elites. In Elites (31-51): Routledge.
  • Demir, M. (2009). Konaklama işletmelerinde duygusal zeka, örgütsel sapma, çalışma yaşamı kalitesi ve işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişkinin analizi. DEÜ Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü/Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı (Doktora Tezi).
  • Demir, M., & Tütüncü, Ö. (2010). Ağırlama işletmelerinde örgütsel sapma ile işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişki. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1), 64-74.
  • Demirel, N. (2015). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki (Gaziantep Şehitkâmil ilçesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Gaziantep.
  • Dobbs, J. M., & Do, J. J. (2019). The impact of perceived toxic leadership on cynicism in officer candidates. Armed Forces & Society, 45(1), 3-26.
  • Dobbs, L. C. J. M., & Do, L. C. J. (2006). Toxic Leadership And Cynicism. In Pursuit of Excellence: International Perspectives of Military Leadership (2006) Strategic Leadership Development: International Perspectives (2007) Professional Ideology & Development, 119.
  • Düğer, Y. S. (2020). Lider-Üye Etkileşiminin Çalışan Sesliliği ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Psikolojik Güçlendirmenin Düzenleyici Rolü. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), 1215-1236.
  • Ebrahimi, S. A., Eynali, M., & Bagheri GaraBolagh, H. (2020). the Consequences of Toxic Leadership in Sport Teams: Mediation Role of Unit Civility.
  • Egide, N., & Andala, H. O. (2020). School Leadership Types and Teachers' Empowerment in Public Secondary Schools in Rwanda. Journal of Education, 3(5), 59-71.
  • Einarsen, S., Aasland, M. S., & Skogstad, A. (2007). Destructive leadership behaviour: A definition and conceptual model. The Leadership Quarterly, 18(3), 207-216.
  • Erdogdu, M. (2018). Effect of Organizational Justice Behaviors on Organizational Silence and Cynicism: A Research on Academics from Schools of Physical Education and Sports. Universal Journal of Educational Research, 6(4), 733-741.
  • Erdost, H. E., Karacaoğlu, K., & Reyhanoğlu, M. (2007). Örgütsel sinizm kavramı ve ilgili ölçeklerin Türkiye’deki bir firmada test edilmesi. 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, 514-524.
  • Eren, E. (2001). Yönetim ve Organizasyon, Beta Yayıncılık, 5. Baskı, İstanbul.
  • Erturk, A., & Ziblim, L. (2020). Is the Perception of Organizational Deviance Affected by the Organizational Climate? Research in Schools. Eurasian Journal of Educational Research, 85, 1-22.
  • Fallatah, F., Laschinger, H. K., & Read, E. A. (2017). The effects of authentic leadership, organizational identification, and occupational coping self-efficacy on new graduate nurses' job turnover intentions in Canada. Nursing outlook, 65(2), 172-183.
  • Farah, B., Elias, R., De Clercy, C., & Rowe, G. (2020). Leadership succession in different types of organizations: What business and political successions may learn from each other. The Leadership Quarterly, 31(1), 101289. 1-21.
  • Ferres, N., & Connell, J. (2004). Emotional intelligence in leaders: an antidote for cynicism towards change? Strategic Change, 13(2), 61-71.
  • Fornell, C., ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), 39-50.
  • Gandolfi, F., & Stone, S. (2016). Clarifying leadership: High-impact leaders in a time of leadership crisis. Revista de Management Comparat International, 17(3), 212-240.
  • Girgin Köse, S. (2013). Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel sapma ve startejik liderlik arasındaki ilişki üzerine algıları: İzmir ili örneği. DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Gkorezis, P., Petridou, E., & Krouklidou, T. (2015). The detrimental effect of machiavellian leadership on employees" emotional exhaustion: organizational cynicism as a mediator. Europe's journal of psychology, 11(4), 619-631.
  • Gnambs, T. (2019). Opinion leadership types or continuous opinion leadership traits? International Journal of Psychology, 54(1), 88-92.
  • Gökçe, S. G., Emhan, A., Özer, Z., & Kaya, A. (2017). Sinizim, Kişilerarası Çatışma ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkinin Analizi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(1), 93-108.
  • Görmen, M. (2017). Örgüt kültürünün örgütsel sinizm tutumları üzerine etkisi. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 363-388.
  • Gruys, M. L., & Sackett, P. R. (2003). Investigating the dimensionality of counterproductive work behavior. International journal of selection and assessment, 11(1), 30-42.
  • Gül, H., & Ağıröz, A. (2011). Mobbing ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler: Hemşireler üzerinde bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Aralık 2011, Volume 13, Issue 2, 27-47
  • Güldü, Ö., & Aksu, N. E. (2016). Yıkıcı liderlik algısı ve mesleki tükenmişlik arasındaki ilişkide olumsuz duygu-durumun aracı rolü. Çalışma İlişkileri Dergisi, 7(2), 91-113.
  • Gültaç, A. S. (2019). Örgütsel Sapma Ve Nezaketsizlik Davranışları İlişkisinde İşyerinde Dışlanmanın Aracı Rolü: Sağlık Kurumlarında Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Gün, İ., & Aslan, Ö. (2018). Liderlik kuramları ve sağlık işletmelerinde liderlik. Journal of Health and Nursing Management, 5(3), 217-226.
  • Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., ve Tatham, R. (2006). Multivariate data analysis . Uppersaddle River. In: NJ: Pearson Prentice Hall.
  • Hershcovis, M. S., & Barling, J. (2010). Towards a multi‐foci approach to workplace aggression: A meta‐analytic review of outcomes from different perpetrators. Journal of Organizational Behavior, 31(1), 24-44.
  • Hogan, R., & Kaiser, R. B. (2005). What we know about leadership. Review of general psychology, 9(2), 169-180.
  • Hoobler, J. M., & Brass, D. J. (2006). Abusive supervision and family undermining as displaced aggression. Journal of Applied psychology, 91(5), 1125-1133.
  • Hse, M. H. M. (2018). Leadership Is Everyone's Game: How to Become a Leader at Any Stage in Your Career. Canadian Journal of Medical Laboratory Science, 80(4), 24-24.
  • Illies, J. J., & Reiter-Palmon, R. (2008). Responding destructively in leadership situations: The role of personal values and problem construction. Journal of Business Ethics, 82(1), 251-272.
  • İyigün, N. Ö. (2011). Psikolojik kontratın örgütsel sapma üzerindeki etkisinde kişilik özelliklerinin rolü ve bir araştırma. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
  • İyigün, N. Ö., & Çetin, C. (2012). Psikolojik kontratın örgütsel sapma üzerindeki etkisi ve ilaç sektöründe bir araştırma-The impact of psychological contract on organizational deviance and a research in pharmaceutical sector. Öneri Dergisi.C.10.S.37. Ocak 2012.15-29
  • James, M. S. (2005). Antecedents and consequences of cynicism in organizations: An examination of the potential positive and negative effects on school systems. The Florida State University College Of Business Electronic Theses, Treatises and Dissertations
  • Jaskyte, K. (2004). Transformational leadership, organizational culture, and innovativeness in nonprofit organizations. Nonprofit Management and Leadership, 15(2), 153-168.
  • Judge, T. A., Scott, B. A., & Ilies, R. (2006). Hostility, job attitudes, and workplace deviance: Test of a multilevel model. Journal of Applied psychology, 91(1), 126-138.
  • Kaluza, A. J., Boer, D., Buengeler, C., & van Dick, R. (2020). Leadership behaviour and leader self-reported well-being: A review, integration and meta-analytic examination. Work & Stress, 34(1), 34-56.
  • Karacabey, M. F., Bellibaş, M. Ş., & Adams, D. (2020). Principal leadership and teacher professional learning in Turkish schools: examining the mediating effects of collective teacher efficacy and teacher trust. Educational Studies, 1-20.
  • Karacaoğlu, K., & İnce, F. (2012). Brandes, Dharwadkar ve Dean'in (1999) örgütsel sinizm ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Örneği. Business & Economics Research Journal, 3(3). 77-92.
  • Kasalak, G., & Aksu, M. (2016). Örgütler nasıl zehirlenir? Öğretim elemanlarının örgütsel toksisite algıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(4), 676-694.
  • Kaya, L. (2020). Örgütsel adalet ve örgütsel si̇ni̇zm i̇li̇şki̇si̇. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Projesi İşletme Ana Bilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Programı
  • Kidwell Jr, R. E., & Kochanowski, S. M. (2005). The morality of employee theft: Teaching about ethics and deviant behavior in the workplace. Journal of management education, 29(1), 135-152.
  • Kim, Y.-J. (2017). Self-Leadership Types of Nursing Students. Research Journal of Pharmacy and Technology, 10(7), 2350-2354.
  • Kırbaş, M. (2013). Eğitim Örgütlerinde Toksit Liderlik, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yüksek lisans tezi, Malatya).
  • Kline, P. (2014). An easy guide to factor analysis: Routledge. Krasikova, D. V., Green, S. G., & LeBreton, J. M. (2013). Destructive leadership: A theoretical review, integration, and future research agenda. Journal of management, 39(5), 1308-1338.
  • Kwantes, C. T., & Bond, M. H. (2019). Organizational justice and autonomy as moderators of the relationship between social and organizational cynicism. Personality and Individual Differences, 151, 109391. 1-10.
  • Lee, C. H., & Moon, J. (2011). Effects of officers' cynicism and their perception of managerial leadership on COP activities among South Korean police officers. Policing: An International Journal of Police Strategies & Management. 31-48.
  • Mackey, J. D., Ellen III, B. P., McAllister, C. P., & Alexander, K. C. (2020). The dark side of leadership: A systematic literature review and meta-analysis of destructive leadership research. Journal of Business Research.
  • MacKinnon, D. P., Fairchild, A. J., & Fritz, M. S. (2007). Mediation analysis. Annu. Rev. Psychol., 58, 593-614.
  • Marsh, H. W., & Hocevar, D. (1985). Application of confirmatory factor analysis to the study of self-concept: First-and higher order factor models and their invariance across groups. Psychological bulletin, 97(3), 562-582.
  • McDonald, R. P., & Marsh, H. W. (1990). Choosing a multivariate model: Noncentrality and goodness of fit. Psychological bulletin, 107(2), 247-255.
  • McKenna, B., & Rooney, D. (2019). Wise leadership. In R. J. Sternberg & J. Glück (Eds.), The Cambridge handbook of wisdom (p. 649–675). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781108568272.030.
  • MacKenzie, S. B., ve Podsakoff, P. M. (2012). Common method bias in marketing: Causes, mechanisms, and procedural remedies. Journal of retailing, 88(4), 542-555.
  • Mehmet, İ., Bedük, A., & Aydoğan, E. (2004). Örgütlerde Takim Çalişmasina Yönelik Etkin Liderlik Nitelikleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(11), 423-446.
  • Mitchell, M. S., & Ambrose, M. L. (2007). Abusive supervision and workplace deviance and the moderating effects of negative reciprocity beliefs. Journal of Applied psychology, 92(4), 1159-1178.
  • Nunnally, J. C. (1975). Psychometric theory—25 years ago and now. Educational Researcher, 4(10), 7-21. Omar, Z., Mokhtar, M., & Hamzah, S. R. a. (2015). Prevalence of workplace bully in selected public service agency in Malaysia: Do destructive leadership behaviour matters. International Journal of Education and Training, 1(1), 1-9.
  • Özgen, F. Ö., & Turunç, Ö. (2017). Örgütsel Adalet-Sinizm Ilişkisinde Kişi Örgüt Uyumunun Rolü: Eğitim Sektöründe Bir Araştirma. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 80-96.
  • Özgener, Ş., Öğüt, A., & Kaplan, M. (2008). İşgören-işveren ilişkilerinde yeni bir paradigma: Örgütsel sinizm. Örgütsel Davranışta Seçme Konular: Organizasyonların Karanlık Yönleri ve Verimlilik Azaltıcı Davranışlar,(İçinde, M. Özdevecioğlu, H. Karadal (Ed.)(1. Baskı sy. 54-68) Ankara: İlke Yayınevi.
  • Padilla, A., Hogan, R., & Kaiser, R. B. (2007). The toxic triangle: Destructive leaders, susceptible followers, and conducive environments. The Leadership Quarterly, 18(3), 176-194.
  • Park, E.-M., Seo, J.-H., & Ko, M.-H. (2016). The effects of leadership by types of soccer instruction on big data analysis. Cluster computing, 19(3), 1647-1658.
  • Petrone, P. (2020). How to become a leader? Revista Colombiana de Cirugía, 35(1), 14-16.
  • Polatçı, S., Özçalık, F., & Cindiloğlu, M. (2014). Üretkenlik karşıtı iş davranışı ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde kişi-örgüt uyumunun etkileri. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 1-12.
  • Reyhanoğlu, M., & Akın, Ö. (2016). Toksik liderlik örgütsel sağlığı olumsuz yönde tetikler mi? Insan Ve Toplum Bilimleri Araştirmalari Dergisi Cilt: 5, Sayı: 3, 2016 Sayfa: 442 – 459
  • Robbins, B., & Davidhizar, R. (2020). Transformational leadership in health care today. The Health Care Manager, 39(3), 117-121.
  • Robbins, S. P. (1990). Organization Theory: Structures, Designs, And Applications, 3/e: Pearson Education India.
  • Samat, L. (2020). Algılanan Örgütsel Destek Ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bir Uygulama. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Sarıçam, E. (2017). Lider yönetici: İyi yönetici nasıl olunur. In: İstanbul: AZ (A’dan Z’ye İyi Kitaplar) Yayınları.
  • Sarto, F., & Veronesi, G. (2016). Clinical leadership and hospital performance: assessing the evidence base. BMC health services research, 16(2), 85-97.
  • Schyns, B., & Hansbrough, T. (2010). When leadership goes wrong: Destructive leadership, mistakes, and ethical failures: IAP.
  • Serinikli, N. (2020). Sağlık Çalışanlarında İş Özerkliği ve İş Performansı Arasındaki İlişkide Örgütsel Sinizm ve Yaşam Tatmini Seri Çoklu Arabuluculuğu. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1693-1711.
  • Shahzad, A., & Mahmood, Z. (2012). The mediating-moderating model of organizational cynicism and workplace deviant behavior: Evidence from banking sector in Pakistan. Middle-East Journal of Scientific Research, 12(5), 580-588.
  • Shaw, J. B., Erickson, A., & Harvey, M. (2011). A method for measuring destructive leadership and identifying types of destructive leaders in organizations. The Leadership Quarterly, 22(4), 575-590.
  • Shepherd, D. A., Patzelt, H., & Haynie, J. M. (2010). Entrepreneurial spirals: Deviance–amplifying loops of an entrepreneurial mindset and organizational culture. Entrepreneurship theory and practice, 34(1), 59-82.
  • Solmuş, T. (2005). İş Yaşamında Duygular Ve Kişilerarası İlişkiler: Öfke-Saldırganlık Ve Romantik İlişkiler. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 6(1).
  • Spector, P. E., & Fox, S. (2002). An emotion-centered model of voluntary work behavior: Some parallels between counterproductive work behavior and organizational citizenship behavior. Human resource management review, 12(2), 269-292.
  • Suyono, J., Sawitri, H. S. R., Sunaryo, S., Mansur, A. S., & Risgiyanti. (2020). Follower characteristics, obedience, and constructive resistance: the role of co-production leadership. International Journal of Trade and Global Markets, 13(2), 182-198.
  • Şamdan, T., & Baskan, G. A. (2019). Öğretmenlerin Algılarına Göre Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47, 17-40.
  • Tabak, A., Sigri, Ü., & Türköz, T. (2013). Öz Liderlik Ölçeginin Türkçeye Uyarlanmasi Çalismasi. Bilig, 67, 213-246.
  • Tanaka, J. S., & Huba, G. J. (1985). A fit index for covariance structure models under arbitrary GLS estimation. British journal of mathematical and statistical psychology, 38(2), 197-201.
  • Telli, E., Ünsar, S. A., & Adil, O. (2012). Liderlik davranış tarzlarının çalışanların örgütsel tükenmişlik ve işten ayrılma eğilimleri üzerine etkisi: konuyla ilgili bir uygulama. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 2(2), 135-150.
  • Tepper, B. J., Moss, S. E., Lockhart, D. E., & Carr, J. C. (2007). Abusive supervision, upward maintenance communication, and subordinates' psychological distress. Academy of Management Journal, 50(5), 1169-1180.
  • Thoroughgood, C. N., Padilla, A., Hunter, S. T., & Tate, B. W. (2012). The susceptible circle: A taxonomy of followers associated with destructive leadership. The Leadership Quarterly, 23(5), 897-917.
  • Topaktaş, G. (2020). Sağlık Kurumları Yöneticilerinin Algılanan Hizmetkâr Liderlik Özelliklerinin, Lider Etkililiği Ve Kurum Performans Göstergeleri Üzerindeki Etkisi. (Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı.
  • Tufan, C., & Uğurlu, Ö. Y. (2019). Otantik Liderlik Ve Örgütsel Sapma Davranışı Arasındaki İlişkide Örgütsel Öğrenme Kültürünün Aracılık Etkisi: Türkiye İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 7(1), 467-495.
  • Tutar, H. (2016). Örgütsel davranış: Örgüt teorileri ve çağdaş yaklaşımlar açısından. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Tutar, H., & Erdem, A. T. (2020). Örnekleriyle Bilimsel Araştirma Yöntemleri ve Spss Uygulamaları, Seçkin Yayncılık.
  • Tüysüz, B. (2007). Öğrenci liderliği programı’nın 6. sınıf öğrencilerinin liderlik rolleri ve davranışlarına etkisinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi
  • Uymaz, A. (2013). Yıkıcı Liderlik Ölçeği Geliştirme Çalışması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 24(75), 37-57.
  • Uzunbacak, H. H., Yıldız, A., & Uzun, S. (2019). Toksik Liderliğin Çalışanların Tükenmişlik Düzeylerine Etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 211-219.
  • Van Oortmerssen, L. A., Caniëls, M. C., & Van Assen, M. F. (2020). Coping with work stressors and paving the way for flow: Challenge and hindrance demands, humor, and cynicism. Journal of Happiness Studies, 21(6), 2257-2277.
  • Vardi, Y., & Wiener, Y. (1996). Misbehavior in organizations: A motivational framework. Organization science, 7(2), 151-165.
  • Vice, S. (2011). Cynicism and morality. Ethical Theory and Moral Practice, 14(2), 169-184.
  • Vroom, V. H. (1964). Work and motivation. new york: John willey & sons. Inc. VroomWork and Motivation1964.
  • Wade, M., & Obwegeser, N. (2019). How to Choose the Right Digital Leader for Your Company. MIT Sloan Management Review, 60(4), 1-4.
  • Waters, J. T., & Marzano, R. J. (2006). School district leadership that works: The effect of superintendent leadership on student achievement: Mid-continent Research for Education and Learning (McREL) Denver^ eCO CO.
  • Yalap, O. (2016). Çalışanların örgütsel adalet algılamalarının örgütsel sapma davranışları üzerinde etkisi: Tekstil sektöründe bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yeşil, A. (2016). Liderlik ve Motivasyon Teorilerine Yönelik Kavramsal Bir İnceleme| A Theoretical Research on Leadership and Motivation Theories. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(3). 150-180.
  • Yildirim, M., & Ceyhan, S. (2020). Çalışma Yaşam Kalitesinin İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde Örgütsel Sinizmin Aracılık Rolü. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 1175–1184.
  • Yıldız, K. (2013). Örgütsel Bağlılık İle Örgütsel Sinizm Ve Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişki. Electronic Turkish Studies, 8(6). 853-879
There are 147 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Research Article
Authors

Ahmet Tuncay Erdem 0000-0003-4573-8415

Publication Date March 29, 2021
Acceptance Date February 21, 2021
Published in Issue Year 2021

Cite

APA Erdem, A. T. (2021). Yıkıcı Liderliğin Örgütsel Sapmaya Etkisinde Örgütsel Sinizmin Rolü: Konya İli Gıda Sektöründe Bir Uygulama. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(Toplum & Siyaset), 159-172. https://doi.org/10.18506/anemon.819609

Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.